Sygn. akt VIII U 205/16
Decyzją z dnia 23 grudnia 2015r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. odmówił R. Ś. prawa do emerytury, z uwagi na brak udowodnienia 15-letrniago okresu prac w szczególnych warunkach do dnia 1.01.1999r. ZUS uznał sumaryczny staż ubezpieczeniowy w wymiarze 26 lat 18 dni - do dnia 1.01.1999r.
/decyzja k. 24 akt ZUS/
Odwołanie od decyzji organu rentowego wniósł R. Ś. w dniu 20 stycznia 2015r. , wnosząc o zaliczenie pracy wykonywanej w szczególnych warunkach w (...) Przedsiębiorstwie (...) w Ł. w okresie od 1.09.1971r do 31.05.1988r.
/odwołanie k. 2-3 /.
Organ rentowy, w odpowiedzi na odwołanie, która wpłynęła do Sądu w dniu 29.01.2016r. , wniósł o oddalenie odwołania. W uzasadnieniu , ZUS podniósł, że organ rentowy wyłączył okres 17.10.1978-1.11.1978r. jako okres niewykonywania pracy , za który nie opłacono składek na ubezpieczenie społeczne, natomiast przyznał, ze materiał dowody zgromadzony w katach emerytalnych , wskazuje na zatrudnienie wnioskodawcy w spornym okresie w wymienionym Przedsiębiorstwie , w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku betoniarza- zbrojarza , na zwolnienie do odbycia zasadniczej służby wojskowej 26.10.1976r. oraz na przyjęciu do pracy, po odbyciu tej służby, w dniu 2.11.1978r. , okres służby wojskowej przypada na czas od 27.10.1976r. do 16.10.1978r.
/odpowiedź na odwołanie k. 4/
Na rozprawie w dniu 8 sierpnia 2016r. , poprzedzającej wydanie wyroku, wnioskodawca, działając przez pełnomocnika, popierając odwołanie w zakresie, wskazanym przez wnioskodawcę w odwołaniu, nadto wnosząc o zaliczenie pracy, wykonywanej w szczególnych warunkach w Zakładzie Budowlanym inżyniera K. K.. Pełnomocnik wnioskodawcy zasygnalizował takie sprecyzowanie żądań - w piśmie procesowym z dnia 20.06.2016r.
Stanowisko organu rentowego pozostało bez zmian.
/protokół rozprawy z dnia 8.08.2016r. k. 64-66, pismo procesowe pełnomocnika wnioskodawcy z dnia 20.06.2016r. k. 35/
Rozpoznając odwołanie, Sąd Okręgowy ustalił co następuje:
R. Ś. urodził się w dniu (...) Posiada wykształcenie zawodowe . Z zawodu jest betoniarzem –zbrojarzem .
/okoliczności bezsporne/
W dniu 1 września 1971r. wnioskodawca [oraz jego opiekun prawny E. Ś.], podpisali umowę o zatrudnienie wnioskodawcy jako robotnika młodocianego w celu nauki zawodu betoniarz-zbrojarz w przedsiębiorstwie budowlanym i budowlano –montażowym . Wnioskodawca podjął naukę w (...) Szkole Budowlanej nr (...) Zjednoczenia Budownictwa w Ł. ; edukacja w tej szkole trwała dwa lata ; przez 3 dni w tygodniu wnioskodawca uczestniczył w zajęciach teoretycznych w szkole, a przez 3 dni – uczył się praktycznie – zawodu . Za okres nauki zawodu otrzymywał wynagrodzenie.
/akta osobowe wnioskodawcy k. 11-18,w tym umowa o zatrudnienie robotnika młodocianego w celu nauki zawodu k. 12,zeznania wnioskodawcy e- protokół rozprawy z dnia 8.08.2016r. k. 64-66 /
Po ukończeniu szkoły , wnioskodawca podjął pracę w (...) Przedsiębiorstwie (...) w Ł. .
/zeznania wnioskodawcy e-protokół rozprawy z dnia 8.08.2016r. k. 64-66
W okresie 27.10.1976-16.10.1978 r. wnioskodawca odbywał zasadniczą służbę wojskową
/książeczka wojskowa k. 3-4 akt ZUS/
Po zakończeniu służby wojskowej, wnioskodawca powrócił do macierzystego zakładu pracy czyli (...) Przedsiębiorstwa (...) w Ł. i w dniu 31.10.1978r. podpisał umowę o pracę na czas nieokreślony na stanowisku betoniarz zbrojarz od dnia 2.11.1978r. Wnioskodawca wykonywał czynności zbrojarza . Jako zbrojarz wykonywał cięcia stali zbrojeniowej na, odpowiednie do potrzeb, długości. Przygotowania do cięcia, wykonywał wewnątrz hali, ciecia – na zewnątrz, Jako zbrojarz obsługiwał maszynę do cięcia stali .W hali panowała bardzo duże zapylenie i hałas. Od dnia 1.06.1982r. objął funkcję brygadzisty, ale do jego obowiązków nie należały czynności administracyjne . Jako brygadzista ewidencjonował czas pracy każdego z członków brygady , liczącej 11-12 osób oraz wykonywał zawodowe czynności zbrojarza. Nie miał wydzielonego pomieszczenia. Pracował na hali, sąsiadującej z betoniarnią, w której z powodu wykorzystywania cementu było jeszcze większe zapylenie. Wykonywał czynności zbrojarza także zimą , gdyż hala była ocieplana .
Stosunek pracy uległ zakończeniu z dniem 31 maja 1988r.
/ umowa o prace k. 13 , angaże k. 14 -18, zeznania świadków: T. B. , J. S. e-protokół rozprawy z dnia 6.06.2016r. k. 32-3,4, zeznania wnioskodawcy e-protokół rozprawy z dnia 8.08.2016r. k. 64-66, świadectwo pracy k. 11/
W dniu 30 maja 1988r. wnioskodawca podpisał z K. K. umowę o pracę na czas nieokreślony - na stanowisku zbrojarz-betoniarz od 2.06.1988r. Kolejne umowy o prace wnioskodawca podpisał z K. K. w dniu 1.09.1988r. i w dniu 1.11.1988r. Wnioskodawca zakończył stosunek pracy w Zakładzie Budowlanym (...) z dniem 31.03.1989r.
/umowy o prace z dni: 30.05.1988r., 1.09.1988r., 1.11.1988r., świadectwo pracy z dnia 31.03.1989r. – akta osobowe k. 56/
W okresie 1.08.1989r.do 10.09.1989r. prowadził własną działalność gospodarczą
/oświadczenie wnioskodawcy zawarte w aktach ZUS k. 2, zaświadczenie ZUS k. 6 akt ZUS/
W aktach osobowych wnioskodawcy znajduje się świadectwo pracy z dnia 8.10.1990r. , wskazujące okres zatrudnienia w Zakładzie Budowlanym (...).08.1989 r.– 9.09.1990r.
/akta osobowe k. 56, świadectwo pracy z dnia 8.10.1990r. /.
W dniu 10.09.1990r. wnioskodawca zawarł z Przedsiębiorstwem Budownictwa i (...) w Ł. umowę o pracę na czas nieokreślony jako betoniarz zbrojarz . W świadectwie pracy z dnia 28.02.1993r. ten okres – jako okres zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Budownictwa i (...) w Ł. został potwierdzony na stanowisku zbrojarz-betoniarz : 10 września 1990r. do 28 lutego 1993r . W okresie od 4 do 31.08.1992r. oraz od 12.10 do 31.12.1992r. wnioskodawca korzystał z urlopu bezpłatnego.
Przedsiębiorstwo Budownictwa i (...) w Ł. było przekształconą firmą (...)
/akta osobowe k. 56 świadectwo pracy z dnia 28.02.1993r., zeznania świadka K. K. e-protokół rozprawy z dnia 8.08.2016r. k. 62-64/
Wnioskodawca złożył wniosek o emeryturę w dniu 4 listopada 2015r.,
/ wniosek k. 1-4 akt ZUS)
Wnioskodawca nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego.
/okoliczność bezsporna/
Zaskarżoną decyzją z dnia 23 grudnia 2015r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. odmówił R. Ś. prawa do emerytury, z uwagi na brak udowodnienia 15+letrniago okresu prac w szczególnych warunkach do dnia 1.01.1999r. ZUS uznał sumaryczny staż ubezpieczeniowy w wymiarze 26 lat 18 dni - do dnia 1.01.1999r.
/decyzja k. 24 akt ZUS/
Wnioskodawca posiada co najmniej 25 letni okres składkowy i nieskładkowy
(okoliczność bezsporna)
Ustalając stan faktyczny dotyczący , okresu zatrudnienia wnioskodawcy w latach 1971-1988 w (...) Przedsiębiorstwie (...) w Ł. , Sąd oparł się na dokumentach zawartych w aktach sprawy, w tym aktach osobowych z tego zakładu pracy, w aktach rentowych, zeznaniach świadków : T. B. i J. S. , którzy pracowali z wnioskodawcą w jednej brygadzie ,a w J. S. z wnioskodawcą wspólnie chodzili od (...) Szkoły Zawodowej , choć do innych klas Zatem ci świadkowie, pracując wraz z wnioskodawcą w jednej brygadzie mieli możliwość obserwowania jakie czynności faktycznie wykonywał wnioskodawca, w okresie aktywności zawodowej w (...) Przedsiębiorstwie (...) w Ł.. I z zeznań świadków wynika jednoznacznie, że wykonywał prace zbrojarskie przez cały okres - po zakończeniu edukacji w szkole , zarówno przed odbyciem zasadniczej służby wojskowej , jak i po.
Odnośnie do okresów pracy wnioskodawcy w Zakładzie Budowlanym (...) , przekształconym w (...) , Sąd miał na uwadze zeznanie świadka K. K. ,który nie pamięta okresów aktywności wnioskodawcy w jego firmie, choć dokładnie pamięta rodzaj faktycznie wykonywanych czynności czyli - prac zbrojarsko- betoniarskich . Zatem Sąd oparł się tylko na okresie bezspornym , albowiem wynikającym wprost z dokumentów zawartych w aktach osobowych okresie zatrudnienia w (...) od 10.09.1990r. do 28.02.1993r. , z wyłączeniem okresów , w których wnioskodawca korzystał z urlopów bezpłatnych : 4-31.08.1992r. i 12.10-31.12.1992r.
Okresu poprzedzającego ten przedział czasu , czyli poprzedzającego aktywność w (...) przed 10.09.1990r. , Sąd nie uwzględnił jako okresu , uznanego za prace w szczególnych warunkach , z uwagi na rozbieżności związane z datami podjęcia działań zawodowych - w ramach działalności gospodarczej , etapów zakończenia poszczególnych umów o pracę , i przede wszystkim brak możliwości potwierdzenia faktycznych przedziałów czasowych wykonywania przez wnioskodawcę czynności , gdyż zeznania wnioskodawcy , w tym zakresie są bardzo nieprecyzyjne i niejednoznaczne , a – świadek K. K. szczerze zeznał, że nie pamięta okresów aktywności zawodowej wnioskodawcy jako zbrojarza. .
Sąd zważył co następuje:
Odwołanie jest zasadne.
Zgodnie z treścią art.184 ust.1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz.U. z 2015 roku, poz.748) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art.32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:
1 okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymagany w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz
2 okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.
Stosownie do treści art.184 ust.2 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2013 roku, emerytura, o której mowa w ust.1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.
Prawo do emerytury na podstawie art.184 ww. ustawy przysługuje ubezpieczonemu, który na dzień wejścia w życie ustawy (1 stycznia 1999 roku) spełnił określone w niej wymogi stażowe, a po tej dacie osiągnął wymagany wiek, niezależnie od tego czy w chwili osiągnięcia tego wieku wykonywał pracę w szczególnych warunkach, czy wykonywał inną pracę i czy pozostawał w zatrudnieniu.
Zgodnie z treścią art. 32 Ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. nr 162 poz. 1118) oraz przepisami & 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm) mężczyźni urodzeni przed 1.01.1949r. będący pracownikami zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, wymienione w wykazie A, mogą przejść na emeryturę po ukończeniu 60 lat, jeśli udowodnią co najmniej 25 letni okres składkowy i nieskładkowy, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.
Zgodnie z treścią ust. 2 cyt. przepisu za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach z znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia.
Zgodnie z treścią & 2 cyt. Rozporządzenia okresy pracy uzasadniające prawo do świadczenia określonego w rozporządzeniu – to są okresy , w których praca w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku i te okresy pracy - w szczególnych warunkach stwierdzają zakłady pracy na podstawie posiadanej dokumentacji. Według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie & 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy.
Zgodnie z treścią & 1 ust. 2 cyt. Rozporządzenia - właściwi ministrowie , kierownicy urzędów centralnych oraz centralne związki spółdzielcze w porozumieniu z Ministrem Pracy Płac i Spraw Socjalnych, ustalają w podległych placówkach i nadzorowanych zakładach stanowiska pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach.
Sąd nie jest związany tymi ograniczeniami dowodowymi, zatem przeprowadził postępowanie mające na celu wykazanie czy praca wnioskodawcy była praca w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze.
Z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie wynika, że w dniu 1 września 1971r. wnioskodawca [oraz jego opiekun prawny E. Ś.], podpisali umowę o zatrudnienie wnioskodawcy jako robotnika młodocianego w celu nauki zawodu betoniarz-zbrojarz w przedsiębiorstwie budowlanym i budowlano –montażowym . Wnioskodawca podjął naukę w (...) Szkole Budowlanej nr (...) Zjednoczenia Budownictwa w Ł. ; edukacja w tej szkole trwała dwa lata ; przez 3 dni w tygodniu wnioskodawca uczestniczył w zajęciach teoretycznych w szkole, a przez 3 dni – uczył się praktycznie – zawodu . Za okres nauki zawodu otrzymywał wynagrodzenie.
Z dokonanych ustaleń wynika, że po ukończeniu szkoły , wnioskodawca podjął pracę w (...) Przedsiębiorstwie (...) w Ł., choć w aktach osobowych brak dokumentu, potwierdzającego datę, od której – prace podjął faktycznie, zatem Sąd przyjął , że po ukończeniu roku szkolnego – czyli od 1 lipca 1973r. I wykonywał prace zbrojarza do chwili powołania do czynnej służby wojskowej.
Z dokonanych ustaleń wynika, że w okresie 27.10.1976-16.10.1978 r. wnioskodawca odbywał zasadniczą służbę wojskową .
Po zakończeniu służby wojskowej, wnioskodawca powrócił do macierzystego zakładu pracy czyli (...) Przedsiębiorstwa (...) w Ł. i w dniu 31.10.1978r. podpisał umowę o pracę na czas nieokreślony na stanowisku betoniarz zbrojarz od dnia 2.11.1978r. Wnioskodawca wykonywał czynności zbrojarza . Jako zbrojarz wykonywał cięcia stali zbrojeniowej na, odpowiednie do potrzeb, długości. Przygotowania do cięcia, wykonywał wewnątrz hali, cięcia – na zewnątrz, Jako zbrojarz obsługiwał maszynę do cięcia stali .W hali panowała bardzo duże zapylenie i hałas. Od dnia 1.06.1982r. objął funkcję brygadzisty, ale do jego obowiązków nie należały czynności administracyjne . Jako brygadzista ewidencjonował czas pracy każdego z członków brygady , liczącej 11-12 osób oraz wykonywał zawodowe czynności zbrojarza. Nie miał wydzielonego pomieszczenia. Pracował na hali, sąsiadującej z betoniarnią, w której z powodu wykorzystywania cementu było jeszcze większe zapylenie. Wykonywał czynności zbrojarza także zimą , gdyż hala była ocieplana .
Stosunek pracy uległ zakończeniu z dniem 31 maja 1988r.
Z dokonanych ustaleń wynika, że w dniu 30 maja 1988r. wnioskodawca podpisał z K. K. umowę o pracę na czas nieokreślony - na stanowisku zbrojarz-betoniarz w okresie od 2.06.1988r. Kolejne umowy o prace wnioskodawca podpisał z K. K. w dniu 1.09.1988r. i w dniu 1.11.1988r. Wnioskodawca zakończył stosunek pracy w Zakładzie Budowlanym (...) z dniem 31.03.1989r.
Z dokonanych ustaleń wynika, ze wnioskodawca w okresie 1.08.1989r. do 10.09.1989r. prowadził własną działalność gospodarczą
W aktach osobowych wnioskodawcy znajduje się świadectwo pracy z dnia 8.10.1990r. , wskazujące okres zatrudnienia w Zakładzie Budowlanym (...).08.1989 r.– 9.09.1990r. Ale , jak wynika z zaświadczenia ZUS i niejasnego , w tym zakresie, zeznania wnioskodawcy – w tym okresie - także - prowadził on działalność gospodarczą .
Z dokonanych ustaleń wynika, że w dniu 10.09.1990r. wnioskodawca zawarł z Przedsiębiorstwem Budownictwa i (...) w Ł. [ czyli przekształconą firmą (...)] umowę o pracę na czas nieokreślony jako betoniarz zbrojarz . W świadectwie pracy z dnia 28.02.1993r. ten okres – jako okres zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Budownictwa i (...) w Ł. został potwierdzony na stanowisku zbrojarz-betoniarz : 10 września 1990r. do 28 lutego 1993r . W okresie od 4 do 31.08.1992r. oraz od 12.10 do 31.12.1992r. wnioskodawca korzystał z urlopu bezpłatnego.
A zatem, Sąd nie uznał wnioskodawcy jako okresu pracy w szczególnych warunkach – okresu prowadzenia własnej działalności gospodarczej oraz okresu od 2.06.1998r. do 8.09.1990r. , z uwagi na brak dowodów faktycznego wykonywania czynności zbrojarskich w reżimie pracowniczym .
Natomiast Sąd uwzględnił wnioskodawcy, jako prace w szczególnych warunkach, okresy: od 1.07.1973r. do końca trwania stosunku pracy w (...) Przedsiębiorstwie (...) w Ł. czyli do 31.05.1988r. i okres od 10.09.1990r. do 28.02.1993r. , z wyłączeniem okresów urlopów bezpłatnych : 4-31.08.1992r., i 12.10-31.12.1992r.
- co spełnia przesłanki wskazane w wykazie A dziale V pkt 4 stanowiącego załącznik do cyt. rozporządzenia., a nadto spełnia przesłanki wskazane w Dziale V pkt 1 A pkt 1 – zarządzenia nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983r. [Dziennik Urzędowy Ministra Budownictwa i (...) Budowlach z dnia 6.12.1983r. nr 3 poz. 6].
Pozostaje kwestia uznania za pracę w szczególnych warunkach – okresu służby wojskowej.
Wprawdzie, zgodnie z akceptowanym stanowiskiem Sądu Najwyższego, bez szczególnych regulacji lub uwarunkowań, okres zasadniczej służby wojskowej nie podlega wliczeniu do okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach, od którego zależy prawo do wcześniejszej emerytury (art. 32 ustawy z 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych), to jednak w niniejszej sprawie okres odbywania przez wnioskodawcę służby wojskowej w trakcie zatrudnienia w (...) Kombinacie Budowlanym (...) w Ł. podlega zaliczeniu do stażu pracy wymaganego do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym z uwagi na pracę w szczególnych warunkach, z powodu istnienia podstaw prawnych (...), Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.), jeżeli pracownik w ustawowym terminie zgłosił swój powrót do tego zatrudnienia (por. wyrok SN z dnia 6 kwietnia 2006 roku, sygn. akt III UK 5/06, OSNP 2007/7 – 8/ M.P.Pr. (...), wyrok SN z dnia 25 lutego 2010 roku, sygn. akt II UK 219/09, LEX nr 590248).
Zasadniczo przerwę w wykonywaniu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, wywołaną odbywaniem zasadniczej służby wojskowej, uznaje się za zawieszenie realizacji nadal trwającego stosunku pracy z tego względu, że w okresie odbywania tej służby nie są wykonywane zobowiązania stron stosunku pracy, ponieważ pracownik doznaje przeszkód w świadczeniu pracy z powodu odbywania zasadniczej służby wojskowej, co prowadzi do zawieszenia świadczeń pracodawcy, które na ogół są ekwiwalentami za pracę wykonaną.
Nadto wskazać należy, jak słusznie podkreślił Sąd Najwyższy, że obowiązkiem obywatela polskiego jest obrona ojczyzny, a zakres obowiązku służby wojskowej określa ustawa (art. 85 ust. 1 i 2 Konstytucji RP). Ponadto konstytucyjna zasada demokratycznego państwa prawnego, urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej (art. 2), zasada równości wobec prawa i zakaz dyskryminacji z jakiejkolwiek przyczyny (art. 32 ust. 1 i 2 Konstytucji), wymuszają na gruncie Konstytucji, będącej najwyższym prawem Rzeczypospolitej Polskiej (art. 8 Konstytucji RP), ustanawianie takich regulacji ustawowych lub dokonywanie wykładni przepisów prawa powszechnie obowiązującego, które wykluczają jakiekolwiek pokrzywdzenie obywatela z powodu wykonywania publicznego obowiązku obrony ojczyzny. W konsekwencji na gruncie prawa ubezpieczeń społecznych okresy czynnej służby wojskowej w Wojsku Polskim lub okresy jej równorzędne są zawsze okresami składkowymi (art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o emeryturach i rentach), bez potrzeby wypełnienia jakichkolwiek dalszych warunków, a w szczególności bez względu na to, czy okresy odbytej służby były poprzedzone stosunkiem pracy lub innym stosunkiem prawnym kreującym tytuł obowiązkowego ubezpieczenia społecznego. Oznacza to, że okres czynnej służby wojskowej jest składkowym okresem ubezpieczenia dla każdego ubezpieczonego, który odbył taką służbę.
Zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy z dnia z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (Dz. U. z dnia 29 listopada 1967 r., nr 44, poz. 220) w jego brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 1974 roku zakład pracy, który zatrudniał pracownika w dniu powołania do zasadniczej lub okresowej służby wojskowej, jest obowiązany zatrudnić go na poprzednio zajmowanym stanowisku lub na stanowisku równorzędnym pod względem rodzaju pracy oraz zaszeregowania osobistego, jeżeli w ciągu 30 dni od dnia zwolnienia z tej służby pracownik zgłosił swój powrót do zakładu pracy w celu podjęcia zatrudnienia. Niezachowanie tego terminu powoduje wygaśnięcie stosunku pracy, chyba że niezachowanie terminu nastąpiło z przyczyn niezależnych od pracownika. Natomiast zgodnie z brzmieniem cytowanego przepisu od dnia 1 stycznia 1975 roku zakład pracy, który zatrudniał pracownika w dniu powołania do zasadniczej lub okresowej służby wojskowej, jest obowiązany zatrudnić go na poprzednio zajmowanym stanowisku lub na stanowisku równorzędnym pod względem rodzaju pracy oraz zaszeregowania osobistego, jeżeli w ciągu 30 dni od dnia zwolnienia z tej służby pracownik zgłosił swój powrót do zakładu pracy w celu podjęcia zatrudnienia. Niezachowanie tego terminu powoduje wygaśnięcie stosunku pracy, chyba że niezachowanie terminu nastąpiło z przyczyn niezależnych od pracownika.
Zgodnie z brzmieniem art. 108 obowiązującym do dnia 31 grudnia 1974 roku przytoczonej ustawy czas odbywania zasadniczej lub okresowej służby wojskowej wlicza się pracownikowi do okresu zatrudnienia w zakresie wszelkich uprawnień związanych z tym zatrudnieniem, jeżeli po odbyciu tej służby podjął on zatrudnienie w tym samym zakładzie pracy, w którym był zatrudniony przed powołaniem do służby. Natomiast w myśl cytowanego przepisu od dnia 1 stycznia 1975 roku czas odbywania zasadniczej lub okresowej służby wojskowej wlicza się pracownikowi do okresu zatrudnienia w zakresie wszelkich uprawnień związanych z tym zatrudnieniem, jeżeli po odbyciu tej służby podjął on zatrudnienie w tym samym zakładzie pracy, w którym był zatrudniony przed powołaniem do służby.
W oparciu o powyższe należy stwierdzić, że okres odbytej czynnej (zasadniczej) służby wojskowej przez pracownika zatrudnionego poprzednio w szczególnych warunkach pracy, który po zakończeniu tej służby zgłosił swój powrót do tego zatrudnienia, traktuje się tak samo jak wykonywanie takiej pracy, a skoro okres ten podlega zaliczeniu do okresu zatrudnienia w zakresie wszelkich uprawnień uzależnionych od ilości lat pracy w szczególnych warunkach, to uwzględnia się go także do stażu pracy wymaganego do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym (art. 106 i 108 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w zw. z art. 32 ustawy o emeryturach i rentach, por. wyrok SN z dnia 7 grudnia 2010 roku, sygn. I UK 203/10, LEX nr 786370). Jak wskazał Sąd Najwyższy taką językową wykładnię zdecydowanie wzmacniają powołanie wyżej dyrektywy (zasady) konstytucyjne uzasadniające i usprawiedliwiające traktowanie okresu zasadniczej służby wojskowej przypadającego w okresie trwania stosunku pracy w szczególnych warunkach zatrudnienia jako składkowego okresu pracy w szczególnych warunkach dla celów emerytalnych.
Ponadto, zdaniem Sądu Najwyższego, za przyjętą wykładnią przemawiają także regulacje szczególne dotyczące przesłanek nabycia prawa do szczególnych rodzajów emerytur: górniczej (art. 34, 35 i 38 ustawy o emeryturach i rentach z FUS) lub emerytury kolejowej (art. 40, 41 i 45 tej ustawy) przez pracowników urodzonych przed dniem 1 stycznia 1949 roku, zważywszy że powołane unormowanie expressis verbis okresy służby wojskowej uznają za okresy zaliczane do okresów rodzajów zatrudnienia wykonywanego w szczególnych warunkach (pracy górniczej lub zatrudnienia na kolei), wymaganych do nabycia emerytury w niższym od powszechnego wieku emerytalnym.
Reasumując, w ocenie Sądu Okręgowego w niniejszej sprawie okres odbywania przez wnioskodawcę służby wojskowej w czasie trwania stosunku pracy w szczególnych warunkach (świadczył pracę w szczególnych warunkach przed datą 27.10. 19766 roku oraz po dacie 16.10. 1978 roku – od 31.10.1978r. [ w praktyce od 2.11.1978r. ] , w oparciu o regulację zawartą w art. 106 i 108 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, podlega wliczeniu do okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach.
Wnioskodawca zatem udowodnił wymaganych 15 lat pracy w szczególnych warunkach .
Wymaganych 25 lat ubezpieczenia nie było sporne między stronami.
Wobec powyższego, mając na uwadze, że decyzja ZUS była nie prawidłowa , Sąd , na podstawie art. 477 ze zn. 14 & 2 kpc orzekł jak w sentencji.
O kosztach zastępstwa procesowego Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c oraz treść §12 ust.2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (tekst jednolity Dz.U. 2013 roku , poz. 461 ze zm.), mając na uwadze treść §2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 29 lipca 2015 roku zmieniającego rozporządzenie w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. z 2015 roku, poz.1079) oraz treść § 21 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie ( Dz. U. z 2015 roku , poz.1800).
odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi ZUS, wyrażając zgodę na wypożyczenie akt ZUS.