Sygn. akt VI U 2653/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 sierpnia 2016 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Ewa Milczarek

Protokolant – st. sekr. sądowy Dorota Hańc

po rozpoznaniu w dniu 18 sierpnia 2016 r. w Bydgoszczy

na rozprawie

odwołania: A. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 16 września 2014 r., znak: (...)

w sprawie: A. S.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

1)  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonej A. S. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia 2 września 2014 r. do 31 lipca 2017 r.,

2)  stwierdza, że organ rentowy ponosi odpowiedzialność za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Na oryginale właściwy podpis.

Sygn. akt VI U 2653/14

UZASADNIENIE

Zaskarżoną decyzją Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. odmówił ubezpieczonej A. S. prawa do renty. Decyzję wydano w oparciu o art. 57 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 15.09.2014r. w którym nie stwierdzono niezdolności badanej do pracy.

W odwołaniu od decyzji ubezpieczona podniosła, że stan jej zdrowia uzasadnia przyznanie świadczenia, bowiem ograniczenie i ból i zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa uniemożliwiają wykonywanie pracy a rehabilitacja lecznicza nie spowodowała zdecydowanej poprawy stanu zdrowia.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie i przytoczył argumenty zawarte w uzasadnieniu decyzji.

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

A. S. ( wykonująca zawód szwaczki i woźnej w przedszkolu) w dniu 23.07.2014 r. złożyła wniosek o przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W okresie do 1.09.2014 r. ubezpieczona przebywała na świadczeniu rehabilitacyjnym.

okoliczności bezsporne

Orzeczeniem z dnia 25.08.2014r. Lekarz Orzecznik ZUS stwierdził, że badana jest niezdolna do pracy do 31.08.2015 r. Komisja Lekarska ZUS w orzeczeniu z dnia 15.09.2014r. stwierdziła, że ubezpieczona nie jest niezdolna do pracy.

dowód: orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS i orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS w aktach rentowych

Sąd poddał weryfikacji orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS dopuszczając dowód z opinii biegłych lekarzy sądowych o specjalnościach: neurologa, psychiatry, psychologa i medycyny pracy. Powołany zespół specjalistów po przeprowadzeniu badania, zebraniu wywiadu od ubezpieczonej oraz uwzględnieniu dokumentacji medycznej rozpoznał u ubezpieczonej:

-Zespół korzeniowy lędźwiowo-krzyżowy obustronny podrażnieniowy z cechami zaostrzenia

-Kokcygodynię

-Chorobę zwyrodnieniową kręgosłupa z dyskopatią C5/C6, C6/C7

i wielopoziomową dyskopatią lędźwiową - z umiarkowanym ograniczeniem funkcji kręgosłupa

-Chorobę zwyrodnieniową stawów rak i stóp

- Zaburzenia neurasteniczne

Na podstawie przeprowadzonych badań sadowo-lekarskich oraz po zapoznaniu się z dokumentacją medyczną znajdującą się w aktach sprawy biegli stwierdzili, ze stan zdrowia ubezpieczonej ogranicza jej zdolność do zatrudnienia zgodnie z poziomem posiadanych kwalifikacji - okresowo (do 31.07.2016r.)

Biegli wskazali, ze u ubezpieczonej występują zaburzenia wymienione w rozpoznaniu a przebieg zaburzeń ma charakter przewlekły, w czasie ulegało natomiast zmianie nasilenie poszczególnych objawów. Biorąc pod uwagę obraz kliniczny zaburzeń u badanej - nasilenie i częstość objawów, dotychczasowy przebieg choroby, obecny stan zdrowia - biegli stwierdzili, że pomimo systematycznego leczenia nastąpiło istotne pogorszenie funkcjonowania ubezpieczonej.

Biegli nie zgodzili się wiec z orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS, podzielili natomiast orzeczenie Lekarza Orzecznika, który uznał niezdolność do pracy ubezpieczonej.

Oceniając stopień niezdolności do pracy biegli uwzględnili (1) biologiczne uszkodzenie struktury i funkcji organizmu (2) dotychczasowy przebieg procesów chorobowych

(3) ich wpływ na stan czynnościowy organizmu i sprawność psychofizyczną

(4) poziom kwalifikacji formalnych i kwalifikacji rzeczywistych (5) możliwość przywrócenia zdolności do wykonywania czynności zawodowych w wyniku leczenia i rehabilitacji.

