Sygn. akt II C 3722/15
wyroku z dnia 11 lipca 2016 roku
Pozew z dnia 23-09-2016 roku (k. 2-5). Żądanie: zapłaty 540 zł tytułem składek członkowskich. Przytoczone w pozwie okoliczności faktyczne: Powód jest organem samorządu zawodowego w którym pozwany jest zrzeszony. Pozwany zalega z zapłatą składek w wysokości 20 zł miesięcznie: za okres 07/2011-12/2012 oraz (...)- (...), razem 27 miesięcy (uzasadnienie pozwu – k. 3v).
Nadto powód domagał się odsetek za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kosztów procesu wg norm przepisanych.
W dniu 30-09-2015 r. wydano w tut. sądzie nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, zgodnie z żądaniem pozwu (nakaz zapłaty – k. 36).
W sprzeciwie od nakazu zapłaty (k. 42-45) pozwany wnosi o oddalenie powództwa w zakresie przekraczającym kwotę 140 zł. Zarzuty:
1. W dniu 12-11-2012 pozwany uiścił 300 zł, które powinno się zaliczyć na poczet zaległości od 08/2011 do 11/2012 (sic! – k. 44).
2. Roszczenie zapłaty składki za (...) jest przedawnione, a na wypadek gdyby powód kwestionował ww. wpłatę 300 zł lub zaliczał ją na inne roszczenia (które jednak nie istniały), to pozwany podnosi zarzut przedawnienia także roszczeń za okres do (...).
3. W dniach 28-10-2013, 27-11-2013 i 27-12-2013 pozwany przelał po 20 zł tytułem składem za miesiące w których dokonał przelewu, zatem roszczenie o składkę za te miesiące także jest bezzasadne jako że świadczenie zostało spełnione.
W piśmie z dnia 13-06-2016 roku (k. 59-61) powód podtrzymał powództwo i oświadczył, że dochodzi roszczeń z tytułu zaległości za okres 04/2013 – 06/2015.
Sąd ustalił i zważył co następuje.
Nakaz zapłaty uprawomocnił się w zakresie niezaskarżonym sprzeciwem, tj. co do kwoty 140 zł i odsetek od tej kwoty. Powództwo w zakresie objętym sprzeciwem od nakazu zapłaty zasługuje na uwzględnienie jedynie w części.
Roszczenie powoda jest co do zasady usprawiedliwione i znajduje podstawę w art. 54 pkt 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o diagnostyce laboratoryjnej (Dz.U. 2014 r. poz. 1384). Wysokość składki członkowskiej (20 zł / miesiąc) jak i sam fakt, że pozwany w okresie od 07-2011 aż do zamknięcia rozprawy jest członkiem powodowej I., to okoliczności niesporne między stronami. Powołane okoliczności Sąd mógł uznać za ustalone już na zasadzie art. 229 i 230 Kpc.
Sąd Rejonowy stoi na stanowisku, że składka członkowska jest świadczeniem pieniężnym, okresowym, ponieważ jako związana z przynależnością do samorządu zawodowego – jej wysokość łączna uzależniona jest od okresu tej przynależności.
Pozwany do sprzeciwu załączył wydruki przelewów z jego konta na konto powoda: z dnia 12-11-2012 na kwotę 300 zł (k. 46) oraz 3 przelewy po 20 zł kolejno w październiku, listopadzie i grudniu roku 2013 (k. 47-49).
Na podstawie powyższych przelewów Sąd ustalił stan faktyczny albowiem powód nie zakwestionował ich prawdziwości i wiarygodności (o czym jeszcze niżej będzie mowa), mogły zatem stać się podstawą ustaleń na podstawie art. 308 i 309 kpc.
Z wydruków tych wynika że pozwany uiścił ww. kwoty, tj. najpierw 300 zł, potem 3 × 20 zł, tytułem składki członkowskiej nie wskazując które raty składki (które miesiące ) opłaca. Zdaniem pozwanego, wyrażonym w sprzeciwie, kwotę 300 zł należało rozliczyć poczynając od miesiąca w którym uiścił, a następnie kolejne miesiące wstecz. Kwota 300 zł jest równa składce za 15 miesięcy. Jeżeli porównać to z twierdzeniami pozwu (a sąd dysponuje tylko twierdzeniami stron i materiałem dowodowym przez nie przedstawionym) to w 11/2012 pozwany zalegał już za więcej niż 15 składek miesięcznych. Ponieważ więc nie zaszły żadne przesłanki określone w art. 451 § 1 i 2 Kc, tzn. ani wierzyciel ani dłużnik nie oświadczył na poczet którego z miesięcy zalicza tę wpłatę, należy uznać że wpłata ta zaspokoiła roszczenia za okres od (...) (najwcześniej wymagalna rata składki) kolejne następne 15 miesięcy (tj. do (...)), zgodnie z art. 451 § 3 Kc. Następnie w roku 2013, w okresie od października do grudnia pozwany co miesiąc uiszczał po 20 zł znowu nie wskazując za który miesiąc płaci, a jedynie podając swoje imię i nazwisko. Z okoliczności, w szczególności z wysokości przelewów należy wywieść że dłużnik – pozwany uiszczał te kwoty tytułem składki członkowskiej. Natomiast nie wyraził stanowczo ani jasno swojej woli co do tego za który miesiąc (którą ratę miesięczną składki) uiszcza danym przelewem. Wierzyciel – powód też nie przedstawił dowodu że zaksięgował owe wpłaty w określony sposób i wystawił pozwanemu dokumentujące tę decyzję pokwitowanie zgodnie z art. 451 § 2 Kc, zatem należy przyjąć, że kwoty te zaspokoiły najdawniej wymagalne roszczenia. Tym samym pozwany udowodnił jedynie tyle że przelewem z 12-11-2012 uiścił składkę za 15 miesięcy od 07/2011 do 09/2012, zaś przelewami z roku 2013 uiścił składkę za kolejne 3 miesiące od 10/2012 do 12/2012, łącznie za 18 miesięcy, czyli 360 zł. Jednym słowem, porównując materiał przedstawiony przez obie strony okazuje się, że pozwany na chwilę zamknięcia rozprawy zalega z zapłatą za okres od 04/2013 do 12/2013 (okresu 01/2013 – 03/2013 powód nie objął powództwem), tj. 9 miesięcy, razem 9 × 20 zł = 180 zł. W zakresie 140 zł nakaz zapłaty uprawomocnił się, należało więc zasądzić dalsze 40 zł. Roszczenia te w chwili złożenia pozwu nie były przedawnione, ponieważ nie upłynął wtedy termin 3-letni od dnia wymagalności każdej z tych składek (art. 118 i art. 123 § 1 pkt 1 Kc). Sąd opiera rozstrzygnięcie na częściowo wykazanym przez pozwanego zarzucie spełnienia świadczenia w części – pozwany spełnił świadczenie.
Strona powodowa w odpowiedzi na sprzeciw nie odniosła się do załączonych do sprzeciwu dowodów wpłat. Wniosła obszerne pismo w którym powieliła treść pozwu (co było zbędne), dokonując jednej istotnej zmiany, tj. zmieniając okresy za które dochodzi roszczenia. W odpowiedzi na sprzeciw powód podaje tą samą ilość miesięcy zalegania tytułem składki, jednak zmienia zdanie co do wskazania konkretnych miesięcy. Takiego zachowania w procesie nie można uznać za lojalne wobec przeciwnika procesowego, ponieważ pozwany odnosił się do takich okresów zaległości, o jakich mowa w pozwie. Późniejsza zmiana twierdzeń co do okresów zaległości sprawia że konieczne byłoby odroczenie rozprawy aby dać pozwanemu szansę na odniesienie się do zmienionych okoliczności faktycznych. Było to więc nie tylko naruszenie zasady lojalności procesowej (art. 3 Kpc), ale i spóźniona zmiana twierdzeń, która prowadziłaby do przewlekłości postępowania. Rolą powoda odpowiadającego na sprzeciw od nakazu zapłaty, opierający się na dowodach spełnienia świadczenia, nie jest zmiana podstawy faktycznej powództwa poprzez podmianę okresów zaległości w spełnieniu świadczenia okresowego, ale konkretne odniesienie się do twierdzeń przeciwnika procesowego, w szczególności dowodów wpłat, które zostały załączone do sprzeciwu. Z tego powodu, zmianę okoliczności faktycznych uzasadniających żądanie należało uznać za spóźnioną a tym samym pominąć na podstawie art. 207 § 6 Kpc, co znalazło wyraz w postanowieniu wydanym podczas rozprawy (k. 66, 00:03:52).
Powód nie zaprzeczył rzetelności wydruków przelewów, nie wyjaśnił iżby wpłaty te zostały zaksięgowane inaczej niż to nakazuje art. 451 § 3 Kc i aby złożył pozwanemu oświadczenie o sposobie księgowania wpłat. Pozwany wykazał zatem że zaspokoił roszczenie powoda częściowo, a powód nie spełnił ciążącego na nim ciężaru udowodnienia że wpłaty te powinny zostać zaliczone inaczej niż nakazuje art. 451 § 3 kc. Nie zaprzeczył też iżby wpłaty w ogóle nie zostały dokonane.
Roszczenie o odsetki za opóźnienie w wysokości ustawowej za okres od dnia wymagalności roszczenia do dnia zapłaty jest oparte na art. 481 § 1 i 2 Kc. Oznacza to, że zgodnie z art. 56 ustawy z dnia 9 października 2015 r. o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1830), za okres do dnia 31-12-2015 odsetki powinny być naliczane według stopy procentowej określonej w rozporządzeniu Rady Ministrów wydanym na podstawie art. 359 § 3 Kc. Natomiast biorąc pod uwagę, że zdarzeniem powodującym powstanie roszczenia odsetkowego jest każdy kolejny dzień opóźnienia, to za okres opóźnienia przypadający od dnia 1-01-2016 r. począwszy, należy naliczać odsetki określone w art. 481 § 2 Kc.
W związku z powyższym orzeczono jak w pkt 1-2 wyroku.
O kosztach postępowania Sąd orzekł w oparciu o art. 98 k.p.c. na zasadzie odpowiedzialności za wynik postępowania, biorąc pod uwagę że roszczenie powoda zostało oddalone w istotnej części (art. 100 zd. 1 Kpc). Powód wygrał w 1/3 (łącznie z niezaskarżoną częścią nakazu zapłaty = 180 zł), a przegrał w 2/3 (360 zł). Koszty powoda wyniosły: 30 zł tytułem opłaty od pozwu i 180 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego (§ 2 ust. 1 i 2 oraz § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r., Dz.U. 2013 r. poz. 489). 1/3 z sumy tych kwot = 70 zł czyli koszty należne powodowi. Nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym na skutek sprzeciwu zaskarżającego to orzeczenie w części traci moc także w zakresie całości zasądzonych nakazem kosztów procesu, ponieważ rozstrzygnięcie o kosztach może być zawarte jedynie w orzeczeniu kończącym dane postępowanie (art. 108 § 1 Kpc).
W związku z powyższym orzeczono jak w pkt 3 wyroku.
1. (...)
2. (...)