UZASADNIENIE

A. D. został oskarżony o to, że:

1. w nocy z 7 na 8 października 2014 r. w domu przy ul. (...) w Ł. usiłował zabrać w celu przywłaszczenia rzeczy ruchome stanowiące własność A. S. w ten sposób, że posługując się innymi niebezpiecznymi przedmiotami niż broń palna lub nóż, tj. butelką po wódce (...) oraz stojakiem na tą butelkę działał w sposób bezpośrednio zagrażający życiu pokrzywdzonego poprzez używanie wobec niego przemocy w postaci kilkukrotnego zadawania uderzeń tymi przedmiotami po głowie, czym doprowadził go do stanu nieprzytomności i spowodował u niego obrażenia w postaci: licznych ran zlokalizowanych w środkowej i dolnej części okolicy czołowej oraz w środkowej okolicy twarzoczaszki złamania kości sklepienia czaszki oraz kości podstawy czaszki, rozerwania opon mózgu, stłuczenie ze zmiażdżeniem istoty mózgowej w zakresie obu płatów czołowych będące ciężkim uszczerbkiem na zdrowiu w postaci choroby realnie zagrażającej życiu, którego następstwem była śmierć A. S., lecz zamierzonego celu w postaci zaboru w celu przywłaszczenia należących do wskazanego rzeczy ruchomych nie osiągnął, przy czym będąc wyrokiem Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy V Wydziału Karnego w Warszawie zapadłym w dniu 30 czerwca 2004 r. w sprawie sygn. akt V K 1688/03 uprzednio skazany za przestępstwo popełnione w warunkach art. 64§1 k.k. po odbyciu łącznie, co najmniej roku kary pozbawienia wolności w ciągu pięciu lat po odbyciu w całości lub części ostatniej kary popełnił ponownie przestępstwo rozboju,

tj. o czyn z art. 13§1 k.k. w zw. z art. 280§2 k.k. w zb. z art. 156§1 pkt 2 i § 3 k.k. w zw. z art. 11§2 k.k. w zw. z art. 64§2 k.k.

2. w nocy z 7 na 8 października 2014 r. w domu przy ul. (...) w Ł. usiłował zabrać w celu przywłaszczenia rzeczy ruchome stanowiące własność S. G. w ten sposób, że posługując się innym niebezpiecznym przedmiotem niż broń palna lub nóż, tj. krzesłem działał w sposób bezpośrednio zagrażający życiu pokrzywdzonego poprzez używanie wobec niego przemocy w postaci kilkukrotnego zadawania uderzeń tym przedmiotem po ciele w tym po głowie oraz kopania po ciele, czym doprowadził go do stanu nieprzytomności i spowodował u niego obrażenia w postaci: urazu głowy z utratą przytomności oraz klatki piersiowej z odmą płucną po prawej stronie oraz wieloodłamowe złamanie kości nosa ze zmianami pourazowymi ściany zatoki szczękowej oraz oczodołu lewego będące naruszeniem czynności narządu ciała i rozstrojem zdrowia na okres powyżej 7 dni, innym niż określonym w art. 156§1 k.k., lecz zamierzonego celu w postaci zaboru w celu przywłaszczenia należących do wskazanego rzeczy ruchomych nie osiągnął, przy czym będąc wyrokiem Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy V Wydziału Karnego w Warszawie zapadłym w dniu 30 czerwca 2004 r. w sprawie o ygn.. akt V K 1688/03 uprzednio skazany za przestępstwo popełnione w warunkach art. 64§1 k.k. po odbyciu łącznie, co najmniej roku kary pozbawienia wolności w ciągu pięciu lat po odbyciu w całości lub części ostatniej kary popełnił ponownie przestępstwo rozboju,

tj. o czyn z art. 13§1 k.k. w zw. z art. 280§2 k.k. w zb. z art. 157§1 k.k. w zw. z art. 11§2 k.k. w zw. z art. 64§2 k.k.

