Sygn. akt I C 137/14
Dnia 19 maja 2015 roku
Sąd Okręgowy w Częstochowie I Wydział Cywilny w składzie:
Przewodniczący: SSO Andrzej Nowak
Protokolant: Karolina Żerdzińska – Wydmuch
po rozpoznaniu w dniu 7 maja 2015 roku w Częstochowie
na rozprawie
sprawy z powództwa K. K.
przeciwko Skarbowi Państwa – Staroście (...)
o zapłatę i zobowiązanie
1. oddala powództwo;
2. przyznaje od Skarbu Państwa (Sądu Okręgowego w Częstochowie) na rzecz adwokata A. P. kwotę 4.428 zł (cztery tysiące czterysta dwadzieścia osiem złotych), w tym 828 zł (osiemset dwadzieścia osiem złotych) podatku od towarów i usług, tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu;
3. nie obciąża powoda obowiązkiem zwrotu kosztów procesu na rzecz pozwanego.
I C 137/14
Po sprecyzowaniu roszczenia pozwu powód K. K. domagał się zasądzenia na jego rzecz od pozwanego Skarbu Państwa – Starosty (...) kwoty 100.981,35 zł
Uzasadniając zgłoszone żądanie powód podał, iż wyrokiem z dnia 10 listopada 2005 r. Sąd Rejonowy w Myszkowie w sprawie sygn. akt II K 112/05 uznał go za winnego popełnienia występku z art. 178a § 1 k.k. za co wymierzył mu karę grzywny oraz orzekł środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych dla których wymagana jest kategoria prawa jazdy (...) na okres dwóch lat. Powód powołując się na orzecznictwo Sądu Najwyższego oraz treść art. 43 § 2 k.k. wskazał dalej, iż środek karny zakazu prowadzenia pojazdów obowiązuje od uprawomocnienia się orzeczenia, co oznacza, że od tego momentu biegnie okres, na jaki go wymierzono. W świetle art. 43 § 2 k.k. okres ten nie biegnie jedynie w czasie wykonywania kary pozbawienia wolności, chociażby orzeczonej za inne przestępstwo. Wyklucza to możliwość przyjęcia przerwania czasu odbywania zakazu z innych przyczyn np.: z powodu obowiązywania zakazu tego samego rodzaju orzeczonego w innej sprawie. W związku z powyższym powód stwierdził, że organy administracji orzekając w trybie art. 182 § 2 k.k.w. nie mogą we własnym zakresie rozstrzygać wątpliwości powstałych w związku z wykonywaniem wyroku sądu powszechnego i samodzielnie ustalać datę początkową wykonania środka karnego. W przypadku, gdy pomimo treści art. 184 k.k.w. sąd nie poda takiej daty początkowej obowiązywania zakazu, obowiązkiem organu administracji jest zwrócić się do sądu, który wydał orzeczenie o rozstrzygnięcie wątpliwości co do wykonania orzeczenia. W dalszej części swojego stanowiska powód odwołując się do treści postanowienia Sądu Najwyższego z 20 czerwca 2013 r. podniósł, iż zgodnie z tym orzeczeniem jeżeli sąd z obrazą art. 43 § 3 k.k. nie zobowiązał skazanego do zwrotu dokumentu uprawniającego do prowadzenia pojazdów, zakaz prowadzenia pojazdów rozpoczyna się z dniem uprawomocnienia się wyroku skazującego. Źródłem obowiązku zwrotu dokumentu uprawniającego do kierowania pojazdami jest wyrok sądu wraz ze stanowiącym jego integralną część rozstrzygnięciem nakładającym na skazanego taki obowiązek. W świetle powyższych okoliczności, w ocenie powoda doszło do bezprawnego działania pozwanego, który nie mając ku temu podstawy wyrażonej w wyroku karnym, dokonał egzekucji środka karnego w ten sposób, że decyzją z dnia 20 marca 2012 r. cofnął mu uprawnienia do kierowania pojazdami silnikowymi w zakresie kategorii B na okres dwóch lat, to jest od dnia 16 listopada 2011 r. do 15 listopada 2013 r. włącznie. W zakresie wysokości dochodzonego pozwem roszczenia powód podał, iż kwota 100.981,35 zł stanowi iloczyn miesięcy okresu pozostawania bez prawa jazdy od 16 listopada 2011 r. do 15 listopada 2013 r. oraz okresu do 16 lutego 2014 r. przy przyjęciu średniego miesięcznego wynagrodzenia za czerwiec 2013 r., lipiec 2013 r. i sierpień 2013 r. na kwotę 3.740,05 zł. Powód stwierdził, że taką kwotę miesięcznie zarabiałby jako kierowca, gdyby dysponował prawem jazdy (k. 88-91).
W dalszym toku postępowania powód dokonał modyfikacji żądania pozwu w ten sposób, że domagał się zasądzenia od pozwanego kwoty 100.981,35 zł, na którą składają się kwota 65.153 zł tytułem zadośćuczynienia oraz 35.829 zł tytułem odszkodowania. W tym kontekście powód wskazał, iż na skutek działania pozwanego nie mógł znaleźć pracy, przebywał w domu, pozostawał na marginesie życia zawodowego, co potęgowało frustrację, żal i poczucie niesprawiedliwości. Kwota odszkodowania stanowi utracony zarobek przy przyjęciu najniższego miesięcznego wynagrodzenia brutto za okres pozostawania bez pracy i bez prawa jazdy od 16 listopada 2011 r. do 15 listopada 2013 r. oraz okresu do 16 lutego 2014 r. (k. 108).
Pozwany Skarb Państwa reprezentowany przez Starostę (...), zastępowany przez Prokuratorię Generalną Skarbu Państwa wniósł oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda na rzecz Skarbu Państwa – Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa kosztów procesu.
W uzasadnieniu pozwany zakwestionował roszczenie powoda zarówno co do zasady jak i co do wysokości. Zarzucił, iż powód nie wykazał, aby w jakikolwiek sposób doszło do bezprawnego działania pozwanego czy też jego pracowników oraz, że takie działania doprowadziły do powstania u powoda szkody. W tym zakresie pozwany podniósł, iż Starosta (...) wykonując wyrok Sądu Rejonowego w Myszkowie z 10 listopada 2005 r. w dniu 16 listopada 2011 r. wydał decyzję o cofnięciu powodowi uprawnień do kierowania pojazdami na okres od 16 listopada 2011 r. do 15 listopada 2013 r. Od powyższej decyzji odwołanie do Samorządowego Kolegium Odwoławczego wniósł powód. Organ odwoławczy uchylił zaskarżoną decyzję i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia Staroście (...), wskazując w uzasadnieniu na konieczność podania przez Sąd początkowej daty wykonywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych. Pozwany wskazał dalej, iż Sąd Rejonowy w Myszkowie postanowieniem z dnia 27 stycznia 2012 r. odmówił wyjaśnienia wątpliwości co do wykonania wyroku z dnia 10 listopada 2005 r., w uzasadnieniu postanowienia wskazał jednak, że organ administracji prawidłowo wykonał to orzeczenie w zakresie środka karnego. W dniu 20 marca 2012 r. Starosta (...) ponownie wydał decyzję o cofnięciu powodowi uprawnień do kierowania pojazdami silnikowymi w zakresie kategorii (...) na okres 2 lat, to jest od dnia 16 listopada 2011 r. do dnia 15 listopada 2013 r. włącznie. Powyższa decyzja została następnie utrzymana w mocy decyzją Samorządowego Kolegium Odwoławczego w C. z dnia 11 maja 2012 r. Skarga powoda na decyzję organu odwoławczego została oddalona wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w G. z dnia 11 stycznia 2013 r., który uprawomocnił się w dniu 12 lutego 2013 r. Na tle powyższych okoliczności pozwany podniósł, iż działania podejmowane w sprawie administracyjnej powoda były zgodne z prawem, a zatem brak jest podstaw do przyjęcia odpowiedzialności cywilnej Skarbu Państwa. Wskazał, iż zgodnie z art. 417 k.c. przesłankami tej odpowiedzialności są szkoda wyrządzona przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej oraz normalny związek przyczynowy pomiędzy szkodą a bezprawnym działaniem lub zaniechaniem. W ocenie pozwanego powód, zgodnie ze spoczywającym na nim ciężarem dowodu, nie wykazał żadnej z tych przesłanek. (k. 46 – 52)
Odnosząc się do zmodyfikowanej podstawy żądania pozwu pozwany podtrzymał dotychczasowe stanowisko w zakresie braku podstaw odpowiedzialności Skarbu Państwa, zarzucając dodatkowo, iż powód nie wykazał, aby na skutek wydania decyzji o cofnięciu uprawnień doszło do naruszenia dóbr osobistych powoda. Pozwany zakwestionował również wysokość zadośćuczynienia dochodzonego przez powoda. (k. 132-134)
Sąd ustalił, co następuje:
Powód K. K. w czasie odbywania zasadniczej służby wojskowej w latach 1969 – 1971 r. uzyskał uprawnienia do kierowania pojazdami, dla których wymagana jest kategoria A, B i C.
(dowód: zeznania powoda k. 141)
Wyrokiem Sąd Rejonowego w Myszkowie z dnia 10 listopada 2005 r. powód K. K. został uznany winnym popełnienia występku z art. 178a §1 k.k. polegającego na tym, że w dniu 10 stycznia 2004 r. o godzinie 1.00 w P. woj. (...) kierował samochodem F. (...) o nr rej. (...) w stanie nietrzeźwości 0,85 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu. Za dokonanie powyższego przestępstwa wymierzono powodowi karę grzywny w ilości 120 stawek dziennych, przy przyjęciu wysokości jednej stawki na kwotę 10 złotych oraz orzeczono wobec niego środek karny zakazu prowadzenia pojazdów dla których wymagana jest kategoria prawa jazdy (...) na okres 2 lat. W wyroku Sąd Rejonowy nie zobowiązał powoda do złożenia dokumentu prawa jazdy, który uprzednio nie został mu zatrzymany.
Powyższy wyrok uprawomocnił się bez zaskarżenia.
(okoliczności bezsporne, a nadto dowód odpis wyr. SR w Myszkowie z 10.11.2005 r. k. 63)
W dniu 29 listopada 2005 r. Sąd Rejonowy w Myszkowie przesłał odpis wyroku do Starostwa Powiatowego w C., celem wykonania orzeczenia o środku karnym zakazu prowadzenia pojazdów. W związku z powyższym Starosta wzywał powoda do zwrotu dokumentu prawa jazdy. Powód powyższego zobowiązania nie wykonał.
(dowód: pismo SR w Myszkowie z 29.11.2005 r. k. 62, zeznania powoda 142)
W 2011 roku powód złożył wniosek o wymianę prawa jazdy, składając posiadany dokument w Starostwie Powiatowym w C..
Decyzją z dnia 16 listopada 2011 r. Starosta (...) cofnął powodowi na okres od dnia 16 listopada 2011 r. do dnia 15 listopada 2013 r. uprawnienia do kierowania pojazdami mechanicznymi kategorii B.
Powód zachował pozostałe uprawnienia do kierowania pojazdami mechanicznymi i po wymianie otrzymał stosowny dokument prawa jazdy.
(dowód: zeznania powoda k. 141-142, odpis decyzji Starosty (...) z 16.11.2011 r. k. 61)
Od decyzji z dnia 16 listopada 2011 r. odwołanie wniósł powód. Decyzją z dnia 9 stycznia 2012 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w C., uchyliło zaskarżoną decyzję w całości i przekazało sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ I instancji.
(dowód: odpis decyzji SKO w C. z dn. 9.01.2012 r. k. 59-60).
W toku ponownego rozpoznania sprawy, Starosta (...), wykonując wytyczne organu odwoławczego skierował do Sądu Rejonowego w Myszkowie wniosek o wyjaśnienie wątpliwości co do wykonania wyroku z dnia 10 listopada 2005 r. w zakresie sposobu określenia początkowego okresu, od którego winien być liczony bieg orzeczonego zakazu.
Postanowieniem z dnia 27 stycznia 2012 r., VI Ko 206/12, Sąd Rejonowy w Myszkowie odmówił wyjaśnienia wątpliwości co do wykonania wyroku z dnia 10 listopada 2005 r. W uzasadnieniu tego orzeczenia wskazano, iż z okoliczności sprawy wynika, że K. K. w okresie po wydaniu wyroku skazującego, cały czas dysponował dokumentem prawa jazdy, a zatem dopiero złożenie go w Wydziale Komunikacji Starostwa Powiatowego w C. pozwoliło na rozpoczęcie biegu orzeczonego wobec skazanego środka karnego.
(dowód: wniosek Starosty (...) z dn. 13 stycznia 2012 r. k. 58, odpis post. SR w Myszkowie z 27.01.2012 r. k. 57)
Decyzją z dnia 20 marca 2012 r. Starosta (...) ponownie cofnął powodowi uprawnienia do kierowania pojazdami silnikowymi w zakresie kategorii B.
Po złożeniu odwołania przez powoda, powyższa decyzja została utrzymana w mocy decyzją Samorządowego Kolegium Odwoławczego w C. z dnia 11 maja 2012 r.
Od powyższej decyzji organu odwoławczego skargę wniósł powód. Wyrokiem z dnia 11 stycznia 2013 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w G. skargę oddalił. Postanowieniem z dnia oddalono wniosek powoda o sporządzenie uzasadnienia powyższego wyroku.
(dowód: odpis decyzji Starosty (...) z dn. 20.03.2012 r. k. 56, odpis decyzji SKO w C. z dnia 11 maja 2012 r. k. 54-55, odpis wyr. WSA w Gliwicach z 11.01.2013 r. k. 53, odpis post. WSA z 11.03.2013 r. k. 32-33).
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o powołane tam dowody z dokumentów w postaci wyroku wydanego w sprawie karnej II K 112/05 oraz dokumentów wydanych w postępowaniu administracyjnym i sądowo – administracyjnym prowadzonym wobec powoda w celu wykonania środka karnego zakazu prowadzenia pojazdów. Sąd Okręgowy oparł się również na zeznaniach powoda, którym co do wskazanych wyżej okoliczności dał wiarę.
Sąd zważył, co następuje:
Powód na gruncie niniejszej sprawy dochodził odszkodowania i zadośćuczynienia w związku z wydaniem decyzji administracyjnej z dnia 20 marca 2012 r., którą Starosta (...) cofnął mu uprawnienia do kierowania pojazdami silnikowymi, dla których wymagana jest kategoria B prawa jazdy. Powyższe żądanie podlega rozpoznaniu przez pryzmat przepisów regulujących odpowiedzialność deliktowej Skarbu Państwa w związku z wykonywaniem władzy publicznej tj. art. 417 § 1 k.c. w zw. z art. 417 1 § 2 k.c. Zgodnie z art. 417 § 1 k.c. Skarb Państwa ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej. Stosownie zaś do art. 417 1 § 1 k.c. jeżeli szkoda, o której mowa w art. 417 § 1 k.c. została wyrządzona przez wydanie prawomocnego orzeczenia lub ostatecznej decyzji, jej naprawienia można żądać po stwierdzeniu we właściwym postępowaniu ich niezgodności z prawem, chyba, że przepisy odrębne stanowią inaczej. Odnosi się to również do przypadku, gdy prawomocne orzeczenie lub ostateczna decyzja zostały wydane na podstawie aktu normatywnego niezgodnego z Konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub ustawą. W świetle powyższych unormowań dochodzenie odszkodowania za szkodę wyrządzoną wydaniem ostatecznej decyzji administracyjnej jest uzależnione od uprzedniego stwierdzenia jej niezgodności z prawem we właściwym trybie. W tym zakresie chodzi o stwierdzenie nieważności z powodu kwalifikowanych naruszeń określonych w art. 156 § 1 k.p.a. lub o stwierdzenie w sytuacji, o której mowa w art. 158 § 2 k.p.a. – wydania decyzji z takimi kwalifikowanymi naruszeniami prawa. Ostateczna decyzji o stwierdzeniu nieważności decyzji, w związku z wydaniem której miało dojść do wyrządzenia szkody ma więc na gruncie postępowania cywilnego charakter prejudykatu przesądzającego jedną z przesłanek odpowiedzialności deliktowej Skarbu Państwa. Nieuzyskanie decyzji nadzorczej przez powoda uniemożliwia skuteczne dochodzenie odszkodowania w trybie art. 417 1 § 2 k.c. (por. uzas. uchwały całej Izby Cywilnej Sądu Najwyższego z dnia 31.03.2011 r., III CZP 112/10, OSNC 2011, nr 7-8, poz. 75, wyr. Sądu Najwyższego z dnia 5.03.2010 r., IV CKS 375/09, LEX nr 898269).
Decyzja Starosty (...) z dnia 20 marca 2012 r. została utrzymana w mocy decyzją SKO w C. z dnia 11 maja 2012 r., a zatem jest ostateczna w rozumieniu art. 16 § 1 k.p.a., a co za tym idzie również na gruncie art. 417 1 § 2 k.c. Niezależnie od tego, nie doszło do stwierdzenia jej nieważności w trybie art. 156 § 1 k.p.a. oraz nie wydano co do niej decyzji o której mowa w art. 158 § 2 k.p.a. Okoliczności te były pomiędzy stronami bezsporne. W związku z tym w niniejszej sprawie nie została spełniona podstawowa przesłanka dochodzenia odszkodowania od Skarbu Państwa za niezgodne z prawem działanie przy wykonywaniu władzy publicznej polegające na wydarzeniu ostatecznej decyzji. Wobec kategorycznej i jednoznacznej treści art. 417 1 § 1 k.c., Sąd Okręgowy nie była zatem władny samodzielnie przesądzać o niezgodności z prawem decyzji z dnia 20 marca 2012 r. W konsekwencji, powództwo K. K. podlegało oddaleniu niezależnie od innych okoliczności faktycznych i prawnych.
W związku z powyższym, jedynie na marginesie można zauważyć, że zgodnie z art. 43 § 2 k.k. środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych obowiązuje od uprawomocnienia się orzeczenia. Okres ten nie biegnie jednak w czasie odbywania przez skazanego kary pozbawienia wolności, chociażby orzeczonej za inne przestępstwo. Zgodnie z art. 43 § 3 k.k. orzekając zakaz prowadzenia pojazdów, sąd nakłada równocześnie obowiązek zwrotu dokumentu uprawniającego do prowadzenia pojazdu (jeżeli oskarżony w tamtym momencie nim nadal dysponuje). Do chwili wykonania tego obowiązku okres na który orzeczono zakaz nie biegnie. W wyroku z dnia 10 listopada 2005 r. mimo orzeczenia zakazu prowadzenia pojazdów, Sąd Rejonowy w Myszkowie, nie ustalił, że powód w tamtym czasie nadal dysponował prawa jazdy kategorii B i wbrew art. 43 § 3 k.k. nie zobowiązał go do zwrotu tego dokumentu. W związku z tym należy jednak zaznaczyć, iż zgodnie z art. 182 § 1 k.k.w. w razie orzeczenia zakazu prowadzenia pojazdów, sąd przesyła odpis wyroku odpowiedniemu organowi administracji publicznej właściwemu dla miejsca zamieszkania skazanego. W myśl § 2 art. 182 k.k.w. organ do którego przesłano orzeczenie zawierające zakaz prowadzenia pojazdów, zobowiązany jest cofnąć uprawnienia do ich prowadzenia w orzeczonym zakresie oraz nie może wydać tych uprawnień w okresie obowiązywania zakazu. Decyzja wydawana na powyższej podstawie, ma charakter decyzji związanej, gdyż organ administracji nie może samodzielnie określić daty początkowej obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych (por. m.in. wyr. Naczelnego Sądu Administracyjnego z 16.04.2010 r., I OSK 698/09, LEX nr 595479). Mając to na uwadze, należało uznać, iż Starosta (...) określając termin obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdu był związany wskazaniem Sądu Rejonowego w Myszkowie zawartego w postanowieniu z dnia 27 stycznia 2012 r.
Niezależnie od braku podstaw do uwzględnienia żądania pozwu z braku decyzji prejudycjalnej, należało również ponownie podkreślić, iż odpowiedzialność za niezgodne z prawem wykonywanie władzy publicznej w trybie art. 417 1 § 2 k.c. ma charakter deliktowy. W związku z tym jej przesłankami jest nie tylko wydanie niezgodnej z prawem decyzji administracyjnej, ale również szkoda i normalny związek przyczynowy między jej zaistnieniem, a niezgodnym z prawem działaniem organu administracji publicznej (por. m.in. wyr. Sądu Najwyższego z 24.03.2010 r., V CSK 271/09, LEX nr 1360338).
Na gruncie niniejszej sprawy powód w zakresie zgłoszonego przez siebie roszczenia nie wykazał zaistnienia szkody. Powód sam przyznał, że w okresie na który cofnięto mu uprawnienia do kierowania pojazdami dla których wymagana jest kategoria B prawa jazdy, nie wykonywał stałej pracy zarobkowej z uwagi na problemy zdrowotne. W tym czasie podjął jedynie krótkotrwałe zatrudnienie we włoskim przedsiębiorstwie transportowym jako kierowca samochodów ciężarowych, gdyż w tym zakresie w dalszym ciągu posiadał uprawnienia. Wskazał jednak, że także w tym przypadku po dwóch miesiącach z uwagi na stan zdrowia musiał zrezygnować z pracy, której od tamtego czasu do chwili obecnej nie wykonuje. Tym samym poza brakiem szkody, która mogłaby wyniknąć z decyzji Starosty Powiatowego, pomiędzy tym rozstrzygnięciem a brakiem zatrudnienia powoda nie zachodzi żaden związek przyczynowy.
Ponadto należy zwrócić uwagę, iż zgodnie z treścią przepisów ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. ustawy Prawo o ruchu drogowym obowiązujących w okresie po wydaniu wyroku Sądu Rejonowego w Myszkowie z dnia 10 listopada 2005 r. (art. 114 ust. 1 pkt 2b i ust. 4) osoba, która była pozbawiona uprawnień do kierowania pojazdami na okres przekraczający 1 rok, aby je odzyskać podlegała kontrolnemu sprawdzeniu kwalifikacji w drodze egzaminu państwowego odpowiedniego w zależności od rodzaju uprawnień do kierowania pojazdami. W świetle tego uregulowania, funkcjonującego obecnie na gruncie ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (art. 49 ust. 1 pkt 3a), nawet gdyby uprawnienia do kierowania pojazdami zostały cofnięte począwszy od daty uprawomocnienia się wyroku skazującego, powód nie odzyskałby ich automatycznie z upływem dwóch lat, tylko musiałby ponownie zdać egzamin państwowy. Powód po zakończeniu okresu na których cofnięto mu uprawnienia do kierowania pojazdami, co jest bezsporne, nie podjął zaś żadnych działań w celu ich odzyskania.
Ponadto w kontekście treści pisma powoda z dnia 24 lutego 2015 r. (k. 108 ) wypada podnieść, iż zadośćuczynienie przysługuje tylko w przypadkach wskazanych w ustawie. Chodzi więc o przypadek zadośćuczynienia za krzywdę w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia (art. 445 § 1 k.c. w zw. z art. 444 § 1 k.c.), zadośćuczynienie za pozbawienie wolności lub skłonienie za pomocą podstępu, gwałtu lub nadużycia stosunku zależności do poddania się czynowi nierządnemu (art. 445 § 2 k.c.), zadośćuczynienie za krzywdę doznaną na skutek śmierci członka najbliższej rodziny (art. 446 § 4 k.c.), zadośćuczynienie w razie naruszenia dóbr osobistych (art. 24 § 1 k.c. w zw. z art. 448 k.c. ). Żadna z tych sytuacji nie zaistniała na gruncie niniejszej sprawy. Wypada wskazać, iż wprawdzie katalog dóbr osobistych wskazany w art. 23 k.c. nie ma charakteru zamkniętego, niemniej uprawnienie do kierowania pojazdami nie jest jednym z nich. Dobra osobiste są bowiem związane z przyrodzonymi właściwościami każdej osoby, a nie z uprawnieniami, które nabywa się na podstawie decyzji właściwego organu administracji po spełnieniu przesłanek przewidzianych przez prawo.
Reasumując, w ocenie Sądu Okręgowego nawet, gdyby powód na gruncie niniejszej sprawy legitymował się ostateczną decyzją stwierdzającą nieważność decyzji Starosty (...) z dnia 20 marca 2012 r., jego roszczenia z braku spełnienia pozostałych przesłanek odpowiedzialności deliktowej Skarbu Państwa i tak podlegałyby oddaleniu.
Podstawę prawną wyroku stanowią przepisy art. 417 § 1 k.c. w zw. z art. 417 1 § 2 k.c.
Na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy z 26.05.1982 r. Prawo o adwokaturze oraz § 2 ust. 3, § 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie i ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu przyznano od Skarbu Państwa na rzecz adwokata A. P. kwotę 4.428 zł tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu.
Mając na uwadze aktualną sytuację majątkową i osobistą powoda Sąd, na podstawie art. 102 k.p.c. nie obciążył go obowiązkiem zwrotu kosztów na rzecz strony pozwanej.