UZASADNIENIE

Powódka (...) Sp. z o.o. we W. w pozwie skierowanym przeciwko Gminie C. wniosła o zasądzenie od pozwanej na jej rzecz kwoty 47970,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia 03 listopada 2013 r. do dnia zapłaty oraz kosztów procesu wg norm przepisanych.

W uzasadnieniu swojego żądania powódka podała, że dochodzi roszczenia z tytułu wykonanych robót budowlanych zgodnie z umowami nr (...) z dnia 01.08.2013 r. oraz nr (...) z dnia 01.08.2013 r. Obie umowy były realizacją jednego zamówienia publicznego i jednego przetargu organizowanego przez stronę pozwaną, a wygranego przez stronę powodową. Łączna kwota z w/w umów wynosi 289023,29 zł brutto. Na podstawie umów cesji: nr (...) oraz nr (...) z dnia 19.08.2013 r. strona pozwana powinna zapłacić na rzecz podwykonawcy łącznie kwotę 143910,00 zł brutto. Pozostała część, a więc 145113,29 zł brutto, strona pozwana była zobowiązana wpłacić na rachunek bankowy strony powodowej. Pozwana dokonała zapłaty jedynie 97143,29 zł brutto. Zatem wciąż zalega powódce ze spłatą kwoty 47970,00 zł brutto.

W dniu 19.12.2014 r. Sąd wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym orzekając zgodnie z żądaniem pozwu.

Pozwana Gmina C. w sprzeciwie od nakazu zapłaty wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powódki na jej rzecz kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwana kategorycznie zaprzeczyła, aby była zobowiązana do zapłaty kwoty 47970,00 zł na jej rzecz, gdyż roszczenie powódki o zapłatę tej kwoty wygasło z chwilą jej zapłaty przez pozwaną na rzecz M. Ł.. Zapłata ta nastąpiła na zasadzie odpowiedzialności solidarnej wynikającej z art. 647^{(

1)} § 5 k.c. Pozwana zapłaciła powódce całe należne jej wynagrodzenie, z tytułu wykonania przedmiotu umów o nr: (...) oraz nr (...)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka (...) Sp. z o.o. we W. złożyła ofertę na „Budowę dwóch placów zabaw w ramach programu (...) przy Szkole Podstawowej w P. i przy Szkole Podstawowej w C., w postępowaniu prowadzonym w trybie przetargu nieograniczonego, oznaczonego nr (...) W dniu 16.06.2013 r., o godz. 11:00, dokonano otwarcia ofert. Następnie pismem z dnia 25.07.2013 r. Gmina C. zawiadomiła wszystkich wykonawców o wyborze najkorzystniejszej oferty, tj. oferty złożonej przez (...) Sp. z o.o. we W..

(dowód: informacja z otwarcia ofert – k. 23, zawiadomienie o wyborze najkorzystniejszej oferty – k. 24-25)

Na podstawie w/w przetargu w dniu 01.08.2013 r. powódka zawarła z pozwaną umowę nr (...) której przedmiotem była budowa placu zabaw, w ramach programu (...), przy Szkole Podstawowej w P.. Termin wykonania zamówienia określono od dnia 22.07.2013 r. do dnia 20.09.2013 r. Za wykonanie przedmiotu umowy strony ustaliły wynagrodzenie ryczałtowe w wysokości 85175,89 zł netto (104766,34 zł brutto). Wystawienie faktury miało nastąpić na podstawie podpisanego przez zamawiającego oraz inspektora nadzoru (bez uwag) protokołu odbioru. Zapłata miała nastąpić w terminie 30 dni od dnia doręczenia prawidłowo wystawionej faktury VAT za wykonane roboty.

(dowód: umowa nr (...) – k. 27-34)

Na podstawie w/w przetargu w dniu 01.08.2013 r. powódka zawarła z pozwaną umowę nr (...) której przedmiotem była budowa placu zabaw w ramach programu (...) przy Szkole Podstawowej w C.. Termin wykonania zamówienia określono od dnia 22.07.2013 r. do dnia 20.09.2013 r. Za wykonanie przedmiotu umowy strony ustaliły wynagrodzenie ryczałtowe w wysokości 149802,40 zł netto (184256,95 zł brutto). Wystawienie faktury miało nastąpić na podstawie podpisanego przez zamawiającego oraz inspektora nadzoru (bez uwag) protokołu odbioru. Zapłata miała nastąpić w terminie 30 dni od dnia doręczenia prawidłowo wystawionej faktury VAT za wykonane roboty.

(dowód: umowa nr (...) – k. 35-42)

W obu w/w umowach, tj. nr (...) i nr (...) postanowiono, że wykonawca może powierzyć, zgodnie z ofertą wykonawcy, wykonanie części robót lub usług podwykonawcom, pod warunkiem, że posiadają oni kwalifikacje do ich wykonania. W takim wypadku wykonawca ma obowiązek zwrócić się z pisemnym wnioskiem do zamawiającego o wyrażenie zgody na powierzenie robót podwykonawcy, który będzie uczestniczył w realizacji przedmiotu umowy. Zamawiający, w terminie 14 dni od otrzymania wniosku, może zgłosić sprzeciw lub zastrzeżenia i żądać zmiany wskazanego podwykonawcy z podaniem uzasadnienia. Jeżeli zamawiający w terminie 14 dni od przedstawienia mu przez wykonawcę umowy z podwykonawcą lub jej projektu wraz z częścią dokumentacji dotyczącą wykonania robót określonych w umowie lub projekcie, nie zgłosi na piśmie sprzeciwu lub zastrzeżeń, uważa się, że wyraził na zgodę na zawarcie umowy. Jednocześnie jeżeli w terminie określonym w umowie z podwykonawcą, Wykonawca nie dokona w całości lub w części zapłaty wynagrodzenia podwykonawcy, a podwykonawca zwróci się z żądaniem zapłaty tego wynagrodzenia bezpośrednio przez zamawiającego na podstawie art. 647^{(

1)} § 5 k.c. i udokumentuje zasadność takiego żądania fakturą zaakceptowaną przez wykonawcę i dokumentami potwierdzającymi wykonanie i odbiór fakturowanych robót, zamawiający zapłaci na rzecz podwykonawcy kwotę będącą przedmiotem jego żądania. Zamawiający potrąci wówczas powyższą przysługującą kwotę z wynagrodzenia wykonawcy.

(dowód: umowa nr (...) – k. 27-34, umowa nr (...) – k. 35-42)

W dniu 19.08.2013 r., we W., powódka zawarła z podwykonawcą M. Ł., prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą (...), umowę nr (...). Podstawą zawarcia tej umowy była umowa nr (...) z dnia 01.08.2013 r., zawarta pomiędzy wykonawcą a Gminą C.. Przedmiotem umowy o podwykonawstwo było wykonanie określonej części prac realizowanych na podstawie umowy nr (...) Wynagrodzenie ryczałtowe podwykonawcy, za wykonanie przedmiotu umowy, ustalono na kwotę w wysokości 72500,00 zł netto (89175,00 zł brutto). Rozliczenie za wykonanie przedmiotu umowy nastąpi fakturą końcową wystawioną po zakończeniu i odbiorze robót przez inwestora. Zapłata faktury nastąpi przez inwestora na podstawie umowy cesji sporządzonej do faktury z terminem płatności jak w umowie nr (...) Do umowy dołączono szczegółowy zakres robót wykonywanych przez podwykonawcę, stanowiący załącznik nr 2 do umowy nr (...). Umową cesji wierzytelności nr (...)zawartą w dniu 19.08.2013 r., we W., pomiędzy M. Ł., a (...) Sp. z o.o. we W., powódka przelała swoją wierzytelność w stosunku do dłużniczki Gminy C., do wysokości zadłużenia w kwocie 89175,00 zł, z tytułu umowy nr (...) z dnia 19.08.2013 r.

(dowód: umowa nr (...) – k. 44-48, umowa cesji wierzytelności nr(...) – k. 49-50)

W dniu 19.08.2013 r., we W., powódka zawarła z podwykonawcą M. Ł., prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą (...), umowę nr (...). Podstawą zawarcia tej umowy była umowa nr (...)z dnia 01.08.2013 r., zawarta pomiędzy wykonawcą a Gminą C.. Przedmiotem umowy o podwykonawstwo było wykonanie określonej części prac, realizowanych na podstawie umowy nr (...) Wynagrodzenie ryczałtowe podwykonawcy, za wykonanie przedmiotu umowy, ustalono na kwotę w wysokości 44500,00 zł netto (54735,00 zł brutto). Strony ustaliły, że rozliczenie za wykonanie przedmiotu umowy nastąpi fakturą końcową wystawioną po zakończeniu i odbiorze robót przez inwestora. Ponadto ustalono, że zapłata faktury nastąpi przez inwestora na podstawie umowy cesji sporządzonej do faktury z terminem płatności, jak w umowie nr (...) Do umowy dołączono szczegółowy zakres robót wykonywanych przez podwykonawcę, stanowiący załącznik nr 2 do umowy nr (...). Umową cesji wierzytelności nr (...) zawartą w dniu 19.08.2013 r., we W., pomiędzy M. Ł. a (...) Sp. z o.o. we W., powódka przelała swoją wierzytelność w stosunku do dłużniczki Gminy C., do wysokości zadłużenia w kwocie 54735,00 zł, z tytułu umowy nr (...) z dnia 19.08.2013 r.

(dowód: umowa nr (...) – k. 51-55, umowa cesji wierzytelności nr (...)– k. 56-57)

Pismem z dnia 23.08.2013 r. powódka zwróciła się do pozwanej o wyrażenie zgody na powierzenie robót podwykonawcy, który będzie uczestniczyć w realizacji przedmiotu umowy na Szkołę w P. i umowy na Szkołę w C.. Wraz z wnioskiem zostały przekazane obie umowy zawarte pomiędzy wykonawcą a podwykonawcą.

(dowód: pismo z dnia 23.08.2013 r. – k. 58)

W odpowiedzi na w/w pismo, pozwana, w piśmie z dnia 28.08.2013 r., wyraziła zgodę na udział podwykonawcy w realizacji przedmiotowego zamówienia publicznego.

(dowód: pismo z dnia 28.08.2013 r. – k. 60)

W trakcie wykonywania robót okazało się, że prace mogą nie zostać wykonane w określonym w umowie terminie. Dlatego też, w dniu 20.09.2013 r., w C., doszło do zawarcia porozumienia pomiędzy stroną powodową a podwykonawcą, reprezentowanym przez S. Ł., który jest małżonkiem M. Ł., na mocy którego podwyższono wynagrodzenie dla podwykonawcy, za wykonane place zabaw, do kwoty netto łącznie 156000,00 zł oraz przedłużenia terminu wykonania robót na dzień 23.09.2013 r., na godz. 15:00.

(dowód: porozumienie z dnia 20.09.2013 r. – k. 62, zeznania świadka A. S., zeznania świadka K. L., zeznania świadka S. Ł., zeznania strony powodowej A. D.)

W dniu 23.09.2013 r. w C. miało miejsce podpisanie protokołów ostatecznego odbioru prac remontowo-budowlanych wykonanych na podstawie umowy nr (...) z dnia 01.08.2013 r. oraz nr (...) z dnia 01.08.2013 r. W obu protokołach stwierdzono, że roboty remontowo-budowlane były wykonywane w okresie od 08.08.2013 r. do 20.09.2013 r. Terminy prac budowlanych zgodnie z w/w umowami zostały dotrzymane. Jednocześnie, w związku ze stwierdzeniem, że roboty budowlane zostały zakończone i nie stwierdzono usterek, ani wad w zakresie wykonania robót budowlanych, inwestor z dniem 23.09.2013 r. dokonał ostatecznego odbioru prac budowlanych. Całkowita wartość wykonanych i odebranych robót budowlanych, na podstawie umowy nr (...)wyniosła 184256,95 zł, zgodnie z ceną ryczałtową, zaś całkowita wartość wykonanych i odebranych robót budowlanych, na podstawie umowy nr (...) wyniosła 104766,34 zł, zgodnie z ceną ryczałtową.

(dowód: protokoły ostatecznego odbioru prac remontowo-budowlanych – k. 63-66)

Za wykonane zamówienie powódka wystawiła na rzecz pozwanej dwie faktury VAT: nr (...), na kwotę 184256,95 zł brutto, tytułem – (...) przy Szkole Podstawowej w C. zgodnie z umową nr (...) z dn. 01.08.2013” oraz nr (...), na kwotę 104766,34 zł brutto, tytułem – (...)przy Szkole Podstawowej w P. zgodnie z umową nr (...) z dn. 01.08.2013”. W/w faktury zostały doręczone pozwanej w dniu 02.10.2013 r.

(dowód: faktura VAT nr (...) – k. 67, faktura VAT nr (...), potwierdzenie odbioru – k. 69)

W dniu 23.09.2013 r. M. Ł. wystawiła powódce fakturę VAT nr (...) na kwotę 191880,00 zł brutto, tytułem (...) w m. C. i m. (...)”, z terminem płatności do 23.10.2013 r. W uwagach została podana informacja, że faktura dotyczy umów nr (...) oraz porozumienia z dnia 20.09.2013 r.

(dowód: faktura VAT nr (...) – k. 83)

Pismem z dnia 23.10.2013 r. pozwana zwróciła się do powódki o pisemne potwierdzenie uregulowania zobowiązań finansowych pomiędzy generalnym wykonawcą a podwykonawcą.

(dowód: pismo z dnia 23.10.2013 r. – k. 70)

W odpowiedzi na w/w pismo pozwanej powódka, w dniu 24.10.2013 r., skierowała do niej pismo, w którym poinformowała ją, iż żądanie od wykonawcy pisemnego potwierdzenia uregulowania zobowiązań finansowych pomiędzy generalnym wykonawcą a podwykonawcą, na podstawie przedmiotowych umów o roboty budowlane, jest bezzasadne. Umową cesji wierzytelności nr (...), zawartą w dniu 19.08.2013 r., we W., pomiędzy M. Ł. a (...) Sp. z o.o. we W., powódka przelała swoją wierzytelność w stosunku do dłużniczki Gminy C., z tytułu umowy nr (...) z dnia 19.08.2013 r. Umową cesji wierzytelności nr (...) zawartą w dniu 19.08.2013 r., we W., pomiędzy M. Ł. a (...) Sp. z o.o. we W., powódka przelała swoją wierzytelność w stosunku do dłużniczki Gminy C., z tytułu umowy nr (...) z dnia 19.08.2013 r. Jednocześnie pozwana została poinformowana o zawartych umowach cesji. Dlatego też w związku z podpisanym protokołem terminowego odbioru prac, zgodnie z treścią w/w umów cesji, Gmina C. powinna uregulować należności wynikające z umów na roboty budowlane, w wysokości wynagrodzenia w nich zapisanego, na rachunek bankowy podwykonawcy. W związku z tym to Gmina C. została zobowiązana do uregulowania należności, wynikających z umów podpisanych przez (...) Sp. z o.o. we W. z podwykonawcą, a nie powódka. Z uwagi na powyższe rozliczenia z podwykonawcą wynikające z realizacji umów nr (...) zostały już uregulowane przez powódkę na podstawie umów cesji nr (...) i nr (...) oraz powiadomienia pozwanej o konieczności bezpośredniego przekazu podwykonawcy tych należności. Jednocześnie powódka wskazała nr rachunku bankowego podwykonawcy i poprosiła o przekazanie w jej imieniu należności: w wysokości 89175,00 zł wynikającej z umowy z dnia 19.08.2013 r., nr (...) oraz w wysokości 54735,00 zł wynikającej z umowy z dnia 19.08.2013 r., nr (...). Powódka zwróciła się również z prośbą, aby pozostałą część należności wynikających z umów zawartych pomiędzy stronami oraz dostarczonych faktur, przekazać na rachunek bankowy powódki. Przedmiotowe pismo zostało wysłane pozwanej pocztą, za potwierdzeniem odbioru oraz pocztą elektroniczną, na adres e-mail.

