UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 5 kwietnia 2016 r. J. W. wystąpił przeciwko pozwanemu (...) w O. W. z roszczeniem o uznanie wręczonego mu wypowiedzenia umowy o pracę za bezskuteczne.

W uzasadnieniu swojego roszczenia wskazał, że w Inspektoracie (...) w K. pracuje ponad 20 lat a na zajmowanym stanowisku do spraw zabezpieczeń i sankcji ma dostęp do wielu aplikacji, które zawierają dane o większym zakresie i ważności danych niż baza (...) i nigdy nie wykorzystywał tych zasobów do celów innych niż powierzone mu zadania służbowe. Nigdy nie był przez pracodawcę napominany lub ukarany za nienależyte wypełnianie swoich obowiązków, złamanie jakichkolwiek przepisów związanych z wykonywana pracę, czy tez naruszenie innych zasad.

Powód przyznał jednocześnie, że w okresie od grudnia 2015 r. do stycznia 2016 r. na swoim stanowisku pracy dokonał przejrzenia w aplikacji (...) danych osób wymienionych w wypowiedzeniu, co nie miało związku z jego pracą i zleconymi zadaniami służbowymi. Wskazał, że sprawdzenia danych dokonał jedynie z „ciekawości” chcąc ustalić w jakim te osoby są wieku. Danych tych nie utrwalał, rejestrował jak również nie udostępniał innym osobom.

Powód na tej podstawie stwierdził, że zastosowanie wobec niego najbardziej dotkliwej sankcji z pominięciem innych, mniej dotkliwych środków ukarania jest dla niego krzywdzące i dlatego wniósł jak w pozwie.

Pozwany (...)w O. w odpowiedzi na pozew z dnia 18 kwietnia 2016 r. wniósł o oddalenie powództwa i zasadzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Na rozprawie w dniu 19 maja 2016 r. pełnomocnik powoda wniosek o przyznanie kosztów zastępstwa procesowego cofnął.

W uzasadnieniu swojego stanowiska w sprawie pozwany wskazał, że w związku z raportem otrzymanym z Departamentu (...) Bezpieczeństwem (...) Centrali ZUS w W. o pobieraniu z aplikacji PESEL_ (...) danych dotyczących Dyrektora Zakładu (...) Oddział w O. W. D. S.-F. dokonal analizy działań podejmowanych przez powoda i stwierdził, że ten nieuzasadnienie pobrał poprzez aplikacje PESEL_ (...) dane dotyczące osób, wśród których znaleźli się pracownicy pozwanego oraz osoby powszechnie znane. Z ustalen pozwanego wynikało, że w okresie od października 2015 r. do stycznia 2016 r. powód dokonal nieuprawnionych i nieuzasadnionych wykonywaniem obowiązków służbowych pobrań danych dotyczących łącznie 24 osób.

Pozwany w uzasadnieniu swojego stanowiska wskazał, że takim działaniem powód naruszył zapisy Polityki (...) w obszarze zarządzania aktywami stanowiącej załącznik Nr 3 do polityki (...) w(...), zapisy Regulaminu Pracy w punktach wskazanych w uzasadnieniu a także przepisy ustawy o ochronie danych osobowych.

Dlatego też zdaniem pozwanego pracodawcy działania podjęte przez powoda uniemożliwiają dalsze zatrudnienie powoda u pozwanego.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód J. W. zatrudniony był u pozwanego początkowo na umowę o pracę na czas określony od dnia 22 stycznia 1996 r. od dnia 23 stycznia 1998 r. a następnie od dnia 24 stycznia 1998 r. na podstawie umowy o prace na czas nieokreślony.

Dowód: akta osobowe powoda, posiłkowo umowa o prace k- 4 , wyjaśnienia stron.

Obecnie powód zajmuje stanowisko specjalisty ds. zabezpieczeń i sankcji.

Jego bezpośrednim przełożonym jest P. W. – Kierownik (...) Referatu (...) Dochodów.

Dowód: akta osobowe - w szczególności karta zakresu obowiązków i odpowiedzialności oraz uprawnień pracownika k-227 tych akt), wyjaśnienia powoda k-

Powód nie jest członkiem związku zawodowego i nie zwracał się do związku zawodowego o reprezentowanie go przez pracodawcą.

