UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 18 marca 2016 r., znak: ENS/6/048079255 Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. odmówił B. S. prawa do emerytury w niższym wieku w oparciu o art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. 2015r., poz. 748 ze zm.) w związku z § 4 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r. (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.), ponieważ nie udowodnił on 15 – letniego okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że ubezpieczony nie przedłożył świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach. W decyzji organ rentowy zaliczył B. S. staż pracy w szczególnych warunkach w wymiarze 27 lat, 3 miesięcy i 22 dni.

B. S. wniósł odwołanie od decyzji z dnia 18 marca 2016 r. wnosząc o jej zmianę poprzez przyznanie mu prawa do wcześniejszej emerytury.

W uzasadnieniu odwołania ubezpieczony podniósł, że nie sposób zgodzić się z decyzją odmowną organu rentowego, który nie wskazał na podstawie jakich dowodów ustalił, że ubezpieczony nie przebywał stale w środowisku pracy, w którym wykonuje się pracę w warunkach szczególnych. B. S. podniósł, że od 1 lipca 1982r. pracuje jako lakiernik i zarówno praca w Przedsiębiorstwie Produkcyjno-Usługowo-Handlowym (...) sp. z.o.o. w P., jak i w Zakładach (...) S.A. w T. oraz u obecnego pracodawcy (...) SERWIS sp. z o.o. w P. powinna być zaliczona do zatrudnienia w szczególnych warunkach. Wskazał także, że przez cały okres zatrudnienia ubezpieczony pracował w tych samych warunkach i wykonywał jednakowy zakres zadań. Ponadto ubezpieczony wskazał, że zatrudnienia w szczególnych warunkach jest w stanie wykazać dowodami z zeznań świadków.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując stanowisko zajęte w zaskarżonej decyzji. Argumentował, że ubezpieczony nie przedłożył świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach i nie wykazał jakiegokolwiek okresu zatrudnienia w warunkach szczególnych.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony B. S., urodzony w dniu (...), złożył w dniu 10 marca 2016 roku w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. wniosek o przyznanie mu prawa do emerytury.

Organ rentowy ustalił w zaskarżonej decyzji, iż ubezpieczony udowodnił łącznie 27 lat, 3 miesięcy i 22 dni okresów składkowych i nieskładkowych, jednakże nie udowodnił 15 – letniego okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach. Organ rentowy nie uwzględnił ubezpieczonemu do okresu pracy w szczególnych warunkach zatrudnienia od dnia 01.09.1971r. do 30.06.1992 r. w Zakładach (...) S.A. w P. i od dnia 01.07.1992r. do 31.12.1998r. w Przedsiębiorstwie Produkcyjno-Usługowo-Handlowym (...) sp. z.o.o. w P..

B. S. pracował w Zakładach (...) S.A. w P. na stanowisku ucznia od dnia 01.09.1971r. do dnia 30.06.1974 r., następnie elektromontera od dnia 01.07.1974r. do dnia 26.10.1975r., w okresie od dnia 27.10.1975r. do 01.11.1977r. odbywał służbę wojskową, od dnia 02.11.1977r. do dnia 30.06.1982r. elektromontera, zaś od dnia 01.07.1982r. do dnia 30.06.1992r. lakiernik. W zakładzie pracy ubezpieczonego była hala podzielona na trzy części, w której odbywała się produkcja np. szaf sterowniczych, pulpitów, skrzynek elektrycznych. Następnie elementy były malowane na lakierni, a potem do nich montowano podłączenia elektryczne. Ubezpieczony pracował faktycznie jako lakiernik od 1974 roku, do końca lat 90-tych wszystkie produkty były malowane w zakładzie farbami ciekłymi. Przygotowaniem produktów do malowania zajmowali się ślusarze, którzy następnie transportowali produkty do lakierni. Malowanie niewielkich elementów odbywało się w zamkniętych i odrębnych od hali pomieszczeniach (lakierni), natomiast duże gabarytowo obiekty były malowane na hali przy użyciu suwnic. Ubezpieczony jako lakiernik miał za zadanie przygotować farby do malowania, a następnie dokonywał ich odtłuszczenia. W końcowej fazie odwołujący malował produkty przy pomocy pistoletu ręcznego, ewentualnie pędzla. Odtłuszczanie elementu zajmowało około godziny, odbywało się w tym samym pomieszczeniu i środowisku chemicznym co malowanie, ponieważ wymagało wentylacji. Do obydwu czynności ubezpieczony używał tych samych środków chemicznych, takich jak nitro, ksyleny i benzyny lakierniczej. Czynności odwołujący wykonywał w odzieniu roboczym, masce pyłowo-gazowej lub przeciwpyłowej i rękawicach.

W okresie zatrudnienia ubezpieczonego zakład pracy ulegał przekształceniom własnościowym. Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Usługowo-Handlowe (...) sp. z.o.o. w P. zostało utworzone na bazie Zakładu (...) S.A. w P. i prawie wszyscy pracownicy zostali zatrudnieni w nowej spółce. Następnie w 2012 roku podmiot uległ przekształceniu w (...) SERWIS sp. z o.o. w P.. Ubezpieczony był zatrudniony w powyższych przedsiębiorstwach i w istocie cały czas wykonywał tę samą pracę na stanowisku lakiernika, pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Pod koniec lat 90-tych w zakładzie pracy ubezpieczonego został zakupiony piec na farby proszkowe, co nieco zmieniło system pracy odwołującego. B. S. miał za zadanie wpierw oczyścić produkt przy użyciu karczel i fosforyzować, następnie przy pomocy pistoletu opryskać produkt farbą. Na dalszym etapie element był przenoszony do specjalnej komory, a później do pieca, gdzie farba była utrwalana. Ubezpieczony w czasie pracy w wyżej wskazanych przedsiębiorstwach był narażony na szkodliwe chemiczne opary, w zależności od kondycji finansowej pracodawcy w pewnym okresie lakiernikom był wypłacany dodatek za pracę w warunkach szkodliwych. Ubezpieczony nie przedstawił świadectwa pracy w szczególnych warunkach z okresu zatrudnienia we wskazanych przedsiębiorstwach, jako że nie zostało mu wydane.

J. F. jako pracownik Zakładu (...) S.A. w P. i Przedsiębiorstwa Produkcyjno-Usługowo-Handlowego (...) sp. z.o.o. w P. był przełożonym ubezpieczonego i obserwował jego pracę. J. B. również był razem z odwołującym zatrudniony w powyższych zakładach pracy, pracował w kontroli jakości i do jego obowiązków należało także sprawdzanie powłok lakierniczych.

dowody:

- dokumenty akt organu rentowego;

- dokumenty akt osobowych ubezpieczonego;

- zeznania ubezpieczonego B. S. na rozprawie dnia 10 sierpnia 2016r. godz. 00:53, k. 30-31;

- zeznania świadka J. F. na rozprawie dnia 10 sierpnia 2016r. godz. 00:03, k. 28-29;

- zeznania świadka J. B. na rozprawie dnia 10 sierpnia 2016r. godz. 00:31, k. 29-30;

Sąd uznał wyżej wymienione dowody za wiarygodne i mogące stanowić podstawę ustaleń faktycznych w sprawie. Zgromadzona dokumentacja została sporządzona w sposób rzetelny i nie budzący wątpliwości, a zeznania świadków są spójne, wzajemnie się uzupełniają, jak również korespondują z zeznaniami ubezpieczonego. Świadkowie mają szczegółowe informacje na temat miejsca, czasu i charakteru wykonywanej przez niego pracy, albowiem byli jego współpracownikami.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego zasługuje na uwzględnienie. Zgodnie z art. 184 ust. 1 i 2 w zw. z art. 32 ust. 1 i 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. 2015r., poz. 748 ze zm.) prawo do emerytury ma ubezpieczony urodzony po dniu 31 grudnia 1948 roku, który:

-: ukończył 60 lat w przypadku mężczyzny,
-: udokumentował do dnia 31.12.1998r. 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych, w tym co najmniej 15 lat zatrudnienia przy pracach wymienionych w wykazie A rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz.43 ze zm.),
-: nie przystąpił do OFE albo złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE za pośrednictwem ZUS, na dochody budżetu państwa.

Po myśli § 2 ust. 1 i 2 w/w rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w tym akcie prawnym są okresy, w których praca w szczególnych warunkach jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Okresy pracy, o których mowa w ust. 1, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy.

Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie pozostawał fakt posiadania przez ubezpieczonego 15-letniego okresu pracy wykonywanej w warunkach szczególnych, przy spełnieniu pozostałych przesłanek warunkujących przyznanie świadczenia w obniżonym wieku emerytalnym w rozumieniu art. 184 ustawy o FUS, tj. ukończeniu 60 roku życia oraz legitymowaniu się 25-letnim stażem okresów składkowych i nieskładkowych.

Przeprowadzone w niniejszej sprawie postępowanie dowodowe wykazało, że ubezpieczony udowodnił wymagany 15-letni okres pracy wykonywanej w warunkach szczególnych, w tym w okresie od dnia 01.07.1974r. do 30.06.1992 r. w Zakładach (...) S.A. w P. i od dnia 01.07.1992r. do 31.12.1998r. w Przedsiębiorstwie Produkcyjno-Usługowo-Handlowym (...) sp. z.o.o. w P..

Wykonywane przez ubezpieczonego prace są wymienione w wykazie A stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 ze zm.), zawierającym wykaz prac w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego. W dziale XIV wykazu A, pod poz. 17 figurują bowiem prace polegające na lakierowaniu ręcznym lub natryskowym - nie zhermetyzowanym.

Sąd uznał, że skarżący wykonywał prace w warunkach szczególnych w okresie od dnia 01.07.1974r. do 30.06.1992 r. w Zakładach (...) S.A. w P. i od dnia 01.07.1992r. do 31.12.1998r. w Przedsiębiorstwie Produkcyjno-Usługowo-Handlowym (...) sp. z.o.o. w P.. Ubezpieczony pracował w w/w okresie w zakładzie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, malując elementy pistoletem natryskowym lub pędzlem. Mimo, iż formalnie został zatrudniony na stanowisku elektromontera, to jednak postępowanie dowodowe wykazało, iż od dnia 01.07.1974r. jeszcze przed odbyciem służby wojskowej pracował jako lakiernik. Przedsiębiorstwo dysponowało halą, na której były malowane wielkie obiekty, a także osobnymi pomieszczeniami, w których lakierowano mniejsze elementy. Sporadycznie podczas dnia pracy ubezpieczony musiał przygotować sobie farby, a także odtłuścić elementy przeznaczone do malowania, jednakże czynności te nie zajmowały mu więcej czasu niż godzinę w ciągu dnia pracy. Miały zatem charakter sporadyczny, uboczny. Zasadniczo zaś ubezpieczony zajmował się lakierowaniem stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Powyższe okoliczności pozwalają stwierdzić, że we wskazanym okresie odwołujący wykonywał prace w warunkach szczególnych, w rozumieniu rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r., wykaz A, dział XIV, poz. 17.

Świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach nie zostało mu wystawione przez Zakłady (...) S.A., ani (...) sp. z.o.o. w P.. Tym niemniej okoliczność wykonywania przez B. S. pracy w warunkach szczególnych została ponad wszelką wątpliwość wykazana w postępowaniu sądowym za pomocą przeprowadzonych dowodów, w szczególności zeznań świadków J. F. i J. B., a także zeznaniami ubezpieczonego. Zgodnie z § 22 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno – rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz.U. 2011r., Nr 237, poz. 1412) okresy zatrudnienia mogą być udowodnione zeznaniami świadków, gdy zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia zakładu pracy, a zeznania świadków przedstawia osoba ubiegająca się o przyznanie świadczenia. Natomiast Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 2 lutego 1996 roku, w sprawie o sygn. akt II URN 3/1995 uznał, iż w postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokości mogą być udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego. Ograniczenia dowodowe wynikające z § 22 wskazanego rozporządzenia dotyczą wyłącznie postępowania przed tymi organami. W postępowaniu odwoławczym przed Sądem, nie obowiązują ograniczenia dowodowe jakie występują w postępowaniu o świadczenia emerytalno-rentowe przed organem rentowym, a Sąd może ustalić okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość jak: okresy zatrudnienia, w tym wykonywanie pracy w warunkach szczególnych, za pomocą wszelkich środków dowodowych, przewidzianych w kodeksie postępowania cywilnego (por. uchwała Sądu Najwyższego z 10 marca 1984r. III UZP 6/84, uchwała Sądu Najwyższego z 21 września 1984r. III UZP 48/84, wyrok Sądu Najwyższego z 7 grudnia 2006r., I UK 179/06, LEX nr 342283).

Mając na względzie powyższe Sąd, na podstawie art. 477¹⁴ § 2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję z dnia 18 marca 2016 r. w ten sposób, że przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury poczynając od 1 marca 2016 roku. O kosztach zastępstwa procesowego orzeczono w punkcie 2 wyroku w oparciu o zawartą w przepisie art. 98 kpc zasadę odpowiedzialności za wynik procesu mając na względzie, że organ rentowy przegrał niniejszy proces, a także przepisy § 9 ust. 1 pkt. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j.: Dz. U. z 2015 roku, poz. 1804).

(-) SSO Grażyna Łazowska

Przewodniczący:	SSO Grażyna Łazowska
Protokolant:	Ewa Gambuś

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE