Sygn. akt I C 198/14

WYROK

W IMIENIU

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 listopada 2015 roku

Sąd Okręgowy w Częstochowie Wydział I Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSO Lidia Dudek

Protokolant: Ewa Lenartowicz

po rozpoznaniu w dniu 18 listopada 2015 roku w Częstochowie

na rozprawie

sprawy z powództwa M. P.

przeciwko pozwanemu Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zapłatę i ustalenie

1.  zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powoda M. P. kwotę 35.000, 00 zł (trzydzieści pięć tysięcy złotych) wraz z ustawowymi odsetkami w wysokości 13 % w stosunku rocznym od dnia 27 lutego 2014 r. do dnia 22 grudnia 2014r. i w wysokości 8% od dnia 23 grudnia 2014r. do dnia zapłaty oraz dalszymi odsetkami ustawowymi w razie zmiany ich wysokości;

1.  ustala odpowiedzialność na przyszłość pozwanego Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W. wobec powoda M. P. za skutki wypadku komunikacyjnego z dnia 18 czerwca 1999r. w miejscowości M. koło W.;

2.  oddala powództwo w pozostałej części;

3.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.588,00 zł (jeden tysiąc pięćset osiemdziesiąt osiem złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu po ich stosunkowym rozdzieleniu.

Sygn. akt IC 198/14

UZASADNIENIE

W pozwie wniesionym w dniu 30 maja 2014r., powód M. P. wystąpił przeciwko pozwanej Towarzystwu (...) S.A. w W. o zasądzenie na jego rzecz zadośćuczynienia w kwocie 80.000,00 zł, wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 27 lutego 2014r. tj. od dnia otrzymania pisma od pozwanej o odmowie przyznania dodatkowego zadośćuczynienia, oraz o ustalenie odpowiedzialności pozwanej za skutki wypadku z dnia 18 czerwca 1999r., jakie mogą wystąpić u powoda w przyszłości oraz o zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda zwrotu kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu pozwu powód podał, że w dniu 18 czerwca1999r. miejscowości M. koło W. doszło do wypadku samochodowego, w wyniku którego powód doznał licznych obrażeń ciała między innymi w postaci pęknięcia jelita, złamania kręgów oraz ogólnych potłuczeń ciała. Sprawcą przedmiotowego wypadku był M. S.. W wyniku poniesionych obrażeń na skutek zaistniałego wypadku powód był zmuszony do podjęcia długiego i kosztownego procesu leczenia oraz rehabilitacji, które trwa do chwili obecnej. Bezpośrednio po wypadku powód był hospitalizowany i rehabilitowany. Do chwili obecnej nie odzyskał pełnej sprawności fizycznej, nadal kontynuuje proces leczenia skutków obrażeń ciała powstałych w wyniku zaistniałego wypadku. Za zaistniałe zdarzenie odpowiedzialność przyjęła pozwana u której sprawca wypadku posiadał ubezpieczenie OC i w tym zakresie pozwana prowadziła postępowanie likwidacyjne pod numerem szkody (...). W dniu 31 lipca 2002r. powód zawarł z pozwaną ugodę w przedmiocie zaspokojenia roszczeń o naprawienie szkody, powstałej w wyniku wypadku drogowego zaistniałego w dniu 18 czerwca 1999r. w miejscowości M. spowodowanego przez M. S.. W pkt 3 przedmiotowej umowy pozwana oświadczyła „(...) iż przejmuje odpowiedzialność za skutki wypadku mogące wystąpić w przyszłości u poszkodowanego Pan M. P., które będą związane z w/w wypadkiem (...)". W ostatnim czasie, stan zdrowia powoda uległ znaczącemu pogorszeniu, co w ocenie powoda bezsprzecznie ma bezpośredni związek wypadkiem komunikacyjnym z dnia18 czerwca 1999r. U powoda ujawniono zmiany struktury tkankowo-płynowej położonej przykręgosłupowo w tkankach miękkich grzbietu po stronie lewej (ropnia przykręgosłupowego). Powyższe schorzenie uniemożliwia mu normalne funkcjonowanie, w tym znacząco utrudnia wykonywanie obowiązków pracowniczych. Powód zmuszony jest do przyjmowania silnych leków przeciwbólowych i zrezygnowania z większej aktywności fizycznej. Ponadto z uwagi na charakter ujawnionej u powoda zmiany chorobowej, zwłaszcza jej lokalizacji ewentualne operacyjne wyeliminowanie schorzenia może stanowić bezpośrednie zagrożenie dla jego życia. Od 2011r. powód podejmuje w tym zakresie regularne leczenie w placówkach służby zdrowia znajdujących się na terenie kraju. Powyższa okoliczność dodatkowo potęguje cierpienie psychiczne powoda. Tym samym powód odczuwa nie tylko cierpienie fizyczne, ale również psychiczne, co wywiera negatywne skutki nie tylko na jego życie ale również na życie jego najbliższej rodziny (żonę i dzieci). W świetle powyższych okoliczności, kierując się postanowieniami zawartej między stronami ugody, w dniu 8 października 2013r. powód skierował do pozwanej wezwanie do zapłaty kwoty 80.000,-zł tytułem odszkodowania i zadośćuczynienia. Pismem z dnia 6 listopada 2013r. pozwana poinformowała powoda o przyjęciu zawiadomienia w przedmiocie zgłoszonej szkody, a następnie w dniu 8 stycznia 2014r. poinformowała, iż sprawa została poddana ponownej weryfikacji. Następnie pismem datowanym 8 stycznia 2014r. pozwana poinformowała o odmowie przyznania powodowi zadośćuczynienia. Powyższe działania pozwanej mogą świadczyć o tym, że analiza sprawy w ogóle nie została przez nią podjęta a decyzja wydana w sprawie, nie została poparta jakimikolwiek merytorycznymi ustaleniami. Zdaniem powoda schorzenie to stanowi zagrożenie dla jego zdrowia i pozostaje w związku przyczynowo – skutkowym wypadkiem drogowym mającym miejsce w dniu 18 czerwca1999r. zatem dochodzona przez niego kwota tytułem zadośćuczynienia w oparciu o pkt 3 zawartej między stronami ugody z dnia 31 lipca 2002 r. jest w pełni uzasadniona.

W odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na jej rzecz zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Pozwana przyznała, że nie kwestionuje, iż w dniu 18 czerwca 1999r. doszło do zdarzenia, w wyniku którego powód doznał obrażeń ciała. W dacie zdarzenia sprawca szkody posiadał zawartą z pozwaną umowę obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych.

W związku ze zgłoszeniem powstania szkody z tytułu odpowiedzialności OC, pozwana wszczęła postępowanie likwidacyjne pod nr (...)( (...)). Na podstawie zawartej pomiędzy stronami ugody pozwana wypłaciła na rzecz powoda kwotę 35.000,00 zł, tytułem odszkodowania i zadośćuczynienia. W piśmie z dnia 20 lutego 2014r. skierowanym do powoda, pozwana podtrzymała swoje stanowisko, iż należne odszkodowanie i zadośćuczynienie zostało już wypłacone powodowi. Pozwana zacytowała dalej treść przepisu art. 445 k.c. oraz poglądy orzecznictwa wskazując, że przyznane świadczenie odpowiadało w pełni założonym przez ustawodawcę kryteriom. Kwota dotychczas wypłacona przez pozwaną jest adekwatna do doznanej przez powoda krzywdy. Pozwana uwzględniła bowiem wszystkie okoliczności mające wpływ na rozmiar doznanej krzywdy, a więc cierpnie psychiczne i ból fizyczny, na który mają wpływ m.in. rodzaj i długość zastosowanego leczenia, stopień uszczerbku na zdrowiu, konsekwencje i dolegliwości związane bezpośrednio ze zdarzeniem oraz skutki jakie powód będzie odczuwać w przyszłości. Pozwana zarzucała dalej, że roszczenie powoda w dochodzonej wysokości nie zostało należycie wykazane. Brak jest bowiem dokumentacji medycznej potwierdzającej dalsze skutki wypadku tj. występujące u powoda zmiany struktury tkankowo – płynowej położonej przykręgosłupowo w tkankach miękkich po stronie lewej (ropień przykręgosłupowy). Nie wykazano także związku przyczynowego ze zdarzeniem, a dolegliwościami zdrowotnymi występującymi obecnie u powoda. Pozwana zakwestionowała żądanie co do roszczenia o ustalenie odpowiedzialności na przyszłość, które jej zdaniem, nie zostało poparte odpowiednim materiałem dowodowym. Pozwana z ostrożności procesowej podniosła również, że w razie ewentualnego ustalenia i przyznania zadośćuczynienia uzasadnione jest zasądzenie odsetek dopiero od chwili wyrokowania.

Sąd ustalił co następuje:

Strona pozwana Towarzystwo (...) S.A. w W. prowadzi działalność gospodarczą m.in. w zakresie ubezpieczeń.

W dniu 18 czerwca 1999r. w miejscowości M. k. W. doszło do wypadku komunikacyjnego, na skutek którego powód M. P. doznał licznych obrażeń ciała w postaci rozerwania jelita krętego, złamania kompresyjnego trzonu kręgu L1 i l4, złamania wyrostków poprzecznych (...) i L3 po stronie lewej. Sprawcą przedmiotowego zdarzenia był M. S.. Bezpośrednio po wypadku, w okresie od dnia 18 czerwca 1999r, do dnia 30 czerwca 1999r. powód przebywał w Wojewódzkim Szpitalu (...) we W. na Oddziale (...) z rozpoznaniem: rozerwanie jelita, złamanie kompresyjne trzonu kręgu L2, złamanie wyrostków poprzecznych kręgów L2 i L3 po stronie lewej. Powód był leczony operacyjnie – wykonano laparotomie i szycie rozerwanego jelita. Złamanie trzonu L2 leczono w gorsecie gipsowym. Hospitalizacja trwała w okresie od 18.01.1999r. do 30.06.1999r. Po powrocie do miejsca zamieszkania powód hospitalizowany był w okresie od 30.06.1999r. do 09.07.1999r. w Oddziale Ortopedii i (...) Urazowej w Wojewódzkim Szpitalu (...) w C. przy ul. (...). następnie powód był konsultowany w ośrodkach medycznych: w Wojewódzkim Szpitalu (...) w P. i Klinice (...) w S. w okresie od września do października 1999r. W okresie od 10.02.2000r. do 15.03.2000r. powód był hospitalizowany w Klinice (...) w Centrum rehabilitacji im. Prof. M. W. w K. z rozpoznaniem: zastarzał złamanie L1 i L4 z przemieszczeniem kostnym do kanału kręgowego bez objawów ubytkowych. W dniu 29.02.2000r. powód był leczony operacyjnie: laminektomia D12-I1, usunięcie części kostnych po workiem uciskających rdzeń , stabilizacja transpedikularna D12-L1-L2. Następnie powód był leczony w Klinice (...) w Centrum (...) w K.. Kolejna hospitalizacja miała miejsce w Oddziale N. w okresie od 12.07.2000r. do 20.07.2000r. gdzie rozpoznano zastarzałe złamanie L1 i L4 bez objawów ubytkowych. Stan po odbarczeniu rdzenia i stabilizacji transpedikularnej systemem S. w odcinku D12- l2. W trakcie pobytu wykonano M. P. badanie rezonansu magnetycznego: stan po złamaniu kręgów L1 i L4 i operacyjnej stabilizacji. Odłamy trzonów kręgów L1 i L4 wpuklają się do kanału kręgowego zwężają kanał kręgowy, spłaszczają i uciskają worek opony twardej. Kanał kręgowy znacznie bardziej zwężony na poziomie kręgu L4. Stożek końcowy rdzenia kręgowego nie jest uciśnięty. Krążki międzykręgowe w odcinku lędźwiowym kręgosłupa maja uszkodzona strukturę, widoczne jest obniżenie intensywności sygnałów w czasie T2 jako wyraz ich dehydratacji. Obniżona jest wysokość krążków międzykręgowych w odcinku lędźwiowym kręgosłupa. W porównaniu badaniem poprzednim z dnia 12.09.1999r. zwężenie kanału kręgowego na poziomie kręgu L1 jest mniejsze, na poziomie kręgu L4 podobne. Ze względu na mniejsze dolegliwości odstąpiono od zabiegu na poziomie L4. zalecono powodowi wykonywanie ćwiczeń mięśni brzucha. Powód przez wiele lat prowadził rehabilitację kręgosłupa. Z powodu stałych dolegliwości bólowych kręgosłupa lędźwiowego od dnia 5.06.2011r. do nadal pozostaje pod kontrolą Poradni Neurologicznej w (...) Przychodnia (...) w C.. W trakcie hospitalizacji zalecono badanie kontrolne rezonansu magnetycznego. Podczas kolejnej wizyty w dniu 03.10.2011r. zalecono kontrolę ortopedyczną. Okresowe kontrole stanu zdrowia powód prowadził w (...) Sp. z o.o. w Szpitalu im. (...). W. w K., ostatnia wizyta w tamtejszej placówce miała miejsce w dniu 25.10.2011r. Z powodu nasilenia dolegliwości bólowych powód miał wyznaczone dwie wizyty w listopadzie 2014r. w przychodni (...) w C.. W ramach hospitalizacji powód leczył się także w Poradni (...) Urazowo- Ortopedycznej w (...) w (...) w C.. Podczas kolejnej wizyty w dniu 20.03.2014r. zalecono wysoką ortezę kręgosłupa. W czasie leczenia po 2011r wykonano badania diagnostyczne .Badaniem tomografii komputerowej kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego wykonanego w dniu17.10.2011r. stwierdzono Th 12 -L2 stan po przebytym złamaniu trzonu L1 leczonym operacyjnie stabilizacją transpedikularną w odcinku (...)-L2, ubytek pooperacyjny wyrostków kolczystych na tych poziomach. Kanał kręgowy bez cech stenozy. Obustronnie otwory międzykręgowe zwężone przez zmiany zwyrodnieniowe. Krążki m-k Th12/L1, L1/L2 zwężone bez cech wypuklin. L3/L4.Duża przepuklina dotrzonowa w kierunku L4 po złamaniu górnej blaszki granicznej trzonu. Wymiar a-p kanału kręgowego skrócony do 7mm.0ba otwory m-k zwężone. L4/5 - niewielka uogólniona wypuklina krążka m-k bez wyraźnego modelowania worka oponowego. Kanał kręgowy bez cech stenozy. Oba otwory międzykręgowe miernie zwężone w części dolnej. Dodatkowo uwidoczniono hypodensyjną strukturę przylegającą do łuków i wyrostków kolczystych trzonów od poziomu L2 do L5 po stronie lewej. Struktura ta ma kształt wrzecionowaty, jej wymiary to 25x40x85mm, gęstość ok. 60 j.H bez wyraźnego wzmocnienia kontrastowego, zawiera zwapnienia. Zmiana ta jest dobrze odgraniczona, nie stwierdza się cech naciekania otaczających struktur czy destrukcji kostnej, ma prawdopodobnie charakter pozapalny, być może swoisty do licowania ze zorganizowanym krwiakiem, w badaniu TK ma raczej cechy zmiany litej. Badaniem rezonansu magnetycznego kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego wykonane w dniu 27.09.2011r stwierdzono lewostronną skoliozę w lędźwiowym odcinku kręgosłupa z cechami pogłębienia lordozy w odcinku lędźwiowo-krzyżowym kręgosłupa. Stan po przebytym złamaniu trzonów kręgów L1 i L4 oraz po operacyjnej stabilizacji kręgosłupa w (...)-L2. W odcinku (...)-Ll nie stwierdza się cech stenozy kanału kręgowego oraz ucisku na struktury wewnątrzkanałowe. Ubytek pooperacyjny wyrostków kolczystych łuków tylnych kręgów (...)-Ll. Trzon kręgu L4 obniżony z dużą przepukliną dotrzonową przez górną płytkę graniczną. Tylna krawędź tego trzonu wpukla się dokanałowo, powoduje uciśnięcie worka oponowego oraz zwężenie światła kanału w wymiarze a –p do 0,5cm- cechy stenozy bezwzględnej. Objawy degeneracji tarczy m-k w odcinku I/S kręgosłupa pod postacią częściowej dehydratacji przewężenia oraz: na poziomach L2/L3 i L4/L5 uogólnionych wypuklin tarczy m-k. Zmiany zwyrodnieniowe na powierzchniach kręgów i w stawach m-k. Otwory m-k w odcinku 12-L5 zwyrodnieniowe przewężone. Poza tym szerokość kanału kręgowego i otworów m-k w normie. Stożek końcowy rdzenia położony typowo, bez patologii ogniskowej. Ponadto badanie MR wykazało obecność dobrze ograniczonej struktury tkankowo-płynowej położonej przykręgosłupowo w tkankach miękkich grzbietu po stronie lewej. Zmiana ta rozciąga się poziomo L2/L3 w okolicy stawu międzykręgowego, po stronie lewej do poziomu L5. Struktura dobrze ograniczona, o niejednorodnej intensywności sygnału (z komponentą płynową), i wzmocnieniu po kontrastowemu na obwodzie(torebka). Obraz MR sugeruje zmianę o typie ropnia przykręgosłupowego o etiologii swoistej lub nieswoistej na ta mogła powstać w przebiegu procesu zapalnego w stawie m-k na poziomie L2/L3. Badanie rezonansu magnetycznego kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego wykonano w dniu 15.05.2012r. W wyniku oceny porównawczej z poprzednim badaniem MR z dnia 27.9.2011r. badanie kontrolne wykazało porównywalny obraz kręgosłupa L-S z badaniem wcześniejszym. Obraz i pourazowych, pooperacyjnych oraz stopień zaawansowania zmian degeneracyjnych tarczy m-k i zwyrodnieniowych na powierzchniach trzonów i w stawach m-k nie uległ zmianie. Wielkość stenozy kanału kręgowego na poziomie L4 wynosi także 0,5cm (jak w badaniu poprzednim). Obraz zmiany otorbionej (przewlekłego ropnia) w tkankach miękkich grzbietu przykręgosłupowo po stronie lewej, co do morfologii, wielkości, lokalizacji, charakteru wzmocnienia pokontraktowego nie uległ zmianie w porównaniu z badaniem wcześniejszym. Obraz MR zmian w obrębie kręgosłupa lędźwiowego stabilny. Badanie rezonansu magnetycznego kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego wykonane w dniu 05.05.2014r. Ocena porównawcza z badaniem poprzednim z września 2011r., obraz MR zmian pourazowych i pooperacyjnych w odcinku (...)-L2 i L4 w ocenie porównawczej z badaniem poprzednim nie zmienił się. Otorbiona zmiana tkankowa położona przykręgosłupowo po stronie lewej w tkankach grzbietu i rozciągająca się od poziomu 12/L3 do poziomu L5 nie zmieniła się w porównaniu z badaniem wcześniejszym. Stopień degeneracji tarczy m-k w odcinku 1-S oraz zaawansowania zmian zwyrodnieniowych porównywalny do badania wcześniejszego. Objawy stenozy kanału kręgowego na poziomie trzonu L4 ze zwężeniem światła kanału kręgowego do 0,5cm- obraz stabilny z badanie poprzednim. Zwyrodnieniowe przewężenie otworów m-k w odcinku L2-L5. Poza tym szerokość kanału kręgowego i otworów m-k w normie. Stożek rdzenia położony typowo, bez patologii ogniskowej. Stabilny obraz kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego w odniesieniu do badania z roku 2011r.

W ostatnim czasie, stan zdrowia powoda M. P. uległ pogorszeniu. W trakcie badań diagnostycznych – tomografii komputerowej i rezonansu magnetycznego wykonanych w 2011r. zobrazowano wrzecionowatą zmianę o wymiarach 25x40x85mm o strukturze tkankowo – płynowej przylegająca do łuków i wyrostków kolczystych od poziomu L2 do l5 położona przykręgosłupowo w tkankach miękkich grzbiet po stronie lewej. Uwidoczniona zmiana może być otrobionym płynem mózgowo – rdzeniowym, który wyciekał na poziomie L2/L3 po przeprowadzonym zabiegu operacyjnym. W okolicy kręgosłupa lędźwiowo – krzyżowego doszło do złamań trzonu kręgu 1, l4 i wyrostków poprzecznych po stronie lewej oraz faktu, że było przeprowadzone leczenie operacyjne, to uwidoczniona zmiana jest późnym następstwem wypadku z dnia 18.06.1999r. czas jaki upłynął od badania rezonansu magnetycznego wykonanego w lipcu 2000r., a badaniem, które ujawniło zmianę wykonanym w dniu 17.10.2011r. wynosi 10 lat trudnym jest stwierdzić, kiedy do tej zmiany doszło. Zmiana ta powoduje u powoda trwały uszczerbek na zdrowiu w wysokości 10% poz. 92( zakres 10%). Stwierdzony uszczerbek może powodować nasilenie dolegliwości bólowych i ograniczenie sprawności kręgosłupa. Przy czym uszczerbek ten nie obejmuje uszczerbku wynikającego ze złamania trzonów kręgów L1 i L4. Zmiana w okolicy lędźwiowej przykręgosłupowej może zostać usunięta operacyjnie, taki zabieg wykonywany jest w ramach bezpłatnych świadczeń NFZ. Zabieg operacyjny nie daje jednak gwarancji, że w przypadku stwierdzenia płynu mózgowo – rdzeniowego nie dojdzie do nawrotu zmiany. Przy czym zabieg operacyjny nie w zagwarantuje odnalezienia miejsca przecieku. Kolejne badania rezonansu magnetycznego kręgosłupa lędźwiowo – krzyżowego wykonane na przestrzeni lat 2011 – 2014 potwierdzają, że zmiana jest stabilna, bez cech do powiększania się. Parametry zapalne są w normie, zatem zabieg operacyjny w chwili obecnej nie jest wskazany, jednak nie można wykluczyć, że wystąpią przesłanki, spowodują, że zabieg operacyjny będzie konieczny. Taką podstawę może stanowić nasilenie dolegliwości bólowych, powiększenie się zmiany, a także wzrost parametrów zapalnych. Leczenie rehabilitacyjne było i jest wskazane w związku ze złamaniem trzonów kręgów L1 i L4. Zmiana wykryta w okolicy przykręgosłupowej nie wymaga dodatkowej rehabilitacji. Zmiana ta może jednak powodować dodatkowe dolegliwości bólowe, wymagające dodatkowych leków przeciwbólowych. Koszt takich leków to około 20,00 zł miesięcznie. Zmiana zlokalizowana po lewej stronie okolicy lędźwiowej czy by nie była otorbionym płynem mózgowo – rdzeniowym, czy też otorbionym ropniem, to ma bezpośredni związek z wypadkiem z dnia18 czerwca 1999r.

Rokowania na przyszłość odnośnie stanu zdrowia powoda są trudne do określenia. Zależą od wielu czynników między innymi od tego, czy trzeba będzie w przyszłości wykonać zabieg. Na pewno złamanie trzonów kręgosłupa lędźwiowego spowoduje wcześniejsze wystąpienie zmian zwyrodnieniowych. Otorbiona zmiana w okolicy przykręgosłupowej po stronie lewej mogła nie istnieć w dacie zawarcia ugody w 2002r., bowiem ostatni rezonans wykonano w 2000r., a kolejny dopiero w 2011r. Zmiana powstała w okresie 2000 – 2011r. Wrzecionowata, otorbiona zmiana o strukturze tkankowo – płynowej jest schorzenie nowym, które jest powikłaniem po złamaniu kręgów L1 i L4 i leczeniu operacyjnym bez względu na to czy jest to płyn mózgowo – rdzeniowy, czy przewlekły ropniak. Stwierdzona zmiana o strukturze tkankowo – płynowej może powodować nasilenie dolegliwości bólowych i ograniczenie sprawności kręgosłupa. Stan neurologiczny powoda jest dobry, nie stwierdzono objawów ubytkowych, ani korzeniowych. Na przestrzeni lat powód nie był leczony specjalistycznie przez neurologa, ani nie był hospitalizowany w oddziale neurologii. Obraz radiologicznej zmiany przykręgosłupowej od 2011r. do 2014r. jest stabilny, powód wymaga okresowej kontroli radiologicznej. Opisywana zmiana MR kręgosłupa została ujawniona w badaniu radiologicznym wykonanym w 2011r.

(dowód: dokumentacja lekarska k. 16 -100, dokumenty k. 101 – 102 akt, k. 103 - 109 akt, dokumentacja medyczna k. 162 - 192 akt, opinia neurologiczna k. 273 - 276 akt, opinia sądowo – lekarska k. 163 – 168 akt wraz z opinią uzupełniającą k. 219 - 220, zeznania powoda słuchanego w charakterze strony M. P. k. 216, czas 00:00:16 – 00: 01:30, k. 286, czas 00:02:14 – 00:06:39).

Sprawca wypadku komunikacyjnego M. S., w dniu 18.06.1999r. był ubezpieczony od odpowiedzialności posiadaczy pojazdów mechanicznych w pozwanej.

(dowód: dokumenty z akt szkody nr (...) k.101 – 102 akt).

W dniu 31 lipca 2002r. powód zawarł z pozwaną ugodę w przedmiocie zaspokojenia roszczeń o naprawienie szkody, powstałej w_wyniku wypadku drogowego zaistniałego w dniu 18 czerwca1999r. w miejscowości M., spowodowanego przez M. S.. Na mocy zawartej umowy pozwana wypłaciła powodowi kwotę 35000,00 zł tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę, ból i cierpienie, odszkodowanie za straty rzeczowe, zwrot poniesionych wydatków na leki , zwrot poniesionych kosztów dojazdów, wydatki na dodatkowe wyżywienie oraz inne poniesione lub przyszłe wydatki mające związek z wypadkiem komunikacyjnym z dnia 18.06.1999r. W pkt 3 przedmiotowej umowy pozwana oświadczyła „(...)iż przejmuje odpowiedzialność za skutki wypadku mogące wystąpić w przyszłości u poszkodowanego Pan M. P., które będą związane z w/w wypadkiem (...)".

(dowód: ugoda z dnia 31 lipca 2002r. k. 101 akt )

Stwierdzone schorzenie potęguje cierpienie psychiczne powoda. Tym samym powód odczuwa nie tylko cierpienie fizyczne, ale również psychiczne, co wywiera negatywne skutki nie tylko na jego życie ale również na życie jego najbliższej rodziny (żonę i dzieci). Powyższe schorzenie uniemożliwia mu normalne funkcjonowanie, w tym znacząco utrudnia wykonywanie obowiązków pracowniczych. Powód zmuszony jest do przyjmowania silnych leków przeciwbólowych i zrezygnowania z większej aktywności fizycznej. W świetle powyższych okoliczności, kierując się postanowieniami zawartej między stronami ugody, w dniu 8 października 2013r. powód skierował do pozwanej wezwanie do zapłaty kwoty 80.000,-zł tytułem odszkodowania i zadośćuczynienia. Pismem z dnia 6 listopada 2013r. pozwana poinformowała powoda o przyjęciu zawiadomienia w przedmiocie zgłoszonej szkody, a następnie w dniu 8 stycznia 2014r. poinformowała, iż sprawa została poddana ponownej weryfikacji. Następnie pismem datowanym 8 stycznia 2014r. pozwana poinformowała o odmowie przyznania powodowi zadośćuczynienia.

(dowód: dokumenty k. 101 – 102 akt, k. 103 - 109 akt).

Sąd Okręgowy ustalił stan faktyczny na podstawie zgromadzonej w sprawie dokumentacji medycznej. Została ona bowiem sporządzona w sposób przepisany prawem, przez osoby do tego uprawnione. Ponadto żadna ze stron nie miała zastrzeżeń co do wiarygodności zawartej w nich treści. Za wiarygodną została również uznana pozostała dokumentacja zgromadzona w sprawie, wobec której również nie istniały podstawy do podważania jej wiarygodności.

Dla ustalenia stanu faktycznego pomocne okazały się również opinie biegłych chirurga ortopedy oraz neurologa. W ocenie Sądu zostały ona sporządzone przy wykorzystaniu doświadczenia i wiedzy biegłych, samych zaś kwalifikacji biegłych nie sposób kwestionować. Wydane przez nich opinie są jasne, spójne i logiczne. W sposób wyczerpujący i zrozumiały odpowiadają na zadane w tezie dowodowej pytania. Wydane zostały w oparciu o zgromadzoną w sprawie dokumentację medyczną oraz przeprowadzone badania powoda. Brak było jednocześnie przesłanek do podważenia zasadności przyjętej przez biegłych metodologii badań oraz przedstawionych przez nich wniosków. Sąd oparł się także na zeznaniach M. P. albowiem znajdują potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym zgromadzonym w sprawie.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługuje na częściowe uwzględnienie. Powód M. P. w niniejszej sprawie domagał się zasądzenia od pozwanej zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, oraz ustalenie, że strona pozwana ponosi odpowiedzialność za dalsze, mogące nastąpić w przyszłości, skutki wypadku. Powód, domagał się zasądzenia na jego rzecz zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę w kwocie 80.000,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 27 lutego2013r., oraz ustalenie, że strona pozwana ponosi odpowiedzialność za dalsze, mogące nastąpić w przyszłości, skutki wypadku. Pozwana w toku całego postępowania podtrzymywała swoje stanowisko wnosząc o oddalenie powództwa podnosząc, iż na mocy zawartej ugody z dnia 31 lipca 2002r. powodowi zostało wypłacone adekwatne zadośćuczynienie pieniężne w kwocie 35.000,00 zł. W zakresie pozostałych roszczeń powoda pozwana była zdania, że nie udowodnił on ich zasadności ani ich wartości. Odpowiedzialność pozwanej za wypłatę odszkodowania powodowi jakiej doznał w wyniku wypadku w dniu 18.06.1999r. wynikała z umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej jaką pozwana zawarła z M. S.. Dodatkowo zostało to potwierdzone w pkt 3 zawartej pomiędzy stronami ugody w dniu 31.07.2002r. Zgodnie z dyspozycji art. 822 § 1 k.c. „przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na której rzecz została zawarta umowa ubezpieczenia”. Stosownie natomiast do treści art. 822 § 4 k.c. – „uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela”. Z powyższym przepisem koresponduje treść art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. Nr 124, poz. 1152 ze zm.).

Zauważyć należy, że przesłanką powstania po stronie ubezpieczyciela obowiązku odszkodowawczego na podstawie umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej jest odpowiedzialność ubezpieczonego za wyrządzoną szkodę. Stosownie bowiem do treści art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych [Dz.U. Nr 124, poz. 1151 ze zm.] „Z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia”.

Stosownie do treści art. 444 § 1 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na podstawie art. 445 § 1 k.c. w związku z art. 444 § 1 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia, Sąd może również przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę.

Oceniając zasadność roszczenia powoda M. P. o zadośćuczynienie Sąd miał na uwadze, że suma pieniężna przyznana tytułem zadośćuczynienia ma być „odpowiednia”. Nie ulega wątpliwości, że o rozmiarze należnego zadośćuczynienia decyduje rozmiar doznanej krzywdy, zadośćuczynienie ma bowiem na celu naprawienie szkody niemajątkowej, wyrażającej się doznaną krzywdą w postaci cierpień fizycznych i psychicznych. Nie dający się ściśle wymierzyć charakter krzywdy sprawia, że ustalenie jej rozmiaru, a tym samym i wysokości zadośćuczynienia zależy od oceny sądu. Ocena ta powinna uwzględniać całokształt okoliczności sprawy, nie wyłączając takich czynników, jak np. wiek poszkodowanego oraz postawa sprawcy. Przy ustalaniu rozmiaru cierpień powinny być uwzględniane zobiektywizowane kryteria oceny, odniesione jednak do indywidualnych okoliczności danego wypadku. Oceniając rozmiar doznanej krzywdy trzeba zatem wziąć pod rozwagę całokształt okoliczności, w tym rodzaj doznanych przez poszkodowanego obrażeń i rozmiar związanych z nimi cierpień fizycznych i psychicznych, ich nasilenie i czas trwania, nieodwracalność następstw wypadku, kalectwo i jego stopień, oszpecenie, stopień inwazyjności ewentualnych zabiegów medycznych, rodzaj wykonywanej pracy, szanse na przyszłość, poczucie nieprzydatności społecznej (wyłączenie z normalnego życia), bezradność życiową, konieczność korzystania ze wsparcia bliskich oraz inne czynniki podobnej natury. Zadośćuczynienie powinno spełniać funkcję kompensacyjną, stąd jego wysokość musi przedstawiać realną, ekonomicznie odczuwalną wartość.

Poziom życia poszkodowanego nie może być natomiast zaliczany do czynników, które wyznaczają rozmiar doznanej krzywdy i wpływają na wysokość zadośćuczynienia. Suma pieniężna przyznana tytułem zadośćuczynienia ma stanowić przybliżony ekwiwalent poniesionej szkody niemajątkowej. Powinna zatem wynagrodzić poszkodowanemu doznane przez niego cierpienia fizyczne i psychiczne i ułatwić przezwyciężanie ujemnych przeżyć. Nie oznacza to jednak, że formą złagodzenia doznanej krzywdy musi być nabywanie dóbr konsumpcyjnych o wartości odpowiadającej poziomowi życia poszkodowanego. Takie pojmowanie funkcji kompensacyjnej prowadziłoby do różnicowania krzywdy, a tym samym wysokości zadośćuczynienia zależnie od stopy życiowej poszkodowanego. Godziłoby to w zasadę równości wobec prawa, a także w powszechne poczucie sprawiedliwości (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 25 września 2013r., I ACa 331/13, LEX nr 1372349; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 września 2010r. z uzasadnieniem, II CSK 94/10, LEX nr 672673 oraz przytoczone tam liczne orzecznictwo).

Ustalając wysokość należnego powodowi zadośćuczynienia Sąd miał na uwadze, iż powód przed wypadkiem był osobą zdrową, sprawną i samodzielną. Powód w chwili wypadku był młodym, silnym, mężczyzną (miał 18 lata). Sąd miał na uwadze, iż obrażenia doznane przez powoda w wyniku wypadku miały poważną naturę, a większość następstw urazu ma charakter nieodwracalny. W związku wypadkiem z dnia 8.06.1999r. doszło do pogorszenia stanu zdrowia powoda. Wrzecionowata, otorbiona zmiana o strukturze tkankowo – płynowej jest schorzeniem nowym, które jest powikłaniem po złamaniu kręgów L1 i L4 i leczeniu operacyjnym bez względu na to czy jest to płyn mózgowo – rdzeniowy, czy przewlekły ropniak. Stwierdzona zmiana o strukturze tkankowo – płynowej może powodować nasilenie dolegliwości bólowych i ograniczenie sprawności kręgosłupa. W następstwie tych obrażeń powód doznał trwałego uszczerbku na zdrowiu w wysokości 10%. Zmiana w okolicy lędźwiowej przykręgosłupowej może zostać usunięta operacyjnie. Zabieg operacyjny nie daje jednak gwarancji, że w przypadku stwierdzenia płynu mózgowo – rdzeniowego nie dojdzie do nawrotu zmiany. Przy czym zabieg operacyjny nie w zagwarantuje odnalezienia miejsca przecieku. Stwierdzony uszczerbek może powodować nasilenie dolegliwości bólowych i ograniczenie sprawności kręgosłupa. Przy czym uszczerbek ten nie obejmuje uszczerbku wynikającego ze złamania trzonów kręgów L1 i L4. Stwierdzone schorzenie potęguje cierpienie psychiczne powoda. Tym samym powód odczuwa nie tylko cierpienie fizyczne, ale również psychiczne, co wywiera negatywne skutki nie tylko na jego życie ale również na życie jego najbliższej rodziny. Powyższe schorzenie uniemożliwia mu normalne funkcjonowanie, w tym znacząco utrudnia wykonywanie obowiązków pracowniczych. Powód zmuszony jest do przyjmowania silnych leków przeciwbólowych i zrezygnowania z większej aktywności fizycznej.

Mając powyższe na uwadze, Sąd uznał za zasadne określenie wysokości zadośćuczynienia należnego powodowi M. P. na kwotę 35.000,00 zł.

Pozwana z tytułu zadośćuczynienia obecnie nie wypłaciła powodowi żadnej kwoty, argumentując, iż adekwatne zadośćuczynienie zostało powodowi wypłacone w oparciu o wcześniej zawartą ugodę z dnia 31.07.2002r. Ocena rozmiaru szkody, a w konsekwencji wysokości żądanego zadośćuczynienia, podlega weryfikacji sądowej. Jednakże byłoby niedopuszczalne przyjęcie, że poszkodowany ma czekać z otrzymaniem świadczenia z tytułu odsetek do chwili ustalenia wysokości szkody w konkretnym przypadku. Orzeczenie sądu przyznające zadośćuczynienie ma charakter rozstrzygnięcia deklaratoryjnego, a nie konstytutywnego, skoro sąd na podstawie zaoferowanych w sprawie dowodów rozstrzyga, czy doznane cierpienia i krzywda oraz potencjalna możliwość ich wystąpienia w przyszłości miały swoje uzasadnienie w momencie zgłoszenia roszczenia. Orzeczenie to nie jest więc źródłem zobowiązania sprawcy szkody względem poszkodowanego do zapłaty zadośćuczynienia. Rzeczywistym źródłem takiego zobowiązania jest czyn niedozwolony.

Zasadą jest więc, że zarówno odszkodowanie jak i zadośćuczynienie za krzywdę stają się wymagalne po wezwaniu zobowiązanego przez poszkodowanego do spełnienia świadczenia (art. 455 § 1 k.c.). Od tej chwili biegnie termin do odsetek za opóźnienie (art. 481 § 1 k.c.). Zasada ta doznaje wyjątków, które wynikają jedynie z art. 14 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 sierpnia 2013r., I CSK 667/13, LEX nr 1391106).

Z tytułu wypadku komunikacyjnego pomiędzy stronami została zawarta ugoda w dniu 31.07.2002r. W oparciu o treść pkt 3 zawartej ugody w dniu 8 października 2013r. powód skierował do pozwanej wezwanie do zapłaty kwoty 80.000,00 zł tytułem odszkodowania i zadośćuczynienia. Pismem z dnia 6 listopada 2013r. pozwana poinformowała powoda o przyjęciu zawiadomienia w przedmiocie zgłoszonej szkody, a następnie w dniu 8 stycznia 2014r. poinformowała, iż sprawa została poddana ponownej weryfikacji. Następnie pismem datowanym 8 stycznia 2014r. pozwana poinformowała o odmowie przyznania powodowi zadośćuczynienia. Z tego względu, Sąd zasądził ustawowe odsetki za opóźnienie od zasądzonej kwoty 35.000,00 zł od dnia 27.02.2014r., tj. od dnia otrzymania pisma od pozwanej o odmowie przyznania dodatkowego zadośćuczynienia.

Mając na uwadze powyższe Sąd uznał, że powodowi należna jest od pozwanej z tytułu zadośćuczynienia kwota 35.000, 00 zł. Żądanie pozwu dotyczące wyższej kwoty zadośćuczynienia niż zasądzona Sąd oddalił, jako wygórowane z tego względu, że nie znalazło ono uzasadnienia w zgromadzonym materiale dowodowym. Podkreślić bowiem należy, że zadośćuczynienie winno się cechować umiarkowaną wysokością i odpowiadać aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa. Zadośćuczynienie nie może również być źródłem wzbogacenia, jedynie ma służyć złagodzeniu doznanej krzywdy.

Podkreślić należy, iż poważny charakter następstw wypadku powoduje, że nie można wykluczyć wystąpienia jakiś dodatkowych szkód u powoda M. P. w przyszłości pozostających w związku przyczynowym ze zdarzeniem z dniu 18.06. 1999r. Skutki wypadku spowodowały ograniczenie sprawności fizycznej powoda. Jego stan zdrowia nie jest stabilny, nie są znane jeszcze wszystkie negatywne skutki zdarzenia, a zakres obrażeń ciała uzasadnia przyjęcie możliwości ujawnienia się w przyszłości nieznanych dotychczas szkód, w szczególności w okolicy kręgosłupa lędźwiowo- krzyżowego. Aktualnie, stan zdrowia powoda M. P. uległ pogorszeniu. W trakcie badań diagnostycznych – tomografii komputerowej i rezonansu magnetycznego wykonanych w 2011r. zobrazowano wrzecionowatą zmianę o wymiarach 25x40x85mm o strukturze tkankowo – płynowej przylegająca do łuków i wyrostków kolczystych od poziomu L2 do l5 położona przykręgosłupowo w tkankach miękkich grzbiet po stronie lewej. Uwidoczniona zmiana może być otrobionym płynem mózgowo – rdzeniowym, który wyciekał na poziomie L2/L3 po przeprowadzonym zabiegu operacyjnym. Zmiana zlokalizowana po lewej stronie okolicy lędźwiowej czy by nie była otorbionym płynem mózgowo – rdzeniowym, czy też otorbionym ropniem, to ma bezpośredni związek z wypadkiem z dnia18 czerwca 1999r. Rokowania na przyszłość odnośnie stanu zdrowia powoda są trudne do określenia. Zależą od wielu czynników między innymi od tego, czy trzeba będzie w przyszłości wykonać zabieg. Na pewno złamanie trzonów kręgosłupa lędźwiowego spowoduje wcześniejsze wystąpienie zmian zwyrodnieniowych. Otorbiona zmiana w okolicy przykręgosłupowej po stronie lewej mogła nie istnieć w dacie zawarcia ugody w 2002r., bowiem ostatni rezonans wykonano w 2000r., a kolejny dopiero w 2011r., stwierdzona zmiana powstała w okresie 2000 – 2011r.

Z tego względu, powód posiada interes prawny w rozumieniu art. 189 k.p.c. w żądaniu ustalenia odpowiedzialności pozwanego na przyszłość. Doniosłe znaczenie tego ustalenia dla stron takiego stosunku prawnego, który nie jest jednym wyrokiem wyczerpany, polega na usunięciu niepewności prawnej na przyszłość – trwałego ustalenia odpowiedzialności niewzruszalnego w przyszłych procesach o dalsze szkody. Trudności dowodowe z biegiem lat narastają, a przesądzenie w sentencji wyroku zasądzającego świadczenie odszkodowawcze o odpowiedzialności pozwanego za szkody mogące powstać w przyszłości zwalnia poszkodowanego z obowiązku udowodnienia istnienia wszystkich przesłanek odpowiedzialności podmiotu, na którym taka odpowiedzialność już ciąży (por. uchwała Sądu Najwyższego (7s) z dnia 17 kwietnia 1970r., III PZP 34/69, OSNC 1970/12/217; uchwała Sądu Najwyższego z dnia 24 lutego 2009r. z uzasadnieniem, III CZP 2/09, OSNC 2009/12/168; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 marca 2010r. z uzasadnieniem, IV CSK 410/09, LEX nr 678021).

W pozostałej części powództwo należało oddalić

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c.

Koszty poniesione w toku procesu przez powoda wyniosły w sumie 8280,61 zł, a koszty pozwanego – 3 617,00 zł. Razem koszty procesu wyniosły 11.897,61 zł.

Powód wygrał proces w 43,75%%, wobec czego Sąd zasądził na jego rzecz koszty procesu w kwocie 1588,00 zł, po stosunkowym rozdzieleniu kosztów według następującego wyliczenia: 11897,61 zł × 43,75% (koszty, które powinien ponieść pozwany) – 3 617 zł (koszty, które pozwany poniósł) = 1588,00 zł (koszty do dopłaty przez pozwanego).