We wnioskach opinii biegli stwierdzili, że stan zdrowia ubezpieczonej ogranicza jej zdolność do zatrudnienia zgodnie z poziomem posiadanych kwalifikacji - okresowo (do 31.07.2017r.) - od dnia złożenia wniosku o rentę (na podstawie tych samych dowodów, którymi dysponował organ rentowy).

dowód: opinia biegłych sądowych z dnia 26.06.2015 r. (k.16-18 akt)

Organ rentowy, w oparciu o stanowisko Przewodniczącego Komisji Lekarskich, wniósł zastrzeżenia do opinii biegłych. Wskazano w nich, że biegli nie wykazali istotnych ograniczeń ruchowych, istotnych objawów neurologicznych uzasadniających długotrwałą niezdolność do pracy a schorzenie kręgosłupa w okresach zaostrzeń może być leczone w ramach zwolnień lekarskich.

Sąd przekazał zastrzeżenia organu rentowego biegłym, którzy w opinii uzupełniającej potrzymali w całości wywody zawarte w opinii podstawowej i ponownie stwierdzili, że ubezpieczona jest częściowo niezdolna do pracy do 31.07.2017 r., dodatkowo wskazali, że opinię sądowo-lekarską wydali na podstawie całokształtu obrazu klinicznego ubezpieczonej a nie tylko ze względu na obecność objawów neurologicznych tzw. rozciągowych. Biegli podkreślili, że u A. S. aktualnie występuje obustronny zespół korzeniowy lędźwiowo-krzyżowy, kokcygodynia, na podłożu zmian zwyrodnieniowych zobrazowanych radiologicznie. Powoduje to ograniczenie funkcji kręgosłupa i kończyn dolnych. Praca w kuchni wymaga dużej odporności kręgosłupa i kończyn dolnych na przeciążenia statyczne, częstego pochylania do przodu, dźwigania i odpowiedniej szybkości. W obecnym stanie zdrowia ubezpieczona, zdaniem biegłych, nie podoła sprostać takim zadaniom.

dowód : opinia uzupełniająca z dnia 27.10.2015 r. i z dnia 24.05.2016 r. k.36 i 55

Organ rentowy, w oparciu o stanowisko Przewodniczącego Komisji Lekarskich, wniósł kolejne zastrzeżenia do opinii biegłych. Wskazano w nich, iż przewodnicząca Komisji stwierdziła, że nie akceptuje opinii biegłych i podtrzymuje poprzednie zastrzeżenia. Pozwany wniósł o powołanie nowego zespołu biegłych celem obiektywizacji rozpoznania.

Sąd uznał, że biegli w sposób dostateczny wyjaśnili stan sprawy i dlatego nie uwzględnił wniosku dowodowego zgłoszonego przez organ rentowy w piśmie procesowym z dnia 17.06.2016 r.

Ubezpieczona od 1.09.2006 r. zatrudniona była w (...)w B. jako woźna oddziałowa . W okresie od 5.09.2013 r. do 5.03.2014 r. ubezpieczona korzystała ze zwolnienia lekarskiego a następnie do 1.09.2014 r. ze świadczenia rehabilitacyjnego. Praca ubezpieczonej polegała na przynoszeniu ziemniaków z magazynu, wynoszeniu worków z obierkami, przenoszeniu wiader z ziemniakami i wsypywaniu ich do kotła, wydawaniu posiłków dzieciom, co wiązało się z noszeniem ciężkich talerzy. Ubezpieczona sprzątała też w przedszkolu, odkurzała i myła okna na drabinie oraz wieszała firany. Do obowiązków ubezpieczonej należała też pomoc dzieciom w ubieraniu i rozbieraniu. Wszystkie te czynności wiązały się z dużym wysiłkiem fizycznym i częściowo pracą w wymuszonej pozycji.

dowód: wyjaśnienia ubezpieczonej k.73

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach sprawy i aktach rentowych ZUS, których prawdziwości i wiarygodności strony nie kwestionowały w toku procesu, a także na podstawie opinii zespołu biegłych lekarzy sądowych oraz opinii uzupełniającej a także wyjaśnień ubezpieczonej zawierających opis czynności wykonywanych przez ubezpieczoną.

Dowód z opinii biegłych, jak podkreśla się w orzecznictwie, podlega ocenie Sądu przy zastosowaniu art. 233 § 1 k.p.c., na podstawie właściwych dla jej przedmiotu kryteriów zgodności z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego, podstaw teoretycznych opinii, a także sposobu motywowania oraz stopnia stanowczości wyrażonych w niej wniosków (zob. uzasadnienie postanowienia SN z dnia 7 listopada 2000 r., I CKN 1170/98, OSNC 2001/4/64; uzasadnienie wyroku SN z dnia 15 listopada 2002 r., V CKN 1354/00, Lex nr 77046). Biorąc pod uwagę przedstawione kryteria należy stwierdzić, że przeprowadzony dowód z opinii biegłych jest w pełni przydatny dla ustalenia stanu faktycznego sprawy. Biegli wchodzący w skład szerokiego zespołu wydali opinię po gruntownej analizie akt sprawy, uwzględniając całą dostępną dokumentację lekarską i wywiad z ubezpieczonym, a przede wszystkim dokonali badania przedmiotowego. Wnioski opinii omówiono szeroko, sformułowane zostały w sposób jasny i precyzyjny, a końcowe stanowisko zostało szczegółowo, przekonująco i logicznie uzasadnione. Przedstawione konkluzje są kategoryczne, a ich uzasadnienie przedstawione zostało w sposób przystępny i zrozumiały. Biegli są doświadczonymi specjalistami z dziedzin medycyny, które odpowiadały schorzeniom ubezpieczonego, a poziom ich wiedzy i sposób umotywowania orzeczenia powoduje, iż Sąd Okręgowy uznaje przeprowadzoną w sprawie opinię za w pełni trafną.

Nie budzi wątpliwości, iż ocena niezdolności do pracy w zakresie dotyczącym naruszenia sprawności organizmu i wynikających stąd ograniczeń możliwości wykonywania pracy wymaga z reguły wiadomości specjalnych (opinii biegłego z zakresu medycyny). Jednakże ostateczna ocena, czy ubezpieczony jest niezdolny do pracy całkowicie czy też częściowo musi uwzględniać także inne elementy, o których mowa będzie poniżej, niezwiązane ze stanem zdrowia. Ocena taka ma charakter prawny i może jej dokonać wyłącznie sąd a nie biegły, stąd też oddalono wniosek o dopuszczenie kolejnej opinii, albowiem zastrzeżenia pozwanego Zakładu nie dotyczyły konieczności wyjaśnienia kwestii medycznych, co do których biegli nie zajęliby przekonującego stanowiska (por. wyrok SN z dnia 8 maja 2008 r., I UK 356/07, OSNP 2009/17-18/238). Należy także podnieść, iż stosownie do art. 286 k.p.c. Sąd może zażądać ustnego wyjaśnienia opinii złożonej na piśmie, może też w razie potrzeby zażądać dodatkowej opinii od tych samych lub innych biegłych. Tak w piśmiennictwie jak i w judykaturze wskazuje się, że nie ma dowolności w powoływaniu kolejnych biegłych, a u podstaw takiej decyzji leżeć powinny racjonalne argumenty takie np. jak niejasność, niezupełność czy sprzeczności występujące w opiniach (por. np. T. Ereciński [w:] Komentarz do Kodeksu postępowania cywilnego, tom I, Warszawa 2002, str. 567-568; czy wyroki SN z dnia 24 czerwca 2008 r., I UK 373/07, Lex nr 496398; z dnia 1 września 2009 r., I PK 83/09, Lex nr 550988; z dnia 16 września 2009 r., I UK 102/09, Lex nr 537027). Należy przyjąć, że wykazywanie okoliczności uzasadniających powołanie opinii uzupełniającej, czy kolejnego biegłego pozostaje w gestii strony. To właśnie strona winna wykazać się niezbędną aktywnością i wykazać błędy, sprzeczności lub inne wady w opiniach biegłych, które dyskwalifikują istniejące opinie, ewentualnie uzasadniają powołanie opinii dodatkowych. Takich okoliczności organ rentowy w toku postępowania nie przedstawił, poprzestając na negowaniu opinii zespołu biegłych, z powołaniem się na zastrzeżenia, co do których biegli wypowiedzieli się w toku postępowania, bądź na tyle niekonkretne, że Sad uznał je za niewystarczające dla jej skutecznego podważenia.

Oceniając zebrany w sprawie materiał dowodowy podkreślić trzeba, że oceny stanu zdrowia ubezpieczonej dokonał zespół doświadczonych specjalistów z dziedzin medycyny odpowiadających schorzeniom ubezpieczonej. Orzeczenie biegłych zostało prawidłowo uzasadnione ( art.285 k.p.c. ) a wnioski w nim zawarte nie nasuwają wątpliwości co do ich trafności. Biegli w sposób stanowczy odnieśli się do stwierdzonych u ubezpieczonej schorzeń i ich wpływu na stan czynnościowy organizmu.

Biegli wyraźnie ocenili stan zdrowia ubezpieczonej w kontekście czynności wykonywanych przez ubezpieczoną w trakcie zatrudnienia w okresie poprzedzającym złożenie wniosku o rentę. Z opinii biegłych wynika w sposób nie budzący wątpliwości, że u ubezpieczonej występuje obustronny zespół korzeniowy lędźwiowo-krzyżowy, kokcygodynia, na podłożu zmian zwyrodnieniowych zobrazowanych radiologicznie. Powoduje to ograniczenie funkcji kręgosłupa i kończyn dolnych i ograniczenie zdolności do zatrudnienia zgodnie z poziomem posiadanych kwalifikacji do dnia 31.07.2017 r. Podkreślić trzeba, że Lekarz Orzecznik w swoim orzeczeniu uznał ubezpieczoną za niezdolną do pracy i opinia biegłych zgodna jest, co do zasady, z tym orzeczeniem.

Stosownie do treści art. 57 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (j.t: Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.; powoływana dalej jako „ustawa”) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki: jest niezdolny do pracy; ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy; niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b, pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i 9 lit. a, pkt 10 lit. a, pkt 11-12, 13 lit. a, pkt 14 lit. a i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-4, 5 lit. a, pkt 6 i 12, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów (ust. 1). W niniejszej sprawie poza sporem pozostawały okoliczności dotyczące spełnienia przez ubezpieczonego warunków określonych w punktach 2 i 3 ustępu 1 powołanego przepisu. Kwestią sporną natomiast stała się sama zdolność A. S. do pracy.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności po przekwalifikowaniu. Częściowo niezdolną do pracy jest zgodnie z ust. 3 cytowanego przepisu osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem kwalifikacji. Oceniając stopień niezdolności do pracy należy, w myśl art. 13 wymienianej ustawy, uwzględnić stopień naruszenia sprawności organizmu, możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej oraz celowość przekwalifikowania zawodowego biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

Zdaniem Sądu Okręgowego dokonana przez biegłych sądowych lekarzy ocena wpływu rozpoznanego u wnioskodawczyni schorzeń na jej zdolność do pracy uwzględnia zarówno wymienione w art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z F.U.S. czynniki medyczne w postaci: stopnia naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności organizmu w drodze leczenia i rehabilitacji, jak i wymienione w pkt 2 czynniki zawodowe w postaci: możliwości wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

Wskazać należało, że dla przyjęcia istnienia niezdolności do pracy w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z F.U.S. nie wystarcza jedynie stwierdzenie choroby i związane z tym poczucie dyskomfortu, lecz konieczne jest ponadto wykazanie, że schorzenie to narusza sprawność organizmu w takim stopniu, że powoduje niezdolność do pracy. Jak wskazano już powyżej, ocena całkowitej bądź częściowej niezdolności do pracy, w zakresie dotyczącym naruszenia sprawności organizmu i wynikających stąd ograniczeń możliwości wykonywania pracy, wymaga z reguły wiadomości specjalnych. W niniejszej sprawie biegli zgodnie orzekli w opinii sądowo – lekarskiej uznanej przez Sąd za miarodajną, że rozpoznane u wnioskodawczyni schorzenia pozbawiają ją częściowo zdolności do wykonywania pracy w wykonywanym zawodzie. Mając na uwadze powyższe ustalenia oraz konstrukcję art. 12 ustawy emerytalnej, należy uznać, iż sens przepisu polega na tym, że ostateczna ocena, w jakim stopniu ubezpieczony jest niezdolny do pracy musi uwzględniać także inne elementy poza stricte medycznymi należącymi do kompetencji biegłych z zakresu medycyny. Innymi słowy przy ocenie niezdolności do pracy w myśl art. 12 ustawy emerytalnej o tej niezdolności nie przesądza wyłącznie ocena medyczna stwierdzająca występowanie określonych jednostek chorobowych i ich wpływ na funkcjonowanie organizmu człowieka, tylko decydujące znaczenie ma ocena prawna dokonana w oparciu o okoliczności natury medycznej i okoliczności innej natury, w tym zwłaszcza poziom kwalifikacji ubezpieczonego, możliwości zarobkowania w zakresie tych kwalifikacji, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne (tak SN w wyrokach z dnia 9 stycznia 2002 r., II UKN 701/00, Lex nr 559961; z dnia 8 maja 2008 r., I UK 356/07, OSNP 2009/17-18/238; z dnia 13 października 2009 r., II UK 106/09, Lex nr 558589 i postanowieniu z dnia 3 września 2008 r., I UK 86/08, Lex nr 565996). Tym samym składająca się z powyższych elementów ocena stanowiąca subsumcję stanu faktycznego do norm prawnych, należąca do wyłącznej kompetencji sądu, pozwala uznać osobę za niezdolną do pracy w świetle powołanej wyżej ustawy i pozwala określić stopień tej niezdolności. Samo naruszenie sprawności organizmu ustalone na podstawie wiadomości specjalnych przez biegłych sądowych nie daje jeszcze możliwości stwierdzenia niezdolności do pracy, jednak wskazuje na podstawową przesłankę prawa do renty – stan zdrowia ubezpieczonej, który w niniejszej sprawie z uwagi na bardzo poważne zmiany w układzie kostno-stawowym, wskazuje na częściową niezdolność ubezpieczonej do pracy na okres do 31.07.2017 r. (czas ten może skutkować przywróceniem niezbędnej sprawności organizmu do wykonywania pracy).

