UZASADNIENIE

Decyzją z 26 listopada 2015r., znak (...)- (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. orzekł o osobistej odpowiedzialności M. M. jako członka zarządu za zaległości z tytułu nieopłaconych składek przez Stowarzyszenie (...) w Z., za okres od czerwca 2010r. do października 2010r., które wynoszą:

1. z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne: 78 375,76 zł, w tym odsetki liczone na dzień 26 listopada 2015r. w kwocie 28 840 zł;

2. z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne: 24 755,42 zł, w tym odsetki liczone na dzień 26 listopada 2015r. w kwocie 9 107 zł

3. z tytułu składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych : 7 057,87 zł, w tym odsetki liczone na dzień 26 listopada 2015r. w kwocie 2 596 zł.

Ogółem należności do zapłacenia wynoszą 110 179,05 zł, w tym odsetki 40 543 zł.

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy powołując się na treść art. 116, art. 116 a, art. 107 § 1 i § 2 pkt 2 i 4 oraz art. 108 § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997r. ordynacja podatkowa, w zw. z art. 31 i 32 ustawy z 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych podał, że w sprawie zaistniały przesłanki uzasadniające przeniesienie odpowiedzialności na członka zarządu Stowarzyszenia (...) w Z., gdyż postępowanie egzekucyjne prowadzone w stosunku do tego Stowarzyszenia okazało się bezskuteczne, a M. M. w czasie powstania zaległości wskazanej decyzji pełniła funkcję członka zarządu tego Stowarzyszenia. Bezskuteczność egzekucji została stwierdzona postanowieniem Naczelnika Urzędu Skarbowego w Z. z 14 grudnia 2011r., umarzającym postępowanie egzekucyjne z majątku płatnika.
W toku prowadzonego postępowania administracyjnego strona nie wykazała przesłanek uwalniających ją od odpowiedzialności z tytułu nieopłaconych składek.

Odwołanie od wyżej wymienionej decyzji wyniosła M. M. domagając się jej zmiany poprzez uwolnienie jej od odpowiedzialności za zaległości Stowarzyszenia z tytułu składek. Podała, że została powołana na członka zarządu przez rodziców z uwagi na podejrzenie nieprawidłowości w prowadzeniu stowarzyszenia. Działania pozostałych członków zarządu nie były znane ani wnioskodawczyni ani innym osobom. Dopiero działania wnioskodawczyni doprowadziły do wykrycia wielu nieprawidłowości, malwersacji i oszustw dokonanych przez państwa P.. Po wykryciu tych nieprawidłowości sprawa została zgłoszona na policję i rozpoczęto postępowanie karne. Wnioskodawczyni pełniła funkcję członka zarządu od czerwca 2010r. do grudnia 2010r. W tym czasie została zwolniona dyscyplinarnie z pracy w Stowarzyszeniu. Uchwały o wyborze jej do zarządu nie zostały ujawnione w KRS i skład zarządu stowarzyszenia pozostał bez zmian. Cała dokumentacja stowarzyszenia została zatrzymana i zabezpieczona przez policję i prokuraturę, która obecnie prowadzi postępowanie karne. Stowarzyszenie (...) nie funkcjonuje. Wnioskodawczyni została powołana na likwidatora Stowarzyszenia i dzięki jej postępowaniu wykryto nieprawidłowości i doprowadzono do zakończenia działalności Stowarzyszenia.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego. W uzasadnieniu powołał te same argumenty co w zaskarżonej decyzji.

Zawiadomieni przez Sąd postanowieniem z 10 czerwca 2016r. pozostali członkowie zarządu A. P. i A. K. nie przystąpili do sprawy w charakterze zainteresowanych.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny :

Stowarzyszenie (...) w Z. działało na podstawie statutu z 7 grudnia 2010r. Celem stowarzyszenia było wyzwalanie i wspieranie inicjatyw społecznych zmierzających do wzbogacenia możliwości edukacji i wychowania dzieci, młodzieży i dorosłych, stwarzanie optymalnych warunków do ich pełnego rozwoju intelektualnego oraz fizycznego, zapewnienie możliwości edukacyjnych dzieciom i młodzieży ze specyficznymi trudnościami w nauce (dysleksja, dysgrafia, dysortografia oraz dyskalkulia) oraz kłopotami zdrowotnymi (padaczka, hemofilia, cukrzyca) oraz niepełnosprawne, przewlekle chore i inne. Dla realizacji tego celu Stowarzyszenie mogło zakładać i prowadzić szkoły, placówki oświatowo-wychowawcze i opiekuńczo-wychowawcze. Każda placówka oświatowa miała swój odrębny statut zgodne z ustawą o systemie oświaty.

W celu realizacji zadań statutowych Stowarzyszenie (...) w Z. prowadziło (...) Szkołę Podstawową w Z. działającą w oparciu o Statut Społecznej Szkoły Podstawowej. Nauczycieli i pracowników szkoły zatrudniał dyrektor w imieniu Stowarzyszenia (...). W lutym 2009r. wybrano 3-osobowy zarząd Stowarzyszenia : prezes zarządu A. P., wiceprezes zarządu - A. K., skarbnik - D. S.. Dyrektorem szkoły była B. P. - żona A. P.. D. K. jest siostrą B. P..

dowód : - akta Sądu Rejonowego w Legnicy o sygn.. IV P 150/11, w szczególności Statut Stowarzyszenia (...) w Z., Statut Społecznej Szkoły Podstawowej w Z. i Regulamin Zarządu, k. 62-74, 76-96;

Działalnością Stowarzyszenia i działalnością szkoły zajmowali się wyłącznie A. P. i B. P.. Prowadzili wszystkie sprawy formalne, finansowe, osobowe, dysponowali wszystkimi dokumentami Stowarzyszenia i szkoły. Żaden z pracowników nie miał dostępu do dokumentów - wszystkie dokumenty znajdowały się w gabinecie B. P., który był zamknięty podczas jej nieobecności.

Od 2005r. na stanowisku wicedyrektora szkoły zatrudniona została B. A. (1).
W 2009r. B. A. (1) bez wiedzy B. P. sprawdziła niektóre dokumenty pracownicze, tj. listy płac i umowy o pracę, które zawierały rozbieżne dane. Zobaczyła również umowy kredytowe zawarte przez nauczycieli szkoły prowadzonej przez Stowarzyszenie. Gdy spytała B. P. o te dokumenty - w odpowiedzi w styczniu 2010r. rozwiązano z nią umowę o pracę w trybie dyscyplinarnym. Dodatkowo została ona oczerniona przed nauczycielami i rodzicami, ostrzegano rodziców i nauczycieli przed kontaktami z nią.

Żaden z nauczycieli nie podejrzewał, że mogą być problemy finansowe w Stowarzyszeniu. Procesy dydaktyczne w szkole przebiegały normalnie. W szkole widywano pracownika Wydziału Oświaty Urzędu Miasta w Z., z którego szkoła otrzymywała dotację finansową. Wynagrodzenia były płacone przez B. P. gotówką. W 2010r. zdarzały się płatności wynagrodzeń w 2 ratach lub po terminie płatności, co B. P. tłumaczyła koniecznością leczenia niepełnosprawnego syna. Rodzice i nauczyciele rozumieli sytuację związaną z leczeniem syna, gdyż wielu z nich miało niepełnosprawne dzieci, uczęszczające do placówki Stowarzyszenia.

B. A. (1) zgłosiła w Prokuraturze fakt namawiania ludzi przez B. P. do wzięcia dla niej kredytów i nie płacenie podatków. Kontaktowała się z rodzicami i nauczycielami szkoły próbując namówić ich na zorganizowanie spotkania. W wyniku jej działań w dniu 16 czerwca 2010r. A. P. zwołał Walne Zebranie Sprawozdawczo - Wborcze. Podczas zebrania podjęto uchwałę nr 5/2010 o rozszerzeniu składu zarządu i ustalono, że zarząd będzie składał się z czterech osób. Uchwałą nr 6/2010 na członków zarządu wybrano: A. P. - prezesa, A. K. - wiceprezesa, D. K. - skarbnika, M. S. - członka zarządu.

Wnioskodawczyni, nauczyciele i rodzice uczniów nie podejrzewali, że w Stowarzyszeniu mogą być jakieś nieprawidłowości. Praca szkoły toczyła się normalnym tokiem. Wnioskodawczyni została powołana do zarządu na wniosek rodziców aby sprawdzić podejrzenia B. A. (1) co do nieprawidłowości - chcieli mieć w tym zakresie informacje od osoby zaufanej. Wnioskodawczyni była lubianym nauczycielem, prowadziła samorząd uczniowski, miała dobry kontakt z rodzicami, a rodzice mieli do niej zaufanie.

dowód : - zeznania świadka B. A. (1), k. 113, e-protokół 00:05:40-00:21:18;

- zeznania świadka M. C. , k. 113-113v, e-protokół 00:21:18-00:38:08;

- zeznania świadka M. R. , k. 114, e-protokół 00:38:08-00:55:21;

- przesłuchanie wnioskodawczyni, k. 114v-115, e-protokół, 00:55:21-01:33:06;

- kopia dokumentów przesłanych p rzez Sąd Rejonowy dla Wrocławia Fabrycznej IX Wydział Gospodarczy KRS, k. 59, w szczególności protokół Walnego Zebrania z 16.06.2010r. wraz z podjętymi uchwałam i nr(...);

W lipcu 2010r. D. K. poprosiła wnioskodawczynię o zastępstwo w sekretariacie. W czasie obecności wnioskodawczyni do sekretariatu przychodzili obcy ludzie i pytali o A. P.. Jedna z osób powiedziała wnioskodawczyni o kredycie wziętym na rzecz B. P.. Wnioskodawczyni w okresie od 2006r. do 2008r. zaciągnęła 6 pożyczek, z których pieniądze przekazała B. P.. Mając informacje od szeregu osób, które w taki sam sposób zaciągnęły pożyczki na rzecz B. P., wnioskodawczyni 29 lipca 2010r. złożyła zawiadomienie w Prokuraturze Rejonowej w Legnicy o popełnieniu przestępstwa przez B. P. i A. P..

Wnioskodawczyni jako członek zarządu Stowarzyszenia nie miała możliwości uzyskania informacji o sytuacji finansowej stowarzyszenia z uwagi na odmowę przez A. P. dostępu do dokumentów. Po uzyskaniu informacji o zgłoszeniu sprawy pożyczek do prokuratury przez wnioskodawczynię, A. P. jako prezes Stowarzyszenia rozwiązał z nią umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika z dniem 2 września 2010r. Wnioskodawczyni była zatrudniona w (...) na stanowisku nauczyciela. Wnioskodawczyni złożyła odwołanie do Sądu Pracy. W sierpniu 2010r. starała się uzyskać informacje na temat sytuacji Stowarzyszenia w KRS lecz okazało się, że nie zostały złożone dokumenty w zakresie ujawnienia zmian w składzie zarządu. Wnioskodawczyni w dniu 16 sierpnia 2010r. złożyła w Sądzie Rejonowym dla Wrocławia-Fabrycznej we Wrocławiu IX Wydziale Gospodarczym KRS we Wrocławiu wniosek o wszczęcie postępowania z urzędu o przymuszenie do złożenia przez zarząd Stowarzyszenia wniosku o dokonanie wpisu zmian w rejestrze. Ze względu na sposób reprezentacji Stowarzyszenia wnioskodawczyni nie miała możliwości samodzielnego działania ani wpływu na działalność Zarządu. W dniu 25 sierpnia 2010r. Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Fabrycznej we Wrocławiu IX Wydział Gospodarczy KRS we Wrocławiu wszczął postępowanie przymuszające, zobowiązując zarząd Stowarzyszenia do złożenia wniosku celem dokonania zmiany wpisów KRS i ujawnienia w rejestrze zmiany w składzie zarządu i komisji rewizyjnej, zmiany statutu stowarzyszenia oraz wpisanie stowarzyszenia do rejestru przedsiębiorców.

