UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 30.10.2015r., NR (...), (...) Oddział w P. stwierdził, że E. S. od 01.05.2015r. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu jako pracownik z tytułu zatrudnienia u płatnika składek, (...) s.c. J. S., D. S. w W..

W odwołaniu od w/w decyzji, w sprawie IIIU 1154/15, (...) s.c. J. S., D. S. w W. podnieśli, że w spornym okresie E. S. faktycznie wykonywała pracę na stanowisku głównej księgowej, a potrzeba jej zatrudnienia wynikła z zamiaru przekształcenia spółki cywilnej w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, z czym wiązała się konieczność przejścia na pełną księgowość. H. S., dotychczas wykonująca czynności księgowej w spółce cywilnej, nie miała odpowiedniej wiedzy w kwestii przekształcenia spółki i prowadzenia pełnej księgowości. Wskazali też, że rodzaj wykonywanych przez E. S. czynności księgowych nie wymagał stałego nadzoru pracodawcy, mogła też wykonywać czynności w domu i w biurze w godzinach wieczornych, dlatego nie można twierdzić, iż umowa o pracę była pozorna.

Odwołanie od decyzji ZUS z dnia 30.10.2015r. w sprawie IIIU 1155/15 wniosła także E. S.. W uzasadnieniu podniosła argumenty tożsame z argumentami płatnika.

W odpowiedzi na odwołanie ZUS wniósł o jego oddalenie podnosząc, że płatnik składek zgłosił E. S. do ubezpieczeń od 01.05.2015r. z podstawą wymiaru 7.150zł, a E. S. stała się niezdolna do pracy od 07.07.2015r. ZUS wskazał nadto, iż wprawdzie strony twierdziły, że E. S. wykonywała pracę księgowej, lecz nie wykazały tego. Wskazani przez nich świadkowie P. S. (1), K. K. i H. S. nie wiedzieli, w jakich dniach i godzinach E. S. świadczyła pracę. Nadto przed zatrudnieniem E. S. czynności księgowej wykonywała H. S., a w okresie nieobecności odwołującej na jej miejsce nie została zatrudniona inna osoba. Okoliczności te zdaniem organu rentowego wskazują, że zamiarem E. S. nie było faktyczne wykonywanie pracy za wynagrodzeniem, a płatnika składek zatrudnienie pracownika, lecz jedynie uzyskanie świadczeń z ubezpieczeń społecznych, zaś umowa o pracę została zawarta dla pozoru i dlatego jest nieważna z mocy art. 83 kc.

Zarządzeniem z dnia 14.03.2016r. sprawy z odwołania E. S. i płatnika składek na podstawie art. 219 kc zostały połączone do łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia pod sygn. akt IIIU 1154/15.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

J. S. i D. S. prowadzą działalność gospodarczą pod nazwą (...) s.c. J. S., D. S. w W.. Przedmiotem tej działalności jest sprzedaż pokryć podłogowych i drzwi w sklepie (...) przy ul. (...) w W., usługi budowlane związane z kompleksową budową domów jednorodzinnych na działkach klientów oraz budowa i sprzedaż domów, segmentów jednorodzinnych przez spółkę. Siedziba płatnika składek mieści się przy ul. (...) w W., (...) s.c. posiada również biuro w wynajmowanym lokalu przy ul. (...) w W..

W 2015r. (...) s.c. zatrudniała 9 osób na podstawie umów o pracę. W sklepie (...) zatrudnieni byli m.in.: K. K. – kierownik sklepu i (...) – sprzedawca, jako technik budowlany był zatrudniony P. S. (1). Sprawy księgowe Spółki, polegające na: prowadzeniu podatkowej książki przychodów i rozchodów, sporządzanie i wysyłanie dokumentacji rozliczeniowej do ZUS, sporządzanie list płac dla pracowników (...) s.c., obliczanie podatku dochodowego, podatku VAT, wykonywane były w ramach pomocy rodzinnej nieodpłatnie przez matkę (...) spółki (...).

Na początku 2015r. D. S. i J. S. podjęli decyzję o przekształceniu (...) s.c. w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, co było podyktowane szybkim rozwojem firmy w ostatnich trzech latach oraz znacznym wzrostem obrotów firmy. Proces przekształcenia spółki oraz związana z przekształceniem konieczność prowadzenia pełnej księgowości w nowo powołanej spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, wymagał odpowiedniego przygotowania zawodowego, wiedzy księgowej i doświadczenia, których nie posiadała matka wspólników H. S., która odmówiła dalszego zajmowania się sprawami księgowymi spółki cywilnej, procesem przekształcenia i prowadzenia pełnej księgowości spółki z o.o. W związku z tym wspólnicy podjęli decyzję o zatrudnieniu E. S., żony D. S., na podstawie umowy o pracę na stanowisku głównej księgowej. E. S. w tym czasie była zatrudniona na stanowisku głównej księgowej: w MAR-POL M. D. (w wymiarze całego etatu), (...) Sp. z o.o. ( w wymiarze 1/2 etatu) i (...) Sp. z o.o. (w wymiarze 1/4 etatu). W związku z tym decyzję o podjęciu pracy w firmie męża odwołująca podjęła dopiero w połowie marca 2015r. Było to spowodowane koniecznością przeprowadzenia rozmów z dotychczasowymi pracodawcami, aby ustalić zakres czynności, które zostały jej do wykonania w tych firmach w związku z zamknięciem 2014r. oraz koniecznością znalezienia przez tych pracodawców osoby na stanowisko księgowej.

W dniu 01.04.2015r. między (...) s.c. w W., reprezentowaną przez J. S. a E. S. została zawarta umowa o pracę w systemie zadaniowego czasu pracy, przy czym jako datę rozpoczęcia pracy wskazano dzień 01.05.2015r. Wynagrodzenie ustalono na kwotę 7.150zł. Określając jej wysokość odwołująca wzięła pod uwagę fakt, że będzie musiała zrezygnować z zatrudnienia w pozostałych firmach, nadto miała duży zakres obowiązków. Odwołująca miała przygotować całą dokumentację związaną z procesem przekształcenia spółki cywilnej w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, polegającym na stworzeniu i opracowaniu procedur księgowych, polityki rachunkowości, opisu majątku, obsługą procesu badania przez biegłego rewidenta, rozpoczęciu prowadzenia pełnej księgowości w nowej spółce, miała też prowadzić bieżącą (...) s.c. Jednocześnie, począwszy od maja 2015r., nastąpiło zmniejszenie wymiaru czasu pracy E. S.: w (...) Sp. z o.o. z 1/2 etatu na 1/4 etatu a w (...) Sp. z o.o. z 1/4 etatu na 1/8 etatu. W zakładzie (...) w maju 2015r. udzielono urlopu w wymiarze kilkunastu dni, obecnie strony już rozwiązały umowę a obsługę finansowo-księgową prowadzi biuro rachunkowe.

O fakcie zatrudnienia E. S. na stanowisku głównej księgowej w (...) s.c. płatnik składek poinformował pracowników sklepu (...) oraz P. S. (1) pocztą mail w dniu 22.05.2015r. E. S. rozpoczęła wykonywanie czynności od dnia 01.05.2015r. W okresie gdy odwołująca przebywała na urlopie w firmie (...), w ciągu dnia pracowała w domu nad przygotowywaniem dokumentów do przekształcenia Spółki (...). Po zakończeniu urlopu przyjeżdżała popołudniami i wieczorami do biura firmy (...) i księgowała dokumenty, które zostały pozostawione u niej na biurku. W związku z planowanym przekształceniem Spółki (...) opracowała procedurę i kontrolę obiegu dokumentów, opracowała zasady inwentaryzacji środków trwałych, towarów i środków pieniężnych w sklepie, zasady sporządzania spisu z natury, instrukcję obiegu dokumentów finansowo-księgowych, zasady prowadzenia księgi przychodów i rozchodów. Odwołująca przygotowała już całą dokumentację dotyczącą przekształcenia spółki (...). Pozostała do zrobienia wycena majątku firmy i sporządzenie sprawozdania finansowego, które następnie byłyby badane przez biegłego rewidenta. Takie sprawozdanie finansowe można było zrobić po zamknięciu drugiego kwartału, odwołująca go nie zrobiła, gdyż od dnia 04.06.2015r. stała się niezdolna do pracy w związku z ciążą. Na jej miejsce odwołujący nie zatrudnili innego pracownika, czynności finansowo-księgowe dotyczące spółki cywilnej podjęła ponownie H. S..

