Sygn. akt VIII Gz 321/16
Dnia 29 grudnia 2016 roku
Sąd Okręgowy w Szczecinie Wydział VIII Gospodarczy
w następującym składzie:
Przewodniczący: SSO Agnieszka Górska
po rozpoznaniu w dniu 29 grudnia 2016 roku w Szczecinie
na posiedzeniu niejawnym
sprawy z powództwa (...) Spółka Akcyjna spółki komandytowej z siedzibą w S.
przeciwko (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółce komandytowej z siedzibą w R.
o zapłatę
na skutek zażalenia powoda na postanowienie Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie z dnia 28 czerwca 2016 roku, sygn. akt XI GC 888/16
postanawia:
uchylić zaskarżone postanowienie.
Postanowieniem z dnia 28 czerwca 2016 r. Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie stwierdził swą niewłaściwość i przekazał sprawę do rozpoznania właściwemu rzeczowo i miejscowo Sądowi Rejonowemu dla miasta stołecznego Warszawy w W.. W uzasadnieniu wskazano, z powołaniem się na przepis art. 46 § 1 k.p.c., że stosownie do treści umowy, której postanowienia wyartykułowane zostały w dokumencie zlecenia przewozu wszelkie sprawy sporne miały być rozpatrywane przez sąd miejscowo właściwy dla siedziby H.. Siedziba pozwanej znajduje się w R., właściwy do rozpoznania sporu jest zatem Sąd Rejonowy dla Miasta Stołecznego Warszawy w W..
Powód wniósł zażalenie na powyższe postanowienie, domagając się jego uchylenia i zasądzenia kosztów postępowania zażaleniowego. W uzasadnieniu wskazano, że istotą skuteczności umowy, o której mowa w art. 46 § 1 k.p.c., jest zawarcie jej w formie pisemnej, co w rozpoznawanej sprawie nie miało miejsca. Na formularzu zlecenia z dnia 25 czerwca 2015 r. brak jest bowiem podpisu osób upoważnionych do reprezentowania powoda i pozwanej.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Zażalenie zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 46 § 1 k.p.c. strony mogą umówić się na piśmie o poddanie sądowi pierwszej instancji, który według ustawy nie jest miejscowo właściwy, sporu już wynikłego lub sporów mogących w przyszłości wyniknąć z oznaczonego stosunku prawnego. Sąd ten będzie wówczas wyłącznie właściwy, jeżeli strony nie postanowiły inaczej lub jeżeli powód nie złożył pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym. Strony mogą również ograniczyć umową pisemną prawo wyboru powoda pomiędzy kilku sądami właściwymi dla takich sporów.
Z powołanego przepisu wynika, iż warunkiem skuteczności umowy prorogacyjnej jest zachowanie przy tej czynności formy pisemnej. Do umowy tej mają zastosowanie przepisy kodeksu cywilnego dotyczące oświadczeń woli, w tym przepis art. 78 k.c., który stanowi, że do zachowania pisemnej formy czynności prawnej wystarcza złożenie własnoręcznego podpisu na dokumencie obejmującym treść oświadczenia woli. Do zawarcia umowy wystarcza zaś wymiana dokumentów obejmujących treść oświadczeń woli, z których każdy jest podpisany przez jedną ze stron , lub dokumentów, z których każdy obejmuje treść oświadczenia woli jednej ze stron i jest przez nią podpisany.
Nie ulega wątpliwości, że w rozpoznawanej sprawie nie zostały spełnione wymagania przewidziane cytowanym przepisem. Zlecenie przewozowe, na które powoływała się pozwana dla wykazania umowy prorogacyjnej, stanowi jedynie wydruk, który nie został opatrzony jakimkolwiek podpisem, nie stanowiąc tym samym dokumentu.
W przepisie art. 46 § 1 k.p.c. nie przewidziano rygoru nieważności w przypadku niezachowania formy pisemnej, co oznacza, iż zastosowanie znajdują przepisy o formie dla celów dowodowych. W tej sytuacji, co do zasady (uwzględniając przy tym także odmienną regulację w stosunkach między przedsiębiorcami), nie jest dopuszczalny - zgodnie z art. 74 § 1 k.p.c. - dowód z zeznań świadków ani dowód z przesłuchania stron na fakt dokonania czynności.
Okoliczność, że w pozwie powód powołał się na zlecenie przewozowe dla wykazania roszczenia, nie oznacza, że doszło do zawarcia umowy prorogacyjnej; fakt ten może być miarodajny jedynie dla oceny zawarcia umowy przewozu między stronami i warunków, na jakich miał być on realizowany. Skuteczność zawarcia umowy o przewóz nie jest jednak równoznaczna ze skutecznością umowy o właściwość sądu, dla której wymagana jest forma pisemna. Niezachowanie formy pisemnej w istocie niweczy skuteczność umowy prorogacyjnej.
Wobec tego, że zarzut niewłaściwości miejscowej sądu zgłoszony w sprzeciwie od nakazu zapłaty okazał się niezasadny na podstawie art. 386 § 1 w zw. z art. 397 §2 k.p.c. Sąd Okręgowy uchylił zaskarżone postanowienie.
(...)
(...)
(...)
(...)
(...)