Jak wynika z powyższego ubezpieczona spełnia więc przesłanki uzasadniające przyznanie prawa do renty wymienione w art. 57 cytowanej ustawy, bowiem organ rentowy nie kwestionował spełnienia pozostałych przesłanek do nabycia prawa do renty.

Mając na względzie powyższe, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 14 § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję, orzekając jak w wyroku, przyznając prawo do renty od dnia następnego po zakończeniu korzystania przez ubezpieczoną ze świadczenia rehabilitacyjnego - do dnia 31.07.2017r., zgodnie z opinią biegłych.

Wobec faktu, iż biegli sądowi dysponowali tym samym materiałem dowodowym, który był analizowany przez organ rentowy, jak również tymi badaniami lekarskimi, które mogły być przeprowadzone w postępowaniu przed lekarskimi organami orzeczniczymi ZUS, Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 118 ust. 1a powołanej wyżej ustawy emerytalnej o odpowiedzialności pozwanego organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Stosownie bowiem do art. 118 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości po raz pierwszy w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, z uwzględnieniem tego, iż w razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji; organ odwoławczy, wydając orzeczenie, stwierdza odpowiedzialność organu rentowego (ust. 1a). Jeżeli na podstawie przedstawionych środków dowodowych nie jest możliwe ustalenie prawa lub wysokości świadczenia, za datę wyjaśnienia ostatniej okoliczności, o której mowa w ust. 1, uważa się datę końcową dodatkowego terminu do przedstawienia niezbędnych dowodów, wyznaczonego przez organ rentowy, albo datę przedstawienia tych dowodów (ust. 3).

W niniejszej sprawie, przyznanie ubezpieczonej z opóźnieniem prawa do dalszej renty z tytułu niezdolności do pracy, było następstwem okoliczności, za które organ rentowy ponosi odpowiedzialność. Zgodnie z art. 14 ustawy o emeryturach i rentach oceny niezdolności do pracy, jej stopnia oraz ustalenia: daty powstania niezdolności do pracy, trwałości lub przewidywanego okresu niezdolności do pracy, związku przyczynowego niezdolności do pracy lub śmierci z określonymi okolicznościami, trwałości lub przewidywanego okresu niezdolności do samodzielnej egzystencji, celowości przekwalifikowania zawodowego – dokonuje w formie orzeczenia lekarz orzecznik Zakładu (ust. 1). Komisja lekarska, rozpatrując sprzeciw lub zarzut wadliwości, dokonuje oceny niezdolności do pracy i jej stopnia oraz ustalenia okoliczności, o których mowa w ust. 1 (ust. 2e). Orzeczenie lekarza orzecznika, od którego nie wniesiono sprzeciwu lub co do którego nie zgłoszono zarzutu wadliwości, albo orzeczenie komisji lekarskiej, stanowi dla organu rentowego podstawę do wydania decyzji w sprawie świadczeń przewidzianych w ustawie, do których prawo jest uzależnione od stwierdzenia niezdolności do pracy oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji (ust. 3). Pozwala to na przyjęcie, że zarówno lekarz orzecznik, jak i komisja lekarska, są organami Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, zobowiązanym do ustalania niezdolności do pracy, jako przesłanki prawa do renty, a tym samym niewłaściwe działanie lekarza orzecznika lub komisji lekarskiej jest okolicznością, za którą odpowiedzialność ponosi organ rentowy. W niniejszej sprawie biegli sądowi przy wydaniu opinii opierali się na tym samym materiale dowodowym, którym dysponował organ rentowy, dokonując oceny stanu zdrowia ubezpieczonego, co stwierdzono w opinii z dnia 26.06.2015 r. i w opiniach uzupełniających.

SSO Ewa Milczarek