E. S. jest magistrem ekonomii. Ukończyła Szkołę Główną Handlową, Kolegium (...) i Finansów, (...) Studia Rachunkowość i Finanse Przedsiębiorstwa i kurs dla samodzielnych księgowych w Stowarzyszeniu (...) w Polsce. Przed podjęciem zatrudnienia w spółce (...) pracowała jako księgowa.

E. S. została zgłoszona do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę (...) s.c. J. S., D. S.. Ponieważ z dniem 04.06.2015r. stała się niezdolna do pracy i wystąpiła z wnioskiem o wypłatę zasiłku chorobowego, spowodowało to wszczęcie przez ZUS postępowania kontrolnego, mającego na celu ustalenie, czy między stronami faktycznie został nawiązany stosunek pracy, czy też zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych zostało dokonane jedynie w celu umożliwienia uzyskania świadczeń finansowych z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W wyniku kontroli przeprowadzonej w dniach 3, 10-11, 14 i 16-17.09.2015r. ZUS wydał zaskarżoną decyzję stwierdzającą, iż E. S. od 01.05.2015r. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu jako pracownik z tytułu zatrudnienia u płatnika składek, (...) s.c. J. S., D. S.. Organ rentowy uznał, że zawarta między stronami umowa o pracę była umowa pozorną.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o: odwołanie, odpowiedź na odwołanie, zeznania świadków: K. K., P. S. (1) i H. S., dowód z przesłuchania w charakterze stron, wszystkie dokumenty zawarte w aktach kontroli ZUS.

Sąd zważył, co następuje:

Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie była ocena, czy E. S. podlegała obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu i rentowym, chorobowemu i wypadkowemu jako pracownik z tytułu zatrudnienia u płatnika składek, (...) s.c. J. S., D. S. w W..

W ocenie Sądu odwołanie jest uzasadnione.

Z zeznań odwołujących J. S. i D. S. wynika, iż od 01.04.2008r. są właścicielami (...) s.c. J. S., D. S.. Przedmiotem tej działalności jest sprzedaż pokryć podłogowych i drzwi w sklepie franczyzowym (...) przy ul. (...) w W., usługi budowlane związane z kompleksową budową domów jednorodzinnych na działkach klientów oraz budowa i sprzedaż domów, segmentów jednorodzinnych przez spółkę. Siedziba płatnika składek mieści się przy ul. (...) w W., (...) s.c. posiada również biuro w wynajmowanym lokalu przy ul. (...) w W..

Poza sporem jest, że płatnik w dniu 07.05.2015r. zgłosił E. S. od 01.05.2015r. do ubezpieczeń społecznych jako pracownika. Od 04.06.2015r. odwołująca stała się niezdolna do pracy i zgłosiła następnie roszczenie o wypłatę zasiłku chorobowego.

Poza sporem jest nadto, że J. S. reprezentujący (...) s.c. i E. S. w dniu 01.04.2015r. zawarli pisemną umowę o pracę w systemie zadaniowego czasu pracy na czas nieokreślony z wskazaniem, że dniem rozpoczęcia pracy jest 01.05.2015r. Na podstawie tej umowy E. S. została zatrudniona na stanowisku głównej księgowej.

Organ rentowy wywodził, że płatnik zgłosił odwołującą do ubezpieczeń od 01.05.2015r. a E. S. od 04.06.2015r. stała się niezdolna do pracy i zgłosiła roszczenie o wypłatę zasiłku chorobowego. Nadto podnosił, iż do momentu zatrudnienia E. S. jak i po jej odejściu na zwolnienie lekarskie czynności księgowej wykonywała i wykonuje nadal matka wspólników H. S. w ramach pomocy rodzinnej nieodpłatnie. Nadto wskazywał, że E. S. oprócz zatrudnienia w spółce (...) na cały etat była zatrudniona w trzech innych firmach na umowę o pracę w łącznym wymiarze 1,75 etatu. Zdaniem ZUS okoliczności te świadczą o tym, że zawarcie umowy o pracę między (...) s.c. w W. i E. S. nie miało na celu świadczenia pracy, a jedynie uzyskanie świadczeń z ubezpieczeń społecznych, zaś E. S. faktycznie nie świadczyła pracy, dlatego umowa o pracę, jako zawarta dla pozoru, jest nieważna z mocy art. 83 kc.

W ocenie Sądu nie można jednak podzielić w/w stanowiska organu rentowego.

Sytuację prawną E. S. jako pracownika należy oceniać na gruncie art. 6 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 13.10.1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Przepis art. 8 ust. 1 w/w ustawy stanowi, że za pracownika uważa się osobę pozostającą w stosunku pracy, z zastrzeżeniem ust. 2 i 2a.

Biorąc zaś pod uwagę zarzuty organu rentowego, rozważenia wymagają również przepisy art. 83 § 1 kc i art. 58 § 1 kc.

Zgodnie z art. 83 § 1 kc nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. W świetle art. 58 § kc nieważna jest zaś czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu jej obejście.

Sąd Okręgowy podziela pogląd Sądu Najwyższego zawarty w wyroku z dnia 2 lipca 2008r. (II UK 334/07, LEX nr 497717), w którym stwierdził on, że o czynności prawnej mającej na celu obejście ustawy można mówić wówczas, gdy czynność taka pozwala na uniknięcie zakazów, nakazów lub obciążeń wynikających z przepisu ustawy i tylko z takim zamiarem została dokonana. Nie jest natomiast obejściem prawa dokonanie czynności prawnej w celu osiągnięcia skutków, jakie ustawa wiąże z tą czynnością prawną. Skoro z zawarciem umowy o pracę ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych wiąże obowiązek ubezpieczenia emerytalno-rentowego, chorobowego i wypadkowego, podjęcie zatrudnienia w celu objęcia ubezpieczeniem i ewentualnego korzystania ze świadczeń z tego ubezpieczenia nie może być kwalifikowana jako obejście prawa. Podobne stanowiska Sąd Najwyższy zawarł również w wyroku z dnia 28 kwietnia 2005r., (I UK 236/04, OSNP 2006 nr 1-2, poz. 28), stwierdzając, że sama chęć uzyskania świadczeń z ubezpieczenia społecznego jako motywacja do podjęcia zatrudnienia nie świadczy o zamiarze obejścia prawa i w wyroku z dnia 25 stycznia 2005r. (II UK 141/04, OSNP 2005 nr 15, poz. 235). Na tle tych orzeczeń należy uznać, że w sytuacji, gdy wolą stron zawierających umowę było faktyczne nawiązanie stosunku pracy i doszło do świadczenia pracy za wynagrodzeniem, sama świadomość jednej ze stron umowy, a nawet obu stron, co do wystąpienia w przyszłości zdarzenia uprawniającego do świadczeń z ubezpieczenia społecznego, nie daje podstawy do uznania, że umowa miała na celu obejście prawa.

W utrwalonym orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się, że dla włączenia do ubezpieczenia społecznego niezbędna jest przynależność do określonej w ustawie systemowej grupy podmiotów podlegających obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym. O tym, czy strony istotnie nawiązały stosunek pracy, stanowiący tytuł ubezpieczeń społecznych, nie decyduje zatem samo formalne zawarcie umowy o pracę, wypłata wynagrodzenia, przystąpienie do ubezpieczenia i opłacanie składek, wystawienie świadectwa pracy, ale faktyczne i rzeczywiste realizowanie elementów charakterystycznych dla stosunku pracy, a wynikających z art. 22 k.p. Istotnym jest, aby stosunek realizował się przez wykonywanie zatrudnienia o cechach pracowniczych, a okoliczności wynikające z formalnie zawartej umowy o pracę nie są wiążące w postępowaniu o ustalenie podlegania obowiązkowi pracowniczego ubezpieczenia społecznego (vide: wyroki Sądu Najwyższego z dnia 19 lutego 2008r., II UK 122/07, LEX nr 448905; z dnia 24 lutego 2010 r., II UK 204/09, LEX nr 590241).

