UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 30 grudnia 2015 roku, Znak:(...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B., odmówił K. Ł. (1) prawa do emerytury na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2015 r., poz. 748 ze zm.) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U z 1983 r., Nr 8, poz. 43 ze zm.). Organ emerytalny odmówił ustalenia prawa do emerytury z uwagi na to, że na dzień 1 stycznia 1999 roku wnioskodawca nie udowodnił co najmniej 15-letniego okresu pracy w warunkach szczególnych, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy (decyzja – k. 123 akta emerytalne).

W odwołaniu od decyzji K. Ł. (1) wskazał, że pracował w warunkach szczególnych przez okres 20 lat w (...) w L. (odwołanie – k. 2 akta sądowe).

W odpowiedzi na odwołanie organ emerytalny wnosił o jego oddalenie argumentując jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji (odpowiedź na odwołanie – k. 3 – 4 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

K. Ł. (1), urodzony (...), w dniu 6 listopada 2015 roku złożył wniosek o emeryturę. W jego treści zawarł oświadczenie, iż jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego oraz wnosił o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem ZUS, na dochody budżetu państwa (wniosek o emeryturę - k. 110 - 114 a.e.).

Na podstawie dokumentów przedłożonych wraz z wnioskiem o ustalenie prawa do emerytury organ emerytalny ustalił na dzień 1 stycznia 1999 roku łączny okres podlegania ubezpieczeniom w wymiarze 27 lat, 2 miesięcy i 3 dni, tj. 26 lat, 9 miesięcy i 8 dni okresów składkowych oraz 4 miesięcy i 25 dni okresów nieskładkowych. Organ rentowy nie zaliczył K. Ł. (1) żadnego okresu do stażu pracy w warunkach szczególnych, ponieważ wnioskodawca nie złożył oryginalnych świadectw wykonywania pracy w szczególnych warunkach (decyzja – 123 a.e.).

W tym stanie rzeczy wydana została zaskarżona decyzja z dnia 30 grudnia 2015 roku.

W celu dokonania niezbędnych ustaleń Sąd dopuścił dowody z dokumentów znajdujących się w aktach emerytalnych i aktach osobowych wnioskodawcy (k. 15 a.s.) oraz dowody osobowe w postaci zeznań wnioskodawcy K. Ł. (1) (protokół – k. 32 v. – 33 v. oraz 34 v. a.s.) i zeznań świadków L. S. (protokół - k. 33 v. - 34 a.s.) oraz C. Z. (protokół – k. 34 – 34 v. a.s).

K. Ł. (1) był zatrudniony w L. Hutach (...) w L. w okresie od 28 listopada 1973 roku do 30 czerwca 1993 roku na stanowisku hutnika formowacza wyrobów szklanych na urządzeniach ręcznych (świadectwo pracy - koperta k. 31 a.s., skierowanie do pracy z 24 listopada 1973 roku – akta osobowe w kopercie k. 15 a.s.).

Ubezpieczony pracował przy wannie, w której topione było szkło. Pobierał masę szklaną, która miała temperaturę 1200-1250 stopni. W ramach swoich obowiązków skarżący nabierał na piszczel szkło, z którego dmuchał bańkę, a następnie ponownie nabierał szkło z którego wykonywany był gotowy wyrób. Przez cały okres zatrudnienia w w/w zakładzie pracy skarżący był zatrudniony jako formowacz wyrobów szklanych i nie wykonywał innych czynności (zeznania wnioskodawcy – k. 32 v. – 33 v. oraz 34 v. a.s., zeznania świadka L. S. – k. 33 v. - 34 a.s., zeznania świadka C. Z. – k. 34 – 34 v. a.s).

K. Ł. (1) pracował w systemie zmianowym, po 6 godzin dziennie w ramach pełnego etatu, który skrócony był z uwagi na szkodliwe warunki pracy. W trakcie jednej zmiany jednocześnie pracowało około 80-ciu osób. Temperatura na hali, gdzie pracował skarżący dochodziła do 60 stopni Celsjusza, zaś z wanny, w której znajdowało się roztopione szkło, unosiły się opary środków chemicznych stosowanych przy jego produkcji. Ubezpieczony swoje obowiązki wykonywał w odzieży ochronnej (zeznania wnioskodawcy – k. 32 v. – 33 v. oraz 34 v. a.s., zeznania świadka L. S. – k. 33 v. - 34 a.s., zeznania świadka C. Z. – k. 34 – 34 v. a.s).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o powołane dowody. Za wiarygodne Sąd uznał zeznania złożone przez wnioskodawcę uznając je za jasne, pełne, logiczne, spójne z zeznaniami świadków oraz analizą dowodów w postaci dokumentów.

Przystępując do oceny dowodów osobowych należy stwierdzić, że przesłuchani w sprawie świadkowie to osoby obce dla wnioskodawcy. Byli oni jego współpracownikami w okresie zatrudnienia w L. Hutach (...) w L. i mieli bezpośredni wgląd i styczność z wykonywanymi przez niego czynnościami. Świadkowie dysponowali, więc niezbędnymi wiadomościami w zakresie charakteru czynności wykonywanych przez wnioskodawcę, jego obowiązków, warunków zatrudnienia i zasad organizacji pracy. Zeznania świadków są logiczne i spójne, korelują ze sobą i z zeznaniami skarżącego. Zostały odebrane w toku postępowania sądowego, po pouczeniu o odpowiedzialności za składanie fałszywych zeznań. Z uwagi na to, że świadkowie są osobami obcymi dla wnioskodawcy, nie ma podstaw, by kwestionować ich zeznania i zarzucać im nieprawdę czy stronniczość. Drobne rozbieżności, co do niektórych szczegółów sprawy wynikają z naturalnych ułomności pamięci ludzkiej zważywszy, że świadkowie zeznają na okoliczności zdarzeń życia codziennego niemających charakteru wyjątkowego i z tego powodu trudniejszych do zapamiętania. Okoliczność, że występują te rozbieżności przemawiają za obdarzeniem ich zeznań wiarygodnością, bowiem wskazują, że nie były one uzgadniane na potrzeby procesu. W związku z powyższym Sąd obdarzył w całości wiarą zeznania wszystkich zeznających w sprawie świadków.

W świetle powyższych ustaleń należało stwierdzić, że również zeznania skarżącego złożone w trybie art. 299 kpc, w powyższym zakresie zasługują na pełne uwzględnienie.

Sąd obdarzył wiarą zgromadzone w sprawie dowody nieosobowe w postaci dokumentów, znajdujące się w aktach organu rentowego oraz aktach osobowych. Były one przechowywane przez uprawniony podmiot, nie noszą śladów podrobienia ani przerobienia. Ich treść nie była kwestionowana przez żadną ze stron, nie budziły one również wątpliwości Sądu.

Stwierdzić przy tym należy, iż w toku niniejszego postępowania wnioskodawca złożył do akt sprawy świadectwo pracy w warunkach szczególnych dotyczące okresu jego zatrudnienia w L. Hutach (...) w L., zaś brak jego przedłożenia do organu rentowego stanowił przyczynę wydania decyzji odmownej prawa do emerytury.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie K. Ł. (2) jest zasadne i zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 184 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych Ubezpieczeń (tekst jednolity: Dz. U. z 2016 roku, poz. 887), mężczyznom urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 65 lat oraz okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 25 lat. Emerytura przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Przepis art. 32 ust. 2 cytowanej ustawy stanowi, że za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie, których osobom wymienionym w ust. 2 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych (art. 32 ust. 4 ustawy).

Zgodnie z § 2 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.) okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Według § 3 cytowanego rozporządzenia okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, zwany dalej „wymaganym okresem zatrudnienia”, uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczanymi do okresów zatrudnienia. Natomiast § 4 ust. 1 rozporządzenia stanowi, że pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1) osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2) ma wymagany okres zatrudnienia, w tym, co najmniej 15 lat pracy
w szczególnych warunkach.

Jednocześnie przepis § 1 ust. 2 rozporządzenia stanowi, że właściwi ministrowie, kierownicy urzędów centralnych oraz centralne związki spółdzielcze w porozumieniu z Ministrem Pracy, Płac i Spraw Socjalnych ustalają w podległych i nadzorowanych zakładach pracy stanowiska pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazach A i B.

Sumując powyższe, aby nabyć prawo do emerytury K. Ł. (1) musiał spełnić łącznie następujące przesłanki:

1) osiągnąć obniżony do 60 lat wiek emerytalny;

2) nie przystąpić do otwartego funduszu emerytalnego;

3) na dzień 1 stycznia 1999 r. udowodnić:

)a co najmniej 15-letni okres wykonywania prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze oraz

)b staż pracy w wymiarze co najmniej 25 lat.

Jednocześnie przepis art. 1 § 2 rozporządzenia stanowi, że właściwi ministrowie, kierownicy urzędów centralnych oraz centralne związki spółdzielcze w porozumieniu z Ministrem Pracy, Płac i Spraw Socjalnych ustalają w podległych i nadzorowanych zakładach pracy stanowiska pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazach A i B.

Bezspornym jest, że skarżący ukończył 60 lat, na dzień 1 stycznia 1999 roku legitymował się, ponad 25-letnim stażem pracy oraz wnosił o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem ZUS, na dochody budżetu państwa.

Dokonując oceny, czy pracę wnioskodawcy można zakwalifikować jako pracę w szczególnych warunkach należy podkreślić, że K. Ł. (1) występując do organu rentowego o przyznanie świadczenia, przedłożył jedynie kopię świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych w L. Hutach (...) w L. w okresie od 28 listopada 1973 roku do 30 czerwca 1993 roku co zostało zakwestionowane przez organ rentowy. Wnioskodawca oryginał w/w świadectwa złożył do akt sprawy na rozprawie w dniu 17 października 2016 roku.

Niemniej jednak wskazać przy tym należy, iż w postępowaniu sądowym nie znajdują zastosowania ograniczenia w zakresie dopuszczalnych źródeł dowodowych, ustanowione na potrzeby postępowania przed ZUS, a wynikających z rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalono – rentowe (Dz. U. z 2011 roku, Nr 237, poz. 1412). Zasadniczym bowiem celem postępowania sądowego jest rozstrzygnięcie sprawy po dostatecznym, wszechstronnym wyjaśnieniu jej okoliczności spornych. Ułatwia to art. 473 k.p.c, który wprost stanowi, iż w postępowaniu przed sądem w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych nie stosuje się przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu ze świadków i przesłuchania stron.

Powyższe oznacza, że każdy fakt może być dowodzony wszelkimi środkami, które Sąd uzna za pożądane, a ich dopuszczenie za celowe (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 10 marca 1984 r., sygn. III UZP 6/84; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 września 1984 r., sygn. III UZP 48/84wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lipca 1997 r., sygn. H UKN 186/97; wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 29 stycznia 2013 r., sygn. III AUa 808/12). Z przedstawionym poglądem i wynikającymi z niego wnioskami Sąd Okręgowy w pełni się zgadza. W konsekwencji ustalenie przez Sąd w toku postępowania odwoławczego, że dana praca była wykonywana w szczególnych warunkach jest wystarczającą podstawą do uznania wykonywanej pracy za pracę tego rodzaju.

Przeprowadzone postępowanie dowodowe, w którym Sąd oparł się na dokumentach znajdujących się w aktach ZUS i osobowych wnioskodawcy, w tym złożonym do akt oryginalnym świadectwie wykonywania pracy w warunkach szczególnych oraz zeznaniach skarżącego złożonych w trybie art. 299 k.p.c. i zeznaniach świadków pozwoliło ustalić w sposób pewny, że wnioskodawca wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracę w warunkach szczególnych będąc zatrudnionym w L. Hutach (...) w L. w okresie od 28 listopada 1973 roku do 30 czerwca 1993 roku na stanowisku hutnika formowacza wyrobów szklanych na urządzeniach ręcznych.

Czynności wykonywane przez wnioskodawcę w powyższym okresie opisane są w wykazie A w dziale XIII, poz. 3 powołanego rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r., tj. „ formowanie wyrobów szklanych”.

Uznając wyżej wskazany okres jako okres pracy w warunkach szczególnych stwierdzić należy, iż przekracza on ustawowo wymagany próg pracy w tychże warunkach i wynosi 19 lat, 7 miesięcy i 3 dni.

W związku z powyższym należy uznać, iż K. Ł. (1) spełnił wszystkie przesłanki niezbędne do ustalenia mu prawa do emerytury na podstawie omówionych przepisów. Prawo do świadczenia zostało ustalone od (...) roku, to jest od osiągnięcia 60-go roku życia.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy zmienił zaskarżoną decyzję i na mocy wyżej wskazanych przepisów oraz art. 477¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

WYROK

UZASADNIENIE