Sygn. akt III RC 158/16
Powódka T. S. wniosła o podwyższenie alimentów od pozwanego M. S. z kwoty po 300 zł. miesięcznie do kwoty po 700 zł. miesięcznie. W uzasadnieniu pozwu wskazała, iż alimenty na rzecz powódki zostały zasądzone w 2008 r., od tego czasu stan zdrowia powódki pogorszył się, zaś sytuacja materialna pozwanego poprawiła, albowiem pozwany podjął pracę za granicą, gdzie prowadzi własną działalność gospodarczą.
Pozwany M. S. wniósł o oddalenie powództwa o podwyższenie alimentów. Pozwany w odrębnym pozwie wniósł o uchylenie obowiązku alimentacyjnego wobec byłej zony. Sprawy postanowieniem tut. Sądu zostały połączone do łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia. W uzasadnieniu pozwu M. S. wskazał, iż od czasu zasądzenia alimentów na byłą żonę jego sytuacja zdrowotna uległa pogorszeniu, jest pod opieką lekarza kardiologa, musi zażywać stałe leki. Ma na utrzymaniu żonę i dwójkę dzieci. Od 2014 r. prowadzi działalność gospodarczą w Niemczech, jednak w maju 2016 r. miał operację na przepuklinę i aktualnie nie pracuje. W Niemczech musi utrzymywać mieszkanie oraz ma mieszkanie w Polsce.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
Alimenty na rzecz powódki T. S. zostały zasądzone w wyroku Sądu rejonowego w Szczytnie z dnia 20 maja 2008 r. w sprawie III RC 32/08 w kwocie po 300 zł. miesięcznie. Małżeństwo stron zostało rozwiązane w wyroku Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 03 lipca 2007 r. w sprawie VI RC 29/07 z winy pozwanego. W czasie gdy toczyła się sprawa o zasądzenie alimentów powódka miała 52 lata, straciła pracę, którą wykonywała jako dozorca, leczyła się na nadciśnienie, zwyrodnienie kręgosłupa, wrzody oraz psychiatrycznie w związku ze stanami depresyjno-lękowymi, na leki wydawała 120-160 zł, mieszkała sama, opłacał ubezpieczanie w KRUS, posiadała 1,69 ha ziemi, którą obrabiał jej szwagier, otrzymywała ok. 1300 zł. rocznie dopłat unijnych, za wyżywienie i pomoc w dojazdach do lekarzy opiekowała się dzieckiem swojej przybranej córki. Pozwany w tym okresie zawarł nowy związek małżeński z E. M., która miała 4 małoletnich dzieci, nie pracowała, na dzieci otrzymywała 562 zł renty rodzinnej. Pozwany pracował i zarabiał ok. 2000 zł. miesięcznie, w okresie grzewczym ok. 2500 zł. miesięcznie /dowód: dokumenty znajdujące się w aktach tut. Sądu III RC 32/08/.
Aktualnie powódka T. S. ma 60 lat. Jej stan zdrowia uległ pogorszeniu, nadal leczy się na nadciśnienie i z powodu problemów z kręgosłupem. Z uwagi na ucisk kręgosłupa na nerwy zdarzają się jej zawroty głowy i omdlenia, dlatego przy wyjazdach poza J. musi korzystać z pomocy innych osób. Nie skorzystała ze skierowania na rehabilitację, albowiem nie miała pieniędzy, aby dojeżdżać z J. do S.. Ponadto jest pod opieką laryngologa w N., jednak aby tam dojechać korzysta z pomocy osób trzecich, albowiem do N. nie kursuje żaden autobus. Bierze stałe leki na nadciśnienie, problemy z uchem i kręgosłupem, leki kosztują od 100 do 1300 zł. miesięcznie ponadto ponosi koszty dojazdów do lekarza w N. raz w miesiącu.
Obecnie jedynym źródłem utrzymania powódki są alimenty oraz dopłaty unijne w wysokości ok. 1200 zł. rocznie. Nadal mieszka w mieszkaniu wynajmowanym od księdza, za które płaci 100 zł. miesięcznie plus opłata za prąd, wodę i ścieki. Ziemia którą posiada jest, tak jak dotychczas, obrabiana przez jej szwagra. Opłaca ubezpieczenie w KRUS-ie w kwocie po 390 zł co kwartał. Powódka nie podejmuje prac dorywczych, kiedyś pracowała przy sadzeniu lasu, jednak obecnie z uwagi na stan zdrowia nie może się schylać i takiej pracy nie podejmuje. Aktualnie sporadycznie pomaga przy opiece nad dziećmi przyszywanej córki, albowiem dzieci poszły do przedszkola. Powódka prawo do emerytury nabędzie w październiku 2017 r. /dowód: wyjaśnienia powódki k. 13v-14, rachunki za media i leki k. 6-10, decyzja (...) k. 11-12/.
Pozwany M. S. prowadzi w Niemczech własną działalność gospodarczą zajmującą się rozbiórkami oraz remontami mieszkań. Jest firmą jednoosobową. Korzysta na potrzeby firmy z dwóch samochodów, które kupił w systemie leasingu, za jeden płaci 300, za drugi 250 Euro miesięcznie. Obecnie netto zarabia ok. 1400 - 1500 Euro. W Niemczech wynajmuje mieszkanie spółdzielcze, opłaty wynoszą go ok. 600 Euro miesięcznie. W 2014 r. przeszedł zawał serca, od tego czasu jego dochody uległy obniżeniu o około 30-40% Obecnie jest po operacji przepukliny, nie przysługuje mu zasiłek chorobowy, otrzymuje jedynie 10% zwrotu kosztów za leki.
W Polsce pozwany korzysta z mieszkania żony w S. koło J.. Żona pozwanego mieszka z dwójką dzieci z poprzedniego związku, na które otrzymuje rentę rodzinną w łącznej kwocie 600 zł. miesięcznie. Dzieci kontynuują naukę w gimnazjum, jednak w okresie wakacyjnym starszy syn pracował razem z pozwanym w Niemczech. Żona pozwanego ma 38 lat, nie ma stałej pracy, pracuje sezonowo /dowód: wyjaśnienia pozwanego k. 14v, karty informacyjne leczenia szpitalnego, zaświadczenie o dochodzie, rachunki za media i ubezpieczenie k. 11-19 w aktach III RC 219/16/.
Sąd zważył co następuje:
Roszczenie jest częściowo uzasadnione.
Rozpatrując niniejszą sprawę Sąd oparł się na dokumentach przedłożonych przez strony, sporządzonych w przepisanej formie i przez kompetentne organy, tym samym korzystających z domniemania prawdziwości oraz na dowodzie z wyjaśnień stron, które w zasadniczych kwestiach były bezsporne, w sferze sporu pozostaje ocena zmiany jak nastąpiła od poprzedniej sprawy w przedmiocie ustalenia wysokości alimentów, usprawiedliwionych potrzeb powódki oraz możliwości zarobkowych i majątkowych pozwanego, ewentualnie przesłanek do uchylenia obowiązku alimentacyjnego pozwanego wobec powódki.
Od poprzedniego ustalenia wysokości alimentów na rzecz powódki upłynął okres 8 lat. W tym czasie zaszły zamiany, zarówno w sytuacji strony powodowej, jak i w sytuacji pozwanego.
Powódka ma obecnie 60 lat, jej stan zdrowia uległ pogorszeniu, albowiem na skutek zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa zdarzają się jej zawroty głowy i omdlenia, które praktycznie wykluczają możliwość podejmowania przez nią pracy, nawet dorywczej. Tym samym powódka jest pozbawiona możliwości jakiegokolwiek zarobkowania, zaś z uwagi na posiadaną ziemię nie może korzystać z pomocy opieki społecznej. Dochód, który uzyskuje z dopłat unijnych przeznacza w całości na opłatę ubezpieczenia w KRUS. Pomoc uzyskiwana przez powódkę od córki za opiekę nad jej dziećmi jest obecnie niewielka. Obecnie, do czasu uzyskania świadczenia emerytalnego, jej jedynym źródłem utrzymania są alimenty od byłego męża.
Tymczasem pozwany od czasu poprzedniej sprawy podjął własną działalność gospodarczą, aktualnie wprawdzie dochody z tej działalności wynoszą w granicach 1400 - 1500 Euro miesięcznie, jednak we wcześniejszym okresie te dochody były wyższe, zmniejszyły się dopiero po przebytym zawale. Nie mniej jednak w porównaniu do okresu sprzed 8 lat, gdy pozwany zarabiał 2000 - 2500 zł. miesięcznie uległy znacznemu zwiększeniu. Pozwany musi ponosić wyższe koszty swojego utrzymania, albowiem pracując za granicą musi także tam wynajmować mieszkanie i ponosić koszty związane z opłatami za mieszkanie i media. Natomiast sytuacja materialna jego rodziny w Polsce w stosunku do poprzedniego okresu uległa polepszeniu, gdyż obecnie na utrzymaniu żony pozwanego pozostaje tylko dwoje dzieci, przy czym starszy syn także dorabia w okresie wakacyjnym, zaś żona pozwanego, która aktualnie nie jest już obciążona bezpośrednią opieką nad małymi dziećmi, tak jak to miało miejsce 8 lat temu, może podjąć stałą pracę.
Mając na względzie powyższe okoliczności Sąd uznał, iż nie nastąpiły żadne okoliczności przemawiające za uchyleniem obowiązku alimentacyjnego pozwanego wobec powódki. natomiast na skutek zmiany w sytuacji powódki – pogorszenia się jej stanu zdrowia, który praktycznie wyklucza podejmowanie jakiejkolwiek pracy i braku innych źródeł dochodów należało alimenty na rzecz powódki podwyższyć. Kwota podwyższonych alimentów mieści się w możliwościach zarobkowych pozwanego, którego zarobki zwiększyły się w stosunku do zarobków osiąganych w 2008 r., zaś pomimo gorszego stanu zdrowia pozwanego, jest on w stanie nadal pracować i osiągać co najmniej takie dochody jak dotychczas, natomiast sytuacja jego obecnej rodziny jest w stosunku do poprzedniego okresu znacznie lepsza.
Jednocześnie Sąd oddalił powództwo ponad kwotę 450 zł. miesięcznie uznając, iż byłaby ona wygórowana w stosunku do możliwości zarobkowych pozwanego, albowiem pozwany z uwagi na problemy kardiologiczne nie może więcej pracować niż miało to miejsce dotychczas.
Nadal jednak aktualne pozostaje, iż gdyby nie został orzeczony rozwód między stronami /który nastąpił z wyłącznej winy pozwanego/ i małżeństwo stron funkcjonowałoby prawidłowo, sytuacja powódki byłby nieporównywalnie lepsza i pozwalała na zaspokajanie jej wszystkich potrzeb, podobnie w wyroku z dnia 7 maja 1998 r. w sprawie III CKN 186/98 wypowiedział się Sąd Najwyższy „Przesłanką rozszerzonego obowiązku alimentacyjnego małżonka ponoszącego wyłączną winę rozkładu pożycia jest ustalenie, że rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, nie mające jednak cech niedostatku. Ocena, czy nastąpiło takie pogorszenie, zależy od porównania sytuacji, w jakiej niewinny małżonek znalazł się wskutek orzeczenia rozwodu, z sytuacją, w jakiej znajdowałby się, gdyby rozwodu nie orzeczono i gdyby pożycie małżonków funkcjonowało prawidłowo.”
Z tych względów na podstawie art. 60§2 Krio, art. 61 Krio, art. 135§1 Krio orzeczono jak w punktach I – III wyroku. O kosztach sądowych Sąd orzekł na podstawie art. 101.1 Ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych zwalniając pozwanego z części kosztów sądowych z uwagi na jego aktualny stan zdrowia i ograniczone możliwości zarobkowe, o rygorze natychmiastowej wykonalności orzeczono na podstawie art. 333§1 pkt 1 Kpc.
Sygn. akt III RC 158/16
1. (...)
2. (...)
S., 25.10.2016 r.