(dowód: pismo z dnia 24.10.2013 r. – k. 71, potwierdzenie odbioru – k. 73, wiadomość e-mail – k. 74-76)

W dniu 24.10,2013 r. powódka odesłała M. Ł. fakturę VAT nr (...) z dnia 23.09.2013 r., z informacją, iż nie została ona zaksięgowana, gdyż została ona nieprawidłowo wystawiona i na bezpodstawną kwotę. Jednocześnie powódka zwróciła się do podwykonawcy z prośbą o wystawienie dwóch odrębnych faktur dotyczących umów nr (...), na umówione kwoty wynagrodzenia, tj. odpowiednio 89175,00 zł brutto i 54735,00 zł brutto.

(dowód: pismo z dnia 24.10.2013 r. – k. 98, potwierdzenie nadania – k. 99)

W dniu 27.10.2013 r. podwykonawca skierował do (...) Sp. z o.o. we W. pismo, w którym poinformował spółkę, iż nie ma żadnych podstaw do korygowania kwoty wynagrodzenia z tytułu prawidłowo wykonanych umów budowy placów zabaw w miejscowości C. i P., uwzględnionej w fakturze VAT nr (...). Kwota wynagrodzenia w łącznej wysokości 191880,00 zł brutto jest zgodna z zawartą przez strony umowa oraz porozumieniem z dnia 20.09.2013 r. Podwykonawca wysłał powódce, zgodnie z jej prośbą, oddzielne faktury VAT, powiększone jednak o dodatkową kwotę wynagrodzenia, zgodnie z zawartym aneksem, tj. fakturę VAT nr (...) z dnia 27.09.2013 r., na kwotę 113160,00 zł brutto, tytułem(...) przy Szkole Podstawowej w C. umowa nr (...) oraz porozumienia z dn. 20/09/2013” oraz fakturę VAT nr (...) z dnia 27.09.2013 r., na kwotę 78720,00 zł brutto, tytułem (...) przy Szkole Podstawowej w P. umowa nr (...) oraz porozumienia z dn. 20/09/2013”. Jednocześnie podwykonawca poinformował wykonawcę, iż Gmina C., z uwagi na nieuregulowanie przez (...) Sp. z o.o. we W. należności, dokonała już płatności za w/w faktury, co zwalnia powódkę z obowiązku ich zapłaty.

(dowód: pismo z dnia 27.10.2013 r. – k. 100-101, faktura VAT nr (...) – k. 84, faktura VAT nr (...) – k. 85)

W dniu 28.10.2013 r. pozwana wykonała cztery przelewy, tj. na rzecz M. Ł., kwotę 122323,50 zł, tytułem „zapłata wg umowy nr (...) i porozumienia”; na rzecz (...) Sp. z o.o. we W., kwotę 61933,45 zł, tytułem „za f-re nr (...) po dokonaniu potrąceń według umowy i porozumienia”; na rzecz M. Ł., kwotę 69556,50 zł, tytułem „zapłata wg umowy nr (...) i porozumienia” oraz na rzecz (...) Sp. z o.o. we W., kwotę 35209,84 zł za f-rę nr (...) po dok. potrąceń wg umowy cesji i porozumienia”. Jednocześnie pozwana wysłała powódce potwierdzenia powyższych przelewów pocztą elektroniczną.

(dowód: wykaz zrealizowanych przelewów – k. 77, wiadomość e-mail – k. 78, wyciąg bankowy – k. 79-82)

W piśmie, z dnia 04.11.2013 r., skierowanym do M. Ł., powódka złożyła oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego w porozumieniu z dnia 20.09.2013 r. W uzasadnieniu złożonego oświadczenia powódka podała, iż oświadczenie woli złożone w treści przedmiotowego porozumienia zostało przez nią złożone pod wpływem podstępu przedstawicieli Gminy C. i Firmy (...) M. Ł., polegającego na sztucznym przedłużaniu wykonania prac przez w/w podwykonawcę, a zależnych tylko i wyłącznie od podwykonawcy i jednoczesne pisemne poinformowanie spółki (...) na spotkaniu w dniu 20.09.2013 r., że przedłużenie terminu realizacji umów zawartych pomiędzy (...) Sp. z o.o. we W. a Gminą C. nie jest możliwe, mimo tego, że nie byłoby to sprzeczne z zapisami tych umów oraz pod wpływem groźby skierowanej przez przedstawicieli Gminy C. o nałożeniu na (...) Sp. z o.o. we W. wysokich kar umownych.

(dowód: pismo z dnia 04.11.2013 – k. 104-105, potwierdzenie nadania – k. 106-107)

W piśmie z dnia 05.11.2013 r. powódka wezwała pozwaną do zapłaty kwoty 33148,50 zł z tytułu pozostałej do zapłaty należności wynikającej z faktury VAT nr (...) oraz kwoty 14821,50 zł z tytułu pozostałej do zapłaty należności wynikającej z faktury VAT nr (...). Jednocześnie powódka wskazała, że umowy cesji wierzytelności nie obejmowały jakiegokolwiek porozumienia i Gmina nie była uprawniona do dokonania potrącenia ponad kwoty wskazane w umowach cesji wierzytelności. Zatem Gmina C. z tytułu w/w faktur VAT po potrąceniu kwot z cesji wierzytelności powinna zapłacić (...) Sp. z o.o. we W. łącznie kwotę 145113,29 zł, a zapłaciła jedynie 97143,29 zł. Tym samym do zapłaty pozostała kwota 47970,00 zł. Ponadto powódka zaznaczyła, iż nie zaakceptowała ona faktury wystawionej przez podwykonawcę. Zatem Gmina nie miała żadnych podstaw prawnych do potrącenia należności powyżej kwot wskazanych w w/w umowach cesji wierzytelności. Dodatkowo powódka poinformowała pozwaną o złożonym przez (...) Sp. z o.o. we W. oświadczenia o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego w porozumieniu z dnia 20.09.2013 r. Przedmiotowe pismo zostało wysłane pozwanej pocztą oraz pocztą elektroniczną, na adres e-mail.

(dowód: pismo z dnia 05.11.2013 r. – k. 87-88, wiadomość e-mail – k. 89)

W odpowiedzi na powyższe pismo Gmina C., w piśmie z dnia 07.11.2013 r., poinformowała powódkę, iż nie podziela prezentowanego przez nią stanowiska. W uzasadnieniu swego stanowiska pozwana podała, że zachowanie powódki wymusiło na niej realizację postanowień wynikających z art. 647^{(
1)} § 5 kc, zgodnie z którym zawierający umowę z podwykonawcą oraz inwestor i wykonawca ponoszą solidarną odpowiedzialność za zapłatę wynagrodzenia za roboty budowlane wykonane przez podwykonawcę. Jednocześnie pozwana podniosła, iż zupełnie niezrozumiałym jest zarzut kierowany pod adresem Gminy C. dotyczący podstępu i zastosowania kar umownych, gdyż o karach umownych została umieszczona informacja w Biuletynie Informacji Publicznej Gminy C., w postaci dokumentacji przetargowej, z którą każdy mógł się zapoznać. W ocenie pozwanej powódka powołała się na groźbę i podstęp ze względu na próbę uniknięcia konsekwencji, na które podpisując umowę sama się zgodziła. Jednocześnie pozwana podniosła, że umowa cesji miałaby zastosowanie, gdyby nie sprzeciwiała się zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Zgodnie zaś z § 10 pkt 8 umowy „jeżeli w terminie określonym w umowie z podwykonawcą, wykonawca nie dokona w całości lub w części zapłaty wynagrodzenia podwykonawcy, a podwykonawca zwróci się z żądaniem zapłaty tego wynagrodzenia bezpośrednio do zamawiającego na podstawie art. 647^{(
1)} § 5 k.c. i udokumentuje zasadność takiego żądania fakturą zaakceptowaną przez wykonawcę i dokumentami potwierdzającymi wykonanie i odbiór fakturowanych robót, zamawiający zapłaci na rzecz podwykonawcy kwotę będącą przedmiotem jego żądania”. Nadesłane przez powódkę do Gminy C. pismo żądające wypłacenia wynagrodzenia należy odebrać, jako zaprzeczenie uprzednio przyjętych przez (...) Sp. z o.o. we W. uzgodnień zawartych w umowie i cesji. W umowie nr (...), w § 13 zatytułowanym „postanowienia końcowe” w pkt 1 zostało uzgodnione, iż „wszelkie zmiany niniejszej umowy wymagają formy pisemnej pod rygorem nieważności”. Identyczne postanowienie zostało zawarte w umowie cesji wierzytelności nr (...) Dlatego też została stworzona prawna możliwość wprowadzania zmian zarówno w umowie o podwykonawstwo, jak i umowie cesji. Efektem przyjętych postanowień jest właśnie zawarte pomiędzy wykonawcą a podwykonawcą porozumienie.

(dowód: pismo z dnia 07.11.2013 r. – k. 90-94)

W piśmie z dnia 20.11.2013 r., skierowanym do M. Ł., powódka zwróciła się z prośbą o nadesłanie korekt faktur nr (...). Prawidłowo wystawiona faktura powinna uwzględniać kwotę wynagrodzenia wskazaną w umowach, tj. odpowiednio kwotę 89175,00 zł brutto w fakturze nr (...) oraz kwotę 54735,00 zł brutto w fakturze nr (...). Jednocześnie powódka wskazała, że w tytule faktury podwykonawca powinien podać jedynie dane umów, bez odwoływania się do porozumienia z dnia 20.09.2013 r. (...) Sp. z o.o. we W. poinformowała podwykonawcę, iż Gmina C. nie była uprawniona do wypłaty wynagrodzenia powyżej kwot wskazanych w umowach cesji wierzytelności z dnia 19.08.2013 r., a M. Ł. nie była uprawniona do ich przyjęcia. W piśmie z dnia 07.11.2013 r. Gmina C. odmówiła wypłaty powódce kwoty w łącznej wysokości 47970,00 zł. W związku z tym (...) Sp. z o.o. we W. wezwała podwykonawcę do zapłaty w/w kwoty wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia wymagalności do dnia zapłaty.

(dowód: pismo z dnia 20.11.2013 r. – k. 108-109, potwierdzenie odbioru – k. 110)

W piśmie z dnia 20.12.2013 r., skierowanym do Gminy C., powódka wskazała, że podwykonawca nie zwrócił (...) Sp. z o.o. we W. przysługującego jej od Gminy C. wynagrodzenia. Pozwana wypłaciła podwykonawcy wynagrodzenie w wysokości zawyżonej, bez zgody (...) Sp. z o.o. we W., jako generalnego wykonawcy. W związku z tym po stronie powódki pozostaje szkoda wywołana działaniem Gminy C., a Gmina C. pozostaje w zwłoce z zapłatą na rzecz powódki kwoty 47970,00 zł. Jednocześnie powódka zaproponowała polubowne zakończenie sprawy i zapłatę przez pozwaną w/w kwoty bez prowadzenia postępowania sądowego.

(dowód: pismo z dnia 20.12.2013 r. – k. 95-96, potwierdzenie odbioru – k. 97)

Sąd zważył co następuje:

Roszczenie powódki zasługuje na uwzględnienie w całości.

W przedmiotowej sprawie poza sporem była okoliczność należytego wykonania robót przez wykonawcę i podwykonawcę. Sporna natomiast była wysokość wynagrodzenia, jaką inwestor był kompetentny do wypłacenia wykonawcy i podwykonawcy, za zrealizowane przez nich prace.

Powódka wykazała, że zawarła w dniu 19.08.2013 r. z podwykonawcą M. Ł., prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą (...) dwie umowy o podwykonawstwo, tj. umowę nr (...). Podstawą zawarcia umowy nr (...) była umowa nr (...) z dnia 01.08.2013 r., zawarta pomiędzy wykonawcą a Gminą C.. Przedmiotem umowy o podwykonawstwo było wykonanie określonej części prac realizowanych na podstawie umowy nr (...) Wynagrodzenie ryczałtowe podwykonawcy, za wykonanie przedmiotu umowy, ustalono na kwotę w wysokości 72500,00 zł netto (89175,00 zł brutto). Rozliczenie za wykonanie przedmiotu umowy nastąpi fakturą końcową wystawioną po zakończeniu i odbiorze robót przez inwestora. Zapłata faktury nastąpi przez inwestora na podstawie umowy cesji sporządzonej do faktury z terminem płatności jak w umowie nr (...). Do umowy dołączono szczegółowy zakres robót wykonywanych przez podwykonawcę, stanowiący załącznik nr 2 do umowy nr (...). Umową cesji wierzytelności nr (...) zawartą w dniu 19.08.2013 r., we W., pomiędzy M. Ł. a (...) Sp. z o.o. we W., powódka przelała swoją wierzytelność w stosunku do dłużniczki Gminy C., do wysokości zadłużenia w kwocie 89175,00 zł, z tytułu umowy nr (...) z dnia 19.08.2013 r. Podstawą zawarcia umowy nr (...) była umowa nr (...) z dnia 01.08.2013 r., zawarta pomiędzy wykonawcą a Gminą C.. Przedmiotem umowy o podwykonawstwo było wykonanie określonej części prac realizowanych na podstawie umowy nr (...) Wynagrodzenie ryczałtowe podwykonawcy, za wykonanie przedmiotu umowy, ustalono na kwotę w wysokości 44500,00 zł netto (54735,00 zł brutto). Rozliczenie za wykonanie przedmiotu umowy nastąpi fakturą końcową wystawioną po zakończeniu i odbiorze robót przez inwestora. Zapłata faktury nastąpi przez inwestora na podstawie umowy cesji sporządzonej do faktury z terminem płatności jak w umowie nr (...) Do umowy dołączono szczegółowy zakres robót wykonywanych przez podwykonawcę, stanowiący załącznik nr 2 do umowy nr (...). Umową cesji wierzytelności nr (...) zawartą w dniu 19.08.2013 r., we W., pomiędzy M. Ł. a (...) Sp. z o.o. we W., powódka przelała swoją wierzytelność w stosunku do dłużniczki Gminy C., do wysokości zadłużenia w kwocie 54.735,00 zł, z tytułu umowy nr (...) z dnia 19.08.2013 r. Zatem z tytułu w/w umów powódka miała zapłacić podwykonawcy łącznie kwotę 143.910,00 zł brutto.

Powódka wykazała również, że inwestor, tj. Gmina C., w piśmie z dnia 28.08.2013 r., wyraziła zgodę na udział podwykonawcy w realizacji przedmiotowego zamówienia publicznego. Dłużnik został również poinformowany o dokonanym przelewie wierzytelności. Gmina C. znała treść obu umów cesji wierzytelności. Fakt ten został przyznany przez pozwaną w sprzeciwie od nakazu zapłaty, jak również wynika on z pisma z dnia 07.11.2013 r., podpisanego przez Wójta Gminy C. R. G., w którym pozwana sama wskazała, że w umowie nr (...), zawartej pomiędzy powódką a podwykonawcą, w § 13 pkt 1 uzgodniono, iż wszelkie zmiany niniejszej umowy wymagają formy pisemnej pod rygorem nieważności. Pozwana podniosła również, że identyczne postanowienie powódka zawarła w umowie cesji wierzytelności nr (...) Pozwana podkreśliła jednak, że w dniu 20.09.2013 r. powód i podwykonawca zawarli porozumienie, na mocy którego postanowili, że za wykonanie zleconych prac powódka zapłaci podwykonawcy łączną kwotę 191880,00 zł brutto. Dlatego też pozwana zapłaciła M. Ł. powyższą kwotę, powołując się na zasadę odpowiedzialności solidarnej pozwanej i powódki względem podwykonawcy, o której mowa w art. 647^{(
1)} § 5 k.c.

Podkreślić należy, że pozwana dokonała wypłaty wynagrodzenia, na rzecz podwykonawcy, na podstawie niezaakceptowanej przez powódkę faktury, a zatem wbrew postanowieniom zawartym w umowach nr (...) i nr (...)Wprawdzie art. 647^{(

1)} § 5 k.c. stanowi, że zawierający umowę z podwykonawcą oraz inwestor i wykonawca ponoszą solidarną odpowiedzialność za zapłatę wynagrodzenia za roboty budowlane wykonane przez podwykonawcę. Jednakże, jak słusznie wskazał Sąd Apelacyjny w Warszawie, w wyroku z dnia 13 stycznia 2016 r. (sygn. akt VI ACa 1883/14, LEX nr 2026220), „zakres odpowiedzialności inwestora jest ograniczony do rozmiaru wynagrodzenia podwykonawcy wynikającego z umowy, na której zawarcie inwestor udzielił zgody, według stanu z chwili wyrażenia zgody. Późniejsze czynności prawne między wykonawcą i podwykonawcą (np. rozszerzenie zakresu prac, zmiana stawek cen jednostkowych lub robocizny), powodujące podwyższenie wynagrodzenia należnego podwykonawcy, nie prowadzą do rozszerzenia zakresu odpowiedzialności solidarnej inwestora”. Sąd Rejonowy całkowicie podziela zaprezentowany wyżej pogląd.

Dlatego też Gmina C. powinna była zapłacić podwykonawcy kwotę 89.175,00 zł brutto, wynikającą z umowy nr (...) oraz kwotę 54.735,00 zł brutto, wynikającą z umowy nr (...), czyli łącznie kwotę 143.910,00 zł brutto. Na obie w/w umowy pozwana wyraziła zgodę. Jednocześnie powódka przelała swoją wierzytelność w stosunku do dłużniczki Gminy C., do wysokości zadłużenia w kwocie 89.175,00 zł, z tytułu umowy nr (...) oraz do wysokości zadłużenia w kwocie 54.735,00 zł, z tytułu umowy nr (...). Natomiast późniejsze czynności prawne, takie jak zawarcie przedmiotowego porozumienia przez wykonawcę z podwykonawcą, powodujące podwyższenie wynagrodzenia należnego podwykonawcy, nie implikują rozszerzenia zakresu odpowiedzialności solidarnej inwestora. Tym bardziej, iż do umów nr (...) zostały sporządzone umowy cesji wierzytelności, odpowiednio nr (...)oraz nr (...) Jak wskazała sama pozwana wszelkie zmiany w/w umów cesji wierzytelności wymagają formy pisemnej pod rygorem nieważności. Podkreślić należy, że w w/w umowach cesji wierzytelności nie dokonano żadnych zmian.

Z uwagi na powyższe, pozwana nie była uprawniona do zapłaty podwykonawcy łącznej kwoty 191.880,00 zł brutto i jednoczesnego potrącenia kwoty 47.970,00 zł z wynagrodzenia należnego wykonawcy, na mocy umów nr (...) oraz nr (...)

Dlatego też Sąd zasądził na podstawie art. 647 k.c. od pozwanej kwotę 47.970,00 zł, stanowiącą pozostałą, należną powódce część wynagrodzenia.

Pozwana dopuściła się zwłoki w zapłacie, a zatem powodowi na podstawie art. 481 k.c. należą się ustawowe odsetki za okres zwłoki.

Koszty postępowania powinna ponieść w całości na podstawie art. 98 k.p.c. przegrywająca proces pozwana Gmina C..

