Sygn. akt XIII Ga 146/16

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 30 listopada 2015 roku, wydanym w sprawie z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. przeciwko (...) z siedzibą w W. o zapłatę 2.258, 89 zł, Sąd Rejonowy w Płocku w pkt. I. zasądził od pozwanego (...) z siedzibą w W. na rzecz powoda (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. kwotę 710,32 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 11 stycznia 2014 roku do dnia zapłaty; w pkt. II. oddalił powództwo w pozostałej części; w pkt. III. zasądził od powoda (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. na rzecz pozwanego (...) z siedzibą w W. kwotę 1. 208,03 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu (wyrok k. 156, uzasadnienie k.165 – 170).

Apelację od wyroku wniosła powódka zaskarżając go w części, tj. w punkcie II i III-
w zakresie, w którym Sąd oddalił powództwo ponad kwotę 710,32 zł wraz z ustawowymi odsetkami oraz zasądził od powódki na rzecz pozwanego kwotę 1 208,03 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Zaskarżonemu wyrokowi skarżąca zarzuciła na podstawie art. 368 § 1 pkt 2 k.p.c.:

1)  naruszenie przepisów prawa procesowego mające istotny wpływ na wynik sprawy, w szczególności zaś:

naruszenie przepisu art. 248 k.p.c. w zw. z art. 187 § 2 pkt. 4 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. i art. 245 k.p.c. poprzez pominięcie prawidłowo zgłoszonego wniosku powódki o zobowiązanie wskazanych w pkt 10 ust. 10 petitum pozwu podmiotów do przedłożenia cennika usług zawierającego informację o stosowanej przez podmiot w dacie 2014-02-27 stawce za roboczogodzinę prac blacharsko-mechanicznych i lakierniczych w kwocie netto z uwzględnieniem których wyceniane były koszty naprawy w systemie A./E. (z wyłączeniem stawek uzgodnionych w ramach umów łączących warsztat z zakładami ubezpieczeń) oraz dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z tych dokumentów, podczas gdy dowody te miały istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, a okoliczności sporne pomiędzy stronami nie zostały jeszcze dostatecznie wyjaśnione;

naruszenie przepisu art. 278 § 1 k.p.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, tj. poprzez niewysłuchanie wniosków stron w przedmiocie liczby i wyboru biegłych, podczas gdy specjalność powołanego biegłego uniemożliwiała mu wydanie opinii w przedmiocie rynkowości stawek zastosowanych w niniejszej sprawie;

naruszenie przepisu art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 278 k.p.c. poprzez błędne dokonanie oceny materiału dowodowego, tj. przez wyprowadzenie z materiału dowodowego – opinii biegłego – wniosków z niej niewynikających, a mianowicie faktu, iż zastosowane w niniejszej sprawie przez warsztat wybrany przez poszkodowanego stawki nie są stawkami faktycznie przez niego stosowanymi, podczas gdy okoliczności te nie wynikają ani z treści opinii biegłego, ani też z załączonych do niej oświadczeń osób uprawnionych do reprezentacji badanych podmiotów (do opinii nie dołączono oświadczenia reprezentanta warsztatu wykonującego naprawę w przedmiotowej sprawie);

naruszenie przepisu art. 322 k.p.c. poprzez jego wadliwe zastosowanie w okolicznościach, które nie podlegały subsumcji pod tę normę prawną; powódka precyzyjnie oznaczyła bowiem i udowodniła wysokość dochodzonego roszczenia, która ponadto jednoznacznie wynika z przedłożonych przez nią do pozwu dokumentów, tj. w szczególności z załączonej Faktury VAT i kalkulacji naprawy pojazdu, stąd nie było podstaw do uznania przez Sąd I instancji, iż zachodzi konieczność zasądzenia odpowiedniej sumy wg jego oceny;

2)  naruszenie przepisu prawa materialnego, a w szczególności;

naruszenie przepisu art. 805 k.c. w zw. z art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w zw. z art. 361 § 2 k.c. i art. 363 k.c. poprzez ich błędną wykładnię, tj. przyjęcie, iż wypłacone odszkodowanie nie musi pokrywać udokumentowanych kosztów naprawy pojazdu poszkodowanego (zgodnie z zasadą pełnego odszkodowania) na skutek zaniżenia wysokości stawek za roboczogodzinę prac blacharsko – mechanicznych i lakierniczych, podczas gdy stawki zastosowane przez wybrany przez poszkodowanego warsztat naprawczy w niniejszej sprawie należały do cen występujących na terenie rynku lokalnego;

W oparciu o tak sformułowane zarzuty skarżący wniósł o:

zmianę zaskarżonego wyroku w części, tj. w punkcie II i III poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kwoty 1.548,57 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 2014-01-11 (ponad zasądzoną w pkt I wyroku z dnia 2015-11-30 kwotę 710,32 zł wraz z odsetkami od dnia 2014-01-11) i kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego za I instancję według norm przepisanych, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku w części, tj. w punkcie II i III oraz przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji.

Ponadto skarżący wniósł o zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym, wedle norm przepisanych. Wniósł także o przeprowadzenie przez Sąd II instancji uzupełniającego postępowania dowodowego w zakresie niezrealizowanych przez Sąd I instancji wniosków dowodowych zawartych w pkt 10 ust. 10 i 11 petitum pozwów, przy tym o niepowoływanie w charakterze biegłego; mgr inż. P. J. oraz mgr inż. Z. K., z uwagi na wcześniejsze liczne zastrzeżenia do opinii sporządzanych przez w/w osoby (apelacja z uzasadnieniem k. 175 – 177 v).

W odpowiedzi na apelację pozwany wniósł o jej oddalenie oraz zasadzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów procesu według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego (odpowiedź na apelacje k. 190 – 194).

Sąd Okręgowy, zważył, co następuje:

Apelacja jest bezzasadna i podlega oddaleniu.

W ocenie Sądu Okręgowego nie znajduje uzasadnienia zarzut apelacji dotyczący naruszenia przepisu art. 248 k.p.c. w zw. z art. 187 § 2 pkt. 4 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. i art. 245 k.p.c. Należy zaznaczyć, że zgłoszony w pozwie wniosek powódki o zobowiązanie wskazanych w pkt 10 ust. 10 pozwu podmiotów o tożsamym standardzie świadczonych usług do przedłożenia cennika usług zawierającego informację o stawce za roboczogodzinę prac blacharsko – mechanicznych i lakierniczych oraz dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z dokumentów prywatnych Sąd I instancji właściwie ocenił jako nieprzydatny dla wydania rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie. Zgodnie z art. 227 k.p.c. przedmiotem dowodu są fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie. Okoliczności, które powód chciał wykazać za pomocą tego środka dowodowego, tj. ustalenie spornej w sprawie wartości rynkowych stawek roboczogodzin prac blacharsko – mechanicznych i lakierniczych, stosowanych przez warsztaty o podobnym zakresie świadczonych usług do warsztatu, który wykonał naprawę, z całą stanowczością wymagały wiadomości specjalnych. Dowód z opinii biegłego sądowego w tym zakresie nie mógł zostać zastąpiony przez dowód z dokumentu prywatnego w postaci cennika usług stosowanych przez wybrane przez powoda warsztaty naprawcze.

Opinia biegłego jest szczególnym środkiem dowodowym. Jak wskazał Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 18 lipca 1975 r. (I CR 331/75 nie publ.), chodzi o wiadomości wykraczające poza zakres tych, jakimi dysponuje ogół osób inteligentnych i ogólnie wykształconych. Biegli w odróżnieniu od świadków czy stron, przy wykorzystaniu swojej wiedzy zawodowej i naukowej, czyli wiadomości specjalnych wykraczających poza zasób wiedzy przeciętnie wykształconego człowieka, sporządzają opinię w zakresie objętym tezą dowodową w celu ułatwienia oceny faktów istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy. Rolą biegłego w przedmiotowym postępowaniu było, między innymi, wypowiedzenie się co do wysokości stawek za roboczogodzinę prac mechanicznych i blacharsko – lakierniczych, po dokonaniu analizy rynku lokalnego w zakresie tych stawek, co biegły uczynił a następnie wywiódł i przedstawił w opinii wnioski płynące z tej analizy. Mając powyższe na względzie Sąd Okręgowy pominął wniosek dowodowy, ponowiony przez stronę powodową w pkt. 5 apelacji.

Niezasadny jest także zarzut naruszenia art. 278 § 1 k.p.c. dotyczący niewysłuchania stron w przedmiocie liczby i wyboru biegłych, podczas gdy specjalność powołanego biegłego, zdaniem skarżącego, uniemożliwiała mu wydanie opinii w przedmiocie rynkowości stawek zastosowanych w niniejszej sprawie. Wskazać należy, iż sama powódka w pozwie wniosła o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego do spraw techniki samochodowej, zaś w toku postępowania sądowego nie wnioskowała o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego innej specjalności. Sąd Rejonowy, po zgłoszeniu przez powódkę zastrzeżeń do pisemnej opinii biegłego z zakresu techniki samochodowej (pismo procesowe z 15.09.2015 r. k. 136-137), na rozprawie w dniu 16 listopada 2015 roku dopuścił i przeprowadził dowód z uzupełniającej ustnej opinii biegłego, podczas składania której biegły w sposób logiczny i wyczerpujący odpowiedział na zastrzeżenia strony powodowej i wyjaśnił wszystkie zgłoszone przez nią wątpliwości co do wysokości stawek za roboczogodzinę na rynku lokalnym. Pełnomocnik strona powodowej, który był obecny na tej rozprawie, poprzedzającej wydanie wyroku, nie zgłosił żadnych, innych wniosków dowodowych. Zatem, w okolicznościach niniejszej sprawy, przeprowadzenie dowodu z opinii innego biegłego nie było uzasadnione.

Bezpodstawnie skarżący zarzucił naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 278 k.p.c. poprzez błędną ocenę opinii biegłego oraz wyprowadzenie z opinii biegłego wniosków z niej niewynikających.

W ocenie Sądu Okręgowego, wbrew temu zarzutowi, Sąd pierwszej instancji nie naruszył unormowanej w przepisie art. 233 § 1 k.p.c. zasady swobodnej oceny dowodów, w myśl której sąd ocenia wiarogodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Tylko bowiem w wypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo – wbrew zasadom doświadczenia życiowego – nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo – skutkowych, to przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 15 grudnia 2005r, sygn. akt I ACa 513/05, LEX nr 186115). Strona apelująca uchybień takich, jak powyższe nie wykazała. Zarzucając zaś błędną ocenę dowodu w postaci opinii biegłego w istocie polemizuje jedynie
z oceną tego dowodu dokonaną przez Sąd I instancji. W oparciu o dowód z opinii biegłego, który w sposób jednoznaczny wskazał uzasadnione koszty naprawy pojazdu oraz ceny obowiązujące na rynku lokalnym, w tym wysokość stawki za roboczogodzinę Sąd pierwszej instancji zasadnie uznał, że dowód ten skutecznie podważył twierdzenia powódki o wyższych kosztach naprawy pojazdu oraz moc dowodową przedstawionego na ich poparcie dowodu z dokumentu prywatnego w postaci Faktury VAT wystawionej za naprawę.

Sąd Rejonowy prawidłowo, w oparciu o dowód z opinii biegłego, ustalił, że wybrany przez poszkodowanego warsztat stosuje w rozliczeniach z klientami indywidualnymi stawki za roboczogodzinę na poziomie 100-130 zł, średnio 115 zł. Jednocześnie stawki na rynku lokalnym w przypadku warsztatów nieautoryzowanych zawierają się w przedziale 85-120 zł (prace blacharskie i lakiernicze) w rozliczeniach z klientami indywidualnymi, zaś w rozliczeniach z ubezpieczycielami od 92,50 zł do 145 zł (prace blacharskie) i od 92,50 do 155 zł (prace lakiernicze). Powyższe ustalenia uprawniały Sąd I instancji do uznania, że w sytuacji gdy zakładu ubezpieczeń reguluje należności za osobę zobowiązaną (a nie we własnym imieniu), to brak jest podstaw do traktowania zakładu ubezpieczeń odmiennie, niż klienta indywidualnego. Skoro sprawca szkody, który samodzielnie zleciłby naprawę uszkodzonego przez siebie pojazdu, byłby zobowiązany zapłacić stawkę - średnio 115 zł netto za roboczogodzinę, to stawka w takiej wysokości powinna obciążać również zakład ubezpieczeń. Sąd Rejonowy prawidłowo zatem, ustalając odszkodowanie, odpowiadające uzasadnionym kosztom naprawy uszkodzonego pojazdu marki M. (...) nr rej. (...), wbrew zarzutowi apelacji, zastosował przepis art. 322 k.p.c. i przyjął średnią stawkę za roboczogodzinę, przy uwzględnieniu stawek stosowanych przez warsztat naprawczy, tj. 115 zł netto. Nie ma racji skarżąca twierdząc, iż precyzyjnie udowodniła wysokość kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu w sytuacji, gdy moc dowodowa załączonej do pozwu Faktury VAT została skutecznie podważona przez przeprowadzony w sprawie dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej, co było już przedmiotem wcześniejszych rozważań.

W tym miejscu wskazać należy, że Sąd Okręgowy w pełni podziela ustalenia faktyczne poczynione w niniejszej sprawie przez Sąd pierwszej instancji i uznając je za trafne oraz wywiedzione logicznie z materiału dowodowego, zgromadzonego w sprawie przyjmuje za własne.

W konsekwencji, wobec bezzasadności zarzutów apelacji dotyczących naruszenia prawa procesowego, chybione okazały się również postawione w niej zarzuty naruszenia prawa materialnego, tj. art. 805 k.c. w zw. z art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w zw. z art. 361 § 2 k.c. i art. 363 k.c. poprzez ich błędną wykładnię. Sąd Rejonowy, wbrew postawionemu zarzutowi, w żadnym razie nie uznał, że wypłacone odszkodowanie nie musi pokrywać udokumentowanych kosztów naprawy pojazdu. W okolicznościach niniejszej sprawy, wobec braku możliwości ustalenia stawki za roboczogodzinę, którą to stawkę faktycznie przyjąłby warsztat naprawczy w dacie zlecenia naprawy przedmiotowego samochodu oraz wobec dokonania trafnej oceny, że Faktura VAT przedstawiona przez powódkę pozbawiona została mocy dowodowej, Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił i określił kwotę, która winna obciążać pozwanego ubezpieczyciela z tytułu odszkodowania, mając przy tym na względzie wskazane wyżej przepisy (przytoczone stosownie w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku wraz z argumentacją prawną) oraz stosując powołany już wcześniej przepis art. 322 k.p.c.

Z tych też względów Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. zasądzając od powódki, jako strony przegrywającej apelację, na rzecz pozwanego kwotę 600 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w tym postępowaniu (koszty zastępstwa procesowego ustalono na podstawie § 10 ust. 1 pkt. 1 w zw. z § 2 pkt 3 w zw. z § 21 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 1804).