Sygn. akt III Cz 504/16
Dnia 5 lipca 2016 r.
Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w następującym składzie:
Przewodniczący – Sędzia: SO Lucyna Morys – Magiera
Sędziowie: SO Anna Hajda
SO Roman Troll (spr.)
po rozpoznaniu w dniu 5 lipca 2016 r. w Gliwicach na posiedzeniu niejawnym
sprawy z powództwa G. C. (C.)
przeciwko M. C. (C.)
o obniżenie alimentów
na skutek zażalenia powoda
na postanowienie Sądu Rejonowego w Raciborzu
z dnia 2 czerwca 2015 r., sygn. akt III RC 112/15
postanawia:
uchylić zaskarżone postanowienie i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Raciborzu, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania zażaleniowego.
SSO Roman Troll SSO Lucyna Morys – Magiera SSO Anna Hajda
Sygn. akt III Cz 504/16
Postanowieniem z 2 czerwca 2015 roku Sąd Rejonowy w Raciborzu odrzucił pozew
o obniżenie alimentów, albowiem wskazał, że bezspornym jest, iż pozwany będący osobą dorosłą oraz jego matka zamieszkują w Wielkiej Brytanii. Jako podstawę swojego rozstrzygnięcia wskazał art. 1099 § 1 k.p.c., art. 3 punkty a i b oraz art. 10 rozporządzenia Rady (WE) nr 4/2900 z 18 grudnia 2008 roku w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania ich wykonywania orzeczeń oraz współpracy w zakresie zobowiązań alimentacyjnych.
Zażalenie na to postanowienie złożył powód zaskarżając je w całości i zarzucając mu naruszenie art. 5 rozporządzenia Rady (WE) Nr 4/2009 z 18 grudnia 2008 r. w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń oraz współpracy w zakresie zobowiązań alimentacyjnych poprzez jego błędną wykładnię i niezastosowanie w sytuacji, w której sąd pierwszej instancji powinien sprawdzić czy w sprawie istnieją podstawy do przyjęcia jurysdykcji w oparciu o ten przepis podejmując próbę doręczenia pozwu na adres pozwanego podany w pozwie. Zarzucił także naruszenie art. 27 k.p.c., art. 28 k.p.c., art. 32 k.p.c.
i art. 42 k.p.c. poprzez całkowite ich nieuwzględnienie, jak również art. 1099 k.p.c. poprzez błędne, bo przedwczesne stwierdzenie braku jurysdykcji krajowej i na tej podstawie odrzucenie pozwu. Przy tak postawionych zarzutach wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Jednocześnie wniósł o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania zażaleniowego.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 3 lit. a-b rozporządzenia Rady (WE) Nr 4/2009 z 18 grudnia
2008 r. w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń oraz współpracy w zakresie zobowiązań alimentacyjnych (Dz. U. U.E. L. z 2009 r., Nr 7, poz. 1 ze zm.) - sądami, które mają jurysdykcję do rozpoznawania spraw dotyczących zobowiązań alimentacyjnych w państwach członkowskich są: a) sąd zwykłego miejsca pobytu pozwanego; lub b) sąd zwykłego miejsca pobytu wierzyciela. Powyższe regulacje znajdują zastosowanie przed przepisami prawa krajowego, a zatem nie budzi wątpliwości, że powództwo o obniżenie alimentów może być wytoczone przed sądem zwykłego miejsca pobytu pozwanego.
Sąd pierwszej instancji odniósł się do powyższych przesłanek wskazując, że pozwany przebywa na terenie Wielkiej Brytanii gdzie obecnie zamieszkuje i wobec tychże ustaleń przyjął, że w państwie tym znajduje się centrum jego egzystencji, czego nie zmienia okoliczność, że nadal jest zameldowany na terenie Polski. W oparciu o powyższe ustalenia Sąd pierwszej instancji stwierdzając brak jurysdykcji krajowej nie odniósł się do jurysdykcji wynikającej z wdania się pozwanego w spór przed sądem państwa członkowskiego, do którego został wniesiony pozew. Odpis pozwu nie został doręczony pozwanemu.
Zgodnie z art. 5 rozporządzenia Rady (WE) Nr 4/2009 z 18 grudnia 2008 r. w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń oraz współpracy
w zakresie zobowiązań alimentacyjnych - niezależnie od jurysdykcji wynikającej z innych przepisów tego rozporządzenia sąd państwa członkowskiego, uzyskuje jurysdykcję, jeżeli pozwany wda się w spór przed tym sądem.
Zdaniem Sądu Okręgowego już z tych względów należy podzielić zarzut powoda, że stwierdzenie braku jurysdykcji było przedwczesne, gdyż pozwanemu nie doręczono jeszcze odpisu pozwu, a przez wdanie się w spór pozwanego sąd może uzyskać jurysdykcję. Doszło więc do naruszenia art. 1099 § 1 k.p.c. W takim przypadku nie ma potrzeby odnoszenia się do pozostałych zarzutów zgłoszonych w zażaleniu.
Zważywszy na regulację art. 5 rozporządzenia Rady (WE) Nr 4/2009 z 18 grudnia 2008 r. w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń oraz współpracy w zakresie zobowiązań alimentacyjnych, nie budzi wątpliwości, że w rozpoznawanej sprawie Sąd pierwszej instancji w pierwszej kolejności winien doręczyć pozwanemu odpis pozwu i dopiero po stwierdzeniu prawidłowości doręczenia i upływie czasu, w którym pozwany może wdać się w spór, ocenić czy uzyskał jurysdykcję krajową czy też stwierdzić jej brak.
Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy, na podstawie art. 386 § 4 k.p.c. w związku z art. 397 § 1 i 2 k.p.c. i art. 108 § 2 k.p.c., uchylił zaskarżone postanowienie i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Raciborzu, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania zażaleniowego.
SSO Roman Troll SSO Lucyna Morys – Magiera SSO Anna Hajda