Zgodnie z powołanym przepisem strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Przepis ten wyraża jedną z dwóch podstawowych zasad dotyczących rozstrzygania o kosztach procesu, tj. zasadę odpowiedzialności za wynik procesu, zgodnie z którą strona przegrywająca (merytorycznie albo formalnie i niezależnie od tego czy ponosi winę w prowadzeniu procesu) zobowiązana jest zwrócić swemu przeciwnikowi poniesione przez niego koszty procesu (por. m.in. uchwała składu siedmiu sędziów SN – zasada prawna z dnia 23.06.1951 r. – C 67/51, OSN(C) 1951, nr 3, poz. 63; orzeczenie SN z dnia 27.08.1962 r. – II CZ 103/62, OSNC 1963, nr 7-8, poz. 171; postanowienie SN z dnia 10.09.1963 r. I CZ97/63, OSNC 1964, nr 4, poz. 85). Na koszty procesu poniesione przez powódkę składają się: opłata sądowa od pozwu w wysokości 2399,00 zł (art. 3 ust. 2 pkt 1 w zw. z art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych - t. j. Dz. U. z 2016 r. poz. 623, k. 15 akt); koszty zastępstwa procesowego przez pełnomocnika będącego radcą prawnym (zgodnie z § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu – t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 490, ze zm.) w wysokości 2400,00 zł; opłata skarbowa uiszczona od pełnomocnictwa – w wysokości 17,00 zł; koszty stawiennictwa pełnomocnika na rozprawie w dniu 21.10.2015 r. w wysokości 986,30 zł; koszty stawiennictwa pełnomocnika na rozprawie w dniu 09.12.2015 r. w wysokości 777,30 zł; koszty stawiennictwa pełnomocnika na rozprawie w dniu 10.11.2016 r. w wysokości 777,30 zł – łącznie 7356,90 złotych. Mając na uwadze powyższe, zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu wyrażoną w art. 98 k.p.c., pozwana winna zwrócić powódce poniesione przez nią koszty procesu.

Zgodnie z art. 98 § 3 k.p.c. do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza się m.in. wydatki jednego adwokata. Jak trafnie wskazał Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 12 czerwca 2012 r. (sygn. akt. III PZP 4/12, LEX nr 1168758) w skład kosztów procesu wchodzą celowe i niezbędne koszty przejazdu profesjonalnego pełnomocnika strony w celu wzięcia udziału w rozprawie. Pełnomocnik powódki radca prawny M. T. wskazała, że stawiła się na trzech rozprawach w Sądzie Rejonowym w Ostrołęce, tj. w dniu 21.10.2015 r., 09.12.2015 r. oraz w dniu 10.11.2016 r. Odległość z miejsca jej zamieszkania, tj. W., do siedziby Sądu Rejonowego w Ostrołęce wynosi 465 km. Z tego tytułu pełnomocnik wniosła o zasądzenie kosztów dojazdu w łącznej kwocie 2331,90 zł (trzy przejazdy z W. do O. i z powrotem, tj. 930 km x 3 przejazdy x 0,8358 zł). Jak słusznie stwierdził Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 16 lutego 2011 r. (sygn. akt II CZ 202/10, LEX nr 738552) pełnomocnik strony nie ma obowiązku udowodnienia wysokości pozycji przedstawionych w spisie kosztów. Kwoty te mogą jednak podlegać badaniu przez sąd na zasadach ogólnych (art. 233 k.p.c.) z urzędu lub na wniosek strony przeciwnej. Sąd wskazuje, że pełnomocnik przyjęła we wniosku stawkę 0,8358 zł za km. W myśl Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 25.03.2002 r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy (Dz. U. z 2002 r. Nr 27 poz. 271 z późn. zm.) stawka za zwrot kosztów podróży przy użyciu samochodu osobowego o pojemności silnika przekraczającej 900 cm³ nie może być wyższa niż 0,8358 zł za 1 km. Wprawdzie przepisy w/w rozporządzenia nie mają wprost zastosowania na gruncie art. 98 § 3 k.p.c., jednakże Sąd posiłkowo wskazuje na stawkę za 1 km wynikającą z w/w rozporządzenia. W ocenie Sądu przedstawione przez pełnomocnika koszty podróży odpowiadają rzeczywistemu poziomowi kosztów przez nią poniesionych. Ponadto pełnomocnik wskazała, iż poniosła dodatkowy koszt w wysokości 209,00 zł, z tytułu noclegu w O., co było związane z koniecznością stawiennictwa na rozprawie w tut. Sądzie, w dniu 21.10.2015 r., o godz. 10:00. Z uwagi na dużą odległość z miejsca zamieszkania pełnomocnika oraz wczesną porę rozprawy, Sąd uznał ten wydatek za w pełni uzasadniony.

Ustalając wynagrodzenie pełnomocnika pozwanej Sąd miał na uwadze nakład pracy, charakter sprawy, obszerność materiału dowodowego, jak również wkład pracy pełnomocnika w przyczynienie się do wyjaśnienia i rozstrzygnięcia sprawy i uznał, że wynagrodzenie w wysokości stawki minimalnej jest adekwatne do wymienionych okoliczności.

Z powyższych przyczyn orzeczono jak w sentencji wyroku.

SSR Marianna Grzyb

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE