Sygn. akt: I C 630/15
Dnia 15 stycznia 2016 r.
Sąd Rejonowy w Giżycku I Wydział Cywilny
w składzie następującym:
Przewodniczący: |
SSR Alina Kowalewska |
Protokolant: |
st. sekr. sądowy Elwira Stopińska |
po rozpoznaniu w dniu 8 stycznia 2016 r. w Giżycku na rozprawie
sprawy z powództwa S. Ś.
przeciwko Gminie G., Gminie Miejskiej G.
o zapłatę
1. Oddala powództwo.
2. Zasądza od powoda na rzecz pozwanej Gminy G. oraz Gminy Miejskiej G. tytułem zwrotu kosztów procesu po 617 zł ( sześćset siedemnaście złotych)
SSR Alina Kowalewska
Sygn. akt I C 630/15
Powód S. Ś. w ostatecznie sprecyzowanym powództwie domagał się zasądzenia od Gminy G. i Gminy Miejskiej G. kwoty 2.345,30 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 3 grudnia 2014 r. do dnia zapłaty. Nadto domagał się zwrotu kosztów postępowania według norm przepisanych.
W uzasadnieniu podał, iż w dniu 1 października 2008 r. w Urzędzie Miejskim w G. złożył wniosek o wydanie licencji na wykonywanie transportu drogowego taksówką osobową. W toku postępowania, z uwagi na zobowiązanie do przedłożenia zaświadczenia o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej, powód złożył stosowny wniosek oznaczając termin rozpoczęcia działalności na dzień 1 stycznia 2009 r., po czym w dniu 20 października 2008 r. uzyskał zaświadczenie o wpisie. Powód podał, iż licencję wydano mu dopiero w dniu 25 maja 2009 r. Zdaniem powoda opóźnienie było spowodowane bezzasadnymi odmowami wydania mu licencji na mocy decyzji Burmistrza Miasta G. z dnia 2 grudnia 2008 r. oraz decyzji z dnia 23 lutego 2009 r. następnie uchylonymi przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze w O.. Powód twierdził, iż wobec uchybień pracowników Urzędu Miejskiego w G. faktycznie rozpoczął działalność gospodarczą dopiero w dniu 25 maja 2009 r. Podał, iż z tego tytułu poniósł szkodę majątkową w wysokości 2.345,30 zł, na którą składa się kwota uiszczonych przez niego składek zdrowotnych za okres od dnia 1 stycznia 2009 r. do dnia 25 maja 2009 r. – tj. okres, w którym w istocie nie prowadził działalności gospodarczej. Powód podnosił, iż powyższa szkoda jest spowodowana również brakiem sprostowania przez urzędników daty rozpoczęcia działalności gospodarczej.
Pozwana Gmina G. wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na swoją rzecz kosztów procesu według norm przepisanych. Pełnomocnik pozwanej wskazał, iż po jej stronie brak jest legitymacji biernej. Gmina G., ani też Wójt Gminy G. nie brali bowiem udziału w żadnych z wymienionych przez powoda postępowań administracyjnych i nie posiadają w tym zakresie żadnych akt bądź dokumentów.
Pozwana Gmina Miejska G. wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na swoją rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych. Pełnomocnik pozwanej wskazał, iż decyzje Burmistrza G. w sprawie odmowy wydania licencji były zasadne. Powód nie mógł bowiem otrzymać licencji z przyczyn zależnych wyłącznie od niego – do dnia 9 maja 2009 r. nie przedłożył zaświadczenia o ukończeniu szkolenia i zdaniu egzaminu z zakresu wykonywania transportu drogowego taksówką.
Zdaniem pełnomocnika określając termin rozpoczęcia działalności gospodarczej na dzień 1 stycznia 2009 r. powód działał wyłącznie na własne ryzyko. Jednocześnie nie istnieje przy tym żadna procedura pozwalająca organom Gminy na sprostowanie treści zgłoszeń o dokonanie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej. Pełnomocnik podał, iż mógł to uczynić tylko powód wskazując odpowiednio wcześniej inny termin rozpoczęcia działalności.
Nadto pełnomocnik powoda podniósł w sprawie zarzut przedawnienia roszczenia.
Sąd ustalił, co następuje:
W piśmie z dnia 1 października 2008 r. skierowanym do Burmistrza Miasta G. powód S. Ś. wniósł o udzielenie licencji na wykonywanie transportu drogowego taksówką. Powód został wezwany do uzupełnienia braków formalnych wniosku poprzez przedłożenie wymaganych dokumentów, w tym odpisu zaświadczenia o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej oraz zaświadczenia o ukończeniu szkolenia w zakresie transportu drogowego taksówką, potwierdzonego zdanym egzaminem lub wykazania co najmniej 5-letniej praktyki w zakresie wykonywania tego transportu.
( dowód : z akt postępowania (...). (...): wniosek powoda, wezwanie do uzupełnienia braków)
Na skutek powyższego wezwania pismem z dnia 19 października 2008 r. powód złożył wniosek o dokonanie wpisu w ewidencji działalności gospodarczej, w którym oznaczył termin rozpoczęcia działalności na dzień 1 stycznia 2009 r. W dniu 20 października 2008 r. dokonano wpisu w ewidencji. Zmiany wpisu w ewidencji działalności gospodarczej dokonano w dniu 16 lutego 2011 r. uzupełniając wpis o numer telefonu kontaktowego i numer NIP powoda.
( dowód : zgłoszenie – k. 34, zaświadczenia – k. 33, wezwanie – k. 32, wniosek o zmianę wpisu – k. 31, zaświadczenie o wpisie zmiany – k. 30)
W wykonaniu wezwania Burmistrza Miasta G. powód przedłożył wymagane dokumenty z wyjątkiem zaświadczenia o ukończeniu szkolenia w zakresie transportu drogowego taksówką, potwierdzonego zdanym egzaminem. Wskazał jednak, iż dwa tygodnie wcześniej zgłosił chęć odbycia szkolenia.
( dowód : z akt postępowania (...). (...): pismo powoda z dnia 28.10.2008 r., zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej)
Pismem z dnia 21 listopada 2008 r. powód został poinformowany o zakończeniu postępowania administracyjnego oraz prawie wypowiedzenia się co zebranych materiałów oraz zgłoszonych żądań w terminie 7 dni.
Decyzją z dnia 2 grudnia 2008 r. Burmistrz Miasta G. odmówił udzielenia powodowi licencji na wykonywanie na terenie miasta G. transportu drogowego taksówką wskazując na brak wolnych licencji w 2009 r. z uwagi na wykorzystanie limitu w roku 2008. Na skutek odwołania powoda Samorządowe Kolegium Odwoławcze w O. decyzją nr (...) z dnia 20 stycznia 2009 r. uchyliło decyzję organu pierwszej instancji i przekazało sprawę do ponownego rozpoznania. W uzasadnieniu organ II instancji wskazał, iż limitem nowych licencji, jaki obowiązuje na terenie miasta G. w 2009 r. jest liczba określona uchwałą Rady Miejskiej z 2007 r. – tj. 20. Jednocześnie zaznaczył, iż w aktach brak jest zaświadczenia o ukończeniu przez powoda szkolenia w zakresie transportu drogowego taksówką.
( dowód : z akt postępowania (...). (...): zawiadomienie z 21.11.2008 r., decyzja z 02.12.2008 r., odwołanie z 11.12.2008 r., decyzja nr (...))
W toku ponownego rozpoznawania sprawy powód został wezwany do przedłożenia zaświadczenia o ukończeniu szkolenia. W odpowiedzi powód poinformował, że zgłosił zamiar uczestnictwa w szkoleniu, jednak jeszcze go nie rozpoczął. Wobec powyższego decyzją z dnia 23 lutego 2009 r. Burmistrz Miasta G. odmówił udzielenia licencji z uwagi na brak stosownego zaświadczenia. W złożonym odwołaniu powód przedłożył zaświadczenie nr 20/03/2009 o ukończeniu w dniu 07.03.2009 r. szkolenia i zdaniu egzaminu z zakresu wykonywania transportu drogowego taksówką.
Decyzją z dnia 16 kwietnia 2009 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w O. uchyliło decyzję organu pierwszej instancji i przekazało sprawę do ponownego rozpoznania, a następnie Burmistrz Miasta G. na podstawie zebranego w sprawie materiału decyzją z 25.05.2009 r. udzielił powodowi licencji na wykonywanie na terenie miasta G. transportu drogowego taksówką.
( dowód : z akt postępowania (...). (...): wezwanie z dnia 23.01.2009 r., pismo z dnia 12.02.2009 r., decyzja z dnia 23 lutego 2009 r., decyzja z 16.04.2009 r., decyzja z 25.05.2009 r.)
Na mocy decyzji Dyrektora (...) Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 16 stycznia 2012 r. powoda objęto ubezpieczeniem zdrowotnym z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w okresie od dnia 1 stycznia 2009 r. do nadal. Wskutek rozpoznania odwołania powoda Prezes Narodowego Funduszu Zdrowia decyzją z dnia 15 marca 2012 r. utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję.
Ostatecznie w dniu 19.12.2014 r. powód uiścił składki, między innymi za okres od 1 stycznia 2009 r. do 25 maja 2009 r.
( dowód : z akt sprawy I Nc 392/15: pismo powoda z 27.04.2013 r. – k. 10-11, wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 08.07.2014 r. – k.13-19, potwierdzenie przelewu – k. 50, odwołanie – k. 34, skarga – k. 35)
W dniu 6 lutego 2013 r. powód złożył do Burmistrza Miasta G. skargę na pracownika Urzędu Miejskiego w G. zarzucając bezzasadne żądanie przez pracownika Urzędu podpisania przez powoda wniosku o rozpoczęcie działalności gospodarczej przed wydaniem licencji, błędnie udzielone przez pracownika informacje oraz odmowę wydania zaświadczenia dotyczącego sprostowania niezgodności dokumentów. Burmistrz Miasta G., a następnie Rada Miejska w G. uznali przedmiotową skargę za bezzasadną.
( dowód : z akt sprawy I Nc 392/15: skarga – k. 35, uchwała nr XXXI/25/2013 Rady Miejskiej w G. z dnia 18.04.2013 r. – k. 36, odwołanie od uchwały – k. 34)
Sąd zważył, co następuje:
Powództwo nie mogło podlegać uwzględnieniu.
W pierwszej kolejności należy wskazać, iż ustalony w sprawie stan faktyczny pozostawał pomiędzy stronami bezsporny. Strony były bowiem zgodne co do toku postępowań, tak w zakresie wydania licencji, jak i postępowania w przedmiocie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej. Ustalając okoliczności faktyczne Sąd miał zatem na względzie twierdzenia stron oraz przedłożone przez nie dokumenty, w szczególności dokumenty z akt postępowań administracyjnych, których prawdziwości żadna ze stron nie kwestionowała.
W niniejszej sprawie powód oparł roszczenie na podstawie art. 417 § 1 k.c. statuującego odpowiedzialność odszkodowawczą za funkcjonowanie władzy publicznej i konkretyzującego konstytucyjną zasadę obowiązku naprawienia szkody wyrządzonej przez niezgodne z prawem działanie organów władzy publicznej. Zgodnie z wskazaną zasadą w razie naruszenia przez władzę publiczną powinności uregulowanych przepisami prawa poszkodowany winien otrzymać należne odszkodowanie niezależnie od odpowiedzialności funkcjonariuszy powodujących szkodę. Przesłankami odpowiedzialności odszkodowawczej na wskazanej podstawie, które winien wykazać powód zgodnie z ogólną regułą rozkładu ciężaru dowodu (art. 6 k.c.), są: niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej, szkoda oraz związek przyczynowy między bezprawnym działaniem lub zaniechaniem przy wykonywaniu władzy publicznej, a zaistniałą szkodą. Niezgodnie działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej musi się wyrażać w naruszeniu przez organ władzy publicznej przepisów powszechnie obowiązujących lub zasad współżycia społecznego.
Podstaw niniejszego powództwa powód upatrywał w nieudzieleniu przez Burmistrza Miasta G. licencji od dnia 01.01.2009 r. oraz niesprostowaniu przez pracowników Urzędu Miejskiego w G. daty rozpoczęcia przez powoda działalności gospodarczej. Powyższe kwestie stanowiły jednocześnie okoliczności sporne w niniejszej sprawie, których rozstrzygnięcie miało zasadnicze znaczenie dla sprawy.
W pierwszej kolejności odnosząc się do postępowania w przedmiocie udzielenia powodowi licencji należy wskazać, iż toczyło się ono na podstawie ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. z 2007 r., Nr 125, poz. 873 ze zm.) oraz przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego . W myśl art. 5 ust. 1 przywołanej ustawy w brzmieniu obowiązujących w toku postępowania administracyjnego podjęcie i wykonywanie transportu drogowego wymaga uzyskania odpowiedniej licencji. Licencji udziela się na wniosek przedsiębiorcy, do którego winien być załączony między innymi odpis z ewidencji działalności gospodarczej oraz zaświadczenie o ukończeniu szkolenia w zakresie transportu drogowego taksówką, potwierdzonego zdanym egzaminem (art. 6 ust. 1 pkt 2 ppkt c, art. 8 ust. 3 pkt 1). W postępowaniu toczącym się z wniosku powoda organ udzielający licencji wydał dwie decyzje odmawiające udzielenia licencji, które następnie zostały uchylone w toku kontroli instancyjnej, co zdaniem powoda skutkowało opóźnieniem w wydaniu licencji.
Wskazać jednak należy, iż powyższe decyzje Burmistrza Miasta G. były nieostateczne oraz podlegały kontroli instancyjnej. Powód miał możliwość przy dołożeniu należytej staranności, w drodze przysługujących mu środków prawnych, doprowadzić do wydania decyzji zgodnej z prawem, co nastąpiło w niniejszej sprawie. W orzecznictwie przyjmuje się, że art. 417 k.c. nie może stanowić podstawy przypisania odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa za wydanie wadliwego orzeczenia lub decyzji, które podlegają kontroli instancyjnej ( vide wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 4 grudnia 2001 r., OTK 2001/8/256, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 30 maja 2003 r., III CZP 34/03, Prok. i Pr. 2004, Nr 2, poz. 30, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 listopada 2004 r., V CK 250/04, OSP 2005/7-8/98). Niezależnie od powyższego należy wskazać, iż niemożliwe było wydanie przez organ pierwszej instancji decyzji zgodnie z wnioskiem powoda z uwagi na brak odbytego przez niego szkolenia i przedłożenia w tym zakresie stosownego zaświadczenia, co nastąpiło dopiero w dniu 09.03.2009 r. Obowiązek złożenia zaświadczenia stanowi warunek niezbędny do uzyskania licencji zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 pkt 2 ppkt c ustawy o transporcie drogowym, a jego niespełnienie skutkuje odmową udzielenia licencji. W przedmiotowej sprawie powód został o powyższym poinformowany już w wezwaniu z dnia 2 października 2008 r. Niezwłocznie po złożeniu wszystkich wymaganych dokumentów organ udzielił powodowi licencji na wykonywanie transportu drogowego taksówką zgodnie z przepisami ustawy o transporcie drogowym i kodeksu postępowania administracyjnego. Zdaniem Sądu działanie organu administracyjnego przy udzielaniu licencji nie miało zatem cech bezprawności rodzącej odpowiedzialność jednostki samorządu terytorialnego.
Odnosząc się natomiast do podnoszonych przez powoda zarzutów co do zaniechania przez urzędników sprostowania daty rozpoczęcia działalności gospodarczej, również należy uznać je za bezzasadne. W tym kontekście należy zaznaczyć, że zaniechanie podjęcia przez władzę publiczną działań zapewniających uprawnionej osobie realizację jej praw podmiotowych można uznać za niezgodne z prawem jedynie wówczas, gdy narusza skonkretyzowany w przepisach prawa obowiązek, którego wykonanie wyłączyłoby powstanie szkody. Powód dochodząc odpowiedzialności odszkodowawczej winien zatem wykazać naruszenie przez Gminę Miejską (...) normy prawnej nakładającej na organ władzy publicznej skonkretyzowany obowiązek. W niniejszej sprawie, wbrew twierdzeniom powoda, organy ewidencyjny – Burmistrz Miasta G. - nie posiadał kompetencji sprostowania daty rozpoczęcia działalności gospodarczej. Taki obowiązek spoczywał wyłącznie na powodzie jako przedsiębiorcy. Jak wynika bowiem z art. 7d ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 1999 r. Prawo działalności gospodarczej (Dz. U. z 1999 r., Nr 101, poz. 1178 ze zm.) przedsiębiorca jest obowiązany zgłaszać organowi ewidencyjnemu zmiany stanu faktycznego i prawnego odnoszące się do przedsiębiorcy i wykonywanej przez niego działalności gospodarczej, w tym w zakresie daty rozpoczęcia działalności gospodarczej. Organ ewidencyjny nie może podjąć z urzędu czynności zmiany danych na aktualne. Na powodzie ciążył zatem obowiązek złożenia wniosku o zmianę daty rozpoczęcia działalności gospodarczej określonej w ewidencji działalności gospodarczej w razie nieuzyskania w tym terminie licencji na wykonywanie działalności. Powód nieskładając stosownego wniosku działał na własne ryzyko, a negatywne skutki jakie wiązały się z niedopełnieniem przez niego ustawowych obowiązków nie mogą obciążać pozwanej Gminy Miejskiej G..
Zgodnie z powyższym Sąd oddalił powództwo w stosunku do Gminy Miejskiej G. mając na względzie niewykazanie przez powoda bezprawnego działania pozwanej przy wykonywaniu władzy publicznej. Sąd uznał bowiem, iż działanie pozwanej w prowadzonym postępowaniu administracyjnym było zgodne z przepisami powszechnie obowiązującymi oraz zasadami współżycia społecznego. Zdaniem Sądu brak jest jednocześnie związku przyczynowego pomiędzy doznaną przez powoda szkodą majątkową, a zachowaniem pozwanej.
Mając na uwadze, iż w procesie odszkodowawczym legitymowanym biernie jest jednostka samorządu terytorialnego, z której zachowaniem przy wykonywaniu władzy publicznej wiąże się szkoda, Sąd oddalił powództwo w stosunku do Gminy G. jako niebiorącej udziału w prowadzonych postępowaniach administracyjnych i nieposiadającej w związku z tym legitymacji biernej.
O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w oparciu o zasadę odpowiedzialności za wynik procesu. Mając na uwadze, iż powód przegrał proces Sąd zasądził od niego na rzecz pozwanych kwoty po 617 zł z tytułu poniesionych przez nich kosztów zastępstwa procesowego ustalonych na podstawie § 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (t. j. Dz. U. z 2013 r., poz. 490 ze zm.) oraz opłat skarbowych od pełnomocnictw.