Sygn. akt IV P 51/16
Dnia 18 sierpnia 2016 r.
Sąd Rejonowy w Człuchowie IV Wydział Pracy
w składzie następującym:
Przewodniczący: |
Sędzia Sądu Rejonowego Marek Osowicki |
Ławnicy: |
Sonia Klonowska , Marek Adamski |
Protokolant: |
sekretarz sądowy Anna Górska |
po rozpoznaniu w dniu 18 sierpnia 2016 r. w Człuchowie
sprawy z powództwa A. Z.
przeciwko Zespołowi Szkół w K.
o odszkodowanie
1. Zasądza od pozwanego Zespołu Szkół w K. na rzecz powódki A. Z. kwotę 6 381,18 zł (sześć tysięcy trzysta osiemdziesiąt jeden złotych 18/100) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 18 marca 2016 r. do dnia zaplaty kwotę tytułem odszkodowania
2. Zasądza od pozwanego Zespołu Szkół w K. na rzecz powódki A. Z. kwotę 360 zł tytułem kosztów procesu.
Sygn. akt IV P 51/16
Powódka A. Z. wniosła przeciwko pozwanemu Zespołowi Szkół w K. o odszkodowanie w wysokości 6.381,18 zł za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o prace zawartej na czas określony oraz o zasądzenie na rzecz powódki kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwu wskazała, że zawarła z pozwanym umowę o pracę na czas określony od 15.10.2015 r. do 31.12.2015 r. na stanowisku intendenta w pełnym wymiarze czasu pracy. Umowa n ie przewidywała klauzuli przewidującej możliwość jej wcześniejszego rozwiązania i wypowiedzenie zostało dokonane niezgodnie z przepisami prawa, nie nastąpiła faktyczna likwidacja jej stanowiska a przyczyną wypowiedzenia była niechęć władz gminy.
Pozwany zespół szkół w sprzeciwie od nakazu zapłaty wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie na rzecz kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew wskazał, iż w roku szkolnym 2015/2016 nie było przewidziane zatrudnienie intendenta. Oświadczenie woli o wypowiedzeniu powódce umowy o pracę zawierało wszystkie obligatoryjne elementy wskazane w kodeksie pracy. Pracodawca poinformował powódkę w trybie art. 29 § 3 pkt 4 k.p. o obowiązującej pracownika długości okresu wypowiedzenia. Faktyczną przyczyną wypowiedzenia powódce umowy o pracę zawartej na czas określony była likwidacja stanowiska intendenta.
Sąd ustalił co następuje:
Powódka zawarła z pozwanym Zespołem Szkół w K. umowę o pracę na czas określony od 15.10.2015 r. do 31.12.2015 r. na stanowisku intendenta, w pełnym wymiarze czasu pracy. Strony stosunku pracy w umowie o pracę z 15.10.2015 r. nie przewidziały możliwości wcześniejszego wypowiedzenia umowy o pracę.
(dowód: akta osobowe powódki cz. B , umowa o pracę na czas określony k.7).
Pracodawca w pisemnej informacji z 15.10.2015 r. o odesłaniu do przepisów poinformował powódkę, że długość okresu wypowiedzenia wynika odpowiednio z art. 33 k.p., 33 1 k.p., 36 k.p.
(dowód: akta osobowe powódki cz. B , informacja k.4).
Dyrektor pozwanego Zespołu Szkół w K. przedłożył organowi prowadzącemu tj. wójtowi gminy arkusz organizacyjny pozwanego zespołu szkół z 19.05.2015 r. na rok szkolny 2015/2016 r. który przewidywał stanowisko intendenta w pełnym wymiarze czasu pracy.
(dowód: arkusz organizacyjny z 19.05.2015 r. k. 46-47).
Wójt Gminy K. pismem z 29.05.2015 r. poinformował dyrektora Zespołu szkół w K., że arkusz organizacyjny na rok szkolny 2015/2016 został zatwierdzony negatywnie. W uzasadnieniu powyższej informacji wójt wskazał, że nie wyraża zgody na utworzenie stanowiska intendenta i kucharki, z uwagi na brak informacji na temat realizacji zadania związanego z remontem kuchni i zaplecza.
(dowód: informacja wójta k.54-56 zeznania świadków k.99-101 P. Z. od 01:17:23 do 01:46:01, W. K. do 00:55:34 do 01:17:13 i K. K. od 00:30:21 do 00:54:37).
Wójt Gminy K. nie zatwierdził kolejnych aneksów do arkusza organizacyjnego pozwanego zespołu szkół na rok szkolny 2015/2016.
(dowód: k. 50-53, 57-70, zeznania świadków k.99-101 P. Z. od 01:17:23 do 01:46:01, W. K. do 00:55:34 do 01:17:13 i K. K. od 00:30:21 do 00:54:37).
Pozwany Zespół szkół w (...).03.2016 r. wypowiedział powódce umowę o pracę zawartą w dniu 15.10.2016r. na czas określony do dnia 31.12.2016r., z zachowaniem dwutygodniowego okresu wypowiedzenia, który upłynie z dniem 26.03.2016r. Jako przyczynę wypowiedzenia pracodawca wskazał, likwidację stanowiska pracy intendenta, albowiem brak jest zgody Organu Prowadzącego – Gminy K., na utworzenie i utrzymanie takiego stanowiska, tj. z przyczyn niedotyczących pracownika. Rozwiązanie umowy następuje na podstawie art. 30 § 1 ust. 2 kp, art. 32 kp w zw. 36 § 1 ust. 1 kp, art. 36 1 kp, ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U.nr 90, poz. 844 ze zm.) i wiąże się z uzyskaniem prawa do l-miesięcznego wynagrodzenia tytułem odprawy.
(dowód: akta osobowe powódki cz. B , wypowiedzenie umowy na czas określony k.16).
Sąd zważył co następuje:
Powództwo zasługuje na uwzględnienie.
Stosownie do przepisu art. 13 ustawy o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw z 25 czerwca 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1220), do umów o pracę na czas wykonania określonej pracy, trwających w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy dotychczasowe.
W niniejszej sprawie w momencie wejścia w życie powyższej ustawy trwała umowa o pracę na czas określony wiążąca strony.
Zgodnie z art. 33 k.p. obowiązującym do 22.02.2016 r. przy zawieraniu umowy o pracę na czas określony dłuższy niż 6 miesięcy strony mogą przewidzieć dopuszczalność wcześniejszego rozwiązania tej umowy za dwutygodniowym wypowiedzeniem.
Pracodawca nie ma obowiązku wskazywania przyczyny rozwiązywania umowy o pracę zawartej na czas określony, gdyż taki obowiązek zgodnie z art. 30 § 4 k.p. został przewidziany jedynie co do rozwiązania za wypowiedzeniem umowy zawartej na czas nieokreślony lub co do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia.
Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 2.12.2008 r. (sygn. akt P 48/07, OTK-A 2008/10/173) uznał, iż art. 30 § 4 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, ze zm.) w zakresie, w jakim pomija obowiązek wskazania przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie w oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas określony, nie jest niezgodny z art. 2 oraz art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej a art. 50 § 3 ustawy powołanej w punkcie 1 w zakresie, w jakim pomija prawo pracownika do odszkodowania z tytułu nieuzasadnionego wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas określony, nie jest niezgodny z art. 2 oraz art. 32 Konstytucji.
Wypowiedzenie umowy o pracę na czas określony nie musi być uzasadnione, a więc może nastąpić z jakiejkolwiek przyczyny. W konsekwencji pracownik zwolniony za wypowiedzeniem nie może domagać się przywrócenia do pracy lub odszkodowania z powodu niedostatecznego uzasadnienia wypowiedzenia. Wynika to z wykładni a contrario art. 45 k.p. Przepis ten bowiem, rozróżniając wypowiedzenie nieuzasadnione i niezgodne z prawem, mówi tylko o zasadności wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony. Wniosek ten potwierdza również art. 50 § 3 k.p., który przewiduje prawo do odszkodowania wyłącznie za naruszenie przepisów o wypowiedzeniu umowy zawartej na czas określony, nie ustanawiając żadnych sankcji za brak uzasadnienia tego wypowiedzenia (vide: Prof. Ludwik Florek Komentarz do art.33 Kodeksu pracy 2011.05.16).
Zauważyć także należy, iż zasadność wypowiedzenia wymagana jest jedynie w razie wypowiedzenia umowy o pracę na czas nieokreślony a przepisy Kodeksu pracy nie ustanawiają takiej ochrony w przypadku umów terminowych.
Zatem w sprawie nie jest istotne jakie były powody wypowiedzenia a to czy strony przewidziały możliwość wcześniejszego wypowiedzenia zawartej umowy na czas określony.
Pracodawcą dla powódki jest pozwany Zespół Szkół w K., w imieniu którego czynności podejmuje organ zarządzający (art. 3 1 k.p.) jakim jest dyrektor szkoły a nie wójt. Brak zatwierdzenia przez wójta arkusza organizacyjnego na rok szkolny 2015 /2016 w zakresie stanowiska intendentki nie wpływa na ważność umowy o pracę powódki zawartą ze szkołą reprezentowaną przez dyrektora.
Umowa o pracę zawarta na czas określony zakłada istnienie więzi prawnej między stronami tylko przez ściśle oznaczony okres, który wyznaczony jest wolą samych stron. Gwarantuje to obu stronom stabilizację stosunku pracy i co do zasady umowa rozwiązuje się z momentem nadejścia terminu, do którego miała trwać. Zasadniczo nie może być ona wypowiedziana ani przez pracodawcę, ani przez pracownika, a art. 33 KP wprowadza wyjątek od wspomnianej reguły. Wyjątków nie można interpretować rozszerzająco (exeptiones non sunt extendendae).
Orzecznictwo Sądu Najwyższego przyjmuje, że porozumienie dopuszczające wypowiedzenie może być zawarte także w trakcie obowiązywania umowy (uchwała Sądu Najwyższego z 14 czerwca 1994 r., I PZP 26/94, OSNAPiUS 1994 nr 8, poz. 126, z glosą A.Tomanka, OSP 1995 nr 9, poz. 184).
Możliwość wcześniejszego wypowiedzenia takiej umowy powinna być wyraźnie uzgodniona przez strony. Strony mogą przewidzieć w umowie, że jej wypowiedzenie będzie możliwe w każdym czasie albo że będzie dopuszczalne dopiero po upływie pewnego okresu jej trwania (na przykład po upływie sześciu miesięcy).
Sąd podziela pogląd Sądu Najwyższego, że porozumienie w przedmiocie rozwiązania stosunku pracy może być dokonane przez każde zachowanie się stron, które ujawnia ich wolę w sposób dostateczny, co oznacza, że oświadczenia stron stosunku pracy w przedmiocie dopuszczalności wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas określony mogą być złożone w sposób dorozumiany. Dotyczy to w równym stopniu samej dopuszczalności wypowiedzenia jak i czasu, w jakim może ono nastąpić. Strony mogą zastrzec w umowie dłuższy niż dwutygodniowy okres wypowiedzenia, ponieważ jest to na ogół korzystniejsze dla pracownika, powodując większą stabilizację stosunku pracy, a ta stabilizacja należy do istoty umowy zawartej na czas określony (zob: II PK 88/09 - wyrok SN - Izba Pracy z 30-09-2009). Przepis artykułu 60 k.c. formułuje ustawową definicję oświadczenia woli, w myśl której jest nim zachowanie się osoby dokonującej czynności prawnej, ujawniające jej wolę w sposób dostateczny. Definicja ta nie jest pełna, jeżeli nie odwołamy się do pojęcia czynności prawnej. Oświadczeniem woli jest bowiem wyłącznie zachowanie zmierzające do wywołania skutku w postaci powstania, zmiany lub ustania stosunku prawnego, czyli zachowanie mające wpływać na istnienie i treść uprawnień i obowiązków cywilnoprawnych. Oświadczeniami woli w rozumieniu powyższego przepisu nie są między innymi zachowania niesłużące regulowaniu skutków prawnych w zakresie prawa cywilnego, zachowania, których treść odnosi się do uprawnień i obowiązków cywilnoprawnych, a które jednak nie zawierają stanowczej decyzji wywołania skutków prawnych jak i wypowiedzi sprawozdawcze informujące o faktach – zawiadomienia, potwierdzenia, poświadczenia, pokwitowania itp. (tak: Kodeks cywilny. Komentarz red. prof. dr hab. E. G., prof. dr hab. P. M., 2016, wyd. 7 do art. 60 k.c., L.).
W rozpoznawanej sprawie na pozwanym zespole szkół spoczywał obowiązek wykazania, że strony stosunku pracy w ogóle złożyły oświadczenie woli o możliwości wcześniejszego wypowiedzenia zawartej umowy terminowej, chociażby w sposób dorozumiany (per facta concludentia), dostatecznie uzewnętrzniony i że istniały okoliczności pozwalające ustalić jego znaczenie- treść. Zdaniem sądu z samej informacji udzielonej powódce w trybie art. 29 § 3 k.p., będącej wykonaniem obowiązku informacyjnego, o długości okresu wypowiedzenia odsyłającej do przepisów art. 33 k.p., 33 1 k.p., 36 k.p. , nie wynika by strony stosunku pracy złożyły zgodne oświadczenia woli stron co do samej możliwości wcześniejszego wypowiedzenia zawartej terminowej umowy nawet w sposób dorozumiany. Wprowadzenie obowiązku przekazania takich informacji służy wdrożeniu dyrektywy Rady 91/533/EWG z 14.10.1991 r. w sprawie obowiązku pracodawcy dotyczącego informowania pracowników o warunkach stosowanych do umowy lub stosunku pracy. Celem tej dyrektywy jest natomiast zapewnienie pracownikom lepszej ochrony przed możliwymi naruszeniami ich praw i stworzenia większej przejrzystości na rynku pracy. Odwołanie powódki do sądu pracy i poniesienie zarzutu, iż łącząca strony umowa nie przewidywała możliwości wcześniejszego jej rozwiązania świadczy o tym, że nie akceptowała ona prawnej możliwość (dopuszczalności) takiego wypowiedzenia. Zatem powódka podpisując informację udzieloną jej w trybie art. 29 § 3 k.p. swoją wolą nie obejmowała wyrażenia zgody na możliwość wcześniejszego wypowiedzenia umowy. Zgodnie z art. 65 § 1 k.c., oświadczenie woli należy tak tłumaczyć, jak tego wymagają ze względu na okoliczności, w których złożone zostało, zasady współżycia społecznego oraz ustalone zwyczaje. |
|||||
Strona pozwana nie wykazała, by istniały okoliczności pozwalające ustalić, iż zgodną wolą stron było zastrzeżenie możliwości wcześniejszego wypowiedzenia umowy zawartej na czas określony. |
Dodatkowo oświadczenie o możliwości wcześniejszego wypowiedzenia umowy w imieniu pracodawcy winna złożyć osoba umocowana do działania w imieniu pracodawcy w sprawach dotyczących stosunków pracy, zaś informacja nie jest podpisana przez pracodawcę lub osobę upoważnioną.
Z wiarygodnych zeznań zeznających w sprawie świadków P. Z., W. K., K. K. i Z. B. nie wynikają okoliczności pozwalające poczynić ustalenia, co do zawarcia przez strony stosunku pracy klauzuli o możliwości wcześniejszego wypowiedzenia umowy o pracę na czas określony.
Sąd podziela stanowisko Sądu Najwyższego, iż wypowiedzenie pracownikowi umowy o pracę zawartej na czas określony, w której nie przewidziano możliwości jej wypowiedzenia, dokonane z naruszeniem art. 33 KP, powoduje rozwiązanie umowy w terminie wskazanym przez pracodawcę (vide: uchwała SN - Izba Pracy z dnia 14-02-2012 II PZP 5/11).
Sąd zgadza się z uchwałą Sądu Najwyższego z 17.11.2011 r. (III PZP 6/11), że pracownikowi, któremu pracodawca wypowiedział umowę o pracę zawartą na czas określony, w przypadku gdy strony nie przewidziały możliwości jej wcześniejszego rozwiązania za wypowiedzeniem (art. 33 k.p.), przysługują roszczenia określone w art. 59 w związku z art. 56 k.p."
Mając na uwadze powyższe rozważania sąd na podstawie art. 59 § 1 k.p. w zw. z art. 58 k.p. zasądził od pozwanego na rzecz powódki odszkodowanie w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia powódki.
O kosztach procesu sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. i § 9 ust. 1 pkt. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie z 22 października 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1800).