UZASADNIENIE

A. K. została oskarżona o przestępstwo z art. 207 k.k. popełnione w okresie od 1 stycznia 2011 roku do dnia 20 stycznia 2014 roku na szkodę swojej matki W. K..

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi – Północ w Warszawie wyrokiem z dnia 22 lutego 2016 roku, IV K 255/14 ustalając, że oskarżona A. K. dopuściła się zarzucanego jej czynu w okresie od około lipca 2013 roku do nieustalonego dnia stycznia 2014 roku na mocy art. 66 § 1 i 2 k.k. i art. 67 § 1 k.k. postępowanie przeciwko niej warunkowo umorzył na okres roku tytułem próby; na mocy art. 624 § 1 k.p.k. zwolnił oskarżoną od ponoszenia kosztów sądowych przejmując je na rachunek Skarbu Państwa; zasądził ze Skarbu Państwa na rzecz obrońcy – adw. R. K. wynagrodzenie za pomoc prawną udzieloną oskarżonej z urzędu w kwocie 1239,84 zł w tym 23% VAT.

Od powyższego wyroku apelację wniósł obrońca oskarżonej podnosząc zarzuty obrazy przepisów postępowania i błędu w ustaleniach faktycznych. Obrońca wniósł o uniewinnienie oskarżonej od zarzutu popełnienia czynu zabronionego opisanego w art. 207 § 1 k.k.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Wniesiona apelacja nie zasługuje na uwzględnienie. Pisemne motywy zaskarżonego wyroku są wyczerpujące i spełniają warunki przewidziane przepisami, a nadto dostarczają informacji niezbędnych do przeprowadzenia pełnej kontroli merytorycznej zaskarżonego wyroku.

Sąd Rejonowy w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne. Zeznania pokrzywdzonej – w części zaakceptowanej przez Sąd Rejonowy – o stosowaniu przemocy fizycznej przez oskarżoną znajdują potwierdzenie w zeznaniach świadków i dowodach z dokumentów. W ocenie Sądu Okręgowego warto zaznaczyć, że to nie pokrzywdzona była osobą, która złożyła zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa. Liczne awantury w domu pokrzywdzonej, zachowanie oskarżonej zwłaszcza po spożyciu alkoholu i szukanie pomocy w (...) przez pokrzywdzoną skłoniły dzielnicowego i pracownika socjalnego do podjęcia decyzji o złożeniu zawiadomienia o przestępstwie, co wskazuje na intensywność i częstotliwość bezprawnych zachowań oskarżonej. Przesłuchani w toku postępowania świadkowie, co prawda nie byli bezpośrednimi świadkami używania przemocy fizycznej przez oskarżoną wobec pokrzywdzonej, to jednakże wielokrotnie widzieli siniaki i inne obrażenia u pokrzywdzonej. W szczególności U. W., która z racji zamieszkiwania po sąsiedzku słyszała awantury i niejednokrotnie udzielała pokrzywdzonej pomocy – jadąc z nią na (...) lub w inny sposób. Dzielnicowy podkreślał, że podstawą jego wiedzy o sytuacji domowej pokrzywdzonej są notatki funkcjonariuszy Policji, którzy brali udział w interwencjach w domu stron. Okolicznością istotną jest założenie Niebieskiej Karty, co potwierdza zeznania pokrzywdzonej i pozostałych świadków, którzy na bieżąco interesowali się sytuacją pokrzywdzonej.

Wobec argumentacji zawartej w apelacji godzi się zaznaczyć, że Sąd Rejonowy przedstawiając stan faktyczny wskazał na fakt zapoczątkowania spożywania w nadmiernych ilościach alkoholu przez oskarżoną, co prowadziło do jej uzależnienia. Sama zresztą oskarżona przyznała się do uzależnienia od alkoholu i podejmowania prób leczenia odwykowego, które jednak przerywała w związku z regułami związanymi z procesem leczenia (k. 177). Odnosząc się jeszcze do tej kwestii Sąd Rejonowy wskazał na opinię biegłych lekarzy psychiatrów, którzy w wyniku badania oskarżonej, rozpoznali u niej uzależnienie od alkoholu. Uzasadnionym zatem jest przypuszczenie, iż nadmierne spożywanie alkoholu i problemy finansowe mogły wywoływać u oskarżonej zwiększoną agresję, co prowadziło do wykorzystywania przewagi fizycznej i dopuszczania się przemocy fizycznej wobec swojej matki. Wnioski takie wywieść można częściowo z analizy wyjaśnień oskarżonej i pokrzywdzonej.

Autor apelacji zarzucił obrazę przepisów postępowania art. 5 § 2 k.p.k. wskazując na wystąpienie wątpliwości, których nie dało się wyjaśnić z uwagi na brak wiarygodnego rzetelnego dowodu. Sąd Okręgowy nie podziela zapatrywań wyrażonych w środku odwoławczym. Co więcej, skarżący nie wykazał, aby Sąd Rejonowy miał rzeczywiście jakiekolwiek wątpliwości co do sprawstwa oskarżonej. Z uzasadnienia sporządzonego do zaskarżonego wyroku nie wynika, aby taka sytuacja miała miejsce. Dla zasadności tego zarzutu nie jest wystarczające subiektywne przekonanie strony i zaprezentowanie przez nią własnych wątpliwości co do stanu dowodów. Jedynie w przypadku gdyby Sąd ustalił, że w sprawie zachodzą niedające się usunąć wątpliwości i zaniechałby rozstrzygnięcia ich na korzyść oskarżonej dopuściłby się naruszenia wspomnianego przepisu.

Dokonanie oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego w sposób odmienny od oczekiwań obrońcy oskarżonej nie stanowi wbrew jego sugestiom naruszenia przepisów postępowania art. 7 k.p.k. i art. 410 k.p.k. Mylne jest przekonanie skarżącego, że Sąd Rejonowy dopuścił się uchybienia poprzez odmowę nadania waloru wiarygodności wyjaśnieniom oskarżonej, a wręcz wskazując, iż są one nieprzekonywujące. W myśl zasady swobodnej oceny dowodów Sąd jest uprawniony a także zobowiązany do stwierdzenia, czy dane wyjaśnienia uznaje za wiarygodne i w jakiej części. Elementem koniecznym jest podanie podstaw takiej oceny i wskazanie w oparciu o jakie dowody czy też okoliczności dowody zostały tak ocenione. Uzasadnienie Sądu Rejonowego spełnia te ustawowe wymogi. Sąd ten wskazał w jakiej części obdarzył wiarą wyjaśnienia oskarżonej i dlaczego odmówił wiary pozostałym fragmentom jej wypowiedzi. Ocena wyjaśnień oskarżonej dokonana została na tle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, co prowadziło do wykazania sprzeczności w jej relacji, a obrazem sytuacji przedstawionym przez obiektywnych świadków. Depozycje pozostałych źródeł dowodowych poddane zostały równie wnikliwej ocenie przez Sąd Rejonowy, a ich analiza przeprowadzona została w połączeniu z dokumentacją zgromadzoną w niniejszym postępowaniu, która dotyczyła sytuacji panującej w domu pokrzywdzonej. Badaniu i uwzględnieniu podlegały zarówno okoliczności na korzyść oskarżonej. W toku postępowania badaniu przez biegłego psychologa poddana została pokrzywdzona w wyniku, którego biegła wyraziła wątpliwości co do możliwości prawidłowego odtworzenia faktów przez pokrzywdzoną i zrozumienia treści zadawanych pytań. Prowadziło to do słusznego wykluczenia tej części jej zeznań, które nie znalazły odzwierciedlenia w pozostałym zgromadzonym materiale dowodowym.

W obliczu tego, Sąd Okręgowy podziela w całości stanowisko Sądu Rejonowego o winie oskarżonej w okresie czasu przyjętym w wyroku. Całokształt okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej wskazuje na sprawstwo oskarżonej, a próby podważenia prawidłowości oceny tych dowodów okazały się nieskuteczne.

Aprobując rozstrzygnięcie o warunkowym umorzeniu postępowania wobec oskarżonej Sąd Okręgowy przyjął za podstawę orzeczenia przepisy Kodeksu karnego obowiązujące od dnia 1 lipca 2015 roku. Zgodnie z brzmieniem nadanym nowelizacją obowiązującą od dnia 1 lipca 2015 roku warunkowe umorzenie postępowania możliwie jest w przypadku sprawcy, któremu zarzucono przestępstwo zagrożone w górnej granicy do 5 lat pozbawienia wolności. Poprzednia regulacja przewidywała możliwość zastosowania art. 66 k.k. przy takiej granicy wyrażonej w sankcji w sytuacji spełnienia dodatkowych warunków. Stąd też mając na względzie datę orzekania i przewidziane w ustawie zagrożenie za czyn z art. 207 § 1 k.k. zasadnym było wskazanie, iż zastosowanie znalazły aktualnie obowiązujące przepisy prawa materialnego. Wobec oskarżonej wyznaczono najniższy okres próby, co jednak powinno być wystarczające dla ustalenia czy zachodzą pozytywne zmiany w jej postępowaniu i czy przedsięwzięła ona niezbędne środki celem poprawy swojego życia i członków rodziny.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy orzekł jak w wyroku.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE