Sygn. akt X Ka 382/14
Dnia 3 czerwca 2014 r.
Sąd Okręgowy w Warszawie X Wydział Karny Odwoławczy
w składzie:
Przewodniczący: SSO Eliza Proniewska
Sędziowie: SO Mariusz Jackowski
SR del Radosław Lenarczyk (spr.)
Protokolant sekretarz sądowy Monika Matuszczak
przy udziale Prokuratora Lucyny Korga - Mazurek
po rozpoznaniu w dniu 3 czerwca 2014 r.
sprawy: S. E., J. K. (2), A. P., J. J. S.
oskarżonych o czyn z art. 193 kk
na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonych
od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Śródmieścia w Warszawie
z dnia 3 lutego 2014r. sygn. akt X K 959/13
orzeka:
zaskarżony wyrok uchyla, sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu dla Warszawy Śródmieścia w Warszawie do ponownego rozpoznania.
Sygn. akt X Ka 382/14
S. E., J. K. (2), A. P., J. S. zostali oskarżeni o to, że w dniu 18 listopada 2013r. w W. przy Pl. (...) wdarli się na dach budynku Ministerstwa Gospodarki, a następnie wbrew żądaniu osoby uprawnionej gmachu tego nie opuścili, tj. o czyn z art. 193 kk.
Wyrokiem z dnia 3 lutego 2014r. w sprawie o sygn. akt X K 959/13 Sąd Rejonowy dla Warszawy - Śródmieścia w Warszawie, ustalając, iż oskarżeni w dniu 18 listopada 2013r. w W. przy Pl. (...) wdarli się do budynku Ministerstwa Gospodarki, w ten sposób, że weszli na dach przedmiotowego budynku, co stanowi występek z art. 193 kk, na podstawie art. 66 § 1 i 2 kk, art. 67 § 1 kk warunkowo umorzył postępowanie karne wobec oskarżonych na okres próby 2 lat. Ponadto sąd na podstawie art. 67 § 3 kk w zw. z art. 39 pkt. 7 kk orzekł od każdego z oskarżonych świadczenie pieniężne w kwocie po 600 zł na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej oraz obciążył oskarżonych kosztami procesu.
Apelację od powyższego wyroku złożył obrońca oskarżonych. Przedmiotowy wyrok zaskarżył w całości na korzyść oskarżonych. Na podstawie art. 427 § 1 i 2 kpk i art. 438 pkt. 1, 2, 3 kpk wyrokowi zarzucił:
1. obrazę przepisów prawa materialnego w postaci art. 193 kk, poprzez uznanie, iż oskarżeni popełnili przestępstwo określone w tym przepisie, podczas gdy przestępstwo to popełnia ten kto wdziera się do cudzego domu, mieszkania, lokalu, pomieszczenia albo ogrodzonego terenu, a oskarżeni swoim zachowaniem nie wypełnili żadnej z przesłanek z art. 193 kk, gdyż znajdowali się na dachu budynku, który stanowi odgrodzenie przestrzeni prywatnej od publicznej, nie zaś części przestrzeni prywatnej, zatem znajdując się na nim i nie przedostając się do środka nie naruszyli oni miru domowego;
2. ewentualnie w sytuacji, gdyby sąd nie podzielił powyższego zarzutu błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść, polegający na uznaniu, iż społeczna szkodliwość czynu nie jest znikoma, a w konsekwencji niezastosowanie instytucji umorzenia postępowania.
W konkluzji apelacji obrońca oskarżonych wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonych od zarzucanego im czynu, ewentualnie zaś poprzez umorzenie postępowania na podstawie art. 17 § 1 pkt. 3 kpk.
Sąd Okręgowy zważył co następuje:
Apelacja obrońcy oskarżonych jest zasadna, a jej rozpoznanie musiało skutkować uchyleniem zaskarżonego wyroku i przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania.
Sąd Okręgowy dokonując kontroli instancyjnej zaskarżonego wyroku w pełni podzielił zarzut zawarty w apelacji dotyczący naruszenia prawa materialnego, tj. wykładni art. 193 kk. Przede wszystkim wskazać należy, iż przedmiotem ochrony czynu z art. 193 kk, który nosi tradycyjną nazwę „naruszenie miru domowego” jest prywatność, sfera osobista, prawo człowieka do spokojnego zamieszkiwania, wolnego od zakłóceń przez osoby niepożądane, a ochrona rozciąga się również na korzystanie z lokali użytkowych i innych pomieszczeń, które pozostają do dyspozycji danej osoby w sposób stały lub przejściowy. Przestępstwo z art. 193 kk polega na wdarciu się do cudzego domu, mieszkania, lokalu, pomieszczenia lub ogrodzonego terenu. Przez wdarcie się należy rozumieć wejście przy użyciu siły lub podstępu. Trafnie Sąd Rejonowy wskazał, iż budynkiem jest obiekt trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni, posiadający fundamenty oraz dach. Natomiast dach ze swojej istoty i przeznaczenia nie jest odgrodzony od przestrzeni ścianami, jest odgrodzony tylko od pomieszczeń wewnętrznych. W kontekście powyższego rację ma obrońca oskarżonych podnosząc, iż dach ze swojej istoty stanowi granicę pomiędzy pomieszczeniami budynku a przestrzenią publiczną, tj. granicę pomiędzy sferą publiczną a prywatną.
W ocenie Sądu Okręgowego wykładnia gramatyczna art. 193 kk, a w szczególności znamion w postaci wdarcia się do cudzego domu, etc. jest jednoznaczna i nie powinna budzić żadnych wątpliwości. Wdarcie się do cudzego domu oznacza wejście do środka tego budynku, przekroczenie granicy oddzielającej sferę publiczną od prywatnej. Wejście na dach nie oznacza zaś wejścia do środka budynku, przekroczenia granicy sfery publicznej od sfery prywatnej, to dach bowiem stanowi tą granicę. Wobec powyższego uznać należy, iż Sąd Rejonowy w prawidłowo ustalonym stanie faktycznym dokonał błędnej, dowolnej wykładni art. 193 kk, próbując także posiłkować się wykładnią rozszerzającą, celowościową, gdy tymczasem wykładnia gramatyczna, językowa pozwala bez jakichkolwiek wątpliwości ustalić znaczenie znamion przedmiotowego przestępstwa, a następnie prawidłowo ocenić ustalony stan faktycznym pod kątem ewentualnego popełnienia czynu z art. 193 kk. Sąd Okręgowy stoi tym samym na stanowisku, iż zachowanie oskarżonych nie wypełnia znamion przestępstwa z art. 193 kk.
Dokonując kontroli instancyjnej zaskarżonego wyroku Sąd Okręgowy doszedł ponadto do wniosku, iż w niniejszej sprawie zachodzi konieczność rozważenia czy zachowanie oskarżonych nie wypełnia znamion wykroczenia z rozdziału VIII kodeksu wykroczeń, tj. przeciwko porządkowi i spokojowi publicznemu, a w szczególności czynu z art. 51 kodeksu wykroczeń. Jednocześnie uznał, iż powinno to nastąpić na etapie postępowania przed Sądem I instancji, tak, aby min. zostało zagwarantowane stronom prawo do kontroli instancyjnej wydanego orzeczenia. Wobec powyższego sąd był zmuszony uchylić zaskarżony wyrok i sprawę przekazać do ponownego rozpoznania.
Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Rejonowy przeprowadzi w sposób prawidłowy w całości postępowanie, a następnie dokona wnikliwej oceny prawno - karnej ustalonego stanu faktycznego, w szczególności pod kątem ustalenia, czy zachowania oskarżonych wypełniły znamiona w/w wykroczenia. Jeżeli zaś po wydaniu wyroku zostanie sporządzone pisemne uzasadnienie, to Sąd Rejonowy powinien je sporządzić z zachowaniem wymogów określonych w art. 424 kpk.
Z tych względów orzeczono jak w sentencji