Sąd Okręgowy w Warszawie wyrokiem z dnia 15 kwietnia 2016 r. w sprawie sygn. akt XVIII K 227/15 oskarżonego A. D. uznał za winnego popełnienia zarzucanych mu czynów i za czyn z punktu 1 z mocy art. 13§1 k.k. w zw. z art. 280§2 k.k. w zb. z art. 156§1 pkt 2 i § 3 k.k. w zw. z art. 11§2 k.k. w zw. z art. 64§2 k.k. skazał go, a na podstawie art. 280§2 k.k. w zw. z art. 64§2 k.k. w zw. z art. 11§3 k.k. wymierzył mu karę 10 (dziesięciu) lat pozbawienia wolności, a z mocy art. 46§1 k.k. orzekł od oskarżonego na rzecz P. S. i E. S. tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę kwoty po 50.000 (pięćdziesiąt tysięcy) złotych; za czyn z punktu 2 z mocy art. 13§1 k.k. w zw. z art. 280§2 k.k. w zb. z art. 157§1 k.k. w zw. z art. 11§2 k.k. w zw. z art. 64§2 k.k. skazał go, a z mocy art. 280§2 k.k. w zw. z art. 64§2 k.k. w zw. z art. 11§3 k.k. wymierzył mu karę 5 (pięć) lat pozbawienia wolności, zaś z mocy art. 46§1 k.k. orzekł od oskarżonego na rzecz S. G. kwotę 5.000 (pięć tysięcy) złotych tytułem częściowego odszkodowania oraz 7.000 (siedem tysięcy) złotych tytułem zadośćuczynienia; z mocy art. 85§1 i 2 k.k. w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 lipca 2015 roku wymierzył oskarżonemu A. D. karę łączną 12 (dwanaście) lat pozbawienia wolności, na poczet której na podstawie art. 63§1 k.k. zaliczył oskarżonemu okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 15 października 2014 roku do dnia 15 kwietnia 2016 r.; ponadto orzekł o dowodach rzeczowych w oparciu o treść art. 44§2 k.k. oraz art. 230§2 k.p.k., a nadto o opłatach i kosztach postępowania, w tym z mocy art. 624 k.p.k. zwolnił A. D. w całości od zapłaty kosztów sądowych.

Apelację od tego wyroku wniósł obrońca oskarżonego, zarzucając wyrokowi niewspółmierną surowość kar wymierzonych oskarżonemu za czyny opisane w punkcie 1 i 2 wyroku, a tym samym niewspółmierność kary łącznej wymierzonej w wyroku. W konkluzji obrońca oskarżonego wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku stosownie do podniesionego zarzutu oraz o przyznanie wynagrodzenia za obronę z urzędu w postępowaniu przed sądem I i II instancji.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje.

Apelacja obrońcy oskarżonego jest oczywiście bezzasadna i jako taka nie zasługuje na uwzględnienie.

Zarzut rażącej niewspółmierności kary wynikający w przekonaniu apelującego z orzeczenia bezwzględnej kary pozbawienia wolności w wymiarze 10 (dziesięciu) lat pozbawienia wolności za czyn I oraz 5 (pięciu) lat pozbawienia wolności – łącznie na podstawie art. 85kk i art. 86§1 kk kary 12 (dwunastu) lat mógłby być skuteczny jedynie wtedy gdyby skarżący wykazał, że zachodzi wyraźna różnica pomiędzy karą wymierzoną przez Sąd I instancji, a karą która byłaby prawidłowa w świetle dyrektyw art. 53 k.k

Jak wynika z treści uzasadnienia apelacji całość argumentacji w niej zawartej w istocie sprowadza się do polemiki z treścią ustaleń sądu.

Przede wszystkim stwierdzić należy, że przebieg rozprawy przed Sądem Okręgowym i treść obszernego uzasadnienia zaskarżonego wyroku wskazują, że Sąd ten prawidłowo, nie naruszając zasady obiektywizmu wyrażonej w art. 4 k.p.k. ocenił materiał dowodowy przyjmując za podstawę orzeczenia całokształt okoliczności ujawnionych na rozprawie głównej odpowiadających treści zebranych dowodów, zaś uzasadnienie wyroku sporządził zgodnie z wymogami art. 424 k.p.k. szczegółowo podając przesłanki, jakimi kierował się przy orzekaniu w zakresie rozstrzygnięcia o karze.

Podkreślić należy, że Sąd I instancji miał na uwadze to, że czyny przypisane oskarżonemu cechuje znaczny stopień społecznej szkodliwości. Wynika powyższe nie tylko z ustawowego zagrożenia przestępstw przypisanych oskarżonemu, ale także z ustalonych okoliczności faktycznych. Przestępstwa z art. 13§1 k.k. w zw. z art. 280§2 k.k. w zb. z art. 156§1 pkt 2 i §3 k.k. w zw. z art. 11§2 k.k. oraz 13§1 k.k. w zw. z art. 280§2 k.k. w zb. z art. 157§1 k.k. w zw. z art. 11§2 k.k. są zbrodniami zagrożonymi karą nie krótszą niż 3 lata pozbawienia wolności. Prawidłowo Sąd I instancji podniósł, że w realiach niniejszej sprawy stopień społecznej szkodliwości czynów jest znaczny, i to nie tylko z uwagi na rodzaj naruszonego dobra, jakim jest zdrowie i życie ludzkie, ale w szczególności z uwagi na brutalność i skutki działania oskarżonego – w tym nieodwracalne w postaci śmierci pokrzywdzonego A. S.. Trafnie wyeksponował również Sąd meriti motywację oskarżonego, który wchodząc w sposób nieuprawniony do przypadkowego cudzego domu kierował chęcią zysku, a będąc przy tym zaskoczony obecnością pokrzywdzonych, którzy mieli prawo czuć się bezpieczni w tym lokum – oskarżony nie odstąpił od zamiaru popełnienia czynu kradzieży, a zaatakował mężczyzn zadając pokrzywdzonym wiele ciosów zadanych z dużą siłą i skutkujących m.in. wielokrotnymi złamaniami czaszki u A. S. oraz rozstrojem zdrowia i naruszeniem czynności ciała u S. G. na okres powyżej 7 dni w rozumieniu art. 157§1 k.k. Słusznie również jako okoliczność zaostrzającą odpowiedzialność karną Sąd I instancji uwzględnił wcześniejszą wielokrotną karalność oskarżonego i odpowiadanie przez niego w warunkach recydywy w ramach art. 64§2 k.k. co nakazuje wymierzenie kary powyżej dolnej granicy ustawowego zagrożenia.

Mimo istnienia powyższych okoliczności wpływających obciążająco na wymiar kary Sąd I instancji uwzględnił także okoliczności łagodzące, do których bezspornie zaliczył przyznanie się do winy oskarżonego i wyrażenie przez niego skruchy, a także przeproszenie pokrzywdzonych oraz gotowość naprawienia szkody wyrządzonej pokrzywdzonym.

Tym samym Sąd meriti w sposób dogłębny uzasadnił przekonanie w zakresie występowania w sprawie szeregu okoliczności zarówno obciążających, jak i łagodzących mających wpływ na wymiar tak kar jednostkowych, jak i kary łącznej pozbawienia wolności.

Nie można zatem zgodzić się z twierdzeniem obrony, że sam fakt przyznania się oskarżonego do popełnienia zarzucanych mu czynów, złożenie przez niego obszernych wyjaśnień wyrażenie przez niego skruchy i deklaracja odnośnie dobrowolnego poddania się karze oraz gotowość naprawienia szkody pokrzywdzonym przemawia za uznaniem, że oskarżony zrozumiał naganność i konsekwencje swoich czynów, co w efekcie przemawia za orzeczeniem kary – tak w zakresie kar jednostkowych, jak i kary łącznej - w łagodniejszym wymiarze. Jako skuteczne nie mogą być uznane także argumenty obrońcy odnośnie sytuacji rodzinnej oskarżonego, jego przywiązania do konkubiny i dzieci – w tym wspólnego dziecka skoro z uzasadnienia Sądu I instancji bezspornie wynika, że również na uwadze Sąd Okręgowy miał sposób funkcjonowania oskarżonego przed popełnieniem czynów (vide k. 478v).

W tym stanie rzeczy podkreślenia wymaga, że orzeczone kary pozbawienia wolności za poszczególne czyny tj. w wymiarze 10 (dziesięciu) lat za czyn z art. 13§1 k.k. w zw. z art. 280§2 k.k. w zb. z art. 156§1 pkt 2 i §3 k.k. w zw. z art. 11§2 k.k. w zw. z art. 64§2 k.k. oraz w wymiarze 5 (pięciu) lat za czyn z art. 13§1 k.k. w zw. z art. 280§2 k.k. w zb. z art. 157§1 k.k. w zw. z art. 11§2 k.k. w zw. z art. 64§2 k.k. – mieszczą się w progu ustawowego zagrożenia czynów i jej wymiar nie jest dotknięty rażącą niewspółmiernością.

Podobnie nie można uznać, by orzeczona na podstawie art. 85 k.k. i art. 86§1 k.k. w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 lipca 2015 r. kara łączna w wymiarze 12 (dwunastu) lat była rażąco niewspółmiernie surowa. Zauważenia w tym miejscu należy, że zgodnie z treścią art. 86 k.k. w brzmieniu obowiązującym do dnia 1 lipca 2015 roku granicę dolną wymiaru kary stanowi najwyższa z kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa. Granica wynikająca z sumy kar jest z kolei korygowana górnymi granicami dla danego rodzaju kary. W rozpatrywanej sprawie Sąd Okręgowy miał możliwość wymierzenia kary łącznej w granicach od 10 lat do 15 lat pozbawienia wolności, a wymierzył oskarżonemu karę 12 lat pozbawienia wolności przy zastosowaniu zasady aspiracji, zbliżonej do absorpcji. Powyższa kara w żaden sposób nie przekracza granic określonych w art. 86 k.k. w brzmieniu obowiązującym do dnia 1 lipca 2015 roku.

Przy wymiarze kary oskarżonemu nie zostały zatem przekroczone granice swobodnego uznania sędziowskiego, a tym samym nie można mówić o rażącej niewspółmierności kary w rozumieniu art. 438 pkt 4 k.p.k. Skoro nie została wykazana taka nietrafność orzeczenia o karze, która uzasadniałaby jego zmianę - to zaskarżony wyrok należało utrzymać w tym zakresie w mocy.

Zmiana dokonana przez Sąd Apelacyjny dotyczy wyłącznie zaliczenia okresu rzeczywistego pozbawienia wolności oskarżonego na poczet orzeczonej kary. Zgodnie bowiem z informacją Dyrektora Aresztu Śledczego W. – B. na poczet orzeczonej zaskarżonym wyrokiem kary łącznej pozbawienia wolności winien być zaliczony okres od dnia 15.10.20114 r. do dnia 30.11.2015 r. oraz od dnia 11.12.2015 r. do dnia wyroku – bowiem w okresie od 30.11.2015 r. do dnia 11.12.2015 r. w trakcie stosowania tymczasowego aresztowania w niniejszej sprawie wprowadzono oskarżonemu do wykonania zastępczą karę pozbawienia wolności w wymiarze 11 dni orzeczoną wyrokiem Sądu Rejonowego dla Warszawy Woli w Warszawie w sprawie sygn. akt III K 1046/11 (vide – pismo Dyrektora AŚ W. – B. k. 463).

Rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze wydano w oparciu o przepisy art. 624§1 k.p.k. i art. 626§1 k.p.k. mając na uwadze sytuację oskarżonego, który przebywając w zakładzie karnym nie posiada dochodów. Natomiast rozstrzygnięcie o wynagrodzeniu dla obrońcy z urzędu ma uzasadnienie w odnośnych przepisach rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. 2015.1801).

Wobec powyższego Sąd Apelacyjny orzekł jak w części dyspozytywnej wyroku.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE