Sygn. akt IV Ka 641/16

UZASADNIENIE

J. R. został oskarżony o to, że:

w dniu 04.07.2015 r. ok. godz. 21:30 na ul. (...) w (...) prowadził po drodze publicznej pojazd mechaniczny – samochód osobowy marki H. i10 nr rej. (...) w ruchu lądowym będąc w stanie nietrzeźwości prowadzącym o godz.22:32 do stężenia na poziomie 0,71 mg/l, o godz. 23:00 do stężenia na poziomie 0,69 mg/l, o godz. 23:26 do stężenia na poziomie 0,68 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu czym umyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym,

tj. o czyn z art. 178a § 1 kk

Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim VII Wydział Karny wyrokiem z dnia 01.09.2016 roku wydanym w sprawie sygn. akt VII K 655 /15:

- na podstawie art. 66 § 1 i 2 kk, art. 67 § 1 kk warunkowo umorzył postępowanie karne w stosunku do oskarżonego J. R. na okres próby 2 lat;

- na podstawie art. 67§ 3 kk w zw. z art. 39 pkt.7 kk orzekł o obowiązku zapłaty przez oskarżonego J. R. świadczenia pieniężnego w kwocie 500 złotych na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej;

- na podstawie art. 42 § 2 kk orzekł wobec oskarżonego zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 1 roku;

- na podstawie art. 63 § 4 kk na poczet orzeczonego środka karnego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych zaliczył oskarżonemu okres zatrzymania prawa jazdy od dnia 04 lipca 2015 roku;

- zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 70 złotych tytułem zwrotu wydatków oraz kwotę 60 złotych tytułem opłaty.

Apelację od wydanego wyroku wniósł w ustawowym terminie Prokurator Prokuratury Rejonowej w Piotrkowie Trybunalskim.

Na podstawie art. 425 § 1 i 2 kpk, art. 444 kpk, art. 447§1 kpk zaskarżył powyższy wyrok w całości na niekorzyść oskarżonego. Na podstawie art. 427§2 kpk i art. 438 pkt 3 kpk wyrokowi temu zarzucił:

- błąd w ustaleniach faktycznych mający wpływ na treść wydanego orzeczenia, a polegający na przyjęciu przez Sąd, iż wina i społeczna szkodliwość czynu, którego dopuścił się oskarżony, prowadząc w stanie nietrzeźwości pojazd mechaniczny, nie są znaczne, co w konsekwencji doprowadziło do warunkowego umorzenia postępowania karnego, podczas gdy w istocie nieuwzględnienie przez Sąd rodzaju i charakteru naruszonego przestępstwem dobra, rozmiar realnie grożącej szkody, sposób i okoliczności popełnienia czynu, waga naruszonych przez sprawcę obowiązków, jak również postać jego zamiaru, motywacja sprawcy i rodzaj naruszonych reguł ostrożności wraz ze stopniem ich naruszenia, wskazują jednoznacznie na fakt, iż stopień społecznej szkodliwości przestępstwa w ruchu drogowym, jakiego dopuścił się oskarżony, jest znaczny, a co za tym idzie, nie zasługuje on na skorzystanie z dobrodziejstwa warunkowego umorzenia postępowania karnego.

Na podstawie art. 427§1 kpk i art. 437 kpk prokurator wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uznanie oskarżonego za winnego dokonania zarzucanego mu czynu i wymierzenie kary grzywny w wymiarze 100 stawek dziennych każda po 10 złotych, zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 3 lat, świadczenia pieniężnego w kwocie 5000 złotych na rzecz Funduszu Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej, zasądzenie kosztów.

Na rozprawie apelacyjnej w dniu 13 grudnia 2016 roku prokurator zmodyfikował wniosek apelacyjny w ten sposób, że wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Piotrkowie Trybunalskim.

Sąd Okręgowy zważył:

Apelacja prokuratora jest zasadna w takim stopniu, że na skutek jej wniesienia Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Piotrkowie Trybunalskim. Sąd I instancji prawidłowo ustalił stan faktyczny i na jego podstawie przypisał oskarżonemu dopuszczenie się czynu wypełniającego dyspozycję art.178a § 1 kk. Na podkreślenie zasługuje fakt, iż Sąd I instancji dokonał w pisemnym uzasadnieniu do wydanego wyroku oceny wyjaśnień oskarżonego oraz zeznań świadków M. S. oraz P. F., a dokonana ocena jest logiczna, poparta pozostałym zebranym w sprawie materiałem dowodowym i pozostaje pod ochroną art. 7 kpk. Trafnie także wskazał Sąd I instancji, że oskarżony kierując samochodem marki H. (...) nr rej (...) w stanie nietrzeźwym naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym w sposób umyślny. Sąd Okręgowy podziela natomiast zarzut apelacyjny oskarżyciela publicznego, iż Sąd I instancji w świetle prawidłowo ustalonego stanu faktycznego błędnie ocenił winę oraz stopień społecznej szkodliwości czynu, którego dopuścił się oskarżony przyjmując, że nie są one znaczne, co w konsekwencji doprowadziło do wydania wyroku warunkowo umarzającego postępowanie karne w stosunku do J. R. odnośnie zarzucanego mu czynu. Głównym argumentem dla dokonania takiej oceny przez Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim zawinienia i stopnia społecznej szkodliwości czynu, którego dopuścił się oskarżony była mała odległość jaką przejechał kierując samochodem w stanie nietrzeźwym. Trafnie podniósł apelujący, że oskarżony w chwili dokonania zarzucanego mu czynu znacznie przekroczył próg nietrzeźwości, od którego ustawodawca uzależnia odpowiedzialność karną za przestępstwo, gdyż miał 0,71 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu. Także sposób jego jazdy samochodem wskazywał, że zagrażał on innym uczestnikom ruchu drogowego, ponieważ świadek M. S. zupełnie przypadkiem zwrócił uwagę na samochód kierowany przez oskarżonego, gdyż jak zeznał ,,kierowca pojazdu jechał niepewnie w stronę ul. (...)‘’(vide k-1v zbioru C). Następnie podczas cofania oskarżony wjechał na oczach tego świadka na krawężnik i uderzył samochodem w słup. Tak więc nie można przyjąć, że oskarżony prowadził samochód w stanie nietrzeźwym w takich okolicznościach i w taki sposób, że w istocie rzeczy nie zagrażał bezpośrednio bezpieczeństwu w ruchu drogowym (np. wjeżdżając do garażu). Również podzielić należy stanowisko prokuratora zawarte w złożonej apelacji, że sama postawa oskarżonego nie przemawia za zastosowaniem wobec niego instytucji warunkowego umorzenia postępowania karnego, ponieważ nie przyznał się do dokonania zarzucanego mu czynu, nie wyraził zatem najmniejszej skruchy i ponadto na rozprawie w dniu 18 maja 2016 roku w złożonych wyjaśnieniach zasugerował, że przywłaszczono jego kasety audio znajdujące się w samochodzie, który zabezpieczali funkcjonariusze Policji po jego zatrzymaniu. Podniesione okoliczności przemawiają za inną oceną stopnia społecznej szkodliwości czynu zarzucanego oskarżonemu niż przyjęta przez Sąd I instancji. Analogicznie należy ocenić stopień zawinienia oskarżonego. Wyznaczenie stopnia zawinienia wymaga ustalenia najpierw wszystkich przesłanek przypisania winy, a więc dojrzałości sprawcy i jego poczytalności, rozpoznawalności bezprawności czynu oraz braku anormalnej sytuacji motywacyjnej występującej w nasileniu uniemożliwiającym wymaganie od sprawcy dania posłuchu normie prawnej (zob. uzasadnienie do wyroku TK z dnia 16 maja 2000 r., P/1/99). Brak znacznego stopnia winy uzasadniony będzie w szczególności wystąpieniem okoliczności, które występując w większym natężeniu, prowadzą do wyłączenia winy (ograniczona poczytalność, błąd na granicy usprawiedliwienia, sytuacja motywacyjna sprawcy wynikająca z konfliktu dóbr) - zob. P. Kardas, Niektóre..., s. 39 i n.

J. R. jest osobą pełnoletnią, poczytalną i przy ustalonym stanie faktycznym przez Sąd I instancji nie zachodziła żadna nadzwyczajna sytuacja, która chociaż częściowo usprawiedliwiałaby jego postępowanie. Sąd Okręgowy podziela zatem argumenty zawarte w apelacji wniesionej przez prokuratora, z których wynika, że przy ustalonym stanie faktycznym przez Sąd I instancji stopień winy i społecznej szkodliwości czynu zarzucanego oskarżonemu należało ocenić jako znaczny, a zatem brak było przesłanek z art. 66 §1 kk do warunkowego umorzenia postępowania karnego w stosunku oskarżonego. Mając powyższe rozważania na uwadze Sąd II instancji na podstawie art. 437§2 kpk uchylił zaskarżony wyrok i sprawę przekazał Sądowi Rejonowemu w Piotrkowie Trybunalskim do ponownego rozpoznania. Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd I instancji przesłucha oskarżonego (który także wnosił o uchylenie zaskarżonego wyroku) oraz świadków M. S. i P. F.. Zeznania pozostałych świadków, o ile nie pojawią się nowe okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia tej sprawy Sąd I instancji może ujawnić w trybie art. 444§2 kpk. Następnie Sąd I instancji dokona ponownie oceny stopnia winy oskarżonego mając na uwadze okoliczności, które wpływają na jego ocenę oraz oceny stopnia społecznej szkodliwości czynu zarzucanego J. R. poprzez pryzmat treści art. 115§2 kk.