UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Fabrycznej we Wrocławiu w punkcie I ustalił, że w skład majątku wspólnego wnioskodawczyni J. D. i uczestnika postępowania A. O. wchodzi prawo własności lokalu mieszkalnego położonego we W. przy ul. (...) wraz z udziałem wynoszącym 57/10000 części we wspólnych częściach budynku i prawie użytkowania wieczystego działki nr (...), obręb K., dla której to nieruchomości lokalowej Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Krzyków we Wrocławiu prowadzi Księgę Wieczystą o nr (...) – o wartości 259.118,74 zł. Ponadto Sąd Rejonowy w punkcie II postanowienia ustalił, że udziały wnioskodawczyni J. D. i uczestnika postępowania A. O. w majątku wspólnym są równe i wynoszą po ½ oraz w punkcie III dokonał podziału majątku wspólnego stron w ten sposób, że opisane powyżej prawo przyznał uczestnikowi postępowania A. O., a także w punkcie IV zasądził od uczestnika postępowania A. O. na rzecz wnioskodawczyni J. D. kwotę 88.225,51 zł tytułem spłaty udziału wnioskodawczyni w majątku wspólnym, płatną w terminie sześciu miesięcy od prawomocności postanowienia wraz z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności. Sąd I instancji nadto w punkcie V zaskarżonego postanowienia nakazał wnioskodawczyni, aby opróżniła i wydała wnioskodawcy przedmiotowy lokal mieszkalny, w punkcie VI umorzył postępowanie w zakresie zgłoszonych do podziału przez wnioskodawczynię ruchomości i orzekł o kosztach postepowania oraz o obowiązku zwrotu wydatków związanych z przeprowadzeniem w sprawie dowodu z opinii biegłego.

Rozstrzygnięcie to Sąd Rejonowy oparł na następujących ustaleniach faktycznych:

W dniu 16 czerwca 2001 r. J. D. i A. O. zawarli związek małżeński w Urzędzie Stanu Cywilnego w O.. Wyrokiem Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 15 grudnia 2009 r. w sprawie o sygn. akt XIII RC 3352/07 małżeństwo uczestników zostało rozwiązane przez rozwód. Wcześniej jednak, wyrokiem z dnia 17 września 2008 r. wydanym w sprawie o sygn. akt RIIIC 240/08 Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Fabrycznej Wydział III Rodzinny i Nieletnich, ustanowił z dniem 1 października 2007 r. rozdzielność majątkową między małżonkami. Strony ze związku małżeńskiego posiadają jedno dziecko – córkę W. O. urodzoną (...) Strony nie zawierały umów majątkowych małżeńskich. W trakcie trwania ustawowej wspólności majątkowej, w dniu 6 kwietnia 2006 r. małżonkowie nabyli własność nieruchomości położonej we W. przy ul. (...) o powierzchni 64,86 m^{(

2 )}wraz z udziałem wynoszącym 57/10000 części we wspólnych częściach budynku i w prawie użytkowania wieczystego działki nr (...) za kwotę 222.813,59 zł brutto. Część ceny nabycia tj. kwota 178.250,00 zł pochodziła z zaciągniętego przez obydwoje małżonków kredytu hipotecznego w Banku (...) S. A. z siedzibą w W.. Okres kredytowania wynosił 240 miesięcy. Na zabezpieczenie spłaty kredytu ustanowiona została hipoteka kaucyjna do kwoty 303.025,00 zł na rzecz Banku. Reszta środków w łącznej kwocie 46.100,00 zł została uczestnikowi przekazana na cel mieszkaniowy przez jego rodziców. A. O. w momencie przysporzenia nie zawierał z rodzicami umowy darowizny. W akcie notarialnym umowy sprzedaży J. D. i A. O. zgodnie oświadczyli, iż nabycia prawa do lokalu przy ul. (...) we W. dokonują ze środków pochodzących z majątku wspólnego. Umowa kredytowa(...) z 1 lutego 2006 r. zawarta przez strony z(...) Bank przewidywała obowiązkowe ubezpieczenie nieruchomości stanowiącej zabezpieczenie kredytu od ognia i innych zdarzeń losowych w (...) S.A. W związku z tym składka ubezpieczeniowa miała być pobierana automatycznie z rachunku bankowego wskazanego w umowie każdego 5-go dnia miesiąca, począwszy od dnia 5 października 2007 r. Nadto strony musiały dokonać ubezpieczenia na życie. Przysporzenie w kwocie 46.100,00 zł uzyskane od rodziców zgłosił uczestnik do Urzędu Skarbowego dopiero w dniu 6 maja 2008 r. Strony otrzymały lokal mieszkalny przy ul. (...) we W. w standardzie deweloperskim, w związku z czym wymagał on przeprowadzenia prac adaptacyjnych i wykończeniowych. By uzyskać na ten cel środki finansowe A. O. zwrócił się o pożyczkę z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Otrzymał dwie pożyczki – pierwszą w marcu 2006 r. na kwotę 6.000 zł a drugą 8 czerwca 2006 r. na kwotę 15.000 zł. Po wprowadzeniu się stron do lokalu przy ul. (...) we W. uczestnik postępowania ze środków z wynagrodzenia za pracę nabył komplet mebli sosnowych: łóżko z materacem, szafkę nocną, biurko z krzesłem, szafę odzieżową, komodę, regał na książki z przeznaczeniem dla córki stron do jej pokoju dziecinnego. Od początku małżeństwa strony nie były dopasowane do siebie emocjonalnie. Miały różne spojrzenie na świat, a co za tym idzie odmienne koncepcje na małżeństwo. Uczestnik był do tego bardzo mocno związany z rodziną (rodzicami i siostrą) i nie umiał priorytetowo potraktować żony i dziecka. Z tych względów małżonkowie często kłócili się. Bywały okresy, iż mieszkali osobno, zawsze w wynajętych mieszkaniach. Chcąc mimo wszystko ratować swoje małżeństwo, także z uwagi na dobro dziecka, podjęli decyzję o nabyciu własnego lokalu. Mieli nadzieję, iż pierwsze, wspólne mieszkanie scementuje ich związek. Pożycie stron po wprowadzeniu się do lokalu przy ul. (...) we W. nie układało się jednak dobrze. Od początku pomiędzy małżonkami dochodziło do poważnych konfliktów. We wrześniu 2007 r. zmarł ojciec uczestnika postępowania. Po śmierci męża, matka powoda J. O. przyjechała do syna w odwiedziny. Wówczas konflikt pomiędzy małżonkami jeszcze przybrał na sile. Dochodziło do kolejnych awantur, już z udziałem matki A. O.. W okresie od października 2007 r. do marca 2008 r. policja 13 – krotnie była wzywana do awantur domowych w mieszkaniu stron. Czterokrotnie policję wzywała matka uczestnika oskarżając wnioskodawczynię m.in. o pobicie. Wezwanie spowodowały założenie tzw. niebieskiej karty. Jako osobę pokrzywdzoną wskazano teściową wnioskodawczyni, a sprawcą przemocy domowej J. D.. Kilkukrotnie wezwania inicjowała wnioskodawczyni, kilkukrotnie uczestnik postępowania. Z uwagi na pogłębiający się konflikt domowy wnioskodawczyni podjęła decyzję o wyprowadzeniu się ze wspólnego mieszkania stron, co nastąpiło w marcu 2008 r. Od kwietnia 2008 r. do chwili obecnej (tj. do chwili orzekania przez Sąd I instancji – uwaga Sądu Odwoławczego) wnioskodawczyni nie partycypuje w kosztach utrzymania mieszkania przy ul. (...) we W.. Nie przekazuje także żadnych środków na poczet spłaty kredytu hipotecznego oraz należności pochodnych tj. mieszkania i własnego ubezpieczenia na życie wnioskodawczyni. Wszystkie te koszty pokrywa w całości uczestnik postępowania. Od 1 kwietnia 2008 r. do dnia zamknięcia rozprawy A. O. łącznie z powyższych tytułów uiścił 82.667,72 zł. Udział przypadający na J. D. to kwota 41.333,86 zł. Od kwietnia 2008 r. J. D. wraz z córką stron zamieszkuje w wynajętych na wolnym rynku mieszkaniach. Z uwagi na to reguluje opłaty czynszowe oraz pokrywa koszty zużytych mediów. Z tych względów nie ma możliwości finansowych pozwalających na partycypowanie w kosztach utrzymania mieszkania przy ul. (...) we W. i spłatę kredytu. Prawo własności nieruchomości położonej we W. przy ul. (...) o powierzchni 64,86 m^{(

2)} wraz z udziałem wynoszącym 57/10000 części we wspólnych częściach budynku i w prawie użytkowania wieczystego działki nr (...) według stanu na datę ustania łączącej strony wspólności majątkowej małżeńskiej i cen obecnych ma wartość 449.207,00 zł. Saldo zadłużenia z tytułu zaciągniętego kredytu hipotecznego w PLN wg Tabeli Kursów Walut Obcych Banku (...). z dnia 22 sierpnia 2012 r. wynosi 190.088,26 zł. W lokalu przy ul. (...) we W. zamieszkuje uczestnik postępowania A. O., który ma w nim swoje centrum życiowe. Wnioskodawczyni jest w tym mieszkaniu zameldowana. Ma do lokalu swobodny dostęp. Posiada klucze do niego. Pod nieobecność uczestnika przychodzi do tego mieszkania, by sprawdzić czy wszystko jest w nim w porządku. J. D. zamieszkuje wraz z córką w kolejnym wynajętym mieszkaniu. Nie planuje – o ile uzyskałaby wyłączne prawo do wspólnego lokalu – zamieszkać wraz z dzieckiem przy ul. (...). Myśli o jego sprzedaży. J. D. pracuje w Instytucie Pamięci Narodowej we W.. Uzyskuje wynagrodzenie w kwocie około 3000 zł netto miesięcznie. Nie ma żadnych innych źródeł dochodu. Na małoletnią córkę stron świadczenie alimentacyjne w kwocie 600 zł miesięcznie płaci uczestnik postępowania. Wnioskodawczyni posiada oszczędności w kwocie 10.000,00 zł. Uczestnik postępowania A. O. pracuje na Uniwersytecie Ekonomicznym we W.. Utrzymuje się z uzyskiwanego tam wynagrodzenia za pracę. Innych źródeł finansowania nie ma. Netto miesięcznie po uiszczeniu alimentów na córkę, na rachunek bankowy wpływa mu kwota 2200 zł.

Z rozstrzygnięciem w sprawie nie zgodziła się zarówno wnioskodawczyni, jak i uczestnik postępowania.

Wnioskodawczyni, po ostatecznym sprecyzowaniu swego stanowiska, zaskarżyła postanowienie w części, tj. w zakresie pkt III, IV i V oraz wniosła o ich zmianę w następujący sposób:

- pkt III poprzez dokonanie podziału majątku w ten sposób, że opisane w pkt I zaskarżonego postanowienia prawo przyznać wnioskodawczyni J. D.;

- pkt IV poprzez zasądzenie od wnioskodawczyni J. D. na rzecz uczestnika A. O. kwoty 129.559,37 zł tytułem spłaty udziału uczestnika w majątku wspólnym, w równych ratach rozłożonych na pięć lat, przy czym pierwszą ratę w wysokości 5.000,00 zł w terminie 7 dni od prawomocności postanowienia wraz z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności;

- pkt V poprzez nakazanie uczestnikowi opróżnienia, opuszczenia i wydania wnioskodawczyni opisanego w pkt I zaskarżonego postanowienia lokalu mieszkalnego.

Ponadto wnioskodawczyni wniosła o zasądzenie na jej rzecz od uczestnika postępowania kosztów postępowania przed Sądem II instancji według norm przepisanych.

W apelacji wnioskodawczyni zarzuciła błąd w ustaleniach faktycznych mający wpływ na rozstrzygnięcie, poprzez przyjęcie pomimo zebranego w niniejszej sprawie materiału dowodowego, że wnioskodawczyni nie była pozbawiona możliwości korzystania z prawa własności lokalu mieszkalnego będącego współwłasnością stron. Ponadto zarzuciła naruszenie przepisów prawa materialnego, a mianowicie przepisu art. 206 kc przez jego niezastosowanie i nieuwzględnienie przez Sąd I instancji żądania wnioskodawczyni zasądzenia na jej rzecz odszkodowania związanego z korzystaniem przez uczestnika postępowania z części wspólnych nieruchomości z wyłączeniem wnioskodawczyni. W apelacji wnioskodawczyni podniosła także zarzut naruszenia przepisów prawa procesowego polegający na nieuwzględnieniu wszystkich okoliczności sprawy, a w szczególności nieuwzględnienie, iż zasady współżycia społecznego przemawiają za przyznaniem jej przedmiotowego lokalu mieszkalnego.

Ponadto w piśmie z dnia 4 marca 2013 r. wnioskodawczyni, w nawiązaniu do podniesionego przez nią zarzutu naruszenia art. 206 kc wniosła o uwzględnienie w rozliczeniach z uczestnikiem postępowania kwoty 60.861,65 zł, stanowiącej sumę uiszczonych przez nią należności z tytułu czynszu najmu mieszkania, rat kredytu hipotecznego oraz związanego z nim ubezpieczenia (k. 841).

Uczestnik postępowania, po ostatecznym sprecyzowaniu swego stanowiska, zaskarżył postanowienie również w części, z tym że w zakresie pkt II i IV oraz wniósł o zmianę:

- pkt II wskazanego postanowienia poprzez ustalenie nierównych udziałów w ten sposób, że uczestnikowi przysługuje udział wielkości 70% majątku wspólnego, a wnioskodawczyni udział wielkości 30% majątku wspólnego;

- pkt IV postanowienia poprzez zasądzenie od uczestnika postępowania na rzecz wnioskodawczyni kwoty 42.125,51 zł tytułem spłaty udziału wnioskodawczyni w majątku wspólnym, płatną w terminie sześciu miesięcy od daty prawomocności postanowienia wraz z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia płatności.

Uczestnik wniósł także o zasądzenie od wnioskodawczyni na rzecz uczestnika postępowania kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych.

Ewentualnie wniósł o uchylenie postanowienia w zaskarżonych punktach i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji z pozostawieniem temuż Sądowi rozstrzygnięcia o kosztach postępowania.

Zaskarżonemu postanowieniu w apelacji zarzucił: w zakresie pkt II – błąd w ocenie zgromadzonego materiału w przedmiocie nierównych udziałów w majątku wspólnym, poprzez nieuwzględnienie otrzymania darowizny w kwocie 46.100,00 zł do wyłącznej dyspozycji uczestnika od jego rodziców; w zakresie pkt IV - błąd w wyliczeniu kwoty spłaty przypadającej na rzecz wnioskodawczyni od uczestnika postępowania (88.225,51 zł), w której nie uwzględniono wysokości darowizny w kwocie 46.100,00 zł przekazanej przez rodziców uczestnika do jego majątku osobistego.

W postępowaniu apelacyjnym sąd II instancji dodatkowo ustalił ,że od dnia 27 września 2012 r. tj. od daty wydania przez sąd I instancji zaskarżonego postanowienia do chwili obecnej wnioskodawczyni w dalszym ciągu nie partycypuje w kosztach utrzymania mieszkania przy ul. (...) we W.. Z wyjątkiem uiszczenia połowy raty kredytu hipotecznego w miesiącu październiku i listopadzie 2012 r., a także uiszczenia części opłat towarzyszących kredytowi w grudniu 2012 r. oraz styczniu 2013 r., wnioskodawczyni nie przekazuje żadnych środków na poczet spłaty kredytu hipotecznego oraz należności pochodnych, tj. ubezpieczenia mieszkania i własnego ubezpieczenia na życie. Wszystkie te koszty pokrywa w całości uczestnik postępowania. W miesiącu grudniu 2012 r. i styczniu 2013 r. strony skorzystały z tzw. wakacji kredytowych, tj. nie uiszczały rat kredytu hipotecznego.

Przypadający na J. D. udział w uiszczonych przez A. O. z powyższych tytułów należności, od dnia wydania postanowienia przez Sąd Rejonowy (27 września 2012 r.) do dnia zamknięcia rozprawy apelacyjnej, wynosi 7.922,51 zł.

dowód:

⚫: wydruki internetowe potwierdzeń wykonania przelewów, wydruki wpłat dokonanych przez uczestnika postępowania na konto Wspólnoty Mieszkaniowej (...) we W., kopie zawiadomień dotyczących należności za utrzymanie nieruchomości, kserokopie zawiadomień o wysokości opłaty za użytkowanie wieczyste, kserokopie decyzji w sprawie wymiaru podatku od nieruchomości, kserokopie wezwań do zapłaty k. 787, 797, 813-815, 875-901, 904-906, 909-910, 912, 914-916, 919-921, 924-925, 927, 929, 931, 933, 936, 938-939, 990-992, 999-1000, 1003-1004, 1006-1010, 1036;
⚫: kopie wniosków o zmianę warunków kredytu nr (...) k. 811-812;

Saldo zadłużenia z tytułu zaciągniętego przez strony kredytu hipotecznego w PLN wg Tabeli Kursów Walut Obcych Banku (...) z dnia 1 października 2013 r. na chwilę zamknięcia rozprawy apelacyjnej wynosi 183.260,37 zł.

dowód :

⚫: informacja Banku (...) S. A. k. 1023-1028

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja uczestnika postępowania w części zasługiwała na uwzględnienie, natomiast apelacja wnioskodawczyni jako niezasadna, podlegała oddaleniu w całości.

Sąd II instancji po rozważeniu na nowo zebranego w sprawie materiału dowodowego zgromadzonego w postępowaniu pierwszoinstancyjnym częściowo uzupełnionego w zakresie dalszych nakładów jakie poniósł uczestnik postępowania w okresie do daty zakończenia postępowania przez Sąd Rejonowy do daty orzekania przez sąd odwoławczy uznał, że Sąd I instancji przeprowadził w całości poprawnie postępowanie dowodowe, a z poczynionych ustaleń wyprowadził prawidłowe wnioski. Tym samym Sąd Okręgowy podziela ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego, przyjmując je za własne, jednakże z uwzględnieniem faktów, których ustalenie przez Sąd II instancji nastąpiło na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w postępowaniu apelacyjnym.

Powyższe ustalenia Sąd II instancji poczynił na podstawie wskazanych powyżej dokumentów, których prawdziwości oraz autentyczności żadna ze stron nie kwestionowała, a Sąd Odwoławczy nie znalazł podstaw do podważenia ich wiarygodności. Tym niemniej do dokonania ustaleń faktycznych nie służyła część zaoferowanych przez uczestnika postępowania wydruków internetowych potwierdzeń przelewów, jako że stanowią one dowód jedynie dokonania przez wnioskodawcę przesunięć określonych w nich kwot pomiędzy posiadanym przez niego rachunkiem bankowym a rachunkiem rozliczeniowym prowadzonym dla celów spłaty kredytu hipotecznego, a nie rzeczywiście uiszczonych należności związanych z jego spłatą (k. 902-903, 908, 913, 918, 923, 934-935, 993-998, 1001-1002, 1029-1030) albo też dotyczyły płatności należnych jedynie od uczestnika postępowania (k. 907, 911, 917, 922, 926, 928, 930, 932, 937, 1005).

Tym samym uzupełniony we wskazany sposób materiał dowodowy stanowił ostateczną podstawę rozstrzygnięcia i odniesienia się do apelacji obu stron.

Odnosząc się zatem do apelacji wnioskodawczyni za niezasadny należny uznać zarzut co do błędu w ustaleniach faktycznych, polegającego na przyjęciu przez Sąd I instancji, że wnioskodawczyni nie była pozbawiona możliwości z korzystania z prawa własności lokalu mieszkalnego będącego współwłasnością stron. Należy w tym miejscu podkreślić, że ocena materiału dowodowego, przeprowadzona w pisemnym uzasadnieniu orzeczenia, mogłaby być skutecznie podważona w postępowaniu apelacyjnym jedynie wówczas, gdyby wykazano, że zawiera ona błędy logiczne, wewnętrzne sprzeczności czy jest niepełna. Uchybień takich nie sposób się jednak dopatrzyć w pisemnych motywach zaskarżonego postanowienia. Sąd Rejonowy postępowanie dowodowe przeprowadził niewadliwie, a zebrany materiał poddał ocenie z zachowaniem granic swobodnej oceny dowodów, zgodnie z zasadą wyrażoną w przepisie art. 233 § 1 kpc. Jednocześnie na podstawie właściwie ocenionych dowodów, Sąd I instancji dokonał prawidłowych, zdaniem Sądu II instancji ustaleń faktycznych w zakresie występujących po stronie wnioskodawczyni możliwości posiadania i korzystania z lokalu mieszkalnego objętego współwłasnością z uczestnikiem. Żaden bowiem z zaoferowanych przez wnioskodawczynię dowodów nie dał podstaw do przyjęcia wyzucia jej przez uczestnika z posiadania lokalu. Zatem zasadne było przyjęcie, że wnioskodawczyni opuściła lokal dobrowolnie w sytuacji, gdy nie została ona zmuszona przy użyciu przymusu fizycznego do opuszczenia mieszkania, a wyprowadzenie się było skutkiem konfliktu małżeńskiego stron postępowania.

Prawidłowe ustalenia Sądu I instancji w zakresie okoliczności opuszczenia przez wnioskodawczynię lokalu mieszkalnego, czynią bezzasadnym także drugi z podniesionych przez nią zarzutów, a mianowicie zarzut naruszenia przepisów prawa materialnego, a mianowicie przepisu art. 206 kc przez jego niezastosowanie i nieuwzględnienie przez Sąd I instancji żądania wnioskodawczyni zasądzenia na jej rzecz odszkodowania związanego z korzystaniem przez uczestnika postępowania z części wspólnych nieruchomości z wyłączeniem wnioskodawczyni. Zgodnie z art. 206 kc, każdy ze współwłaścicieli jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli. Zatem w sytuacji przyjęcia, że wnioskodawczyni opuściła lokal mieszkalny, którego jest współwłaścicielką, w sposób dobrowolny, nie zachodzi przesłanka wyzucia z posiadania, której stwierdzenie jest konieczne dla skorzystania z ochrony posesoryjnej, bądź też, czego domagała się wnioskodawczyni, zasądzenia na jej rzecz odszkodowania. Jakkolwiek przyjęte jest, że w postępowaniu o podział majątku wspólnego sąd rozstrzyga także o roszczeniach z tytułu pozbawienia możności korzystania, po ustaniu wspólności majątkowej, z przedmiotu objętego współwłasnością byłych małżonków, jeśli z tego tytułu wynikła szkoda majątkowa, to jednak w świetle art. 6 kc na wnioskodawczyni spoczywał w tym zakresie ciężar wykazania przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej uczestnika, w tym wykazania bezprawności jego działania, któremu to obowiązkowi wnioskodawczyni nie podołała, czemu zresztą w obszernym uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia Sąd Rejonowy dał wyraz. Wobec powyższego Sąd I instancji trafnie nie znalazł podstaw do zasądzenia od uczestnika na rzecz wnioskodawczyni odszkodowania, a tym samym zarzut niezastosowania przez tenże Sąd art. 206 kc nie zasługiwał na uwzględnienie.

Mając na uwadze uznanie przez Sąd Odwoławczy za prawidłowe działanie Sądu I instancji zarówno w zakresie gromadzenia materiału dowodowego, jego oceniania w granicach art. 233 kpc, dokonywania ustaleń faktycznych, jak i wyprowadzania wniosków, za nietrafny należy uznać ostatni z podnoszonych przez wnioskodawczynię zarzutów, a sprowadzający się w swej istocie do naruszenia art. 316 kpc poprzez nieuwzględnienie wszystkich okoliczności sprawy, a w konsekwencji, nieprzyznania prawa opisanego pkt I zaskarżonego postanowienia wnioskodawczyni. W świetle powołanego art. 316 kpc sąd ocenia sprawę, mając na uwadze stan sprawy, czyli istniejące okoliczności faktyczne i stan prawny obowiązujący na dzień zamknięcia rozprawy. Tak też uczynił Sąd Rejonowy podejmując rozstrzygniecie w przedmiocie sposobu podziału majątku wspólnego, a właściwie jego jedynego składnika w postaci prawa własności lokalu mieszkalnego. Nie tracąc bowiem z pola widzenia dobra małoletniej córki stron oraz sytuacji majątkowej, w jakiej na skutek przyznania prawa własności lokalu mieszkalnego uczestnikowi znajdzie się wnioskodawczyni, należy mieć na względzie również pozostałe okoliczności dotyczące sposobu zachowania się stron względem przedmiotowego lokalu, i to zarówno w czasie objętym niniejszym postępowaniem, jak i planowanym przyszłym działaniem stron. Sąd Odwoławczy podziela bowiem stanowisko prezentowane przez Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 13 lutego 1974 r., III CRN 385/73, lex nr 7402, zgodnie z którym „interes małoletnich dzieci z reguły przemawia za takim podziałem majątku wspólnego małżonków obejmującego jako najważniejszy i najbardziej wartościowy składnik praw użytkowania wieczystego działki zabudowanej domem jednorodzinnym, ażeby dom przeznaczony do zaspokojenia podstawowych potrzeb materialnych rodziny przyznany został żonie wychowującej małoletnie dzieci, a nie mężowi, chyba że szczególne okoliczności albo wola uczestników przemawiają za innym rozstrzygnięciem”. Zdaniem Sądu II instancji właśnie owe „szczególne okoliczności” podkreślane zresztą przez Sąd Rejonowy w pisemnych motywach rozstrzygnięcia, przemawiają za trafnością decyzji Sądu I instancji co do przyznania prawa własności lokalu nie wnioskodawczyni, ale właśnie uczestnikowi. Okoliczności te to przede wszystkim stałe zamieszkiwanie przez uczestnika w przedmiotowym lokalu i uczynienie z niego swego centrum życiowego, a także ponoszenie przez uczestnika wszelkich kosztów utrzymania nieruchomości oraz uiszczanie rat kredytu hipotecznego wraz z kosztami towarzyszącymi, dzięki czemu jedyny składnik majątku wspólnego uległ zachowaniu. Jako skrajnie przeciwne należy ocenić zachowanie wnioskodawczyni, która dobrowolnie opuszczając lokal zaprzestała partycypować zarówno w kosztach utrzymania wspólnej nieruchomości, jak i w spłacie rat kredytu. Ponadto wnioskodawczyni w toku postępowania apelacyjnego oświadczyła, że nie zamierza, w razie przyznania jej prawa do lokalu, zaspokajać przy jego pomocy potrzeb mieszkaniowych swoich i małoletniego dziecka stron, ale wręcz przeciwnie – sprzedać wskazany lokal i za uzyskaną w ten sposób kwotę nabyć inny. Okoliczności te w sposób jednoznaczny potwierdzają trafność decyzji Sądu I instancji, gdyż tylko przyznanie podlegającego podziałowi lokalu mieszkalnego uczestnikowi postępowania daje gwarancję zachowania tego składnika oraz odpowiada zasadom współżycia społecznego.

Przechodząc do rozważenia pierwszego zarzutu apelacji uczestnika postępowania, a mianowicie błędu w ocenie zgromadzonego przez Sąd I instancji materiału dowodowego, skutkującego ustaleniem równych udziałów stron w majątku wspólnym, podczas gdy okoliczności sprawy wskazują na zasadność ustalenia udziałów nierównych w ten sposób , że uczestnikowi powinien przysługiwać udział wielkości 70% majątku wspólnego, a wnioskodawczyni udział wielkości 30% majątku wspólnego, należy uznać za nietrafny. Analiza akt sprawy prowadzi bowiem do wniosku, iż ostatecznie wnioskodawca precyzując swoje stanowisko wskazał w toku przesłuchania przed Sądem Rejonowym, że „pisząc w odpowiedzi na wniosek, iż podział powinien nastąpić z uwzględnieniem stopnia, w którym każdy z małżonków przyczynił się do jego powstania miałem na myśli to, iż chcę aby tym postępowaniem Sąd rozliczył wszelkie nakłady, jakie poczyniłem z majątku odrębnego na majątek wspólny (…)” k. 360. Na okoliczność sprecyzowania swego żądania przez uczestnika w przytoczony sposób, wskazał również Sąd I instancji w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia (k. 710). Należy w tym miejscu podkreślić, że regulacja art. 43 § 1 kro wprowadza ustawowe domniemanie równości udziałów małżonków w majątku, który był objęty wspólnością ustawową, chyba że małżonek, stosownie do dyspozycji art. 46 § 2 kro, z ważnych powodów zażąda ustalenia przez sąd nierównych udziałów, tj. ustalenia ich z uwzględnieniem stopnia, w którym każdy z małżonków przyczynił się do powstania tego majątku. Tym samym Sąd I instancji w sposób prawidłowy przyjął, że żadna ze stron nie wystąpiła z żądaniem ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym, a zatem zawarte w pkt II zaskarżonego postanowienia orzeczenie o równych udziałach stron należy uznać za odpowiadające prawu.

Jako nietrafny, co do zasady, jawi się także drugi z zarzutów podniesionych przez uczestnika postępowania, a sprowadzający się do błędu w ustaleniach faktycznych poprzez nieuwzględnienie w zasądzonej w pkt IV zaskarżonego postanowienia kwocie spłaty, wydatku w wysokości 46.100,00 zł poczynionego z majątku osobistego wnioskodawcy na majątek wspólny. Zarzut ten, zdaniem Sądu Odwoławczego, jest niczym innym jak tylko polemiką z oceną materiału dowodowego dokonaną przez Sąd I instancji, przy czym zastosowanie znajdują tutaj przedstawione powyżej kryteria skutecznego podważania sędziowskiej oceny materiału dowodowego. Sąd Rejonowy dokonując ustaleń faktycznych w zakresie okoliczności do jakiego majątku weszła darowizna w kwocie 46.100,00 zł poczyniona przez rodziców uczestnika, oparł się na wszelkich zgromadzonych dowodach, w tym na umowie sprzedaży w formie aktu notarialnego z dnia 6 kwietnia 2006 r. (k. 12-14), potwierdzeniach wpłat gotówkowych na łączną kwotę 46.100,00 zł (k.200), przesłuchaniu uczestnika postępowania (k. 353-361, k. 370-372), przesłuchaniu wnioskodawczyni (k. 282-288), a także zeznaniach świadków: J. O. (k. 226-229) oraz I. S. (k. 230-232). Wskazane dowody zostały poddane przez Sąd I instancji ocenie z zachowaniem kryteriów wyrażonych w art. 233 § 1 kpc, a dokonane na ich podstawie ustalenia faktyczne i wyprowadzone z nich wnioski zostały logicznie i szczegółowo uzasadnione w pisemnych motywach zaskarżonego postanowienia (k. 721-722). Poczynione przez Sąd Rejonowy ustalenie, zgodnie z którym przedmiotowa darowizna weszła do majątku wspólnego, jako dokonana na rzecz obojga małżonków, zdaniem Sądu II Instancji znajduje dodatkowo potwierdzenie w argumentach wynikających z doświadczenia życiowego. Powszechną bowiem praktyką jest, że darowizna poczyniona przez rodziców jednego z małżonków celem pomocy w realizacji zakupu wspólnego mieszkania przez tychże małżonków, dokonywana jest na rzecz ich obojga, jako że mieszkanie nabyte przy udziale tych środków służy zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych rodziny powstałej z zawarcia związku małżeńskiego. Nie ulega również wątpliwości, że w przypadku zamiaru przeciwnego, tj. dokonania darowizny na rzecz majątku osobistego jednego z małżonków, biorąc pod uwagę poziom świadomości społecznej społeczeństwa, praktykowane jest czynienie wyraźnego zastrzeżenia w tym przedmiocie na etapie zawierania umowy darowizny. Nadto za prawidłowością przyjętego przez Sąd pierwszoinstancyjny stanowiska, przemawia okoliczność zgłoszenia przez uczestnika przedmiotowej darowizny do Urzędu Skarbowego dopiero po upływie ok. 2 lat od dnia przekazania środków pieniężnych przez rodziców uczestnika i to w czasie, kiedy związek małżeński stron przeżywał już kryzys, w następstwie którego niebawem doszło do ustanowienia rozdzielności majątkowej między małżonkami, a następnie rozwiązania małżeństwa stron przez rozwód. Tym samym, we wskazanych okolicznościach, zgłoszenie tejże darowizny do organu podatkowego stanowi, zdaniem Sądu Odwoławczego, jedynie przejaw dążenia uczestnika do zabezpieczenia swych przyszłych roszczeń oraz wskazuje, że w chwili przekazywania sumy objętej darowizną wnioskodawca miał świadomość przekazywania jej do majątku wspólnego stron postępowania.

W toku postępowania apelacyjnego wnioskodawca zgłosił dalsze nakłady poczynione przez niego z majątku osobistego na stanowiący współwłasność stron lokal mieszkalny położony we W. przy ul. (...), podlegające rozliczeniu w niniejszym postępowaniu. Zgodnie z obliczeniami Sądu Odwoławczego opartymi na dowodach przedstawionych przez uczestnika, od dnia wydania postanowienia przez Sąd I instancji do dnia zamknięcia rozprawy apelacyjnej ½ udziału wnioskodawczyni w kosztach utrzymania mieszkania stanowiącego współwłasność stron, a uiszczonych przez uczestnika, wynosi 2.261,65 zł, natomiast ½ udziału w kosztach związanych ze spłatą kredytu hipotecznego wynosi 5.660,86 zł. Tym samym połowa nakładów poczynionych przez uczestnika postępowania A. O. na lokal stanowiący przedmiot współwłasności, udowodnionych w postępowaniu przed Sądem I i II instancji wynosi 49.256,37 zł (41.333,86 zł (k. 725) + 2.261,65 zł + 5.660,86 zł).

Zgodnie z art. 684 kpc w zw. z art. 567 § 3 kpc Sąd Odwoławczy jest zobligowany do ustalenia z urzędu składu i wartości majątku wspólnego podlegającego podziałowi. Sąd II Instancji przyjął zatem wartość prawa do lokalu mieszkalnego położonego we W. przy ul. (...) ustaloną przez Sąd Rejonowy, tj. w kwocie 449.207,00 zł, przy czym pomniejszył ją o wysokość pozostającego do spłacenia kredytu hipotecznego, tj. kwotę 183.260,37 zł. Tym samym w pkt I niniejszego postanowienia zmieniono pkt I zaskarżonego postanowienia w ten sposób, że wartość przedmiotowej nieruchomości lokalowej określono na kwotę 265.946,63 zł.

Jednocześnie zmianie uległa wartość udziału wnioskodawczyni w majątku wspólnym i przy przyjęciu równych udziałów, wartość przypadającego na nią udziału wynosi 132.973,315 zł, przy czym wartość ta ulega pomniejszeniu o wyliczoną powyżej kwotę 49.256,37 zł stanowiącą część nakładów, jakie powinna była ponieść na rzecz wspólną. W świetle powyższego w pkt I niniejszego postanowienia dokonano także zmiany pkt IV zaskarżonego postanowienia w ten sposób, że zasądzoną nim od uczestnika A. O. na rzecz wnioskodawczyni J. D. spłatę obniżono do kwoty 83.716,95 zł (132.973,315 zł - 49.256,37 zł), pozostawiając termin spłaty i odsetki określone w tym punkcie bez zmian. W tej też części zarzut i wniosek apelacji uczestnika w zakresie obniżenia wysokości spłaty zasądzonej w pkt IV zaskarżonego postanowienia podlegał uwzględnieniu.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Odwoławczy na podstawie art. 386 § 1 kpc zmienił zaskarżone postanowienie i orzekł jak w punkcie I sentencji postanowienia, natomiast na postawie art. 385 kpc w pozostałym zakresie apelację wnioskodawczyni i uczestnika oddalił, o czym orzekł w punkcie II części dyspozytywnej postanowienia.

Rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów postępowania, zawarte w punkcie III sentencji postanowienia znalazło oparcie w art. 520 § 1 kpc w zw. z art. 391 § 1 kpc, zgodnie z którym każdy uczestnik ponosi koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie, jako że strony w równym stopniu są zainteresowane wynikiem postępowania odwoławczego, a ich interesy, z uwagi na obustronne dążenie do podziału majątku wspólnego, nie są sprzeczne.

POSTANOWIENIE

UZASADNIENIE