UZASADNIENIE

S. P. w dniu 8 lipca 2016 roku wniosła za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w W. do Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie odwołanie od decyzji organu rentowego z dnia 20 maja 2016 roku,
nr: (...). Odwołująca zaskarżonej decyzji zarzuciła naruszenie:

⚫: art. 13 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w zw. z art. 6 ust. 1 pkt. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w zw. z art. 22 § 1 kodeksu pracy w zw. z art. 83 § 1 kodeksu cywilnego poprzez nieuzasadnione przyjęcie, iż umowa o pracę na czas nieokreślony z dnia 1 grudnia 2015 roku jest umową fikcyjną;
⚫: art. 7 kodeksu postępowania administracyjnego poprzez brak dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy, nie zebranie i nie rozpatrzenie całego materiału dowodowego jak również dowolną ocenę;
⚫: art. 8 kodeksu postępowania administracyjnego poprzez sformułowanie uzasadnienia zaskarżonej decyzji w sposób niejasny;
⚫: art. 9 kodeksu postępowania administracyjnego w zw. z art. 10 § 1 kodeksu postępowania administracyjnego poprzez zaniechanie uniemożliwienia odwołującej wypowiedzenia się co do zebranego w sprawie dowodów i materiałów przed wydaniem decyzji, należytego i wyczerpującego informowania odwołującej o okolicznościach faktycznych i prawnych mających wpływ na ustalenie jej prawa i obowiązków będących przedmiotem postępowania.

W związku z powyższym odwołująca wniosła o zmianę zaskarżonej decyzji i objęcie jej ubezpieczeniem społecznym ( odwołanie z dnia 8 lipca 2016 roku, k. 2 – 13 a.s., protokół rozprawy z dnia 21 grudnia 2016 roku, k. 79 a.s.)

Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w W. w odpowiedzi
na odwołanie z dnia 8 lipca 2016 roku wniósł o jego oddalenie na podstawie art. 477¹⁴ § 1 k.p.c. Ponadto organ rentowy wniósł o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego ginekologa na okoliczność czy odwołująca w dniu 1 grudnia 2015 roku była zdolna do podjęcia zatrudnienia. W ocenie organu rentowego krótki okres pomiędzy zawarciem umowy o pracę a rozpoczęciem zwolnienia z powodu ciąży odwołującej świadczy o tym, iż celem stron nie było powstanie stosunku pracy. Organ rentowy wskazał, iż w jego ocenie umowa o pracę została zawarta w celu uzyskania wysokich świadczeń z ubezpieczenia społecznego. ( odpowiedź na odwołanie z dnia 8 sierpnia 2016 roku, k. 48 - 49 a.s.)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny: w dniu 1 grudnia 2015 roku S. P. zawarła umowę o pracę z płatnikiem składek (...) Sp. z o.o. ( umowa o pracę, k. nienumerowana a.r.)

Postanowienia umowy z dnia 1 grudnia 2015 roku przewidywały zatrudnienie S. P. na stanowisku dyrektora ds. rozwoju w wymiarze pełnego etatu, z wynagrodzeniem w wysokości 4000 zł brutto. Termin rozpoczęcia pracy został oznaczony przez strony na dzień 1 grudnia 2015 roku. Ponadto odwołująca przebyła badanie lekarskie potwierdzające jej zdolność do pracy na stanowisku dyrektora ds. rozwoju. ( umowa o pracę, skierowanie na badania lekarskie k. nienumerowane a.r.)

Płatnik składek wypłacał na rzecz S. P. wynagrodzenie. Szkolenie w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy nie zostało przeprowadzone. Płatnik składek zgłosił odwołującą do ubezpieczeń społecznych z dniem 15 grudnia 2015 roku. ( lista płac, zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych, PIT-11 za rok 2015 k. nienumerowane a.r., zeznania świadka T. P. k. 82 a.s., zeznania odwołującej k. 80 i 83 a.s.)

W celu ustalenia prawidłowości zgłoszenia S. P. do ubezpieczeń społecznych organ rentowy wszczął z urzędu postępowanie wyjaśniające w sprawie. Decyzją z dnia 20 maja 2016 roku organ rentowy stwierdził, że (...)
S. P. jako pracownik płatnika składek (...) Sp. z o.o. nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu i wypadkowemu od 1 grudnia 2015 roku ( zawiadomienie o wszczęciu postępowania z urzędu, decyzja organu rentowego z dnia 20 maja 2016 roku, k. nienumerowana a.r.).

Od decyzji z dnia 20 maja 2016 roku odwołująca S. P. złożyła odwołanie inicjując postępowanie sądowe ( odwołanie z dnia 8 lipca 2016 roku, k. 2 – 6 a.s.).

Ze zgromadzonego materiału dowodowego wynika, że S. P. świadczyła na rzecz płatnika składek pracę. Odwołująca z wykształcenia jest pedagogiem specjalnym. Posiada wykształcenie wyższe. S. P. w trakcie kariery zawodowej pracowała w Banku (...) S.A. na stanowisku opiekuna klienta. Odwołująca pomagała także swojemu mężowi w prowadzeniu sklepu monopolowego. ( umowa o pracę z dnia 29 marca 2005 roku, k. nienumerowana a.r., zeznania odwołującej k. 80 i 83 a.s.)

Praca S. P. w spornym okresie polegała na pozyskiwaniu klientów dla (...) Sp. z o.o. Odwołująca przygotowywała ofertę dla potencjalnych klientów, którą następnie im przedstawiała na umówionych spotkaniach. Na spotkania odwołująca jeździła swoim samochodem. Odwołująca nadal jest zatrudniona w spółce (...) Sp. z o.o., pracodawca czeka aż wróci do pracy. Odwołująca nie posiadała konkretnych wyników z uwagi na specyficzny charakter pracy, jednak dotarła z ofertą spółki do ważnych, potencjalnych kontrahentów ( zeznania świadka T. P. k. 82 – 83 a.s., zeznania odwołującej k. 83 a.s., zeznania świadka Ł. P. k. 81 a.s., zeznania świadka M. G. k. 81 a.s., zeznania świadka B. G. k. 81 – 82 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił, że odwołująca S. P. świadczyła pracę na rzecz płatnika składek od 1 grudnia 2015 roku do 17 marca 2016 roku. Od 18 marca 2016 roku odwołująca stała się niezdolna do pracy z powodu ciąży. Odwołująca wskazała, iż nie planowała ciąży. Rozpoczynając pracę u płatnika składek odwołująca nie była świadoma, iż jest w ciąży. O ciąży odwołująca dowiedziała się w styczniu 2016 roku. ( zeznania odwołującej k. 80 i 83 a.s.)

Sąd Okręgowy ustalił ponadto, że płatnika składek – pracodawca (...) Sp. z o.o. zajmuje się dystrybucją kaw. W toku postępowania dowodowego Sąd ustalił, że S. P. została zatrudniona, ponieważ jej mąż był klientem spółki (...). Mąż odwołującej Ł. P. podczas rozmowy z ówczesnym członkiem zarządu spółki (...) dowiedział się, iż spółka poszukuje osoby reprezentacyjnej do pozyskiwania klientów. W związku z powyższym Ł. P. zaproponował zatrudnienie żony na w/w stanowisku. ( zeznania świadka T. P. k. 82 – 83 a.s., zeznania świadka Ł. P. k. 81 a.s.)

Powyższy stan faktyczny, Sąd Okręgowy ustalił w oparciu o dowody z dokumentów znajdujące się w aktach sprawy, w tym w aktach rentowych odwołującej oraz w oparciu o zeznania świadków T. P., Ł. P., M. Z., M. G., B. G. oraz strony odwołującej.

Powołane przez Sąd Okręgowy dowody z dokumentów, w zakresie w jakim oparł na nich swoje ustalenia były wiarygodne, korespondowały ze sobą oraz z osobowymi źródłami dowodowymi i tworzyły spójny stan faktyczny. Strony postępowania nie kwestionowały ich autentyczności i zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy, a zatem okoliczności wynikające z treści tych dokumentów, należało uznać za mające wysoki walor dowodowy, a przez to mogące stanowić podstawę do czynienia ustaleń faktycznych w sprawie.

Zeznania świadków, w tym przede wszystkim świadka T. P. potwierdziły, że wnioskodawczyni świadczyła pracę na rzecz (...) Sp. z o.o. Świadek T. P. szczegółowo opisał czym zajmowała się odwołująca w spółce (...) zanim zaszła w ciążę. Zeznania te było spójne i logiczne oraz zgodne z doświadczeniem życiowym. W pełni pokrywały się także z twierdzeniami samej odwołującej. Brak było podstaw do odmówienia dania wiary tym dowodom, gdyż nie ujawniono dowodów przeciwnych ani okoliczności mogących podważyć wiarygodność tychże dowodów. Ponadto zeznania świadków i odwołującej wzajemnie ze sobą korespondują tworząc jednolity, logiczny i nie budzący wątpliwości w świetle zasad doświadczenia życiowego obraz okoliczności sprawy. Z tego też względu Sąd nie znalazł żadnych powodów, aby kwestionować ich wiarygodność w jakiejkolwiek części.

Sąd oddalił wniosek organu rentowego o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego ginekologa uznając, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy jest w pełni wystarczający i kompletny do wydania rozstrzygnięcia w sprawie i nie zachodziła potrzeba uzyskania wiadomości specjalnych w myśl art. 278 k.p.c. Sąd uznał również za zbędne przeprowadzenie dowodu z dokumentacji medycznej załączonej do akt sprawy przez odwołującą.

Ustalony w sprawie stan faktyczny, w tym spójne, logiczne i konsekwentne zeznania wnioskodawczyni oraz świadków, pozwalają na ustalenie, że S. P. faktycznie świadczyła pracę na rzecz płatnika (...) Sp. z o.o. w okresie od dnia 1 grudnia 2015 roku.

Reasumując – ustalony przez Sąd Okręgowy stan faktyczny oraz zgromadzony materiał dowodowy należało uznać za kompletny i wystarczający do wydania orzeczenia.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Odwołanie S. P. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w W. z dnia 20 maja 2015 roku, znak (...) jako uzasadnione podlegało uwzględnieniu.

Na wstępie rozważań prawnych ąd Okręgowy wskazuje, że „postępowanie sądowe w sprawach dotyczących ubezpieczenia rentowego wszczynane jest w rezultacie odwołania wniesionego przez ubezpieczonego od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Ma więc ono charakter odwoławczy. Jego przedmiotem jest ocena zgodności z prawem - w aspekcie formalnym i materialnym - decyzji wydanej przez organ rentowy na wniosek ubezpieczonego lub z urzędu. Jest zatem postępowaniem kontrolnym. Badanie owej legalności decyzji i orzekanie o niej jest możliwe tylko przy uwzględnieniu stanu faktycznego oraz prawnego istniejącego w chwili wydawania decyzji. Mówiąc inaczej - o zasadności przyznania lub odmowy przyznania świadczenia decydują okoliczności istniejące w chwili ustalania do niego prawa. Postępowanie dowodowe przed sądem jest postępowaniem sprawdzającym, weryfikującym ustalenia dokonane przez organ rentowy…” (Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z 20 maja 2004 roku, II UK 395/03, OSNAPiUS rok 2005, Nr 3, poz. 43.). Zdaniem Sądu Okręgowego przedmiotowe stanowisko Sądu Najwyższego pomimo faktu, iż odnosi się bezpośrednio do kwestii związanej z ubezpieczeniami rentowymi, to jednak na zasadzie analogii znajduje zastosowanie w niniejszej sprawie, albowiem tezy tam zawarte stanowią normy uniwersalne dotyczące bezpośrednio problematyki odwołań od decyzji organu rentowego. Ponadto stanowisko Sądu Najwyższego uwidacznia, że wiążący w sprawie jest stan prawny obowiązujący w chwili wydawania decyzji.

W aspekcie powyższego wywodu Sąd Okręgowy stwierdza, że kwestią sporną w niniejszym postępowaniu było rozstrzygnięcie czy ubezpieczona (...)
S. P. faktycznie od dnia 1 grudnia 2015 roku podlegała obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę przez płatnika składek (...) Sp. z o.o.

Dokonując analizy przepisów ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2016 r. poz. 963) - zauważyć należy, że zgodnie z art. 6 ust 1 pkt 1 ww. ustawy obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9 (nie ma zastosowania w przedmiotowej sprawie), osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami. Ponadto w myśl art.13 pkt 1 ww. ustawy obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu podlegają osoby fizyczne w następujących okresach pracownicy - od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia ustania tego stosunku. Opierając się jedynie na powyższych zapisach ustawowych zauważyć należy, że prawidłowe i zgodne kodeksem pracy (art. 22 kp) nawiązanie przez ubezpieczoną S. P. stosunku pracy (...) Sp. z o.o. skutkowało objęciem odwołującej ubezpieczeniem społecznym od dnia 1 grudnia 2015 roku.

Jednakże z uwagi na treść decyzji organu rentowego oraz zarzuty zawarte w decyzji Sąd Okręgowy rozważał, czy faktycznie wyczerpana została dyspozycja art. 83 § 1 k.c., zgodnie z którym nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. Jeżeli oświadczenie takie zostało złożone dla ukrycia innej czynności prawnej, ważność oświadczenia ocenia się według właściwości tej czynności. Organ rentowy bowiem podważył w trybie postępowania administracyjnego zasadność objęcia (...)
S. P. ubezpieczeniem społecznym wskazując, iż umowa o pracę zawarta pomiędzy stronami w dniu 1 grudnia 2015 roku zawarta została pozornie w celu obejścia przepisów prawa (tj. w swojej istocie nawiązanie stosunku pracy zmierzało tylko do uzyskania przez odwołującą świadczeń z ubezpieczenia społecznego).

Sąd Okręgowy odnosząc się w pierwszej kolejności do elementu dotyczącego pozorności umowy o pracę zauważa, iż w tym aspekcie odwołać się należy do słusznego stanowiska Sądu Najwyższego z dnia 8 lipca 2009 roku (wyrok Sądu Najwyższego z dnia
8 lipca 2009 roku, sygn. akt I UK 43/09), w myśl którego pozorność umowy o pracę (art. 83 k.c. w związku z art. 300 k.p.) ma miejsce nie tylko wówczas, gdy mimo jej zawarcia praca w ogóle nie jest świadczona, ale również wtedy, gdy jest faktycznie świadczona, lecz na innej podstawie niż umowa o pracę. W każdym przypadku decydujące znaczenie ma treść umowy i okoliczności faktyczne jej wykonywania. Dokonując analizy niniejszej sprawy przez pryzmat powołanego orzeczenia Sądu Najwyższego zauważyć należy, że kluczowe w sprawie było ustalenie, czy faktycznie była świadczona praca w związku z umową zawartą pomiędzy ubezpieczoną a płatnikiem składek oraz czy umowa ta miała charakter umowy o pracę. Oceniając powyższe kwestie Sąd w oparciu o przeprowadzone postępowanie dowodowe stwierdził, że umowa zawarta pomiędzy stronami miała zdecydowanie charakter umowy o pracę albowiem spełniała naczelne przesłanki wynikające z art. 22 § 1 k.p. W myśl tego przepisu (art. 22 § 1 k.p.) przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.

Postępowanie dowodowe (w tym materiał dowodowy w postaci dokumentów oraz zeznań ubezpieczonej i płatnika składek) wykazało, że ubezpieczona od dnia 1 grudnia 2015 roku była pracownikiem (...) Sp. z o.o. i wykonywała pracę na stanowisku dyrektora ds. rozwoju. W trakcie swojego zatrudnienia S. P. podlegała bezpośrednio pracodawcy, z którym konsultowała m.in. treść tworzonej oferty dla potencjalnych kontrahentów. Tym samym występowała ścisła podległość pomiędzy pracodawcą, a pracownikiem. Nadto praca ubezpieczonej podlegała pełnej weryfikacji i kontroli przez świadka P.. Nadzór pracodawcy nad odwołującą się był wykonywany w sposób właściwy dla zawartego stosunku pracy. Tym samym w ocenie Sądu nawiązana przez odwołującą i płatnika składek umowa o pracę spełniała przesłanki wynikające
z art. 22 k.p.

Sąd Okręgowy zważył, że ustalenie przez strony wynagrodzenia za pracę w kwocie 4000 zł brutto nie przemawia za pozornością zawartej umowy o pracę i okoliczność ta nie stanowi podstawy do uznania, że faktycznym celem zawarcia umowy było, jak podnosił organ rentowy, uzyskanie świadczeń z ubezpieczenia społecznego (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 11 lipca 2007 roku, sygn. akt III AUa 341/07). Wynagrodzenie ubezpieczonej było wprawdzie wyższe niż obowiązująca w 2015 roku płaca minimalna, to jednak należy mieć na uwadze, że jego wysokość nie odbiegała znacząco od wynagrodzeń uzyskiwanych przez pracowników zatrudnionych na podobnych stanowiskach kierowniczych na terenie W..

Nadto Sąd miał na uwadze, iż z ekonomicznego punktu widzenia zatrudnienie ubezpieczonej było całkowicie uzasadnione potrzebami pracodawcy. Jak wynika z zeznań byłego członka zarządu płatnika składek świadka P. odwołująca aktywnie pracowała na rzecz pozyskania nowych klientów dla spółki. Takimi klientami byli spółki (...). Sąd wziął pod uwagę spontaniczne zeznania świadka, który stwierdził, że czeka aż odwołująca się zakończy urlop związany z macierzyństwem, aby powróciła do pracy. W ten sposób świadek przekazał swoje zadowolenie jako pracodawcy z wyników pracy odwołującej się, czego wręcz nie ukrywał w toku przesłuchania. Odnośnie kwoty zaproponowanej jako wynagrodzenie odwołującej się świadek wskazał, że średnie wynagrodzenie na podobnym stanowisku znacznie przekracza kwotę 4.000 zł wynosi bowiem od 8.000 do 15.000 zł.

W związku z powyższym, zdaniem Sądu w okresie w którym odwołująca była faktycznie zatrudniona w spółce (...), płatnik składek miał zapotrzebowanie na pracownika, do którego zadań należy pozyskiwanie nowych i to kluczowych kontrahentów.

Jednocześnie rozważając rozkład ciężaru dowodu Sąd zważył, że zgodnie z art. 6 k.c. oraz art. 232 k.p.c. strona postępowania obowiązana jest udowodnić wszystkie swoje twierdzenia zgłaszane przez nią w sprawie. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia
22 listopada 2001 roku (sygn. akt I PKN 660/00) samo twierdzenie dotyczące istotnych dla sprawy okoliczności (art. 227 k.p.c.) powinno być udowodnione przez stronę to twierdzenie zgłaszającą. Ponadto jak argumentował Sąd Apelacyjny w Warszawie, w wyroku z dnia
13 kwietnia 2006 roku (sygn. akt III AUa 35/06) przedmiotem postępowania dowodowego są fakty mające istotne znaczenie dla merytorycznej oceny dochodzonego roszczenia.

Sąd opierając się na powyższym miał na uwadze, że organ rentowy poza oparciem całej argumentacji na stanowisku wyrażonym w decyzji z dnia 20 maja 2015 roku nie wykazał w żadnym stopniu, iż jedyną przyczyną zatrudnienia ubezpieczonej była chęć uzyskania świadczeń z ubezpieczeń społecznych. Zdaniem Sądu zawarte w treści decyzji organu rentowego stanowisko jest niezasadne. Ponadto w toku postępowania odwoławczego organ rentowy poprzestał na poparciu twierdzeń wynikających z decyzji z dnia 20 maja 2015 roku i poza wyrażonym stanowiskiem nie przedstawił żadnego dowodu na poparcie własnych twierdzeń.

W ocenie Sądu Okręgowego zawartej przez strony umowie o pracę nie można zarzucić wady pozorności. Nawet jeżeli przyjąć, że zgłoszenie odwołującej się do ubezpieczeń przez biuro księgowe obsługujące płatnika nastąpiło z opóźnieniem, co nie miało miejsca wobec osoby zatrudnionej w ramach umowy zlecenia, nie zaprzecza to w świetle materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie zatrudnieniu odwołującej się przez spółkę (...), świadczeniu przez nią pracy pod nadzorem pracodawcy i pobieraniu wynagrodzenia a także konkretnym wynikom tej pracy z uwzględnieniem specyfiki czynności polegających na poszukiwaniu, zdobywaniu kontrahentów z uwzględnieniem długofalowości takiego procesu.

Reasumując przedstawione okoliczności Sąd uznał, że ubezpieczona (...)
S. P. podlegała jednak obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu tj. emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu i wypadkowemu z tytułu zatrudnienia u płatnika składek (...) Sp. z o.o. i dlatego też na podstawie art. 477^{(

14)} § 2 k.p.c. orzekł jak sentencji wyroku.

Zgodnie z art. 98 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Do niezbędnych kosztów procesu prowadzonego przez stronę osobiście lub przez pełnomocnika, który nie jest adwokatem, radcą prawnym lub rzecznikiem patentowym, zalicza się poniesione przez nią koszty sądowe, koszty przejazdów do sądu strony lub jej pełnomocnika oraz równowartość zarobku utraconego wskutek stawiennictwa w sądzie.

Zgodnie z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 1804) stawki minimalne wynoszą 360 zł w sprawach o świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego i zaopatrzenia emerytalnego.

Wobec powyższego oraz z uwagi na zmianę zaskarżonej decyzji Sąd zasądził od organu rentowego na rzecz odwołującej kwotę 360 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, o czym orzekł w punkcie 2 sentencji wyroku.

SSO Włodzimierz Czechowicz

Przewodniczący:	SSO Włodzimierz Czechowicz
Protokolant:	sekr. sądowy Aneta Rapacka

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE

ZARZĄDZENIE