Zamiar nawiązania stosunku ubezpieczenia społecznego, bez rzeczywistego wykonywania umowy o pracę, świadczy o fikcyjności zgłoszenia do pracowniczego ubezpieczenia społecznego. W sytuacji, w której stronom umowy o pracę przyświeca jedynie intencja włączenia do ubezpieczenia społecznego (i uzyskanie świadczeń płynących z tego ubezpieczenia) pod pozorem zatrudnienia bez jego rzeczywistego wykonywania (art. 83 § 1 k.c. w zw. z art. 300 k.p.) zawarcie umowy o pracę nie może rodzić skutków prawnych i stanowić podstawy do uznania, iż osoba, która zawarła taką umowę podlega ubezpieczeniu społecznemu pracowników (tak Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 11.02.2014r., III AUa 929/13, LEX nr 1439034).

Biorąc powyższe pod uwagę należy uznać, iż rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie było uzależnione od wykazania przez wspólników (...) s.c. J. S., D. S. i E. S., że zawarta między nimi umowa o pracę była faktycznie wykonywana, a E. S. świadczyła pracę.

W ocenie Sądu odwołująca i płatnik składek wykazali powyższe, dlatego nie można uznać, że zawarta między nimi umowa o pracę była pozorna. Nie można też uznać, że zmierzała do obejścia prawa. Zostały wobec tego spełnione przesłanki określone w art. 6 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, a tym samym E. S. spełnia warunki do objęcia jej ubezpieczeniem jako pracownika.

Dokonując takiej oceny Sąd miał na uwadze materiał dowodowy w postaci zeznań stron oraz zeznań świadków K. K., P. S. (1) i H. S.. Sąd dopuścił też dowód z dokumentacji znajdującej się w aktach kontroli ZUS.

Sąd na rozprawie w dniu 15.03.2016r. dopuścił dowód z przesłuchania świadków i odwołujących w charakterze strony na okoliczność sposobu wykonywania czynności przez E. S..

Świadek K. K. zeznał, że w spółce (...) jest zatrudniony od 5 lat jako kierownik sklepu, w którym sprzedaje się materiały wykończeniowe, drzwi, podłogi. Z jego zeznań wynika, iż wykonuje pracę głównie w sklepie, który mieści się w innym miejscu niż biuro, a jego kontakty z biurem są ograniczone. Pytany o E. S. zeznał, że wie, iż odwołująca pracowała w spółce jako księgowa. Informację o jej zatrudnieniu na takim stanowisku dostał od wspólników Spółki najpierw ustnie, a następnie oficjalnie na e-mail sklepu. Zeznał też, że to z E. S. miał się kontaktować w kwestiach korekty faktur montażowych, inwentaryzacji i w celu sprecyzowania księgowej strony sklepu. Świadek dodał, że bywał w biurze raz, dwa razy w miesiącu i widział tam odwołującą.

Świadek P. S. (1) jest pracownikiem spółki (...) od kwietnia 2014r. i pracuje jako technik budowy. Do jego obowiązków należy dopilnowanie prac na budowie, nadzorowanie pracowników i firm podwykonawczych. Zeznał, że z odwołującą miał kontakt dwukrotnie, za każdym razem wiedzieli się w biurze. Dostarczał jej faktury zakupowe od dostawców spółki, uzgodnił też z nią, aby zakupy na każdą budowę były fakturowane oddzielnie. Także i on zeznał, że informację o tym, iż odwołująca ma pracować na stanowisku księgowej, otrzymał na e-mail i ustnie od szefów.

Świadek H. S., matka obu (...) spółki (...), zeznała, że w spółce wykonywała podstawowe czynności księgowe, tj. wprowadzała faktury, dokonywała wpisów w księdze przychodów i rozchodów na podstawie faktur i innych dokumentów, prowadziła rejestry VAT, rozliczała VAT, sporządzała deklaracje ZUS i listy płac. Z jej zeznań wynika, iż synowie początkowo jej zaproponowali zajęcie się przekształceniem spółki cywilnej w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, ale odmówiła, z uwagi na brak wiedzy w tym zakresie, nadto po przekształceniu Sp. z o.o. musiała prowadzić pełną księgowość, a ona nie miała w tym zakresie wystarczającej wiedzy. Świadek zeznała, że wówczas synowie podjęli decyzję o zatrudnieniu E. S. na stanowisku księgowej, odwołująca prowadziła rachunkowość w biurze i w domu, zaś wobec zwolnienia lekarskiego odwołującej nie doszło jeszcze do przekształcenia spółki i dlatego nadal to ona prowadzi księgowość w spółce cywilnej (...).

Również z zeznań wspólników BUD-BET, D. S. i J. S. wynika, iż gdy została podjęta decyzja o przekształceniu spółki, prowadzenie księgowości w spółce z o.o. zaproponowali początkowo swojej matce, H. S.. Dopiero gdy ona się nie zgodziła, propozycję współpracy otrzymała żona D. S., E. S. z racji swojego doświadczenia w pracy księgowej. Obaj zeznali, że zanim podjęto decyzje o przekształceniu i zatrudnieniu odwołującej, to oni, jako szefowie firmy, wykonywali przelewy dla dostawców, zajmowali się prowadzeniem teczek osobowych, szkoleń BHP, uzgadnianiem sald z kontrahentami, rozliczeniami finansowymi, natomiast ich matka, H. S., zajmowała się prowadzeniem księgi przychodów i rozchodów. Z ich zeznań wynika, że odwołująca została zatrudniona w celu przeprowadzenia procesu przekształcenia spółki i objęcia funkcji głównej księgowej w nowo utworzonej spółce z o.o. (...) podkreślali, że prowadzona przez nich firma jest firmą rodzinną, dlatego chcieli, aby księgowość też prowadziła osoba spokrewniona. Pytani o czynności E. S. w spółce cywilnej zeznali, że prowadziła ona całą księgowość firmy oraz przygotowywała przepisy wewnętrzne dotyczące obiegu dokumentów, polityki rachunkowości, pozwalające uporządkować kwestie finansowe i administracyjne, konieczne do przekształcenia i prowadzenia prawidłowej księgowości spółki z o.o., np. instrukcję obiegu dokumentów, przygotowała też umowę przekształcenia spółki. Wykonywała czynności w domu i w spółce, przy czym nie było potrzeby, aby w biurze przebywała po 8 godzin dziennie. Obaj podkreślali też, że ich firma jest firmą rodzinną i nie chcieli zatrudniać kogoś obcego wiedząc, że E. S., pracuje jako główna księgowa i ma do odpowiednie uprawnienia.

E. S. przesłuchana w charakterze strony zeznała, że w dacie, kiedy zawierała umowę ze spółką (...) pracowała, jako główna księgowa, w firmie (...) (w wymiarze pełnego etatu), w spółce (...) (w wymiarze 1/2 etatu) i spółce (...) (w wymiarze 1/4 etatu). Po zawarciu spornej umowy nastąpiło zmniejszenie wymiaru jej czasu pracy: w (...) Sp. z o.o. z 1/2 etatu na 1/4 etatu a w (...) Sp. z o.o. z 1/4 etatu na 1/8 etatu. W zakładzie (...) w maju 2015r. udzielono zaś urlopu w wymiarze kilkunastu dni. Odwołująca pytana o czynności w firmie (...) zeznała, że w związku z planowanym przekształceniem Spółki (...) opracowała procedurę i kontrolę obiegu dokumentów, opracowała zasady inwentaryzacji środków trwałych, towarów i środków pieniężnych w sklepie, zasady sporządzania spisu z natury, instrukcje obiegu dokumentów finansowo-księgowych, zasady prowadzenia księgi przychodów i rozchodów. Zeznała, że przygotowała już całą dokumentację dotyczącą przekształcenia spółki (...). Pozostała do zrobienia jedynie wycena majątku firmy i sporządzenie sprawozdania finansowego, które następnie byłyby badane przez biegłego rewidenta. Takie sprawozdanie finansowe można było zrobić po zamknięciu drugiego kwartału, odwołująca go nie zrobiła, gdyż od dnia 04.06.2015r. stała się niezdolna do pracy w związku z ciążą. Odwołująca zeznała też, że w okresie gdy przebywała na urlopie w firmie (...), w ciągu dnia pracowała w domu nad przygotowywaniem dokumentów do przekształcenia Spółki (...). Po zakończeniu urlopu przyjeżdżała zaś popołudniami i wieczorami do biura firmy (...) i księgowała dokumenty, które zostały pozostawione u niej na biurku. Wskazywała, ze czynności w pozostałych firmach zajmowały jej kilka godzin w tygodniu, gdyż został ograniczony jej wymiar czasu pracy. E. S. podkreślała, że w związku z planowanym przekształceniem i konicznością prowadzenia pełnej księgowości, wprowadziła w Spółce (...) zmiany odnośnie zasad rozliczania projektów i księgowania. Z K. K., kierownikiem sklepu, uzgodniła, że inwentaryzacje należy przeprowadzać częściej, niż 1 raz w roku, co miałoby dać większą kontrolę i możliwość sprawdzenia zgodności stanu w sklepie z dokumentami. Z P. S. (2) rozmawiała zaś w celu zmiany sposobu opisywania faktur zakupowych przypisanych do danego projektu. Zanim zaproponowała zmianę, faktury zakupowe były wspólne dla projektów, ona zaś zaproponowała, aby faktury zakupowe były oddzielne dla każdego projektu. Takie opisywanie faktur pozwoliło na łatwiejsze odnalezienie błędu i na sprawdzenie kosztów danego projektu, a tym samym na sprawdzenie, który projekt przyniósł zysk.

Odwołująca i D. S. odnosząc się do kwestii ciąży odwołującej zeznali, że zawierając umowę nie wiedzieli, o ciąży, mieli wykupioną wycieczkę zagraniczną, a musieli z niej zrezygnować, gdyż lekarz zalecił odwołującej leżenie.

Sąd dał wiarę w/w zeznaniom świadków i odwołujących, w tym w kwestii faktycznego wykonywania czynności przez ubezpieczoną. Zdaniem Sądu akta kontroli ZUS nie wskazują okoliczności, które mogłyby wystarczająco uzasadniać wniosek organu rentowego o nie wykonywaniu przez E. S. czynności w (...) s.c. J. S., D. S.. Organ rentowy powoływał się na fakt, iż pracodawca nie nadzorował pracy wykonywanej przez odwołującą w ramach zawartej umowy o pracę, a według zeznań płatnika i ubezpieczonej, ubezpieczona sama ustalała sobie dni pracy, godziny pracy i miejsce pracy. Podnosił też, że E. S. oprócz zatrudnienia w spółce (...), była zatrudniona w trzech innych firmach w łącznym wymiarze 1,75 etatu, dlatego nie mogła wykonywać czynności w tych wszystkich zakładach. Odwołująca została jednak zatrudniona w zadaniowym systemie czasu pracy, w którym z istoty rzeczy nadzór jest ograniczony. Ponadto odwołująca wyjaśniła, że od maja 2015r. nastąpiło ograniczenie jej wymiaru czasu pracy w dwóch firmach, a przez kilkanaście dni maja korzystała też w firmie (...) z urlopu wypoczynkowego, co dało jej możliwość intensywnej pracy w odwołującej Spółce. Nadto w aktach kontroli znajdują się instrukcje i przepisy dotyczące zasad obiegu dokumentów, fakturowania i prowadzenia książki przychodów i rozchodów, o których wspominała E. S.. Znajdują się tam też podpisane przez nią dokumenty księgowe, w tym Pk, a także wydruki poczty mailowej, kierowanej do pracowników spółki (...), informujące o zatrudnieniu odwołującej od 01.05.2015r. i informujące o nowych zasadach obiegu dokumentów (k. 109-113 akt kontroli). Powyższa dokumentacja tworzy logiczną całość, zarówno z zeznaniami świadków K. K., P. S. (1), H. S., jak i zeznaniami stron. Wynika z nich jednoznacznie, że E. S. faktycznie wykonywała czynności w Spółce (...). Rodzaj powierzonych odwołującej czynności umożliwiał ich wykonywanie zarówno w biurze, jak i w domu, gdzie w komputerze był odpowiedni program do księgowania. Z zeznań E. S. wynika też, że od maja 2015r. ograniczyła wymiar czasu pracy w innych firmach, zaś obecnie z firmą (...) już rozwiązała umowę o pracę a obsługę finansowo-księgową prowadzi biuro rachunkowe.

W ocenie Sądu strony w sposób logiczny wyjaśniły przyczynę zatrudnienia E. S., tj. przeprowadzenie procesu przekształcenia spółki cywilnej w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością i objęcie funkcji głównej księgowej w nowo utworzonej spółce. E. S. posiada odpowiednie kwalifikacje na to stanowisko oraz odpowiednie wykształcenie i doświadczenie do prowadzenia księgowości, co wykazują dokumenty z akt kontroli w postaci kwestionariusza osobowego i świadectw pracy. Zarówno D. S., jak i E. S. zeznali, że w momencie zatrudnienia odwołującej nie spodziewali się, nie wiedzieli o jej ciąży. Sąd dał im wiarę, bowiem odwołujący powoływali się na fakt, iż wykupili w tym czasie wycieczkę, ale z racji ciąży E. S. musieli z niej zrezygnować. Nawet jednak gdyby w momencie zatrudnienia E. S., byłaby ona w ciąży i powodem jej zatrudnienia byłaby chęć uzyskania świadczeń z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, to i tak nie miałoby to istotnego znaczenia, skoro ubezpieczona faktycznie świadczyła pracę. Samo zawarcie umowy o pracę w okresie ciąży, nawet gdyby głównym motywem było uzyskanie zasiłku macierzyńskiego nie jest naganne, ani tym bardziej sprzeczne z prawem (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 lutego 2006r., III UK 156/05, LEX nr 272549). W tej sytuacji także sam fakt skorzystania przez E. S. ze zwolnienia lekarskiego nie stoi na przeszkodzie objęciu jej ubezpieczeniem, skoro faktycznie wykonywała pracę.

W świetle art. 58 § 1 k.c. nieważna jest czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu jej obejście. Zgodnie z art. 83 § 1 kc nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru.

Jak już jednak podniesiono wyżej, skoro E. S. faktycznie świadczyła pracę, to nie można uznać, że umowa o pracę była pozorna. Nawet zaś jeśli zawarcie tej umowy miało spowodować umożliwienie odwołującej uzyskanie świadczeń z tytułu choroby i macierzyństwa, to i tak nie zachodzą przesłanki z art. 58 § 1 kc a umowa o pracę jest ważna i wywołuje skutki w sferze ubezpieczeń społecznych. Przedmiotem sporu nie była zaś wysokość jej wynagrodzenia.

Z tych względów Sąd uznał, że zostały spełnione przesłanki warunkujące objęciem E. S. ubezpieczeniem jako pracownika a wymagane przez art. 6 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 8 ust. 1 i art. 13 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Ubezpieczona w od 01.05.2015r. była pracownikiem i dlatego w tym okresie podlegała ubezpieczeniom a zaskarżona decyzja ZUS podlegała zmianie.

Mając powyższe na uwadze w oparciu o art. 477¹⁴§2 kpc orzeczono jak w sentencji.

Ponieważ każdy z odwołujących był reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, w pkt 2 wyroku Sąd zasądził od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P. na rzecz odwołujących: BUD-BET oraz E. S. kwoty po 180zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego. Zgodnie z § 11 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu, stawki minimalne wynoszą 180 zł w sprawach o świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego. Niniejsza sprawa nie jest sprawą o świadczenie z ubezpieczenia społecznego. Zgodnie zaś z § 5 wysokość stawek minimalnych w sprawach nieokreślonych w rozporządzeniu ustala się, przyjmując za podstawę stawkę w sprawach o najbardziej zbliżonym rodzaju. Przepis § 11 ust. 1 stanowi, że stawki minimalne za prowadzenie spraw z zakresu prawa pracy o nawiązanie umowy o pracę, uznanie wypowiedzenia umowy o pracę za bezskuteczne, przywrócenie do pracy lub ustalenie sposobu ustania stosunku pracy, wynoszą 180 zł. W niniejszej sprawie można uznać, iż jest to sprawa zbliżona do sprawy dotyczącej ustalenia istnienia stosunku pracy, dlatego też Sąd zasądził od organu rentowego koszty zastępstwa prawnego po 180 zł dla każdego z odwołujących. Sąd uznał, że stawka minimalna odpowiada nakładowi pracy pełnomocnika, bowiem w sprawie odbyła się jedna rozprawa a pełnomocnik w każdej sprawie sporządził odwołanie.

Z tych względów orzeczono jak w sentencji.

Przewodniczący:	SSO Bożena Beata Bielska

Protokolant:	sekretarz sądowy Sylwia Wójcik

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE