Sygn. Akt IV Ka 285/13

UZASADNIENIE

K. S. oskarżony został o to, że w dniu 13 maja 2012 roku o godzinie 9.20, w miejscowości T., ulica (...), jechał i kierował samochodem osobowym marki (...), o nr rej. (...), znajdując się w stanie nietrzeźwości (I-szy wynik 1,09 mg/l; II-gi wynik 1,05 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu), będąc uprzednio skazanym prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Trzebnicy sygn. akt II K 225/09 za czyn z art. 178a § 1 k.k. na karę 1 roku pozbawienia wolności z zawieszeniem wykonania kary na okres 3 lat, 1 roku zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych, dozór kuratora;

tj. o czyn z art. 178a § 1 k.k. i art. 178a § 4 k.k.

Sąd Rejonowy w Trzebnicy, wyrokiem z dnia 9 stycznia 2013r., sygn. akt II K 348/12:

I.  Uznał oskarżonego K. S. za winnego zarzucanego mu, opisanego wyżej czynu; tj. występku z art. 178a § 1 k.k. i art. 178a § 4 k.k. i za to na podstawie art. 178a § 4 k.k. wymierzył mu karę 4 (czterech) miesięcy pozbawienia wolności;

II.  Na podstawie art. 42 § 2 k.k. i art. 43 § 1 k.k. orzekł wobec oskarżonego środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych wszelkich kategorii w ruchu lądowym na okres 3 (trzech) lat;

III.  Na podstawie art. 63 § 1 k.k. w zw. z art. 265 k. p. k., na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności, zaliczył oskarżonemu okres zatrzymania w sprawie, w dniu 13 maja 2012r,;

IV.  Zwolnił oskarżonego od kosztów procesu, obciążając nimi Skarb Państwa.

Apelację od powyższego wyroku – w części dotyczącej orzeczonej kary – wywiódł obrońca oskarżonego, zarzucając rażącą jej niewspółmierność, w sytuacji gdy – w jego ocenie – okoliczności popełnienia zarzucanego mu czynu oraz uwarunkowania osobiste uzasadniają łagodniejsze potraktowanie oskarżonego, w szczególności w zakresie orzeczonego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych wszystkich kategorii w ruchu lądowym. Podnosząc powyższe, apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez jego złagodzenie, w szczególności skrócenie okresu zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych oraz ograniczenia tegoż zakazu do samochodów osobowych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy oskarżonego, jako oczywiście bezzasadna, nie zasługuje na uwzględnienie. Sąd Okręgowy zmodyfikował natomiast wyrok Sądu Rejonowego, jednakże jedynie w zakresie przyjętej kwalifikacji prawnej popełnionego czynu i nie z powodów wskazywanych przez apelującego.

W pierwszej kolejności podkreślić należy, iż Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy przeprowadził postępowanie w przedmiotowej sprawie i na podstawie całokształtu zebranego materiału dowodowego wyprowadził trafne wnioski, zarówno co do sprawstwa i winy oskarżonego, jak i co do wymiaru orzeczonej wobec niego kary oraz środka karnego. Swoje stanowisko w tym zakresie Sąd I Instancji przekonująco i wyczerpująco uzasadnił, zgodnie z wymogami art. 424 § 1 i § 2 Kodeksu postępowania karnego.

Z zakresu wniesionej apelacji wynika zresztą wprost, że ustalenia faktyczne, poczynione przez Sąd meriti, nie są de facto przez skarżącego kwestionowane.

W istocie zaś, analiza materiału dowodowego, zebranego w sprawie, wskazuje na trafność ustaleń faktycznych, przyjętych za podstawę zaskarżonego rozstrzygnięcie, przy równoczesnym braku jakichkolwiek podstaw do postawienia tezy, iż w rozpoznawanej sprawie nastąpiła obraza przepisów prawa procesowego. Sąd I Instancji w sposób wnikliwy i wszechstronny rozważył bowiem wszystkie dowody i okoliczności ujawnione w toku rozprawy i na ich podstawie poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne. Wina oskarżonego została też należycie wykazana w toku procesu, a podstawą prawidłowych ustaleń faktycznych stały się wyjaśnienia samego oskarżonego, przyznającego się do tego, iż w dniu 13 maja 2012 roku, o godzinie 09.20, w miejscowości T., ulica (...), jechał i kierował samochodem osobowym marki (...), o nr rej. (...), znajdując się w stanie nietrzeźwości.

Odnosząc się natomiast do zarzutów apelującego podnoszącego rażącą niewspółmierność kary i środków karnych, orzeczonych wobec oskarżonego, stwierdzić należy, iż są to zarzuty całkowicie chybione. Zważyć bowiem należy, iż instytucja warunkowego zawieszenia wykonania kary jest środkiem polityki karnej umożliwiającym osiągnięcie określonych celów, w szczególności zapobieżenie ponownemu popełnieniu przez sprawcę przestępstwa. Cel ten można osiągnąć często, nie tylko poprzez karanie zaq popełnione przestępstwo, a więc przez zadanie dolegliwości, ale także poprzez udzielenie sprawcy szansy, polegającej na tym, ze wyrządzone przez niego zło może być mu darowane w całości lub w części, pod warunkiem przestrzegania porządku prawnego i wykonania nałożonych na sprawcę zobowiązań. Przesłanką decydującą o tym, czy kara ma być orzeczona w postaci bezwzględnej czy też z warunkowym zawieszeniem jej wykonania jest ocena, w jakiej postaci kara ta osiągnie cele wobec sprawcy przestępstwa, a więc rozstrzygnięcie to musi znajdować uzasadnienie w pozytywnej lub negatywnej prognozie kryminologicznej (por. wyrok SA we Wrocławiu z dnia 12 czerwca 2002r., II Aka 182/2002, OSA 2002, z. 11, poz. 77).

Obrońca oskarżonego nie kwestionuje wprost niezastosowanie przez Sąd I Instancji instytucji warunkowego zawieszenie wykonania orzeczonej wobec K. S. kary pozbawienia wolności – pisząc jedynie o „rażącej niewspółmierności kar”. Jednakże sam zauważa, iż oskarżony był wcześniej karany sądownie. Zważyć ponadto należy, iż przy wymiarze kary za przestępstwa drogowe należy mieć na względzie to, że porządek i bezpieczeństwo na drogach, w dużym stopniu, zależą od stosowania właściwej represji karnej, która – zależnie od rodzaju (umyślnego lub nieumyślnego) naruszenia przez sprawcę zasad bezpieczeństwa w ruchu, szkody powstałej dla życia, zdrowia lub mienia, nasilenia tej kategorii przestępstw, uwzględnienia danych osobowych – powinna stanowić jeden z istotnych elementów zwalczania i zapobiegania tej kategorii przestępstw. Wymierzając karę za przestępstwa drogowe nie można też pomijać pozostałych dyrektyw wymiaru kary, określonych w art. 53 k.k. Dla wymiaru kary za przestępstwo drogowe, istotne znaczenie ma wielkość wyrządzonej szkody według zasady: im poważniejsza szkoda, tym większe jej znaczenie jako okoliczności obciążającej, przy czym zasada ta zawsze wymaga oceny w powiązaniu ze stopniem winy sprawcy. Przy niewielkim stopniu winy wielkość szkody nie może mieć decydującego znaczenia dla stosowania surowej represji. Uwzględniając ustalone okoliczności, w jakich oskarżony dopuścił się przypisanego mu przestępstwa, jak też wszystkie okoliczności istotne z punktu widzenia ustalenia wysokości kary, stwierdzić więc należy, iż wymierzona K. S. kara jest, zdaniem Sądu Okręgowego, adekwatna do stopnia winy oraz społecznej szkodliwości czynu oskarżonego i czyni zadość dyrektywom sądowego wymiaru kary, określonym w art. 53 Kodeksu karnego.

Sąd Okręgowy uznał również, iż także orzeczony przez Sąd I Instancji – obligatoryjny wobec oskarżonego – środek karny, w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych przez okres 3 lat, jest współmierny do wagi i stopnia naruszenia obowiązków, ciążących na oskarżonym jako uczestniku ruchu drogowego. Zakreślony przez Sąd Rejonowy okres pozwolić winien oskarżonemu na zweryfikowanie swoich umiejętności w zakresie kierowania pojazdami oraz umożliwić mu przyswojenie sobie zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Trafnie również zauważył Sąd Rejonowy, iż stosunkowo długi okres, na który został orzeczony ten środek karny, winien stanowić w przyszłości bodziec zniechęcający oskarżonego do popełniania czynów naruszających prawo.

W konsekwencji, mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy zaskarżony wyrok utrzymał w mocy, eliminując jedynie z opisu przypisanego oskarżonemu czynu zwrot: „będąc uprzednio skazanym prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Trzebnicy, sygn. akt II K 225/09, za czyn z art. 178a § 1 k.k. na karę 1 roku pozbawienia wolności z zawieszeniem wykonania kary na okres 3 lat, 1 roku zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych, dozór kuratora” i przyjmując, iż czyn oskarżonego stanowi przestępstwo z art. 178a § 1 kodeksu karnego.

Zmiana powyższa była konieczna, albowiem wcześniejsze skazanie za przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji; tj. wyrokiem Sadu Rejonowego w Trzebnicy z dnia 28 lipca 2009r. w sprawie II K 225/09, uległo z mocy prawa zatarciu. Poprzedni wyrok Sądu Rejonowego w Trzebnicy, sygn. akt II K 225/09, uprawomocnił się bowiem w dniu 5 sierpnia 2009r. (k. 104 tychże akt), a wobec faktu, iż kara orzeczona tym wyrokiem w wymiarze 1 roku pozbawienia wolności została warunkowo zawieszona oskarżonemu na okres próby wynoszący 3 lata – tj. do dnia 5 sierpnia 2012r., to na podstawie art. 76 § 1 k.k. – skazanie to uległo zatarciu z mocy prawa z upływem 6 miesięcy od zakończenia okresu próby, a zatem od dnia 6 lutego 2013 roku. Zważyć przy tym należy, iż zgodnie z art. 106 k.k. z chwilą zatarcia, skazanie uważa się za niebyłe, a wpis o skazaniu usuwa się z rejestru skazanych. Wobec powyższego Sąd Okręgowy był zobligowany do wyeliminowania stwierdzenia o wcześniejszym prawomocnym skazaniu oskarżonego tym wyrokiem, za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości, a tym samym do wyeliminowania kwalifikacji z art. 178a § 4 k.k. Fakt zatarcia z mocy prawa wcześniejszego prawomocnego skazania za przestępstwo określone w art. 178a § 1 k.k. lub wymienione w art. 178a § 4 k.k., zaistniały w dacie wyrokowania, co do popełnienia czynu określonego w art. 178a § 1 k.k . , uniemożliwia bowiem przyjęcie odpowiedzialności sprawcy na podstawie art. 178a § 4 k.k., także wtedy, gdy do popełnienia tego czynu doszło przez upływem okresu niezbędnego do zatarcia wcześniejszego skazania (vide: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21 sierpnia 2012r., sygn. akt IV KK 59/12).

Reasumując, Sąd Odwoławczy zmienił zatem zaskarżony wyrok w ten sposób, że z opisu przypisanego oskarżonemu czynu wyeliminował zwrot „będąc uprzednio skazanym prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Trzebnicy, sygn. akt II K 225/09, za czyn z art. 178a § 1 k.k. na karę 1 roku pozbawienia wolności z zawieszeniem wykonania kary na okres 3 lat, 1 roku zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych, dozór kuratora”, kwalifikując czyn oskarżonego jako przestępstwo z art. 178a § 1 k.k. i tenże przepis przyjął za podstawę wymierzonej mu kary, zaś w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymał w mocy.

Orzeczenie o kosztach sądowych za postępowanie odwoławcze oparto o przepisy art. 636 § 1 k.p.k. oraz art. 2 ust 1 pkt. 2 i art. 8 Ustawy z dnia 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych.