Sygn. akt VI U 2101/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 listopada 2015 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Janusz Madej

Protokolant st. sekr. sądowy Dorota Hańc

po rozpoznaniu w dniu 26 listopada 2015 r. w Bydgoszczy na rozprawie

odwołania S. L.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B. :

- z dnia 5 czerwca 2013 r. znak: (...);

- z dnia 29 sierpnia 2013 r. znak: (...)

w sprawie: S. L.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

o rentę socjalną

I zmienia zaskarżone decyzje w ten sposób, iż przyznaje ubezpieczonemu S. L. prawo do renty socjalnej od dnia 1 lutego 2013 r. na stałe;

II stwierdza odpowiedzialność Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B. za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji;

III zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B. na rzecz ubezpieczonego S. L. kwotę 120 ( sto dwadzieścia ) zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego.

Sygn. akt VIU 2101/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 5 czerwca 2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. odmówił S. L. prawa do renty socjalnej powołując się na orzeczenie komisji lekarskiej ZUS, powołując się przepraszam na fakt, iż ubezpieczony dwukrotnie nie stawił się na wezwanie komisji lekarskiej ZUS. To orzeczenie nie zostało poprzedzone, ta, ta decyzja została poprzedzona orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS z 29 marca 2013 roku, gdzie lekarz orzecznik nie stwierdził całkowitej niezdolności do pracy ubezpieczonego. Od tego orzeczenia ubezpieczony złożył sprzeciw. Po wniesieniu odwołania od tej decyzji w którym ubezpieczony usprawiedliwiał swoją nieobecność na badaniu komisji lekarskiej ZUS obłożną chorobą osoby bliskiej, babci Sąd Okręgowy zobowiązał organ rentowy zarządzeniem z dnia 11 lipca 2013 roku do przeprowadzenia badania ubezpieczonego przez komisję lekarską ZUS, gdyż w ocenie Sądu występowała podstawa do przywrócenia terminu ubezpieczonemu w tej sytuacji. W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wnosił o jego odrzucenie, a po przeprowadzeniu przez komisję lekarską ZUS badania ubezpieczonego i wydaniu przez tę komisję orzeczenia z dnia 27 sierpnia 2013 roku, w którym ubezpieczony także nie został uznany za całkowicie niezdolnego do pracy organ rentowy wydał decyzję z 29 sierpnia 2013 roku powołując się na orzeczenie tej komisji odmawiającą ubezpieczonemu prawa do renty socjalnej. Ubezpieczony podtrzymał swoje stanowisko w toku procesu domagając się ustanowienia pełnomocnika z urzędu, co zostało uwzględnione. Sąd Okręgowy ustalił i rozważył co następuje. Ubezpieczony w dniu 27 lutego 2013 roku złożył wniosek o przyznanie mu renty socjalnej. Zaskarżonymi decyzjami organ rentowy odmówił przyznania mu tego świadczenia w ostatniej z zaskarżonych decyzji powołując się na orzeczenie komisji lekarskiej ZUS niestwierdzającej niezdolności do pracy w stopniu całkowitym. W celu zweryfikowania stanowiska organu rentowego Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych okulisty i specjalisty medycyny pracy. Pierwszą opinię w sprawie z dnia 14 stycznia 2014 roku wydał biegły sądowy specjalista medycyny pracy rozpoznając u ubezpieczonego oczopląs poziomy wrodzony, zez rozbieżny naprzemienny, zaćmę wrodzoną obu oczu po leczeniu operacyjnym i wszczepieniu sztucznych soczewek, astygmatyzm krótkowzroczny obu oczu i jaskrę obu oczu. Biegły specjalista medycyny pracy wskazał w swojej opinii, że ubezpieczony lat 27 bez zawodu i niepracujący skończył 3 klasy szkoły podstawowej. Z wadą wrodzoną narządu wzroku przebył leczenie operacyjne, wszczepiono mu sztuczne socz..., socz..., soczewki. Zdaniem tego biegłego obecnie zgodnie z badaniem ostatniego okulisty oko prawe 0,3, oko lewe 0,08, pole widzenia nieznacznie ograniczone. Biegły wskazał, że oceniono, że badany aktualnie nie jest całkowicie niezdolny do pracy. Przeciwskazane są prace precyzyjne, wymagające okołocznego widzenia i może on podjąć pracę w warunkach pracy chronionej dla osób źle widzących. Ubezpieczony po doręczeniu mu tej opinii złożył do akt sprawy pismo procesowe, które wpłynęło do Sądu 20 lutego 2014 roku i dołączył do tego pisma orzeczenie z dnia 15 grudnia 2012 roku ustalające jego znaczny stopień niepełnosprawności. W opinii z dnia 10 września 2014 roku lekarz specjalista chorób oczu A. Z. po przeprowadzeniu badania ubezpieczonego rozpoznała u niego stan po operacji zaćmy wrodzonej obu oczu ze zbieżnym oka lewego, oczopląs wrodzony z wyrównawczym ustawieniem głowy. Biegła sądowa wskazała, że ubezpieczony w 2012 roku miał orzeczony znaczny stopień niepełnosprawności z tytułu schorzenia narządu wzroku. Ubez..., uznała ubezpieczonego za całkowicie niezdolnego do pracy z powodu stanu narządu wzroku. Niską ostrość wzroku, praktyczną jednooczność i oczopląs o dużej amplitudzie, a stan ten powstał zdaniem biegłej przed ukończeniem 18-go roku życia. Biegła wskazała też, że opierała się na tej samej dokumentacji medycznej co lekarze ZUS wskazując, że w dokumentacji leczenia ambulatoryjnego załączona do akt sprawy ostrość wzroku każdego oka na przestrzeni lat nie przekraczała 0,1 z korekcją. Dlatego jest dla niej, biegłego mar..., miarodajne podawanie przez ubezpieczonego takiej ostrości wzroku podczas przeprowadzonego przez biegłą sądową badania. Zastrzeżenia do tej opinii wniósł organ rentowy opierając się na stanowisku przewodniczącego komisji lekarskiej ZUS. Organ wskazał na duże rozbieżności parametrów ostrości wzroku w podawanych przez lekarza orzecznika i komisję lekarską ZUS, a biegłymi lekarzami sądowymi. Zaznaczał też organ rentowy, że lekarz orzecznik i komisja lekarska ZUS użyli parametrów ostrości wzroku podanych przez specjalistę okulistę konsultanta ZUS z badania 25 marca 2013 roku. Wobec powyższego stwierdzenia jakoby biegły sądowy posługiwał się tą samą dokumentacją medyczną co organ rentowy wydaje się to wątpliwe. Organ rentowy wnosił o przekazanie tych zastrzeżeń lekarzom, biegłym lekarzom sądowym celem wydania opinii uzupełniającej, a w przypadku nieuwzględnienia tego wniosku o oddalenie odwołania. W międzyczasie także Sąd skierował sprawę do wydania opinii przez specjalistę medycyny przemysłowej, który w opinii uzupełniającej z dnia 18 listopada 2014 roku, karta 80 akt rozpoznał schorzenia takie jak lekarz specjalista okulistyki, chorób oczu. Biegła sądowa z zakresu medycyny pracy przychyliła się do oceny biegłego sądowego okulisty co do całkowitej niezdolności do pracy ubezpieczonego z powodu poważnej wady wzroku uniemożliwiającej zatrudnienie. Zastrzeżenia do tej opinii uzupełniającej na karcie 80-tej, przepraszam zastrzeżenia do opinii z 18 listopada 2014 roku, to jest uzupełniająca opinia specjalisty medycyny przemysłowej wniósł organ rentowy wskazując, że w jego ocenie ubezpieczony nie spełnił kryterium, kryteriów upośledzających funkcję narządu wzroku, uzasadniających orzeczenie całkowitej niezdolności do pracy bez istotnego ograniczenia pola widzenia. Organ rentowy wnosił, pismo karta 96 akt sprawy o przekazanie swoich zastrzeżeń biegłym lekarzom sądowym celem wydania opinii uzupełniającej, a w przypadku nieuwzględnienia tego wniosku o oddalenie odwołania. W opinii uzupełniającej z 10 stycznia 2015 roku specjalista chorób oczu wskazał z kolei, że odnosząc się do opinii lekarza biegłego medycyny przemysłowej wydanej 14 stycznia, że może podjąć pracę ubezpieczony w warunkach pracy chronionej dla osób źle widzących. Biegła stwierdziła, że orzeczenie to nie jest jednoznaczne z opinią komisji lekarskiej ZUS z 28 sierpnia 2013 roku. Biegła podkreślała, że osoba zdolna do pracy z definicji może podjąć pracę na wybranych stanowiskach, ale nie spełniając norm pracy chronionej. Wiadomo, że osoby nawet ze znacznie obniżoną ostrością wzroku podejmują pracę, ale tylko w zakładach pracy chronionej, taka jest również możliwość w przypadku ubezpieczonego. Ze względu jednak na schorzenie okulistyczne skutkujące niską ostrością wzroku równą 0,1 mogą być małe odchylenia od 4/50 do 0,2 w zależności od długości gabinetów, w którym odbywa się badanie. Jak również mogą być różnice spowodowane wahaniami ciśnienia wewnątrzgałkowego oraz w dużym stopniu nasilenia oczopląsu. Dlatego biorąc pod uwagę te wszystkie parametry stwierdziła biegła sądowa, że ubezpieczony jest niezdolny do pracy na otwartym rynku pracy. I podała, że komisja lekarska ZUS przy wydawaniu opinii opierała się na tym samym pojedynczym badaniu przeprowadzonym wcześniej przez okulistę ZUS. W dokumentacji wieloletniego leczenia ambulatoryjnego ostrość wzroku pokrywa się z badaniem z niższą ostrością wzroku. Kolejne zastrzeżenia do tej opinii złożył organ rentowy w piśmie procesowym z dnia 3 lutego 2015 roku. W zastrzeżeniach tych organ rentowy podtrzymał swoje wcześniejsze zastrzeżenia zgłoszone w piśmie z 9 marca 2014 roku, wnosił o przekazanie tych zastrzeżeń lekarzom sądowym celem wydania opinii uzupełniającej, a w przypadku nieuwzględnienia tego wniosku wnosił także o oddalenie odwołania. W kolejnej opinii uzupełniającej z 6 sierpnia 2015 roku specjalista chorób oczu A. Z. w odpowiedzi na zastrzeżenia lekarza orzecznika przytoczyła zapisy z dokumentacji medycznej, które miały wpływ na wydaną przez nią opinię. Z analizy tej dokumentacji medycznej wynikało, że w roku (...) w wieku 11 lat w styczniu ostrość wzroku była odpowiednio 0,1 i 0,1 na tablicy z rączkami w cudzysłowie, w grudniu 0,2 i 0,2. W roku 1998 0,1 w oku prawym i 4/50 w oku lewym. W roku 99 ubezpieczony widział obuocznie z, w stopniu 4/50 z korekcją, w roku 2001 ostrość wzroku wynosiła 2/50...
[ koniec części 00:22:04.000] GMW714204_02
[ Przewodniczący 00:22:04.538] Z korekcją. W roku 2002 również odnotowano ostrość wzroku równą 2/50, a w roku (...) w wieku 19-tu lat ostrość wzroku podana niepełne 0,1. W badaniach konsultanta z 2006 roku badana jest ostrość wzroku 0,3 na tablicach z obrazkami, jako odczytany 3-ci rząd na tablicy. Na tablicy z obrazkami 3-ci rząd oznacza ostrość równą 0,16. W roku 2013 również w badaniu lekarza ZUS podana jest ostrość wzroku oka lepszego, jako 0,3 z korekcją. W poprzedniej opinii uzupełniającej wyjaśniła biegła specjalista chorób oczu podawała przyczyny, które powodują różnicę w badaniu ostrości wzroku, różne długości gabinetów lekarskich, różne oświetlenia gabinetów i tablicy różnie nasilenie oczopląsu i różne ciśnienie, ciśnienia wewnątrzgałkowe. Często mamy do czynienia z przypadkami, gdzie ten sam pacjent badany codziennie w tych samych warunkach widzi raz lepiej, raz gorzej. Nie zdarza się to pacjentom zdrowym tylko takim, którzy mają poważne schorzenia narządu wzroku. Biegła podkreśliła, że ba..., ponieważ badanie ostrości wzroku jest badaniem subiektywnym nie można pomijać możliwości występowania agrawacji, natomiast trzeba wziąć pod uwagę stan oczu to, co widzimy obiektywnie podczas badania. Operowany był z powodu, ubezpieczony operowany był z powodu zaćmy wrodzonej przed ponad 20-tu laty. Metody operacyjne były wówczas inne. Operacje były dwuetapowe. W oczach powoda są zrosty, źrenice zniekształcone, są trudności w ocenie dna oka głównie z powodu oczopląsu i wysok..., i wąskich źrenic, które słabo reagują na leki rozszerzające źrenice. Ubezpieczony ponadto miał orzeczoną niepełnosprawność znacznego stopnia, kryteria okulistyczne przyznania znacznej niepełnosprawności są te same, co do całkowitej niezdolności do pracy. Gdyby oceniać tylko ostrość wzroku, gdyby była lepsza niż w badaniu biegłej sądowej o jeden rząd na tablicy, na tablicy Snellena i wynosiła 0,2 możliwa przy tym stanie intelektualnym i braku zawodu byłaby tylko praca fizyczna, która wiązałaby się z wysiłkiem fizycznym. Ten z kolei jest przeciwskazany z powodu bezsoczewkowości spowodowanej operacjami zaćmy wrodzonej. Potwierdzić to może lekarz medycyny przemysłowej. Dlatego biegła okulistka podtrzymała swoją opinię i orzekała o tym, iż niezdolność całkowita do pracy ubezpieczonego ma charakter trwały i wystąpiła przed 18 rokiem życia. Potwierdzając te stanowisko także w kolejnej opinii uzupełniającej z dnia 12 września 2015 roku karta 128 i eksponując w tej opinii, że ostrość wzroku na przestrzeni lat 1997 do 2013 jest taka sama u ubezpieczonego, a zapie..., zabiegi operacyjne usunięcia soczewki w obu oczach wykonane były w wieku 6-ciu lat. Innych zabiegów okulistycznych nie planuje się. Zastrzeżenia także do ostatnich opinii z 6 sierpnia i 12 września 2015 roku złożył organ rentowy w piśmie procesowym z 12 października 2015 roku. Podnosząc w tych zastrzeżeniach, iż przewodnicząca komisji lekarskich wskazuje, iż nie podziela opinii biegłych, biegłej, biegłych o trwałej całkowitej niezdolności do pracy, podtrzymuje swoje dotychczasowe stanowisko. Podczas badania przez komisję lekarską i konsultanta okulisty ZUS ubezpieczony nie spełniał kryteriów upośledzenia funkcji narządów wzroku uzasadniających całkowitą niezdolność do pracy VDCC 03,3 woks
[ f 00:26:25.408] INCC 0,08 bez istotnego ograniczenia pola widzenia. Takie parametry mogą odpowiadać najwyżej częściowej niezdolności do pracy. Jeżeli biegli stwierdzają inne i niższą ostrość wzroku, to doszło do pogorszenia stanu zdrowia powoda od badania przez komisję lekarską ZUS i konsultanta okulistę ZUS, co stanowi nową okoliczność w sprawie i uzasadnia wydanie orzeczenia na podstawie artykułu 477 ze znaczkiem 14 paragraf 4 Kodeksu postępowania cywilnego. Na rozprawie organ, pełnomocnik organu rentowego podtrzymał swoje stanowisko wnosząc o uchylenie zaskarżonej decyzji, przekazanie sprawy do rozpoznania organowi rentowemu i umorzenie postępowania. A w przypadku nieuwzględnienia, co do wniosku o oddalenie odwołania. Oceniając zez..., zebrany w sprawie materiał dowodowy Sąd Okręgowy uznał, iż posiada on taką moc dowodową i wiarygodność, która umożliwia dokonanie istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy ustaleń. Te istotne dla rozstrzygnięcia sprawy ustalenia wiążą się z kwestią czy ubezpieczony stał się całkowicie niezdolny do pracy i jest całkowicie niezdolny do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało u niego przed ukończeniem 18-go roku życia. Przypomnieć w tym miejscu należy, iż zgodnie z artykułem 4 ustępem 1 Ustawy z dnia 27 czerwca 2003 roku o rencie socjalnej renta ta przysługuje osobie pełnoletniej całkowicie niezdolnej do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało przed ukończeniem 18-go roku życia w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej przed ukończeniem 25 roku życia w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej. Ustawa o rencie socjalnej publikowana w Dzienniku Ustaw z 2003 roku numer 135 pozycja 1268. Oceniając opinię biegłych sądowych wskazać należy, że ostatecznie specjalista medycyny pracy, który wydawał swoją opinię przed wydaniem w sprawie opinii przez lekarza z tej specjalności medycznej, która dotyczy schorzenia mającego decydujący wpływ na stan zdrowia ubezpieczonego. Specjalista medycyny pracy wydawał tę opinię bez opinii specjalisty chorób oczu, więc opierając się wyłącznie na orzeczeni..., na orzeczeniu lekarza konsultanta ZUS. Po sporządzeniu opinii przez biegłego sądowego specjalistę chorób oczu specjalista medycyny pracy podzielił stanowisko okulisty, co do całkowitej niezdolności do pracy ubezpieczonego. Na podstawie dowodu z opinii lekarza orzecznika, przepraszam dowodu z opinii biegłego sądowego specjalisty chorób oczu Sąd Okręgowy ustalił, iż ubezpieczony spełnia kryteria całkowitej i trwałej niezdolności do pracy. Biegła sądowa w kolejnych opiniach pisemnych w sposób logiczny, przekonujący i zgodny z posiadaną wiedzą medyczną wyjaśniła, dlaczego orzekała o całkowitej niezdolności do pracy ubezpieczonego i dlaczego orzekła trwałą niezdolność. Opinia uzupełniająca z dnia 6 sierpnia 2015 roku analizuje dokumentację medyczną ubezpieczonego obrazującą jego badania wzroku. Analiza ta ma charakter szczegółowy. Z analizy tych dokumentów wynika, iż ostrość wzroku ubezpieczonego starającego się o rentę socjalną była na poziomie wykluczającym możliwość podjęcia przez niego jakiejkolwiek pracy. Biegła sądowa analizowała nawet badanie wzroku dokonane przy pomocy tablicy z obrazkami i wyjaśniła, że ostrość wzroku przy takim badaniu przeprowadzona w 2006 roku na tablicach z obrazkami oznacza w 3-cim rzędzie ostrość równą 0,16. Dlatego Sąd Okręgowy uznał, że nie ma potrzeby kontynuowania postępowania dowodowego i pominął dowód z przesłuchania biegłej sądowej wezwanej w dniu dzisiejszym na rozprawę, która się nie stawiła. W ocenie Sądu Okręgowego nie ulega wątpliwości, iż ubezpieczony jest całkowicie niezdolny do pracy na skutek schorzenia powstałego przed 18-tym rokiem życia wywołującego w jego organizmie negatywne konsekwencje unie..., uniemożliwiające wykonywanie mu jakiejkolwiek pracy. Schorzenie to powodowało naruszenie sprawności organizmu, które powstało przed ukończeniem 18-go roku życia. A jak wynika z opinii biegłych ostrość wzroku ubezpieczonego była na porównywalnych poziomach przez cały okres jego życia. Wskazać także należy, że ubezpieczony tak jak eksponowała biegła zaliczony został do znacznego stopnia niepełnosprawności, co także może być pewną potwierdzeniem całkowitej niezdolności do pracy ubezpieczonego wywołanej schorzen..., naruszeniem sprawności organizmu powstałym przed 18-tym rokiem życia, co zresztą powstanie tego schorzenia przed 18-tym rokiem życia nie było między stronami sporne. Dlatego na podstawie artykułu 4 Ustawy o rencie socjalnej w związku z artykułem 477 ze znaczkiem 14 paragraf 2 Kodeksu postępowania cywilnego Sąd Okręgowy stwierdził, Sąd Okręgowy przyznał ubezpieczonemu prawo do renty socjalnej od pierwszego dnia miesiąca, w którym złożył on wniosek o to świadczenie na stałe, gdyż jego całkowita niezdolność do pracy ma charakter trwały. W punkcie 2 wyroku kierując się zebranym w sprawie materiałem dowodowym, okolicznościami sprawy i w tym twierdzeniami biegłej, iż generalnie opierała się ona na tym samym materiale dowodowym, który dostępny był organom orzeczniczym ZUS Sąd Okręgowy na podstawie artykułu 118 ustęp 1a Ustawy emerytalno rentowej stwierdził odpowiedzialność organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Za wadliwe orzeczenie komisji lekarskiej ZUS odpowiedzialność ponosi organ rentowy w sytuacji, gdy organy orzecznicze ZUS dysponowały tym samym materiałem dowodowym. W punkcie 3 wyroku Sąd zasądził od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B., jako strony przegrywającej spór zwrot na rzecz ubezpieczonego kosztów procesu w wysokości dwukrotności stawki minimalnej na podstawie artykułu 98 paragrafu 1 i 3 Kodeksu postępowania cywilnego, w związku z przepisami rozporządzenia, Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie wynagrodzenia radców prawnych, w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu zgodnie z paragrafem 2 i paragrafem jeden..., 11 ustępem 2 tego rozporządzenia. Na tym wygłoszenie uzasadnienia zakończono. (...)