Sygn. akt II Ca 331/16
K., dnia 27 października 2016 r.
Sąd Okręgowy w Kaliszu II Wydział Cywilny Odwoławczy
w składzie:
|
Przewodniczący: |
SSO Wojciech Vogt (spr.) |
|
Sędziowie: |
SSO Henryk Haak SSO Małgorzata Pilarczyk |
|
Protokolant: |
st. sekr. sąd. Elżbieta Wajgielt |
po rozpoznaniu w dniu 27 października 2016 r. w Kaliszu
na rozprawie
sprawy z powództwa R. P.
przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W.
o zapłatę
na skutek apelacji pozwanego
od wyroku Sądu Rejonowego w Ostrowie Wielkopolskim
z dnia 31 marca 2016r. sygn. akt I C 177/14
1. oddala apelację,
2. zasądza od pozwanego (...) S.A. w na rzecz powódki R. P. kwotę 2400 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym
SSO Małgorzata Pilarczyk SSO Wojciech Vogt SSO Henryk Haak
Dnia 3 listopada 2016 roku
II Ca 331/16
Powódka R. P. wniosła przeciwko pozwanemu (...) Spółce Akcyjnej w W. o zapłatę kwoty 18 000,00 zł tytułem zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 30 sierpnia 2008 r. oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
Pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów.
Sąd Rejonowy w Ostrowie Wielkopolskim wyrokiem z dnia 31 marca 2016 r. zasądził od (...) Spółka Akcyjna w W. na rzecz powódki R. P. kwotę 16.000 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 30 sierpnia 2008 r.; oddalił powództwo w pozostałym zakresie i orzekł o kosztach postepowania.
Apelację od tego rozstrzygnięcia złożył pozwany zaskarżając wyrok w części zasądzającej od pozwanego na rzecz powódki kwotę 11.000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 30 sierpnia 2008 r. do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia ; odsetki ustawowe od kwoty 5.000 zł od dnia 30 sierpnia 2008 r. do dnia wyrokowania oraz w zakresie kosztów procesu.
Wyrokowi zarzucił:
naruszenie przepisów prawa materialnego poprzez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie:
a/ art. 361 § 1 k.c. polegającego na przyjęciu, iż zostały spełnione przesłanki wystąpienia adekwatnego związku przyczynowego między zdarzeniem a szkodą i jej rozmiarem w wysokości przyjętej przez Sąd I instancji,
b/ art. 445 k c. poprzez uznanie, że kwota łącznie 38.000,00 zł. przyznana tytułem zadośćuczynienia jest odpowiednia do rozmiaru krzywdy doznanej przez powódkę na skutek zdarzę zdarzenia z dnia 21.05.2008 r. mając na uwadze realne następstwa zdarzenia, a także okoliczność, iż pozwany wypłacił powódce z tytułu przedmiotowego zdarzenia w 2008 i 2010 r. zadośćuczynienie w wysokości 22.000,00 zł.
W oparciu o te zarzuty wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w kwestionowanej części, łącznie z rozliczenie kosztów i zasądzenie kosztów za drugą instancje.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.
Sąd Okręgowy w całości podziela ustalenia faktyczne i rozważania dokonane przez Sąd Rejonowy i uznaje je za własne. W takiej sytuacji gdy sąd odwoławczy orzeka na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w pierwszej instancji i aprobuje dotychczasowe ustalenia, nie musi ich powtarzać (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 26 kwietnia 2007 r., II CSK 18/07, Lex nr 966804; orzeczenie Sadu Najwyższego z dnia 13 grudnia 1935 r., C III 680/34. Zb. Urz. 1936, poz. 379, z dnia 14 lutego 1938 r.., C II 21172/37, Przegląd Sądowy 1938, poz. 380 i z dnia 19 listopada 1998 r., III CKN 792/98, OSNC 1999, nr 4, poz. 83; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 marca 2006 r., I CSK 147/05).
Nie jest trafny zarzut, że Sąd przyznał powódce zadośćuczynienie w wysokości, która nie jest odpowiednia do doznanej krzywdy.
Sąd Rejonowy wysokość te określił na kwotę 38.000 zł
Uwzględniając zakres doznanej krzywdy i trwałość jej skutków Sąd Okręgowy ocenia, że powyższa kwota jest kwotą odpowiednią i przyznając zadośćuczynienie w takiej wysokości Sąd Rejonowy nie naruszył prawa materialnego.
Należy podkreślić, że w wyniku wypadku powódka nabawiła się trwałego uszczerbku na zdrowiu w wysokości 9%. Już ta okoliczność, która ma charakter obiektywny uzasadnia przyznanie zadośćuczynienia w wysokości przyznanej przez Sąd.
Jednak ustalając wysokość zadośćuczynienia Sąd Rejonowy wziął pod uwagę wszystkie istotne okoliczności mające wpływ na zakres doznanej krzywdy. Sąd wziął pod uwagę, że powódka doznała trwałego uszkodzenia stawu łokciowego i mikroblizny na twarzy, a ponadto przechodziła przez kilka miesięcy rozstrój zdrowia psychicznego i w postaci zaburzeń emocji i zachowania. W chwili wypadku powódka miała pod opieka dwoje małoletnich synów. Przez okres pięciu tygodni nosiła szynę gipsową. Przez trzy tygodnie na twarzy utrzymywał się strup będący wynikiem zdartej skóry. U powódki stwierdzono także umiarkowany stopień niepełnosprawności z powodu na chorobę układu ruchu i zaburzenia neurologiczne.
Analiza orzecznictwa – w szczególności sądów okręgowych i apelacyjnych – wskazuje, że w podobnych przypadkach kwota przyznanego zadośćuczynienia oscyluje w granicach 40.000 zł.
Powyższe rozważania wskazują również na niezasadność apelacji pozwanego, gdyż zasądzając tak wyważone zadośćuczynienie, odpowiednie do doznanej krzywdy Sąd I instancji nie naruszył prawa materialnego.
Badania Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości dotyczące praktyki sądowej w zakresie zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę wskazują, że Sąd Rejonowy - co nie jest sprawą łatwą wobec płynności i ocennego charakteru przesłanek w relacji do stanowczego wniosku - ustalając kwotę zadośćuczynienia zrobił to na poziomie wynikającym z orzeczeń sądów wyższych instancji i Sądu Najwyższego (por. Mikołaj Wild, Wysokość zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę w orzecznictwie sądów, Instytut Wymiaru Sprawiedliwości – Prawo w działaniu, Nr 15, s. 269 i n. ).
Nie jest również uzasadniony zarzut naruszenia prawa materialnego w zakresie terminu początkowego zasądzenia odsetek.
Skarżący podnosi, że odsetki powinny być zasądzone od chwili wyrokowania. Z art. 481 k.c. wyraźnie wynika, że odsetki należą się za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego. Nie ulega wątpliwości, że wyrok zasądzający zadośćuczynienie jest wyrokiem deklaratoryjnym (por. orzeczenie Sądu Najwyższego II CSK 595/13, Lex 1504837).
W wyroku z dnia 18 września 1970 r. Sąd Najwyższy podkreślił, że z charakteru świadczenia w postaci zadośćuczynienia, którego wysokość zależna jest od oceny rozmiaru doznanej krzywdy , ze swojej istoty trudno wymiernej i zależnej od szeregu okoliczności związanych z następstwami uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia wynika, że obowiązek jego niezwłocznego spełnienia powstaje po wezwaniu dłużnika (II PR 257/70, OSN C 1971, z.6, poz. 103). Jest to moment wymagalności świadczenia, które zresztą powstało wcześniej, bo w momencie wyrządzenia szkody. Zobowiązany nie spełniając świadczenia w tym terminie dopuszcza się opóźnienia, za które należą się odsetki ustawowe.
Sąd Okręgowy nie podziela poglądu, że w takiej sytuacji odsetki należą się od chwili wyrokowania. Obowiązek zapłaty zadośćuczynienia powstał w chwili wyrządzenia szkody, a opóźnienie w spełnieniu świadczenia od momentu wezwania dłużnika do spełnienia świadczenia. W literaturze broniony jest pogląd mocniejszy, mówi się mianowicie że w wypadku czynu niedozwolonego zobowiązanie dłużnika powinno być spełnione niezwłocznie, a wynika to z właściwości zobowiązania ( por. Marcin Lemkowski, Odsetki cywilnoprawne, Warszawa 2007.s, 271 – wówczas odsetki byłyby liczona od dnia szkody).
Także ustalenie wartości szkody według cen z chwili wyrokowania nie uzasadnia zasądzenia odsetek od dnia wyrokowania. Takie podejście pomija zupełnie fakt, że przez pewien czas osoba odpowiedzialna już opóźniała się ze spełnieniem świadczenia odszkodowawczego, być może w innej wysokości – ustalonej według daty wyrządzenia szkody. W niniejszej sprawie nie zostało wykazane aby zadośćuczynienie należne powódce w chwili wyrządzenia szkody miało być niższe niż w chwili wyrokowania.
Mając powyższe na uwadze należało, zgodnie z art. 385 i orzec jak w sentencji. O kosztach orzeczono zgodnie z art. 98 k.p.c.
Małgorzata Pilarczyk Wojciech Vogt Henryk Haak