UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 4 lutego 2016 roku Sąd Rejonowy
w Z. w sprawie z powództwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. przeciwko R. K. o zapłatę uwzględnił powództwo w przeważającej części, oddalił jedynie w zakresie różnicy pomiędzy wysokością odsetek ustawowych obowiązujących do dnia 31 grudnia 2015 roku a odsetkami ustawowymi za opóźnienie obowiązującymi od dnia 1 stycznia 2016 roku oraz orzekł o kosztach postępowania

Sąd pierwszej instancji ustalił, iż pozwany w dniu 26 maja 2010 roku zawarł umowę kredytu gotówkowego nr (...) na rachunku bankowym nr (...) z (...) Bankiem Spółką Akcyjną z siedzibą w W., na podstawie której otrzymał kwotę 49.999,95 zł zobowiązując się do jej spłaty wraz z należnymi opłatami i odsetkami w 60 miesięcznych równych ratach zgodnie z harmonogramem spłaty. Pozwany nie wywiązywał się z warunków wynikających z umowy i w związku z tym powstała zaległość w kwocie dochodzonej pozwem. Sąd Rejonowy rozstrzygnięcie swe oparł na uznaniu powództwa przez R. K. wskazując, iż zgodnie z treścią art. 213 § 2 k.p.c. sąd jest związany uznaniem powództwa, chyba że uznanie jest sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa (wyrok z uzasadnieniem).

Pozwany w apelacji od opisanego wyroku Sądu Rejonowego w Zgierzu zaskarżył go w całości, wnosząc o jego zmianę i oddalenie powództwa albo uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Skarżący zarzucił w apelacji uniemożliwienie zapoznania z dokumentami stanowiącymi podstawę dochodzonego roszczenia czyli naruszenie prawa procesowego, które miało wpływ na wynik sprawy, nieprawidłowe przyjęcie przez Sąd Rejonowy, iż pozwany uznał powództwo podczas gdy z treści jego sprzeciwu od nakazu zapłaty wynika wprost, iż pozwany uzależniał uznanie powództwa od udowodnienia żądania przez stronę powodową, a ponadto podniósł, iż na rozprawie nie zdążył się zapoznać z plikiem dokumentów nadesłanym przez stronę powodową w czasie określonym przez Sąd.

Strona powodowa w odpowiedzi na apelację wniosła o oddalenie apelacji oraz zasądzenie od pozwanego kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym. Wskazała, iż wykazała wszystkie przesłanki zasadności dochodzonego roszczenia i podniosła, iż pozwany miał wiele możliwości zapoznania się z aktami sprawy przed terminem posiedzenia, jak również zwrócenia sądowi uwagi na ewentualne uchybienie, które mogło zostać naprawione jeszcze w toku postępowania. Strona powodowa wskazała także, iż pozwany nie podważył zasadności żądania, nie zgłosił bowiem żadnych twierdzeń ani dowodów uzasadniających oddalenie roszczenia strony powodowej (odpowiedź na apelację).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelację jako zasadną należało uwzględnić w całości oraz uchylić zaskarżony wyrok i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji.

Stosownie do art. 386 § 4 k.p.c., poza wypadkami określonymi w § 2 i 3 tegoż przepisu, sąd drugiej instancji może uchylić zaskarżony wyrok i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania tylko w razie nierozpoznania przez sąd pierwszej instancji istoty sprawy albo gdy wydanie wyroku wymaga przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości.

Nierozpoznanie istoty sprawy oznacza zaniechanie przez sąd zbadania materialnej podstawy żądania pozwu albo pominięcie merytorycznych zarzutów pozwanego. Ocena, czy sąd pierwszej instancji rozpoznał istotę sprawy dokonuje się na podstawie analizy żądań pozwu i przepisów prawa materialnego stanowiącego podstawę rozstrzygnięcia (por. orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 22 kwietnia 1999 roku, OSNP 2001/12/483, z dnia 23 września 1998 roku, OSNC 1999/1/22, z dnia 14 maja 2002 roku, LEX nr 55513, z dnia 13 listopada 2002 roku, LEX nr 75293, z dnia 12 lutego 2002 roku, OSP z. 3 z 2003 r. poz. 36; wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 16 września 2013 roku, I ACa 360/13, LEX nr 1372322).

Sąd pierwszej instancji pozostawił poza oceną okoliczności faktyczne stanowiące przesłanki zastosowania norm prawa materialnego będącej podstawą żądania. Wobec tego, niewątpliwie można w niniejszej sprawie mówić o nierozpoznaniu przez ten Sąd istoty sprawy (zob. orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 11 marca 1998 roku, III CKN 411/97, LEX nr 1228369 i z dnia 16 lipca 1998 roku, I CKN 804/97, LEX nr 151644; wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 9 listopada 2004 roku, I ACa 1012/04, LEX nr 147149). Sąd I instancji oparł się na uznaniu powództwa przez pozwanego, które to uznanie – w rzeczywistości – nie miało miejsca. Nie dokonał zatem analizy zarzutów pozwanego odnośnie materiału dowodowego zebranego w sprawie. Wskazać bowiem należy, iż istotnie, jak wynika z treści sprzeciwu pozwanego od nakazu zapłaty (k.11) – R. K. nie sprzeciwił się istnieniu zobowiązania ale zakwestionował wysokość kosztów zasądzonych nakazem zapłaty oraz wskazał, iż „chciałby dokładnie zapoznać się z dokumentami na podstawie których mBank (powód) wykazał kwoty mu należne (…)”. Oświadczenia tego nie można zatem – jak uczynił to Sąd Rejonowy – kwalifikować jako bezwarunkowe uznanie powództwa w rozumieniu art. 213 § 2 k.p.c. Nadto wskazać należy, iż – jak wynika z analizy akt sprawy – pozwany nie otrzymał dokumentu z k. 21 wraz z załącznikami z dnia 9 grudnia 2012 roku. Załączniki te to m.in. potwierdzenie warunków udzielenia kredytu, otwarta umowa produktowa, wyciąg z ksiąg bankowych (...) S.A. nr (...), elektroniczne zestawienie wpłat, a zatem bogaty materiał dowodowy w sprawie. Odpis tego dokumentu wraz z załącznikami znajduje się w aktach sprawy a podczas rozprawy przed Sądem Okręgowym pozwany potwierdził, iż nie otrzymał powyższego dokumentu. Z pozostałymi dokumentami wręczonymi na rozprawie pozwany zapoznać się miał podczas jej przebiegu, który – wedle protokołu z k.66 – trwał 10 minut. W tym miejscu wskazać należy, iż nie można zgodzić się z twierdzeniem strony powodowej, iż pozwany mógł samodzielnie zapoznać się z powyższymi dokumentami bowiem to rzeczą sądu jest zapewnić prawidłowy tok postępowania w tym zakresie.

Wszystkie powyższe okoliczności wskazują na przeszkodę do wydania przez Sąd odwoławczy orzeczenia reformatoryjnego. W przeciwnym razie strona zostaje pozbawiona jednej merytorycznej instancji, a więc dochodzi tym samym do naruszenia zasady instancyjności postępowania cywilnego.

Z tych wszystkich względów Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 4 k.p.c. oraz art. 108 § 2 k.p.c. uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi Rejonowemu w Zgierzu do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania przed Sądem drugiej instancji.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd pierwszej instancji
powinien przede wszystkim dokonać pełnych ustaleń faktycznych, w tym poczynionych na podstawie dokumentów załączonych do pozwu i odebrać od pozwanego stanowisko co do przedmiotu sprawy umożliwiając zapoznanie się z całością materiału dowodowego zebranego w toku postępowania. Dopiero wówczas możliwa będzie prawidłowa ocena, czy R. K. uznaje powództwo, a jeśli tak to w całości, czy w części.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji wyroku.