Od sierpnia 2010r. wnioskodawczyni nie miała dostępu do pomieszczeń szkoły i Stowarzyszenia. W sprawie toczącej się z odwołania wnioskodawczyni przed Sądem Pracy w przedmiocie rozwiązania umowy o pracę, zostały złożone przez Stowarzyszenie jej dokumenty pracownicze. Wnioskodawczyni po zapoznaniu się z tymi dokumentami zauważyła, że są dokumenty, których nie podpisywała, a na których widnieje jej nazwisko. W listopadzie 2010r. złożyła w związku z tym zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa sfałszowania podpisów na dokumentach w jej aktach osobowych.

Jesienią 2010r. wnioskodawczyni otrzymała zawiadomienie z Urzęd Miasta Z. celem udziału w komisji do odbioru dokumentów Stowarzyszenia związanych z prowadzeniem szkoły. Komisja udała się do siedziby Stowarzyszenia lecz A. P. nie udostępnił dokumentów. Komisja trzykrotnie była w szkole celem odbioru dokumentów. Ostatecznie nastąpiło to po interwencji policji. Wnioskodawczyni nie była wówczas obecna.

Wskutek postępowania przymuszającego A. P., D. K. i A. K. w dniu 17 grudnia 2010r. złożyli wniosek o ujawnienie zmiany w składzie zarządu wskazując jednocześnie, że uchwałą nr (...) z 7 grudnia 2010r. anulowano uchwały z czerwca 2010r., przywracając 3 - osobowy skład zarządu w osobach prezesa A. P., wiceprezesa A. K. i skarbnika D. K.. Wniosek został zwrócony z uwagi na nieuzupełnienie braków formalnych w terminie w zakresie nowo podjętych uchwał w grudniu 2010r. Postanowieniem z 23 grudnia 2010r. wnioskodawczyni została wpisana w KRS jako członek zarządu, a postanowieniem z 17 maja 2011r. dokonano wykreślenia jej ze składu zarządu.

W dniu 12 grudnia 2011r. roku Burmistrz Miasta Z. wykreślił (...) w Z. z ewidencji, dla której organem prowadzącym było Stowarzyszenie (...) w Z.. Szkoła zaprzestała prowadzenia działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej z dniem 1 września 2011r.

Postanowieniem z 20 lipca 2012r. Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Fabrycznej IX Wydział Gospodarczy KRS rozwiązał Stowarzyszenie (...) w Z. i zarządził jego likwidację. Na likwidatora stowarzyszenia wyznaczył M. S., zawiesił w czynnościach zarząd stowarzyszenia w osobach A. P. - prezesa, A. K. - wiceprezesa, D. K. - skarbnika do czasu uprawomocnienia się postanowienia o rozwiązaniu i likwidacji Stowarzyszenia (...) w Z., wyznaczając przedstawiciela do prowadzenia bieżących spraw stowarzyszenia w osobie M. S..

Stowarzyszenie (...) w Z. zostało wykreślone z rejestru stowarzyszeń 4 listopada 2014r. O sytuacji finansowej Stowarzyszenia wnioskodawczyni dowiedziała się po powołaniu jej na funkcję likwidatora. Uzyskała wówczas wgląd w dokumenty zabezpieczone przez policję i Prokuraturę, wystosowała pisma do ZUS, Urzędu Skarbowego, komornika i banków o podanie wysokości zadłużeń. Uzyskała również wówczas informacje o rozbieżnościach w danych zawartych w dokumentach płacowych, dokumentach pracowniczych i podrobieniu pieczątki głównej księgowej.

Prokuratura Okręgowa w Legnicy prowadzi sprawę przeciwko B. P. podejrzanej o czyny z art. 286 § 1 k.k. Sprawa ta zakresem przedmiotowym obejmuje również czyny z art. 218 § 1 k.k i inne na szkodę osób zatrudnionych w Stowarzyszeniu (...) w Z.. Wśród pokrzywdzonych jest również wnioskodawczyni.

d owód : - zeznania świadka B. A. (1), k. 113, e-protokół 00:05:40-00:21:18;

- zeznania świadka M. C. , k. 113-113v, e-protokół 00:21:18-00:38:08;

- zeznania świadka M. R. , k. 114, e-protokół 00:38:08-00:55:21;

- przesłuchanie wnioskodawczyni, k. 114v-115, e-protokół, 00:55:21-01:33:06;

- kopia dokumentów Przez Sąd Rejonowy dla Wrocławia Fabrycznej IX Wydział Gospodarczy KRS, k. 59;

- akta Sądu Rejonowego w Legnicy o sygn.. IV P 150/11, w tym pismo Kuratorium Oświaty we W. z 18.06.2012r.(k.226), postanowienie SR dla Wrocławia-Fabrycznej IX Wydziału Gospodarczego KRS z 20.07.2013r. (k. 246);

- informacja Prokuratury Rejonowej w Legnicy z 17.06.2016r. z odpisem aktu oskarżenia i informacja Prokuratury Okręgowej w Legnicy z 22.06.2016r., k. 74-80, 88;

- wydruk KRS dot. płatnika składek, k. 22;

Postępowanie egzekucyjne wobec Stowarzyszenia (...) w Z. zakończone zostało postanowieniem z 4 grudnia 2011r. Naczelnika Urzędu Skarbowego w Z. o umorzeniu postępowania egzekucyjnego z majątku dłużnika wobec bezskuteczności egzekucji. Decyzją z 26 listopada 2015r., znak (...)- (...) – zaskarżoną w niniejszej sprawie - Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. orzekł o osobistej odpowiedzialności M. M. jako członka zarządu za zaległości z tytułu nieopłaconych składek przez Stowarzyszenie (...) w Z., za okres od czerwca 2010r. do października 2010r., które wynoszą:

1. z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne: 78 375,76 zł, w tym odsetki liczone na dzień 26 listopada 2015r. w kwocie 28 840 zł;

2. z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne: 24 755,42 zł, w tym odsetki liczone na dzień 26 listopada 2015r. w kwocie 9 107 zł

3. z tytułu składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych : 7 057,87 zł, w tym odsetki liczone na dzień 26 listopada 2015r. w kwocie 2 596 zł.

Ogółem należności do zapłacenia wynoszą 110 179,05 zł, w tym odsetki 40 543 zł.

dowód : - akta ubezpieczeniowe wraz z aktami egzekucyjnymi ;

Sąd zważył, co następuje :

Odwołanie jest zasadne.

W rozpoznawanej sprawie sporu nie budziło, że Stowarzyszenie (...) w Z. jako płatnik składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych nie realizowało ciążących na nim obowiązków w zakresie zapłaty składek za miesiące od czerwca 2010r. do października 2010r. Sporu nie budziło też, że w czerwcu 2010r. członkiem zarządu Stowarzyszenia została również wnioskodawczyni M. M.. Również niekwestionowany był fakt niewypłacalności Stowarzyszenia jako przesłanki obciążenia wnioskodawczyni obowiązkiem zapłaty nieuiszczonych przez Stowarzyszenie składek za okres, w którym pełniła ona funkcję członka zarządu. Zasadniczą kwestią sporną było natomiast, czy wnioskodawczyni może zostać obciążona osobistą odpowiedzialnością za zaległości płatnika - Stowarzyszenie (...) w Z. z tytułu składek za okres od czerwca 2010r. do października 2010r.

Przepis art. 116a ustawy z 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa ( tj.: Dz.U. z 2012r., poz. 749) określa zakres podmiotowy i zasady odpowiedzialności osób trzecich za zobowiązania podatkowe innych osób prawnych niż spółki kapitałowe. Zgodnie z art. 31 i 32 ustawy z 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych ( tj.:Dz.U. z 2013r., poz. 1442), art. 116a Ordynacji podatkowej stosuje się odpowiednio do należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, składek na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz składek na ubezpieczenie zdrowotne. Zakres odpowiedzialności obejmuje członków organów zarządzających takich podmiotów jak: stowarzyszenia, fundacje, przedsiębiorstwa państwowe, spółdzielnie, instytuty badawcze, partie polityczne, związki zawodowe. Zasady i przesłanki odpowiedzialności tej kategorii osób trzecich zostały uregulowane tak, jak w przypadku spółek kapitałowych (art. 116 Ordynacji podatkowej).

Sposób reprezentacji zarządu oraz dane personalne osób wchodzących w jego skład są wpisywane do Krajowego Rejestru Sądowego, a wpis taki ma charakter deklaratywny. Charakter konstytutywny ma uchwała walnego zebrania członków w przedmiocie powołania członków zarządu, co oznacza, że członkowie zarządu ponoszą odpowiedzialność za zaległości składkowe od momentu powołania. Pomimo tożsamych zasad odpowiedzialności członków zarządu stowarzyszenia i członków zarządu spółek kapitałowych za zaległości podatkowe i składkowe, Prawo o stowarzyszeniach nie przewiduje odpowiedzialności członków zarządu stowarzyszenia, odpowiadającej zasadom z art. 299 ustawy Kodeks spółek handlowych, zgodnie z którymi członkowie zarządu spółki odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania w sytuacji bezskutecznej egzekucji przeciwko spółce.

Wydanie decyzji o odpowiedzialności członka zarządu wymaga zarówno wykazania przesłanek pozytywnych tej odpowiedzialności, jak i wykazania, że w sprawie nie wystąpiły przesłanki wyłączające tę odpowiedzialność (przesłanki egzoneracyjne). Do odpowiedzialności osób członków zarządów stowarzyszeń mają odpowiednie zastosowanie zasady określone w art. 116 Ordynacji podatkowej dotyczące odpowiedzialności członków zarządów spółek kapitałowych. Zgodnie z nim przesłankami orzekania o odpowiedzialności członków zarządów są łącznie: 1) powstanie zaległości z tytułu zobowiązań składkowych, których termin płatności upłynął w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu, 2) bezskuteczność egzekucji w stosunku do stowarzyszenia w całości lub w części, 3) niewykazanie przez członka zarządu stowarzyszenia, że złożono we właściwym czasie wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie układowe, albo wykazanie braku winy w niepodjęciu działań w tym kierunku, 4) niewskazanie przez członka zarządu mienia spółki umożliwiającego zaspokojenie znacznej części zaległości podatkowych spółki. W przypadku stowarzyszeń i innych osób prawnych nieprowadzących działalności gospodarczej (np. fundacji) powstaje problem stosowania w odniesieniu do nich zasady odpowiedzialności członków zarządu spółek kapitałowych, gdyż podmioty nieprowadzące działalności gospodarczej nie mają zdolności upadłościowej, układowej i naprawczej, co oznacza brak możliwości zgłoszenia wniosku o upadłość.

W przedmiotowej sprawie Stowarzyszenie (...) w Z. nie prowadziło działalności gospodarczej - co wynika ze Statutu Stowarzyszenia. Działalność statutową wykonywało prowadząc placówkę oświatową - (...) w Z.. Zgodnie zaś z art. 83a ustawy z 7 września 1991r. o systemie oświaty (tj.: Dz.U. z 2004r. nr 256, poz. 2572 ze zm.) prowadzenie szkoły nie jest działalnością gospodarczą ( por. również Sąd wyrok SN z 9.01.2001r., I PKN 167/00).