Dowód j.w

W ramach stosunku pracy był zapoznany z Regulaminem Pracy wraz z załącznikami i sukcesywnie z zarządzeniami zmieniającymi regulamin pracy (...)

W związku z wykonywaną praca oraz zajmowanym stanowiskiem powód miał dostęp do programów PESEL i przyznane uprawnienia do programów z grupy (...)

Dowód: oświadczenia w aktach osobowych, wyjaśnienia powoda, zeznania świadka P. S. (1) k- 24-25.

W związku raportem z Departamentu (...) Bezpieczeństwem (...) z Centrali ZUS w W. dotyczącym pobierania w aplikacji PESEL/ (...) danych dotyczących Dyrektora (...) Oddział w O. W. D. F. dokonano analizy działań podejmowanych przez powoda i w wyniku tych sprawdzeń stwierdzono, że pobierał on dane również innych osób, które nie były niezbędne do wykonywania jego zadań związanych z powierzoną pracą.

Przeprowadzone sprawdzenie doprowadziło do ustaleń, że powód w okresie od grudnia 2015 r. do stycznia 2016 r., z ciekawości chwili sprawdzał czy ojciec święty mieszkał stale na franciszkańskiej, bądź ile L. mają lat albo czy mąż dyrektor oddziału to osoba którą zna, kiedy nowa dyrektor ma urodziny, w aplikacji PESEL/ (...) dane dotyczące tych osób zarówno będących pracownikami (...) jak i osób publicznych.

I tak Dyrektora Oddziału D. S.-F. w trzech datach tj. 3-12-2015 r., 4-12-2015 r., 30-12-2015 r; w dniu 4-12-2015 r. M. T., I. T., M. P., K. M., T. F., A. F., H. F., K. P., K. W., D. L., T. R.; w dniu 10-12-2015 r. J. C., W. K. w dniu 31-12-2015 r. H. K., S. G., S. B. w dniu 12-01-2016 r. P. G., P. S. (2); wdniu 21-01-2016 r. S. N.; w dniu 29-01-2016 r. E. L., K. L., M. L..

Dowód: zeznania świadka P. W. k- 23-24, zeznania świadka P. S. (1) k- 24-25, wyjaśnienia stron (powód k- 26-27, za pozwanego D. F. k- 27-28), akta osobowe powoda od k- 258 i nast.

Biorąc powyższe ustalenia za podstawę pismem z dnia 30 marca 2016 r. doręczonym powodowi/pracownikowi w dniu sporządzenia pisma powołując się na naruszenie przez powoda zarówno Polityki (...) w obszarze zarządzania aktywami stanowiącej załącznik do Regulaminu jak i na Regulamin Pracy (...), ze względu na utratę zaufania do pracownika wypowiedziano mu umowę o pracę.

Powyższy stan faktyczny ustalono na podstawie wskazanych w tekście dowodów, zeznań świadków oraz wyjaśnień stron a ponadto tekstu Regulaminu Pracy (...) , Polityki bezpieczeństwa (...) w (...) i załącznika Nr 3 do Polityki bezpieczeństwa w (...)- Polityki bezpieczeństwa (...) w (...) w obszarze zarządzania aktywami- w załączeniu do akt..

Ustalone okoliczności nie są sporne.

Sąd zważył co następuje.

Zgodnie z treścią art. 30. § 1. k.p. umowa o pracę rozwiązuje się między innymi przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem).

Zgodnie z § 3. oświadczenie każdej ze stron o wypowiedzeniu lub rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinno nastąpić na piśmie.

Zgodnie z § 4. w oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony (…) powinna być wskazana przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy.

Przyczyna taka powinna być konkretna i rzeczywista/prawdziwa (nie pozorna) oraz na tyle istotna aby uzasadniała dokonanie wypowiedzenia.

Zgodnie z treścią art. 36 § 1 pkt 3 k.p. Okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony i umowy o prace zawartej na czas określony jest uzależniony od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy i wynosi 3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata.

Pismo wypowiadające powodowi umowę o pracę z dnia 30 marca 2016 r. prawidłowo określa okres wypowiedzenia umowy na 3 miesiące (tj. do 30 czerwca 2016 r.)

Pismo wypowiadające powodowi umowę o pracę wskazanie ponadto przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę określając najpierw rodzaj naruszonych obowiązków, a więc pobranie w okresie od grudnia 2015 r. do stycznia 2016 r. bez uzasadnienia wykonywaną pracą z aplikacji PESEL/ (...) danych dotyczących osób będących pracownikami (...)

w tym Dyrektora Oddziału D. S.-F. w trzech datach tj. 3-12-2015 r., 4-12-2015 r., 30-12-2015 r.

W dniu 4-12-2015 r. ponadto M. T., I. T., M. P., K. M., T. F., A. F., H. F., K. P., K. W., D. L., T. R..

W dniu 10-12-2015 r. J. C., W. K..

W dniu 31-12-2015 r. H. K., S. G., S. B..

W dniu 12-01-2016 r. P. G., P. S. (2),

W dniu 21-01-2016 r. S. N.

W dniu 29-01-2016 r. E. L., K. L., M. L.

Wskazano w nim, że dane dotyczą pracowników ZUS w tym Dyrektora Oddziału oraz osób funkcjonujących w przestrzeni publicznej, co wyklucza przypadkowość działania.

Na tej podstawie przyjęto, że takie działanie w sposób ewidentny łamie nakaz dołożenia szczególnej staranności w celu ochrony interesów osób, których dane osobowe są zbierane oraz przetwarzane, a także narusza nakaz korzystania z narzędzi, sprzętu techniki biurowej i sprzętu komputerowego tylko dla celów służbowych.

W piśmie wypowiadającym umowę wskazano, że w ten sposób naruszone zostały przepisy § 12 Polityki (...) w obszarze zarządzania aktywami stanowiącej załącznik Nr 3 do Polityki (...) w (...) i Regulaminu Pracy (...), co w kontekście naruszonego obowiązku, stanu świadomości i woli pracownika spowodowało całkowitą utratę zaufania do niego i uniemożliwia dalsze zatrudnienie w Oddziale.

§ 12 załącznika Nr 3 do „Polityki bezpieczeństwa informacji w (...)” umieszczony jest w rozdziale 2 – Akceptowalne użycie aktywów.

Stanowi on w pkt 1, że uprawnienia pracowników Zakładu do korzystania z zasobów informacyjnych, środków przetwarzania informacji i aktywów związanych ze środkami przetwarzania informacji powinny wynikać z zakresu zadań realizowanych za zajmowanym stanowisku według regulaminu organizacyjnego, określonych w karcie opisu stanowiska pracy; zakresu obowiązków, odpowiedzialności i uprawnień pracownika określonych w Regulaminie organizacyjnym (...) w odniesieniu do członków Zarządu, dyrektorów i wicedyrektorów komórek organizacyjnych centrali, dyrektorów i zastępców dyrektorów oddziałów oraz głównych księgowych oddziałów i głównych lekarzy orzeczników, karcie zakresu obowiązków i odpowiedzialności oraz uprawnień pracownika.

Pkt 2 określa zaś, że uprawnienia osób wykonujących na rzecz Zakładu zadania w ramach umów, do korzystania z zasobów informacyjnych, środków przetwarzania informacji i aktywów związanych ze środkami przetwarzania informacji powinny wynikać z treści tych umów.

Pkt 3 określa, że nadawanie uprawnień do korzystania zasobów informacyjnych i środków przetwarzania informacji oraz dostęp do budynków i pomieszczeń Zakładu. Powinno odbywać się zgodnie z uregulowaniami wewnętrznych aktów prawnych wprowadzonych przez właścicieli tych aktywów.

Rozdział IV Regulaminu Pracy (...) zatytułowanym - Podstawowe obowiązki pracownika w § 14 pkt 1 określa, że do podstawowych obowiązków pracownika Zakładu należy w szczególności: rzetelne i sumienne wykonywanie pracy (pp. 1), przestrzeganie obowiązującego w Zakładzie Regulaminu pracy i ustalonego porządku oraz czasu pracy (pp.3), przestrzeganie zasad współżycia społecznego (pp.4), dołożenie szczególnej staranności w celu ochrony interesów osób, których dane osobowe są zbierane oraz przetwarzane w systemie tradycyjnym i informatycznym oraz chronienie tych danych przed niepowołanym dostępem, nieuzasadnioną modyfikacją, zniszczeniem, nielegalnym ujawnieniem lub pozyskiwaniem (pp. 9), korzystanie z narzędzi, sprzętu techniki biurowej i sprzętu komputerowego tylko w celach służbowych. (pp. 12)

Z ustalonego przez Sąd stanu faktycznego w kontekście powyższego uznać należy, że przyczyny podane w uzasadnieniu wypowiedzenia a stanowiące podstawę utraty zaufania do powoda przez pracodawcę są zarówno konkretne jak i prawdziwe.

W tym miejscu należy zwrócić uwagę, że sformułowanie „utrata zaufania” w kodeksie pracy nie występuje. Samo zaś pojęcie jest niejednoznaczne.

W obecnym orzecznictwie sądów utrata zaufania do pracownika jest jednak uważana za usprawiedliwioną przyczynę wypowiedzenia umowy o pracę.

W swoich orzeczeniach z 25 listopada 1997 r. (I PKN 385/ 97) i 5 marca 1999 r. ( (...)) Sąd Najwyższy przyjął, że utrata zaufania do pracownika może stanowić przyczynę uzasadniającą wypowiedzenie umowy o pracę, "jeżeli znajduje oparcie w przesłankach natury obiektywnej oraz racjonalnej i nie jest wynikiem arbitralnych ocen lub subiektywnych uprzedzeń".

Wskazanie przez pracodawcę jako podstawy wypowiedzenia utraty zaufania zostało skonkretyzowane.

W związku z tym, utrata zaufania tak podana uzasadnia wypowiedzenie umowy o pracę, znajdując oparcie w przesłankach natury obiektywnej i racjonalnej.

Nie jest wynikiem arbitralnych ocen lub subiektywnych uprzedzeń.

Przyczyna wypowiedzenia, z uwagi na utratę zaufania, może dotyczyć każdego pracownika, bez względu na zajmowane przez niego stanowisko lub pełnioną funkcję.

Musi jednak zawsze dotyczyć konkretnego zachowania lub działania. Działanie pracownika w ocenie sądu nie musi być ciężkim naruszeniem obowiązków pracowniczych (bo jako takie uzasadniałoby rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia), nie musi być działaniem celowym, świadomym ani zawinionym.

Może polegać zarówno na działaniu jednorazowym jak i wielu drobnych uchybieniach mających wpływ na działanie firmy,

Zachowanie powinno być ocenione jako naganne, nawet jeżeli nie jest zawinione

Utrata zaufania uzasadniająca wypowiedzenie umowy o pracę może opierać się zatem na każdym działaniu/zaniechaniu pracownika, w wyniku którego nie można obiektywnie wymagać od pracodawcy, by nadal darzył pracownika zaufaniem.

W świetle powyższych rozważań stwierdzić należy zdaniem sądu, że pozwany oceniając zachowanie powoda miał podstawy aby utracić do niego zaufanie.

Art. 45 § 1 k.p. określa, że w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o prace zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy – stosownie do żądania pracownika- orzeka o bezskuteczności wypowiedzeniem (…) albo o odszkodowaniu.

W rozpoznawanej sprawie sąd nie dopatrzył się naruszenia przepisów o wypowiadaniu umów o pracę a w związku z wywodami zawartymi powyżej brak jest również podstaw do uznania aby wypowiedzenie było nieuzasadnione.

Zdaniem sądu ocena, czy pracodawca powinien w zaistniałej sytuacji dokonać gradacji i zamiast wypowiedzenia zastosować np. odpowiedzialność porządkową nie mieści się w ramach kognicji sądu bowiem wpływałaby na jedną z podstawowych zasad – prawa swobodnego doboru kadr.

Dlatego też wypowiedzenie wręczone powodowi w dniu 30 marca 2016 r. należy uznać za skuteczne i uzasadnione a pozew w sprawie należało oddalić.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 108 § 1 k.p.c. w zw. z art. 102 k.p.c.

SSR Andrzej Dziuba

Z.:

1) Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem i pouczeniem doręczyć powodowi

2) Za 14 dni do uprawomocnienia lub z apelacją.

K., dn. 7 czerwca 2016 r.

SSR Andrzej Dziuba

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE