UZASADNIENIE

Powódka – B. Ł. wniosła o zasądzenie od pozwanego S. P. kwoty 3.065,41 złotych wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia wytoczenia powództwa roku do dnia zapłaty. Ponadto powódka wniosła o zasądzenia kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych. Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 22 października 2015 roku Sąd Rejonowy w Bydgoszczy, VIII Wydział Gospodarczy orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości, podnosząc zarzut powagi rzeczy osądzonej dochodzonego w niniejszej sprawie roszczenia, braku legitymacji biernej pozwanego oraz naruszenia reguły przewidzianej w przepisie art. 5 k.c.

Sąd Rejonowy ustalił, iż w powódka dniu 7 kwietnia 2015 roku zawarła z B. F., prowadzącym działalność gospodarczą pod nazwą Kancelaria (...) ramową umowę dotyczącą dochodzenia wierzytelności względem dłużników powódki. Wobec odmowy zapłaty należności przez pozwanego, powódka zleciła Kancelarii dochodzenie wierzytelności względem pozwanego w wysokości łącznie 23.876,96 złotych. W ramach swej usługi kontrahent powódki przygotował dokumentację i wezwał pozwanego do dobrowolnej zapłaty kwoty 23.876,96 złotych. Następnie B. F. udał się do miejsca siedziby działalności pozwanego, a wobec braku rozmów ugodowych zebrał załączniki do pozwu, z którym wystąpił już pełnomocnik procesowy powódki. Pozwany - mimo wezwania do dobrowolnej zapłaty -nie wykonał zobowiązania. Powódka wystąpiła z powództwem przeciwko pozwanemu o zapłatę części dochodzonych wierzytelności. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy uwzględnił w sprawie o sygn. akt VIII GNc 2217/15 żądanie powódki. Pozwany dokonał zapłaty należności objętej pozwem w powołanej sprawie. W związku z zapłata pozwanego i wykonaną usługą Kancelaria (...) wystawiła powódce fakturę VAT o numerze (...) na kwotę 3.065,41 złotych netto. Powódka uiściła należność. W ramach swej usługi kontrahent powódki wezwał pozwanego do dobrowolnej zapłaty kwoty 3.065,41 złotych, wskazując termin zapłaty na dzień 17 września 2015 roku. Pozwany nie dokonał zapłaty. Pozew w niniejszej sprawie wniesiono w dniu 22 września 2015 roku.

Sąd zważył , iż w niniejszej sprawie zastosowanie mają przepisy ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych w brzmieniu sprzed zmiany wprowadzonej ustawą z dnia 9 października 2015 r. o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw, gdzie w art. 55 ust. 1 wskazano, że do transakcji handlowych w rozumieniu ustawy zmienianej w art. 1, zawartych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy (1 stycznia 2016 roku), stosuje się przepisy dotychczasowe.

Sąd uznał za bezzasadny zarzut pozwanego dotyczący istnienia powagi rzeczy osądzonej i wniosek o odrzucenie pozwu. Zgodnie z przepisem art. 10 ust. 2 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych , w przypadku, gdy koszty odzyskiwania należności poniesionych z tytułu opóźnień w zapłacie w transakcji handlowej przekroczą kwotę, o której mowa w ust. 1, wierzycielowi przysługuje zwrot tych kosztów, w tym kosztów postępowania sądowego, pomniejszonych o tę kwotę. W ocenie Sądu konstrukcja rekompensaty przewidziana w powołanym przepisie jest samodzielnym roszczeniem, którego nie pochłania żądanie o zasądzenie kosztów procesu, w przypadku wytoczenia powództwa obejmującego żądanie. Wręcz przeciwnie (na co wskazywała treść przepisu art. 10 ust. 2 Ustawy ), to właśnie omawiana rekompensata może zawierać w sobie ewentualne koszty procesu, jakie poniósł wierzyciel, będąc zmuszonym do dochodzenia swych wierzytelności przed Sądem. Sąd zatem na podstawie art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c. oddalił wniosek pozwanego o odrzucenie pozwu. Za niezasadny Sąd uznał również zarzut pozwanego nieprawidłowego umocowania pełnomocnika działającego w niniejszym postępowaniu po stronie powodowej. Nie ulega również wątpliwości, że zgodnie z przepisami art. 133 i 136 k.p.c. brak jest podstaw do uznania, że doręczenia procesowe winny być kierowane na adres prowadzenia działalności gospodarczej przez pozwanego.

Bezspornym było ustalenie, że pozwany nie wykonał dobrowolnie części zobowiązania względem powódki na kwotę objętą pozwem w postępowaniu o sygn. akt VIIII GNc 2217/15. Ustalono również, że B. F., prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą Kancelaria (...) wykonał na rzecz powódki czynności zmierzające do uzyskania kwoty poprzez przygotowanie wezwania pozwanego do zapłaty, samo wezwanie, próbę kontaktu telefonicznego i dojazd do siedziby pozwanego celem próby podjęcia rozmów ugodowych. Przygotował on również dokumentację do pozwu we sprawie o sygn. akt VIII GNc 2217/15. Nie budzi również wątpliwości, iż wszystkie wymienione czynności były bezpośrednio wynikiem uchylania się pozwanego od obowiązku zapłaty i brakiem po jego stronie woli porozumienia się i ugodowego załatwienia sprawy. Powyższe powodowało, że zachodziły przesłanki do uzyskania przez powódkę rekompensaty z tytułu opóźnienia pozwanego.

W ocenie Sądu zasadnie do przedmiotowego stosunku prawnego znajduje zastosowanie ustawa o terminach zapłaty w transakcjach handlowych. Zgodnie art. 2 pkt 2 Ustawy stosuje się ją bowiem do transakcji handlowych, których wyłącznymi stronami są podmioty prowadzące działalność gospodarczą, o której mowa w art. 3 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Ponadto zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych wierzycielowi przysługuje od dłużnika z tytułu rekompensaty za koszty odzyskiwania należności równowartość kwoty 40 euro przeliczonych na złote według średniego kursu euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie stało się wymagalne. Zgodnie z ust. 2 w/w artykułu w przypadku, gdy koszty odzyskiwania należności poniesione z tytułu opóźnień w zapłacie transakcji handlowej przekroczą kwotę, o której mowa w ust. 1 wierzycielowi przysługuje zwrot tych kosztów, w tym zwrot kosztów postępowania sądowego pomniejszonych o tę kwotę.

Należy jednocześnie w tym miejscu wskazać, iż zgodnie z art. 6 ust. 3 Dyrektywy Parlamentu Europejskiego I Rady 2011/7/UE z dnia 16 lutego 2011 r. w sprawie zwalczania opóźnień w płatnościach w transakcjach handlowych (Dz. U.UE L z dnia 23 lutego 2011 r.), którą realizuje ustawa o terminach zapłaty w transakcjach handlowych oprócz stałej kwoty 40 euro wierzyciel jest uprawniony do uzyskania od dłużnika rozsądnej rekompensaty za wszelkie koszty odzyskiwania należności przekraczające tę stałą kwotę, poniesione z powodu opóźnień w płatnościach dłużnika. Sąd uznał, iż z uwagi na nieznaczne co prawda, lecz istniejące różnice w aktach prawnych różnice wynikające z implementacji w/w dyrektywy w porządek prawa polskiego zachodzi potrzeba rozpoznania roszczeń powoda w oparciu o tekst tej dyrektywy.

Należy zwrócić uwagę, iż rolą implementacji prawa unijnego jest rzeczywiste wprowadzenie w życie postanowień przyjętych na szczeblu unijnym do krajowych porządków prawnych przy uwzględnieniu jego specyfiki, a podstawą prawną, z której wywodzi się obowiązek implementacji prawa Unii Europejskiej jest art. 4 TUE. Przepis ten nakłada obowiązek na państwa członkowskie w zakresie współpracy w osiągnięciu celów Unii poprzez zapewnienie pełnej skuteczności prawu unijnemu. W myśl zasady efektywności dla właściwego funkcjonowania Unii ważne jest aby środki podejmowane przez różne państwa członkowskie w wykonaniu prawa unijnego doprowadziły do tego było tam stosowane z efektywnością i rygoryzmem równoważnym skuteczności i rygoryzmowi towarzyszącemu stosowaniu prawa krajowego. Zasadniczą formą implementacji dyrektywy jest ustawa, przy czym niezależnie od wymogu wykładni prawa krajowego zgodnej z dyrektywą transpozycja (implementacja) dyrektywy w prawie krajowym musi być na tyle precyzyjna aby nie było konieczne sięganie do samej dyrektywy przy stosowaniu aktów prawa krajowego. Jednakże skoro w ustawie o terminach zapłaty w transakcjach handlowych zapis o wysokości należnej rekompensaty nie jest wystarczająco precyzyjny to w ocenie Sądu zachodzi konieczność sięgnięcia do reguły dyrektywy, gdzie jest mowa o kosztach „rozsądnych”.

Bezsporną w sprawie była okoliczność, iż powódka – wobec uchybienia terminowi zapłaty pierwotnego długu przez pozwanego – podjęła działania mające na celu jego odzyskanie. Z tego tytułu poniosła koszty w wysokości 3.065,41 złotych netto. Nie sposób uznać, by koszty te nie były rozsądną kwotą za odzyskanie długu w wysokości ponad 19.000 złotych, zwłaszcza wobec niezmiennego i stanowczego stanowiska pozwanego, odmawiającego należnej zapłaty i konsekwentnie, bez uzasadnienia odwlekającego możliwość zaspokojenia żądań powódki. Pamiętać należy, iż na chwilę obecną, przy uwzględnieniu aktualnie istniejących realiów ekonomicznych, ustawodawca w Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych wskazuje stawki minimalne przy wartości przedmiotu sprawy powyżej 10.000 złotych do 50.000 złotych na poziomie 4.800 złotych. O ile nie mają one zastosowania do niniejszego postępowania, odzwierciedlają one obecne szacunki minimalnych kosztów nakładu pracy pomocnika prawnego strony, która musi przymusowo dochodzić swoich wierzytelności od dłużników uchylających się od zapłaty.

Zwłaszcza wobec wskazanego stanowiska pozwanego Sąd nie znalazł podstaw, by uznać, że doszło do naruszenia reguły przewidzianej w przepisie art. 5 k.c., w tym sprzeczności roszczenia powódki ze społeczno – gospodarczym przeznaczeniem prawa oraz zasadami współżycia społecznego. Pozwany swym zachowaniem w pełni świadomie doprowadził do rozpoczęcia i wydłużenia postępowania windykacyjnego, a następnie przymusowego odzyskania należności. Zapłata należności w oparciu o nakaz zapłaty i zaniechanie obrony w tym zakresie potwierdza brak jakichkolwiek argumentów usprawiedliwiających działanie dłużnika. Tymczasem jako przedsiębiorca uczestniczący w obrocie prawnym, był obowiązany do postępowania lojalnego i rzetelnego, zgodnego z dobrymi obyczajami, które leży u podstaw pewnego obrotu prawnego.

Mając powyższe powołane uwagi, Sąd na podstawie art. 6 ust. 3 Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/7/UE z dnia 16 lutego 2011 r. w związku z 10 ust. 2 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 3.065,41 złotych. Sąd zasądził na rzecz należność odsetkową w oparciu o treść art. 481 § 1 i § 2 k.c. Sąd uznał, iż wierzytelność powoda stała się wymagalna z upływem terminu do zapłaty należności objętej pozwem. Zgodnie jednak z dyspozycją art. 321 § 1 k.p.c. sąd nie może wyrokować co do przedmiotu, który nie był objęty żądaniem, ani zasądzać ponad żądanie tym samym Sąd zasądził odsetki od żądanej kwoty 22 września 2015 roku tzn. od dnia wniesienia powództwa (przyjmując, że wymagalnym stały się one w dniu 17 września 2015 roku, po upływie terminu zapłaty, wskazanym w wezwaniu – k. 27 akt). O kosztach procesu orzeczono w oparciu o art. 98 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony.

Powyższy wyrok zaskarżył pozwany zarzucając :

1.  naruszenie art. 233 § 1 kpc poprzez pominięcie przy ustalaniu stanu faktycznego sprawy faktu zasądzenia od Pozwanego na rzecz Powódki kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 2.400 zł w sprawie VIII GNc 2217/15 toczącej się przed Sądem Rejonowym w Bydgoszczy, co skutkowało pominięciem przez Sąd powyższej kwoty przy ustalaniu kosztów egzekwowania należności od Pozwanego, błędne ustalenie wysokości kosztów egzekwowania należności, pominięcie przy ustalaniu stanu faktycznego sprawy faktu wynikającego z dowodu z zeznań B. F., jaki i z wezwania do zapłaty z dnia 8 kwietnia 2015 roku, to jest pominięcie faktu braku dołączenia przez firmę Kancelaria (...) pełnomocnictwa do wezwania do zapłaty z dnia 8 kwietnia 2015 roku skierowanego do Pozwanego, co skutkowało bezpodstawnym uznaniem, iż przedsądowe postępowanie windykacyjne prowadzone było w należyty sposób, w sytuacji gdy brak wykazania się przez Kancelarię (...) pełnomocnictwem powodował, iż Pozwany nie mógł uważać tę że firmę za pełnomocnika Powódki i dokonywać z przedmiotową formą jakichkolwiek rozmów lub ustaleń a także dokonać na jej rzecz spłaty zadłużenia, błędne i zarazem sprzeczne z zasadami logiki i doświadczenia życiowego przyznanie wiarygodności zeznaniom świadka B. F. w części, to jest w zakresie podejmowanych przez niego telefonicznych prób ugodowych z Pozwanym oraz jego wyjazdu do siedziby działalności Pozwanego, bezpodstawne przyjęcie, iż B. F. udał się do siedziby działalności Pozwanego a także dokonywał z Pozwanym prób telefonicznych rozmów ugodowych, w sytuacji, gdy w niniejszej sprawie nie istnieje materiał dowodowy dający wywieźć takie twierdzenia, pominięcie przy ustalaniu stanu faktycznego sprawy faktu wynikającego z dowodu z zeznań B. F., iż w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej pod firmą Kancelaria (...), nie posiada on zarejestrowanego przedmiotu działalności gospodarczej polegającej na świadczeniu działalności prawniczej, co skutkowało niezgodnym z prawem świadczeniem przez niego usług sporządzenia pozwu wraz z załącznikami i wniesieniem go do Sądu w sprawie VIII GNc 2217/15, a co za tym idzie brakiem możliwości otrzymania wynagrodzenia za świadczone w tym zakresie usługi, bezpodstawne przyjęcie, iż brak wykazywania się wobec Pozwanego pełnomocnictwem przez firmę Kancelarię (...), stanowi należyte wykonywanie czynności windykacyjnych, za które należy się wynagrodzenie,

2.  naruszenie prawa materialnego, to jest naruszenie art. 6 ust. 3 Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/7/UE z dnia 16 lutego 2011 roku w związku z art. 10 ust. 2 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych poprzez jego niewłaściwego zastosowanie i w konsekwencji bezpodstawne zasądzenie całości żądania pozwu, w sytuacji gdy koszty egzekwowania należności, w niniejszej sprawie, nie posiadały charakteru rozsądnych.

Pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w całości i oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od Powoda na rzecz Pozwanego kosztów postępowania za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Powód w odpowiedzi na apelację pozwanego wniósł o oddalenie apelacji oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył co następuje :

Apelacja okazała się niezasadna.

Nie mógł odnieść skutku zarzut dotyczący pominięcia przy ustalaniu stanu faktycznego faktu zasądzenia od Pozwanego na rzecz Powódki kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 2.400 zł w sprawie VIII GNc 2217/15 toczącej się przed Sądem Rejonowym. Słusznie Sąd Rejonowy oddalił wniosek o odrzucenie pozwu , wskazując że konstrukcja rekompensaty przewidziana w art. 10 ust. 2 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych jest samodzielnym roszczeniem, którego nie pochłania żądanie o zasądzenie kosztów procesu, w przypadku wytoczenia powództwa obejmującego żądanie. To właśnie omawiana rekompensata może zawierać w sobie ewentualne koszty procesu, jakie poniósł wierzyciel. Jak słusznie podkreślił powód, należność dochodzona w niniejszym postępowaniu nie stanowi kosztów zastępstwa procesowego poniesionych w poprzednim postępowaniu, lecz koszty związane ze zleceniem osobie trzeciej czynności windykacyjnych na etapie przedsądowym, ale też dalszych. Z umowy łączącej strony wynika jednoznacznie, iż koszty windykacji są niezależne od kosztów zastępstwa ( wyraźnie zapisano w pkt 4.2 umowy , iż w przypadku zlecenia prowadzonego na podstawie faktur należy się prowizja w wysokości 15 % ). Zatem zapłata kosztów procesu nie wpływa na koszty samej windykacji.

Przechodząc do zarzutu dotyczącego nie przedłożenia przez powoda pełnomocnictwa przy wezwaniu do zapłaty , należy wskazać , że nie mamy tu do czynienia z pełnomocnictwem procesowym , do którego stosuje się przepisy kpc a w szczególności art. 89 § 1 kpc. Jak wynika z akt sprawy ( k. 13 , k. 27 ) , powód w złożonych przez siebie pismach powoływał się na udzielone mu pełnomocnictwo , z którym można było się zapoznać. Pozwany nie wskazywał aby nie kontaktował się z powodem z uwagi na brak pełnomocnictwa lub odmawiał kontaktu właśnie z uwagi na brak pełnomocnictwa , nie można zatem tego uznać za nienależyte wykonywanie czynności przez powoda.

Pozwany nie zakwestionował w żaden sposób zeznań świadka B. F. w części w jakiej zeznał, iż podejmował telefoniczne próby rozmów ugodowych z Pozwanym oraz dokonał wyjazdu do siedziby działalności Pozwanego. ograniczając się wyłącznie do stwierdzenia , iż są niewiarygodne – nie można na tej tylko podstawie postawić zarzutu naruszenia art. 233 kpc. Pozwany nie zaoferował żadnych dowodów w tej kwestii , ograniczając się w istocie do zanegowania zeznań tego świadka. Powód przedłożył fakturę , wniósł o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków , nie miał obowiązku wskazywać dodatkowych dowodów na poparcie swych twierdzeń iż były podejmowane czynności windykacyjne. Zdaniem Sądu Okręgowego wysokość kosztów poniesionych przez powoda została należycie wykazana a pozwany w sposób skuteczny ich nie podważył.

Bezpodstawny okazał się tez zarzut dotyczący braku wpisu w CEiDG powoda działalności prawniczej. Należy wskazać , iż nie wpływa to na ważność dokonanych czynności , poza tym powód zgodnie z treścią wpisu - prowadzi działalność doradczą i windykacyjną (PKD 82.91.Z). Słusznie też powód podnosi , iż przepisy regulujące postępowanie cywilne, pozwalają na działanie w zakresie usług prawniczych również osobom nie posiadającym stosownego wykształcenia ( por. art. 87 k.p.c.).

Odnośnie ostatniego z zarzutów , dotyczącego naruszenia art. 6 ust. 3 Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/7/UE z dnia 16 lutego 2011 roku w związku z art. 10 ust. 2 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych , Sąd Okręgowy w pełni podziela stanowisko Sądu Rejonowego. Z przyczyn wskazanych wyżej należy uznać , iż czynności windykacyjne były wykonywane przez powoda prawidłowo , gdyż nie miał obowiązku dołączać do swoich pism pełnomocnictwa. Z treścią pełnomocnictwa można było się zapoznać bez problemu. Pozwany nie może się zatem powoływać na powyższą okoliczność. Zasadnie także Sąd Rejonowy wskazał , iż nie można uznać, by koszty te nie były rozsądną kwotą za odzyskanie długu w wysokości ponad 19.000 złotych, w sytuacji gdy pozwany odmawiał zapłaty i odwlekał możliwość zaspokojenia żądań powódki. Należy zważyć , iż windykacja wymaga często wielu czynności , a czym innym zajmuje windykator w porównaniu do pełnomocnika procesowego.

Mając na uwadze powyższe apelacja podlegała oddaleniu w myśl art. 385 kpc. O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono zgodnie z art. 98 kpc.