Wobec Stowarzyszenia nie prowadzącego działalności gospodarczej - tak jak w przypadku płatnika składek w przedmiotowej sprawie - na podstawie art. 116a in fine Ordynacji podatkowej - przepis art. 116 tej ustawy stosuje się nie wprost, ale odpowiednio. Sąd Najwyższy w wyroku z 22.11.2012r. wskazał, że kluczowym dla orzeczenia o odpowiedzialności za zaległości składkowe jest możliwość wykazania, że niezgłoszenie wniosku o upadłość spółki lub niewszczęcie postępowania zapobiegającego ogłoszeniu upadłości nastąpiło bez winy osób członków zarządu. Powyższy wyrok wiąże przesłankę egzoneracyjną z art. 116 § 1 pkt 1 lit. b. z postępowaniem likwidacyjnym stowarzyszenia nieprowadzącego działalności gospodarczej. Odpowiednie stosowanie przepisów prawa, o którym mowa w art. 116a, oznacza więc stosowanie przepisu art. 116 Ordynacji podatkowej w kontekście uwolnienia się od odpowiedzialności za zaległości składkowe członków zarządu takiego stowarzyszenia, w sytuacji podjęcia przez te osoby działań w kierunku likwidacji stowarzyszenia. Celem postępowania likwidacyjnego jest bowiem zaspokojenie wierzycieli stowarzyszenia. Odpowiednie stosowanie normy art. 116 Ordynacji podatkowej do członków zarządów stowarzyszeń w zakresie odpowiedzialności za zaległości składkowe powinno zatem polegać na takiej modyfikacji przesłanki egzoneracyjnej z art. 116 § 1 pkt 1 lit. b, która pozwala na wykazanie braku winy w niewszczęciu postępowania likwidacyjnego stowarzyszenia nieprowadzącego działalności gospodarczej. W kontekście powyższych rozważań można przyjąć, że członek zarządu stowarzyszenia nieprowadzącego działalności gospodarczej powinien zostać uwolniony od odpowiedzialności za zobowiązania składkowe, jeżeli wykaże, że: - we właściwym czasie wszczęto postępowanie likwidacyjne stowarzyszenia, lub - niezgłoszenie wniosku o likwidację stowarzyszenia nastąpiło bez winy członka zarządu, lub - członek zarządu wskaże mienie spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części (art. 116 § 1 pkt 2).

W przedmiotowej sprawie, w ocenie Sądu, niewątpliwie można wskazać na brak winy wnioskodawczyni w niezgłoszeniu wniosku o likwidację Stowarzyszenia.

Okoliczności wyboru wnioskodawczyni na członka zarządu w czerwcu 2010r. niewątpliwie wskazują na brak rozeznania i świadomości członków Stowarzyszenia co do jego sytuacji finansowej i zadłużeń. Wszystkie czynności związane z prowadzeniem Stowarzyszenia i szkoły, jak również dostęp do wszystkich dokumentów z tym związanych mieli wyłącznie B. i A. P.. Oni dokonywali wszystkich płatności, w tym wynagrodzeń oraz kontaktowali się z podmiotami zewnętrznymi. Podejrzenia członków stowarzyszenia w 2010r. dotyczyły - za sprawą B. A. (1) - jedynie prywatnych pożyczek pobieranych przez różne osoby na rzecz B. i A. P.. Skutkowały one wyborem wnioskodawczyni na członka zarządu celem uzyskania wiarygodnych informacji odnośnie sugerowanych przez B. A. (1) nieprawidłowości. Wnioskodawczyni już w lipcu 2010r. próbowała dotrzeć do informacji i dokumentów Stowarzyszenia, jednak zostało jej to uniemożliwione przez A. P.. Zgłoszenie w Prokuraturze okoliczności prywatnie udzielonej B. P. pożyczki skutkowało rozwiązaniem z wnioskodawczynią umowy o pracę bez wypowiedzenia przez A. P. i odsunięciem jej całkowicie od spraw szkoły i stowarzyszenia. Brak możliwości działania jako członek zarządu i dostępu do informacji wynika bezpośrednio z wniosku M. S. z 16 sierpnia 2010r. złożonego w Sądzie Rejonowym dla Wrocławia-Fabrycznej we Wrocławiu wydział IX Gospodarczy KRS. W piśmie wnioskodawczyni wprost wskazała, że pomimo wybrania ją do zarządu, nie ma dostępu do dokumentów stowarzyszenia i nie ma żadnego wpływu na działalność zarządu. Sposób reprezentacji wynikający ze statutu nie pozwala jej natomiast na samodzielne podejmowanie czynności. Dopiero wskutek postępowania przymuszającego Sądu Rejonowego we w Wrocławiu dokonano w grudniu 2010r. wpisu wnioskodawczyni do KRS. Jednocześnie jednak zarząd Stowarzyszenia przedłożył uchwały które przywracały 3 - osobowy skład zarządu bez osoby wnioskodawczyni. Działania te jednoznacznie świadczą o dążeniu pozostałych członków zarządu do wyeliminowania wnioskodawczyni ze składu zarządu, uniemożliwianiu wykonywania czynności członka zarządu, celowym nieujawnianiu jej w rejestrze i traktowaniu jako osoby nieuprawnionej do podejmowana działań wobec Stowarzyszenia.

Zarówno z akt Sądu Rejonowego w Legnicy o sygn. IV P 150/11 w sprawie dotyczącej rozwiązania stosunku pracy, jak i dokumentów nadesłanych przez Sąd Rejonowy we Wrocławiu oraz zeznań wszystkich świadków i przesłuchania wnioskodawczyni wynika jednoznacznie, że nie miała ona dostępu do dokumentów Stowarzyszenia, jak i wpływu na działalność Stowarzyszenia w okresie objętym zaskarżoną decyzją. Nie miała zatem żadnej możliwości przedstawienia jakiejkolwiek wiarygodnej informacji odnośnie sytuacji finansowej lub zaległości płatniczych członkom stowarzyszenia. Informacje takie uzyskała dopiero po powołaniu jej na funkcję likwidatora. Wówczas dopiero wnioskodawczyni uzyskała dostęp do wszystkich dokumentów zabezpieczonych przez Prokuraturę i policję a także wystosowała pisma do ZUS, Urzędu Skarbowego i komornika o wskazanie zaległości płatniczych Stowarzyszenia. Jedyne informacje jakie posiadała wnioskodawczyni w okresie objętym zaskarżoną decyzją odnośnie nieprawidłowości i nieuczciwości w postępowaniu B. i A. P. były informacjami dotyczącymi prywatnych pożyczek nauczycieli i obcych osób na rzecz B. i A. P.. Nie miały one jednak w związku z działalnością Stowarzyszenia. Pozostali członkowie zarządu A. K. – szwagier B. P. i D. K. - jej siostra, nie uczestniczyli w zarządzaniu Stowarzyszeniem i wnioskodawczyni nie miała z nimi kontaktu w tym zakresie.

Tym samym, w ocenie Sądu, ustalony stan faktyczny pozwala na jednoznaczną ocenę, że w przedmiotowej sprawie zaszły przesłanki uwalniające wnioskodawczynię od odpowiedzialności jako członka zarządu za zobowiązania składkowe Stowarzyszenia za czas, kiedy pełniła funkcję członka zarządu.

Mając na uwadze powyższe ustalenia i rozważania uznać należało, że przedstawione przez wnioskodawczynię argumenty i dowody zasługiwały na uwzględnienie, co skutkowało zmianą zaskarżonej decyzji na podstawie art. 477¹⁴ § 2 k.p.c.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE