Sygn. akt V U 635/16
Dnia 17 sierpnia 2016 r.
Sąd Okręgowy w Kaliszu V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący SSO Ewa Nowakowska
Protokolant Alina Kędzia
po rozpoznaniu w dniu 17 sierpnia 2016 r. w Kaliszu
odwołania A. T.
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.
z dnia 3 marca 2016 r i 24 lutego 2016 r. Nr (...)
w sprawie A. T.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.
o emeryturę
1. zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.z dnia 3 marca 2016 znak (...)w ten sposób, że przyznaje A. T.emeryturę od (...)
2. umarza postepowanie w przedmiocie decyzji z 24 lutego 2016r.
3. zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. na rzecz A. T. kwotę 360zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
Decyzją z dnia 03.03.2016r. (uchylając jednocześnie swą wcześniejszą decyzję z dnia 24.02.2016r.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych w O. odmówił A. T. przyznania emerytury wcześniejszej dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach, gdyż nie udowodnił co najmniej 15 lat pracy w tych warunkach, ale 11 lat 4 miesiące i 13 dni w wymienionych w decyzji okresach na przestrzeni od 1.07.1984r. do 31.12.1996r.
Odwołanie od tej decyzji wniósł do Sądu A. T.domagając się przyznania wcześniejszej emerytury dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach po zaliczeniu okresów pracy w charakterze spawacza w Zakładach (...).
Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania.
Sąd ustalił i zważył co następuje:
A. T. urodził się w dniu (...)
Z zawodu jest ślusarzem-mechanikiem. Zawód ten uzyskał po ukończeniu 03.09.1973r. nauki w (...) Szkole Zawodowej w O..
Jak wynika z jego akt osobowych do pracy w Zakładach (...) w O. przyjęty został w dniu 16.10.1973r. na stanowisko ślusarza w wydziale AK-4.
Kurs spawania elektrycznego podstawowego ukończył w dniu 29.05.1974r. Następnie w 6.01.1986r. ukończył kurs podstawowy spawania gazowego, a 16.06.2003r. kurs spawania metoda MAG.
(dowód- świadectwa w aktach osobowych, kserokopia książeczki spawacza k7)
Z adnotacji zakładowej komisji kwalifikacyjnej (...) z dnia 18.03.1974r. wynika, że od 1.03.1974r. z dniem 1.03.1974r. został zatrudniony jako samodzielny spawacz. Również w piśmie zakładowej komisji kwalifikacyjnej z dnia 25.02.1980r.mowa jest o tym, że odwołujący się pracuje jako spawacz po powrocie z wojska.
Mimo to jego angaże także płacowe z okresu po zdobyciu tych uprawnień wymieniają stanowisko „ślusarz-spawacz” lub nie zawierają adnotacji o stanowisku tylko określenie miejsca pracy „AK-4”. Po raz pierwszy jako samodzielne stanowisko „spawacz” pojawia się w angażu płacowym od 1.10.1984r.
Jak wynika z książeczki wojskowej w aktach kapitałowych A. T.odbywał zasadniczą służbę wojskową w okresie od 26.04.1976r. do 10.04.1978r. Z karty obiegowej zmian wynika, że odwołujący się pracował w (...) do dnia 23.04.1976r., a po odbyciu służby wojskowej powrócił do zakładu od 2.05.1978r. Do wojska odszedł ze stanowiska określonego: „ślusarz-spawacz „ i na takie samo powrócił.
Zgodnie z tymi danymi zakład pracy w świadectwie z dnia 30.11.2015r. potwierdził wykonywanie pracy w szczególnych warunkach tylko w okresie od 1.10.1984r. do 31.12.1996r.
(dowód: angaże i pisma w aktach osobowych, świadectwo pracy w szczególnych warunkach z 24.11.2015r. w aktach ZUS)
Mimo treści świadectwa pracy w szczególnych warunkach na przestrzeni wskazanego przez zakład okresu ZUS uwzględnił pracę w szczególnych warunkach w tym zakładzie z uwzględnieniem przerw w zatrudnieniu w związku z korzystaniem z zasiłków chorobowych). (dowód-wykaz k 8 ar)
Zakłady (...) w O. zajmowały się montażem urządzeń automatyku przemysłowej, a również produkcją obudów do nich. m.in. obudów do szaf i innych urządzeń sterowniczych.
W 1974r. uruchamiano produkcję podzespołów do kontenerów siatkowych na potrzeby kontrahenta niemieckiego, który dostarczył do (...) spawarki elektryczne nowej generacji i potrzebni byli kolejni spawacze. Odwołujący się, który krótko wcześniej podjął pracę w (...) po szkole zawodowej i był zainteresowany spawaniem został wysłany na kurs spawaczy elektrycznych. Po jego ukończeniu spawał w pełnym wymiarze czasu pracy i była to stale jego praca. Nie wykonywał prac o charakterze ślusarskim ani innych niż spawanie. Zajmował się spawaniem elektrycznym i taką pracę mimo zmian organizacyjnych w zakładzie wykonuje nadal, tylko z przerwą na odbycie służby wojskowej i to bez względu na nazwę stanowiska używaną w angażach.
(dowód- zeznania świadków J. M. oraz S. M. i odwołującego się nagranie z rozprawy w dniu 17.08.2016r.)
Zgodnie z art.184 ust.1 ustawy z 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U. z 2015r. poz. 1302) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31.12.1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art.32-34, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (1.01.1999r.) osiągnęli:
1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymagany w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzna
oraz
2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art.27.
Stosownie do treści ust.2 emerytura ta przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do OFE oraz rozwiązania stosunku pracy w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem.
Zgodnie z art. 32 cyt. ustawy ubezpieczeni będący pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnieni w szczególnych warunkach przez co najmniej przez 15 lat, nabywali prawo do emerytury w wieku obniżonym o 5 lat od podstawowego o ile udowodnili łączny staż ubezpieczeniowy określony w art.27 cyt. ustawy wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn.
Stosownie do ust.4 tego przepisu wiek emerytalny, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust.2 i 3 przysługiwało prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych tj. rozporządzenia Rady Ministrów z 7.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze / Dz. U. Nr 8 poz.43 ze zmianami/
Paragraf 2 powyższego rozporządzenia stanowi, że okresami prac uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w tym rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach wykonywana była stale i w pełnym wymiarze czasu obowiązującym na danym stanowisku pracy. Okresy te stwierdza zakład pracy na podstawie posiadanej dokumentacji w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach.
Dokument ten podlega kontroli organu rentowego, a w razie odmownej decyzji ZUS okoliczności dotyczące wykonywania pracy w szczególnych warunkach mogą być wykazywane przed sądem rozpoznającym odwołanie wszelkimi środkami dowodowymi.
Po pierwsze należy zauważyć, że organ rentowy dysponując świadectwem pracy w szczególnych warunkach za wskazany okres odliczył z niego okresy zasiłków chorobowych, mimo, że zgodnie z utrwalona linią orzeczniczą okresy zasiłków chorobowych przypadające przed 15.11.1991r. nie podlegają odliczeniu od okresów pracy w szczególnych warunkach.
M.in. w wyroku z dnia 23.04.2010r. (IIUK 313/09) Sąd Najwyższy stwierdził, że osiągnięcie do 1. 01.1999r. okresu pracy w szczególnych warunkach, o którym mowa w art.184 ust.1 pkt 1 ustawy z 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS wyłącza ponowne ustalenie tego okresu po osiągnięciu wieku emerytalnego według zasad wynikających z art.32 ust.1a pkt1 tej ustawy, obowiązujących od 1.07.2004r. Poprzednia definicja okresu pracy w szczególnych warunkach obejmowała zarówno okresy składkowe jak i nieskładkowe, jeżeli mieściły się w okresie wykonywania pracy zgodnie z umową o pracę, dlatego nie można z tych okresów odliczać okresów zasiłkowych -nieskładkowych.
Takie samo stanowisko wyraził już wcześniej Sąd Najwyższy w uchwale z 27.11.2003r. IIIUZP 10/03, również w wyroku z dnia 13.07.2011r. IUK12/11.
Jednolite jest również stanowisko orzecznictwa w kwestii zaliczania okresu zasadniczej służby wojskowej do pracy w szczególnych warunkach i to niezależnie od tego czy służba ta poprzedzała wykonywanie pracy w szczególnych warunkach czy następowała po niej, oczywiście przy zachowaniu związku czasowego 30 dni między służbą wojskową a pracą w szczególnych warunkach.
Według uchwały składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z 16.10.2013r.(sygn. akt. IIUZP 6/13) osoba zatrudniona w szczególnych warunkach przed skierowaniem do odbycia służby ma prawo do zaliczenia okresu służby wojskowej do szczególnych warunków jeżeli powróciła w ciągu 30 dni po jej odbyciu do tego samego zakładu pracy lub do tej samej gałęzi pracy.
Natomiast stosownie do wyroku Sądu Najwyższego z 5.08.2014r. w sprawie IUK 442/13 czas zasadniczej służby wojskowej zalicza się do okresu wymaganego do nabycia emerytury w niższym wieku emerytalnym także gdy żołnierz przed powołaniem do zasadniczej służby wojskowej nie był zatrudniony, ale po zwolnieniu z tej służby w ciągu 30 dni podjął zatrudnienie i pracował w szczególnych warunkach.
W oparciu o wspomniane zapisy w dokumentacji pracowniczej oraz książkę spawacza, a także o zeznania świadków J. M. oraz S. M. i odwołującego się Sąd przyjął, że A. T. się pracował stale jako spawacz co najmniej od czasu uzyskania uprawnień spawalniczych w 1974r.
W sumie odwołujący się wykazał zatem ponad 15 lat pracy w szczególnych warunkach wykonując stale i w pełnym wymiarze czasu prace wymienione w wykazie A dział XIV poz. 12 wykazu stanowiącego załącznik do w/w rozporządzenia z 7.02.1983r.
A. T.wykazał też wymagany ogólny staż ubezpieczeniowy, zaś w dniu (...)ukończył 60 lat życia,, zatem z tym dniem spełnił wszystkie warunki do nabycia emerytury z art.184.(wniosek złożony został w dniu 30.11.2015r.)
W tym stanie rzeczy Sąd zmienił zaskarżoną decyzję, przyznał mu prawo do emerytury od (...) i zgodnie z art. 477 14§2 kpc orzekł jak w pkt 1 wyroku.
Umorzenie postępowania w przedmiocie decyzji wycofanej z obrotu prawnego, o czym orzeczono w pkt 2 wyroku uzasadnione jest treścią art. 355§ 1 kpc.
Zawarte w pkt 3 wyroku orzeczenie o kosztach zastępstwa procesowego wynika z treści art. 98 k.p.c. i 102 k.p.c. oraz § 9 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U.2015.1800)