UZASADNIENIE

Powód A. W. (1) domagał się zasądzenia na jego rzecz od pozwanego (...) Spółka Akcyjna w W. (dalej: (...) S.A.) kwoty 6.493,00 zł wraz z odsetkami. Nadto wniósł o zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu podał, że w dniu 26.09.2014 r. uczestniczył w wypadku drogowym, w wyniku którego uszkodzony został pojazd marki O. (...) nr rej. (...) należący do powoda i D. K.. Wskazał, że zgłosił szkodę (...) S.A. w W., w którym ubezpieczony był samochód sprawcy kolizji. Z uwagi na liczne uszkodzenia pojazdu, uniemożliwiające dalsze korzystanie z niego, powód wynajął pojazd zastępczy na okres od 29.09.2014 r. do 15.12.2014 r., bowiem jak podał tyle zajęła pozwanemu likwidacja szkody. Kwota wynajmu została ustalona na 123 zł brutto na dobę, co za okres 77 dni wynajmu wyniosło 9.471 zł.

Powód podniósł, że wystąpił do pozwanego (...) S.A. w W., aby w ramach likwidowanej szkody zwrócił powodowi również należność wynikającą z najmu pojazdu zastępczego. Wskazał, że pozwany co do zasady uznał roszczenie powoda z tytułu zwrotu poniesionych kosztów wynajmu pojazdu zastępczego z uwzględnieniem dobowej stawki ustalonej przez wynajmującego, jednakże przyznał i wypłacił powodowi kwotę 4.428 zł, obejmującą jedynie 36 dni wynajmu. Kwota ta została bezpośrednio przekazana wynajmującemu pojazd zastępczy, tj. M. F..

W związku z tym, że powód nie posiadał środków na opłacenie w pozostałej części należności za wynajem pojazdu, wynajmujący pojazd zastępczy wystąpił z pozwem o zapłatę z tytułu nieuiszczonej należności za wynajem pojazdu. Tut. Sąd w sprawie I C 684/15 zasądził od powoda na rzecz wynajmującego kwotę 5.034 zł z odsetkami oraz kwotę 1.450 zł tytułem kosztów postępowania. Powód podał, że pozwem dochodzi należności zasądzonej w w/w sprawie. Podniósł, że podejmował ze stroną pozwaną bezskuteczne próby pozasądowego rozwiązania sporu.

Pozwany (...) S.A. w W. wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu według norm przepisanych. Podał, że co do zasady uznaje odpowiedzialność za naprawienie szkody poniesionej przez powoda na skutek wypadku komunikacyjnego z dnia 29 września 2016 r. Zakwestionował jednak żądanie powoda stwierdzając, że okres wynajmu pojazdu zastępczego jest limitowany przeciętnym przyjętym czasem niezbędnym do przywrócenia uszkodzonego auta do stanu pierwotnego. Podał, że wypłacił powodowi odszkodowanie na pokrycie kosztów wynajmu pojazdu zastępczego w kwocie 4.428 zł za okres 36 dni obejmujących czas od 29 września 2014 r. do 3 listopada 2014 r.

Przystąpienie do naprawy pojazdu zdaniem pozwanego możliwe było natychmiast po otrzymaniu przez powoda kalkulacji naprawy, tj. w dniu 24 października 2014 r., a wstrzymując się ze zleceniem naprawy pojazdu powód doprowadził świadomie do zwiększenia szkody. Zakwestionował zasadność żądania powoda w zakresie pokrycia kosztów procesu wytoczonego powodowi przez wynajmującego auto zastępcze, bowiem powód jest wyłącznie winnym powstania szkody w tym zakresie.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 26.09.2014 r. doszło do wypadku drogowego, w wyniku którego uszkodzony został pojazd marki O. (...) nr rej. (...) należący do powoda A. W. (1) i D. K.. Pojazd sprawcy kolizji ubezpieczony był w zakresie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w pozwanym (...) S.A. w W..

(bezsporne)

Po kolizji szkoda została zgłoszona w pozwanym (...) S.A. Wobec niemożności korzystania z uszkodzonego pojazdu, w dniu 29.09.2014 r. powód zawarł z M. F., prowadzącym działalność gospodarczą (...)w G. umowę, której przedmiotem było wynajęcie pojazdu zastępczego na czas oznaczony od 29.09.2014 r. do 15.12.2014 r., w zamian za opłatę w wysokości 123 zł brutto za dobę.

( dowód: umowa najmu samochodu- k. 15-16 )

Pozwany w ramach postępowania likwidacyjnego prowadzonego pod sygn. (...) pismem z dnia 30.09.2014 r. wezwał powoda do złożenia dokumentów celem ustalenia odpowiedzialności po stronie pozwanego oraz jej wysokości.

(dowód: akta szkody- pismo z 30.09.2014 r.- k. 85)

Strona pozwana w związku z prowadzonym postępowaniem likwidacyjnym przedstawiła kalkulację naprawy pojazdu powoda. Na podstawie oględzin uszkodzonego pojazdu oraz wyliczeń kosztów naprawy ustalono wysokość przeciętnych kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu na kwotę 8839,94 zł. Kalkulacja naprawy została powodowi doręczona w dniu 24.10.2014 r. Powód został jednocześnie wezwany do złożenia w terminie 7 dni od otrzymania pisma brakującej dokumentacji pod rygorem nie przyznania odszkodowania.

(dowód: akta szkody- pismo z 24.10.2014 r.- k. 60)

W dniu 28.10.2016 r. powód wniósł odwołanie od sporządzonej kalkulacji, zarzucając nieprawidłowości w dokonanej wycenie. Wraz z odwołaniem złożył wymagane dokumenty.

(dowód: akta szkody- odwołanie- k. 53)

Pismem z dnia 10.11.2014 r. pozwany odmówił uwzględnienia odwołania. Decyzję o przyznaniu i wypłacie odszkodowania wydał zaś dopiero dnia 11.12.2014 r. W dniu 15.12.2014 r. powód zwrócił wynajmującemu auto zastępcze.

(dowód: akta szkody- pismo z 10.11.2014 r.- k. 47, decyzja o przyznaniu i wypłacie odszkodowania- k. 26-27)

Decyzją z dnia 21.01.2015 r. pozwany przyznał powodowi zwrot kosztów wynajmu pojazdu zastępczego w kwocie 4428,00 zł (36 dni x123 zł).

(dowód: akta szkody-pismo z 21.01.2015 r. – k. 17)

Wyrokiem z dnia 6.10.2015 r. Sąd Rejonowy w Giżycku Wydział I Cywilny w sprawie I C 684/15 zasądził od A. W. (1) na rzecz M. F. kwotę 5.043 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 23.12.2014 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 1.450 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.

(dowód: wyrok – k. 21 )

Sąd zważył, co następuje:

Stan faktyczny między stronami Sąd ustalił na podstawie przedłożonych przez strony dokumentów, w szczególności umowy najmu samochodu zastępczego oraz dokumentów znajdujących się w aktach szkody. Wobec tego, że Sąd z urzędu nie powziął wątpliwości co do prawdziwości tych dokumentów, a żadna ze stron ich nie kwestionowała, należało uznać je za podstawę ustaleń w sprawie.

W przedmiotowej sprawie poza sporem była odpowiedzialność pozwanego za skutki zdarzenia z 26.09.2014 r. Pozwany nie kwestionował zresztą swojej odpowiedzialności za szkodę, którą powód poniósł wskutek tego zdarzenia. Nie kwestionował także co do zasady należnego powodowi zwrotu kosztów wynajmu pojazdu zastępczego i uznał przyjętą przez wynajmującego stawkę dzienną za wynajem pojazdu. Istota sporu sprowadzała się do ustalenia czasokresu niezbędnego do likwidacji szkody. Twierdzenia bowiem stron w tym zakresie różniły się.

Zauważyć w tym miejscu należy, że istota ubezpieczenia OC wyraża się w powstaniu obowiązku świadczenia zakładu ubezpieczeń i możliwości dochodzenia przysługujących poszkodowanym roszczeń bezpośrednio od tego zakładu ubezpieczeń, w którym właściciel pojazdu ubezpieczył swoją odpowiedzialność cywilną. Zastosowanie tu mają przepisy ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczeń Komunikacyjnych (tekst jednolity z dnia 8 lutego 2013 r. Dz.U. z 2013 r. poz. 392). Jej przepisy stanowią lex specialis względem art. 822 § 1 k.c., na co wskazuje wyraźnie art. 22 ust. 1 ustawy. Oprócz odszkodowania należnego poszkodowanemu w myśl art. 34 ust. 1 w/w ustawy, jeżeli osoba posiadająca pojazd utarci możliwość korzystania z niego z uwagi na jego uszkodzenie, ponosi tym samym szkodę. Niemożność korzystania z samochodu przez poszkodowanego uznawana jest przy tym za normalne następstwo wypadku komunikacyjnego w rozumieniu art. 361 § 1 k.c., a zatem jeżeli poszkodowany poniósł w związku z tym koszty, które były konieczne na wynajem pojazdu zastępczego, to mieszczą się one w granicach skutków szkodowych podlegających wyrównaniu. Poszkodowanemu przysługuje wówczas od ubezpieczyciela zwrot wydatków koniecznych, a więc niezbędnych do korzystania z innego pojazdu w takim samym zakresie, w jakim poszkodowany korzystałby ze swego środka lokomocji, gdyby mu szkody nie wyrządzono (por. uzasadnienie wyroku SN z dnia 08.09.2004 r., sygn. akt IV CK 672/03, Lex 146324 oraz uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2011 r., III CZP 5/11, OSNC 2012/3/28).

Wracając na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, że w toku postępowania likwidacyjnego pozwany wypłacił powodowi odszkodowanie zgodnie ze sporządzoną przez niego kalkulacją wartości naprawy samochodu. Uznał również roszczenie powoda z tytułu poniesionych kosztów wynajmu pojazdu zastępczego co do zasady, jednak przyznał powodowi kwotę obejmującą jedynie 36 dni wynajmu. Zauważyć należy, że odszkodowanie z tytułu najmu pojazdu zastępczego nie jest roszczeniem za abstrakcyjny okres czasu. Potrzeba najmu musi wiązać się z konkretnym przedziałem czasowym, niezbędnym do likwidacji szkody przez ubezpieczyciela. Proces likwidacji szkody ma swój początek z chwilą zgłoszenia szkody, a kończy się decyzją o przyznaniu lub odmowie przyznania odszkodowania. Zaznaczyć przy tym należy, że poszkodowany nie ma obowiązku naprawiania uszkodzonego samochodu, a decyzja o naprawie lub braku remontu nie ma wpływu na zasadność czy wysokość przyznanego odszkodowania w toku postępowania likwidacyjnego. Skoro poszkodowany nie musi kierować pojazdu do naprawy, to postępowanie likwidacyjne kończy się wydaniem decyzji o przyznaniu odszkodowania. Decyzja ta, nie obwarowana żadnymi dodatkowymi warunkami, jest wyrazem tego, że odszkodowanie zostanie wypłacone poszkodowanemu i skutkuje uprawnieniem poszkodowanego do korzystania z auta zastępczego najpóźniej do czasu doręczenia owej decyzji. Z kolei w sytuacji, gdyby jednak poszkodowany kierował pojazd do naprawy, to taka naprawa byłaby możliwa dopiero po otrzymaniu jednoznacznej, nie obwarowanej żadnymi dodatkowymi warunkami, decyzji o wysokości i wypłacie odszkodowania. Nie można zgodzić się z pozwanym, że przystąpienie do naprawy pojazdu możliwe było w dniu 24.10.2014 r. po otrzymaniu przez powoda pierwszej kalkulacji. Kalkulacja naprawy pojazdu doręczona powodowi 24.10.2014 r. zawierała bowiem jednoczesne wezwanie do złożenia dokumentów pod rygorem odmowy przyznania odszkodowania. Nie sposób zatem uznać, że powód mógł wówczas kierować pojazd do naprawy, skoro na tym etapie nie wiedział, czy zostanie mu przyznane odszkodowanie i w jakiej ewentualnie wysokości.

W sprawie niewątpliwym jest, że postępowanie likwidacyjne zostało zakończone w dniu 11.12.2014 r. poprzez wydanie przez pozwanego decyzji o przyznaniu i wypłacie odszkodowania. Sąd wobec tego uznał, że nawet gdyby powód zdecydował się na oddanie pojazdu do naprawy, mógł to zrobić dopiero 12.12.2014 r., bo data ta wynikała z pierwszej decyzji pozwanego odnośnie przyznania i wysokości odszkodowania. Prowadzi to do wniosku, że pojazd zastępczy przysługiwał powodowi w okresie od 29.09.2014 r. do 12.12.2014 r. W oparciu o niekwestionowaną stawkę dobową najmu, koszt wynajmu pojazdu zastępczego za czas 74 dni wyniósł 9102 zł. Z uwagi na wysokość przyznanego już powodowi odszkodowania, należało zasądzić od pozwanego na rzecz powoda kwotę 4674 zł, stanowiącą różnicę między kwotą 9102 zł a kwotą 4428 zł.

O odsetkach Sąd orzekł zgodnie z brzmieniem art. 481 § 1 k.c., uznając wymagalność roszczenia od dnia następującego po dniu wydania przez stronę pozwaną pierwszej decyzji o przyznaniu odszkodowania z tytułu wynajmu pojazdu zastępczego, tj. od dnia 22.01.2015 r. Należy uznać bowiem, że najpóźniej w dniu wydania pierwszej decyzji, strona pozwana obiektywnie mogła i powinna zadośćuczynić roszczeniom powoda w całości.

Powództwo w pozostałym zakresie podlegało oddaleniu, tj. w części dotyczącej kwoty 369 zł (3 dni x 123 zł) oraz w zakresie kwoty 1450 zł tytułem kosztów postępowania zasądzonych w sprawie I C 684/15. Roszczenie powoda w zakresie zwrotu kosztów postępowania w w/w sprawie było bezzasadne. Sąd wziął pod uwagę przede wszystkim fakt, że dopiero po wydaniu wyroku w sprawie powód wziął kredyt na spłatę zobowiązania, gdy tymczasem mógł to uczynić wówczas, gdy wynajmujący zobowiązał go do uiszczenia pozostałej kwoty wynajmu pojazdu zastępczego. Nie spowodowałoby to zwiększenia zobowiązania w postaci zasądzonych w sprawie kosztów. Skoro został powodowi przyznany kredyt po wydaniu wyroku, to oznacza, że A. W. posiadał zdolność kredytową, którą mógł wykorzystać, zanim wynajmujący wystąpił do Sądu celem egzekwowania roszczenia. W toku postępowania nadto powód podał, że prowadzi inwestycję budowlaną - budowę domu jednorodzinnego. Trudno zatem w oparciu o powyższe uznać, że powód znajdował się w sytuacji finansowej, uniemożliwiającej mu niedopuszczenie do wystąpienia przez firmę (...) z pozwem o zapłatę za wynajem pojazdu zastępczego. Dopiero bowiem wykazanie przez powoda, że nie posiadał środków na pokrycie kosztów wynajmu pojazdu zastępczego mogłoby prowadzić do rozważań, czy koszty przegranego procesu z M. F. powiększyły szkodę powoda wskutek przedmiotowego zdarzenia, czy też nie. Skoro jednak strona powodowa tej okoliczności nie wykazała, a nawet nie podniosła w swoich twierdzeniach, to roszczenie w omawianym zakresie nie podlegało uwzględnieniu, bowiem zgodnie z art. 362 kc poszkodowany winien dążyć do ograniczenia zakresu i wielkości szkody. Tymczasem w realiach niniejszej sprawy stwierdzić należało, że koszty zasądzone w sprawie z powództwa wynajmującego pojazd były wynikiem li tylko niestaranności w działaniu po stronie powodowej, a nie skutkiem obiektywnego splotu zdarzeń.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c. Regulacja zawarta w tym przepisie ma zastosowanie w wypadku częściowego uwzględnienia żądań. W takiej sytuacji decydować o zwrocie kosztów procesu będzie stosunek poniesionych kosztów przez obie strony oraz zakres wygranej przez każdą ze stron, a wyjątkowo charakter sprawy. Zgodnie z zasadą stosunkowego rozdzielania kosztów procesu strony powinny ponieść jego koszty w takim stopniu, w jakim przegrały sprawę, a zatem powód w 28 %, a strona pozwana w 72 %. Koszty procesu wyniosły w sprawie 5.159 zł, w tym po stronie powodowej 2742 zł, zaś po stronie pozwanej 2417 zł. Zgodnie z zasadą stosunkowego rozdzielenia kosztów, stronę powodową obciążyły koszty w kwocie 1.444,52 zł (5159 zł x 28 %) skoro jednak faktycznie poniosła koszty w kwocie 2742 zł, należy jej się zwrot kwoty 1297,48 zł (2742 zł- 1444,52 zł= 1297,48 zł), którą to sumę Sąd zasądził na rzecz powoda od pozwanego.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE