UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 12 maja 2016 r., znak: (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. odmówił wnioskodawczyni A. R. prawa do emerytury, ponieważ wnioskodawczyni nie udowodniła wymaganego 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach. Zakład podał, iż nie uznał jako pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia wnioskodawczyni w (...) Sp. z o.o. w L. od 3 stycznia 1983 r. do 31 grudnia 1998 r., gdyż z analizy przedłożonego zakresu obowiązków wynika, iż nie była to praca wykonywana stale w szczególnych warunkach –tych samych, co podlegli pracownicy wymienieni w wykazie A rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Wskazał, iż z materiału dowodowego wynika, że praca wnioskodawczyni nie ograniczała się jedynie do dozoru nad pracownikami świadczącymi pracę w szczególnych warunkach, ale polegała również na wykonywaniu licznych czynności kierowniczych o charakterze administracyjno-biurowym.

Od ww. decyzji odwołanie złożyła wnioskodawczyni, wnosząc o jej zmianę poprzez przyznanie jej prawa do wcześniejszej emerytury. W uzasadnieniu podała, iż z zaświadczeń wydanych przez (...) Sp. z o.o. wynika, iż w spornym okresie wykonywała prace w szczególnych warunkach. Prace te wykonywała w pełnym zakresie czasu pracy, wykonując czynności bezpośrednio w nadzorowanym przez siebie laboratorium, pracując w tym samych warunkach, co podlegli pracownicy. Wskazała, że wykonywany przez nią zakres obowiązków kierownika pracowni jest identyczny jak na stanowisku mistrza, zaś zmiana nazwy stanowiska pracy wynikała ze zmian organizacyjnych.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o jego oddalenie, podnosząc te same argumenty co w zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił:

Wnioskodawczyni A. R., ur. (...), wiek 55 lat ukończyła z dniem (...) Nie jest członkiem OFE.

Na dzień 1 stycznia 1999 r. ubezpieczona udowodniła 22 lata, 4 miesiące i 22 dni ogólnego stażu pracy, w tym: 17 lat, 2 miesiące i 16 dni okresów składkowych oraz 5 lat, 2 miesiące i 6 dni okresów nieskładkowych.

Dnia 22 lutego 2016 r. A. R. złożyła wniosek o przyznanie emerytury w tzw. obniżonym wieku emerytalnym.

W wyniku rozpoznania wniosku ubezpieczonej ZUS Oddział w L. w dniu 22 marca 2016 r. wydał decyzję odmawiającą wnioskodawczyni prawa do emerytury. Organ rentowy za udowodnione uznał 7 lat, 6 miesięcy i 17 dni okresów pracy w szczególnych warunkach. Nie uznał za pracę w szczególnych warunkach okresów zatrudnienia wnioskodawczyni w Centrum (...) Sp. z o.o. w L. od 3 stycznia 1983 r. do 31 stycznia 1990 r. i od 1 kwietnia 1998 r. do 31 grudnia 1998 r., twierdząc, iż stanowisko pracy (Kierownik Pracowni i Kierownik Działu Laboratorium) nie figuruje w przepisach resortowych, a brak informacji, iż praca na tych stanowiskach wykonywana była stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w tych samych warunkach, co podlegli pracownicy.

W następstwie dostarczonych przez ubezpieczoną dodatkowych dokumentów organ rentowy ponownie przeanalizował okresy zatrudnienia wnioskodawczyni i decyzją z dnia 12 maja 2016 r. –zaskarżoną w niniejszej sprawie– odmówił A. R. prawa do emerytury, uznając, że wnioskodawczyni nie udowodniła w ogóle wymaganego 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach. Zakład nie uznał jako pracy w szczególnych warunkach całego okresu zatrudnienia wnioskodawczyni w (...) Sp. z o.o. w L., tj. od 3 stycznia 1983 r. do 31 grudnia 1998 r., wskazując, że z analizy przedłożonego zakresu obowiązków wynika, iż nie była to praca wykonywana stale w szczególnych warunkach –tych samych, co podlegli pracownicy wymienieni w wykazie A rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Wskazał też, iż z materiału dowodowego wynika, że praca wnioskodawczyni nie ograniczała się jedynie do dozoru nad pracownikami świadczącymi pracę w szczególnych warunkach, ale polegała również na wykonywaniu licznych czynności kierowniczych o charakterze administracyjno-biurowym.

/bezsporne, nadto dokumenty z akt emerytalnych wnioskodawczyni/

W okresie od 3 stycznia 1983 r. do 31 marca 1997 r. A. R. była zatrudniona w Hucie (...) i z dniem 1 kwietnia 1997 r. została przejęta w trybie art. 23(1) k.p. do Centrum (...) Sp. z o.o. w L., gdzie pracuje do chwili obecnej.

W czasie ww. zatrudnienia (do 31 grudnia 1998 r.) wnioskodawczyni wykonywała pracę na następujących stanowiskach:

- Kierownika Pracowni od 3 stycznia 1983 r. do 31 stycznia 1990 r.,

- Mistrza Laboratorium od 1 lutego 1990 r. do 31 maja 1997 r.,

- Mistrza Pracowni (...) od 1 czerwca 1997 r. do 31 marca 1998 r.

- Kierownika Działu Laboratorium II od 1 kwietnia 1998 r. do 31 grudnia 1998 r.

Od 3 stycznia 1983 r. do 31 maja 1983 r. wnioskodawczyni pracowała najpierw jako Kierownik Pracowni Wydziału (...). Był to Wydział T.. Na początku zatrudnienia wnioskodawczyni wykonywała prace laboranta w Pracowni K. (przez 3 miesiące), a potem w Pracowni Chemicznej na (...) (przez 2 miesiące). Z dniem 1 czerwca 1983 r. wnioskodawczyni przeszła na Wydział T., gdzie pracowała jako Kierownik Pracowni. Była to pracownia zajmująca się produkcją tlenu potrzebną do pracy pieca zawiesinowego. Były tam m.in. dwa chromatografy. W pracowni tej oznaczano acetylen, węglowodory, wykonywano analizy oddtłuszczeniowe, aby rury służące do przekazywania tlenu nie zawierały tłuszczy, gdyż groziło to wybuchem. Następnie wnioskodawczyni przeszła na (...) do Pracowni K., gdzie zajmowała się aparaturą rtg i spektrometrem emisyjnym. Jej praca polegała na przygotowaniu tego sprzętu do pomiaru w ruchu ciągłym zakładu. Musiała m.in. skalibrować urządzenia i kontrolować jak wychodzą bieżące próbki. Prace te wykonywała osobiście. W Pracowni K. znajdowała się lampa RTG, komputery typu O., przy spektrometrze był pracujący generator, który wytwarzał pole elektromaganetyczne, oraz analizatory L., służące sprawdzeniu poziomu tlenu w miedzi anodowej, które emitowały promieniowanie jonizujące. Pracownik Pracowni K. narażony był też na zapylenie, gdyż próbki trzeba było zmielić i sprasować na pastylki o średnicy ok. 5 cm, które potem aparat analizował automatycznie. Jako Kierownik Pracowni wnioskodawczyni w zakresie swoich obowiązków miała m.in. kierowanie i organizowanie pracy pracowni, w tym przede wszystkim pilnowanie terminowego i sumiennego wykonywania analiz i przekazywania ich wyników, bezpośredni nadzór i kontrolę pracy podległych pracowników –laborantów (których w pracowni tej było w zależności od okresu ok. 7 do 10 osób) oraz kontrolę nad powierzoną aparaturą i sprzętem laboratoryjnym. W takim charakterze wnioskodawczyni pracowała stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wynoszącym 8 godzin dziennie –na I zmianie. Laboranci Pracowni K. pracowali na trzy zmiany.

Z dniem 1 lutego 1990 r. A. R. objęła stanowisko Mistrza Laboratorium a z dniem 1 czerwca 1997 r. –Mistrza Pracowni (...). Pracując na tych stanowiskach wnioskodawczyni kierowała i organizowała pracę w podległej sobie pracowni, w tym przede wszystkim dbała o terminowe i sumienne wykonanie analiz, nadzorowała i kontrolowała podległych sobie pracowników, w tym w zakresie wykonywanych przez nich analiz, sprawowała kontrolę nad powierzoną aparaturą i sprzętem laboratoryjnym. Zakres jej obowiązków na ww. stanowiskach pozostawał bardzo zbliżony do zakresu obowiązków na wcześniej zajmowanym stanowisku Kierownika Pracowni.

Od dnia 1 kwietnia 1998 r. A. R. powierzono obowiązki Kierownika Działu Laboratorium (...). W pisemnym zakresie obowiązków nałożono na wnioskodawczynię szereg obowiązków nadzorczych, w tym m.in. organizowanie i kierowanie pracą podległego personelu Działu Laboratorium (...) w Wydziale Badań Jakości, ustalanie zakresów obowiązków podległym pracownikom, sprawowanie nadzoru i kontroli nad prawidłowym i terminowym wykonywaniem zadań przez podległych pracowników, nadzorowanie i kontrolowanie prac realizowanych przez podległe laboratoria, bezpośredni nadzór i kontrola nad prawidłowym i rzetelnym oraz terminowym wykonywaniem badań i analiz przez podległych pracowników, próbek z materiałów wyszczególnionych w „Wykazie oznaczeń dla wydziałów na rok" (zał. Nr 1 do Umowy (...)), zapewniając terminowe sporządzanie bilansów metalurgicznych, rozliczenie dostaw surowców oraz wysyłek wyrobów Huty, nadzorowanie i kontrolowanie prac realizowanych przez podległe laboratorium w zakresie badań i analiz wynikających z dodatkowych zleceń, ocena i zatwierdzanie wyników, bezpośredni nadzór nad wykonywaniem badań i analiz zgodnie z obowiązującymi normami i przepisami analitycznymi, prowadzenie wewnętrznego systemu kontroli wykonywanych badań i analiz poprzez analizowanie prób wzorcowych lub kontrolnych w celu zapewnienia wiarygodności wyników i zapobieganiu błędom, wykonywanie analiz porównawczych i sprawdzających z innymi laboratoriami w (...) w celu podnoszenia jakości świadczonych usług, nadzór nad zapewnieniem jednoznacznej identyfikacji, używania i przechowywania tylko ważnych wzorców lub materiałów odniesienia w celu zapewnienia ich wiarygodności, nadzorowanie i kontrolowanie wykonywanych badań i analiz w toku rozstrzygania reklamacji i sporów z odbiorcami wyrobów Huty, nadzorowanie i kontrolowanie poprawności wyników analiz i starannej rejestracji wyników wykonywanych badań i pomiarów przez podległych pracowników, nadzór nad prowadzeniem niezbędnych zapisów technicznych dotyczących wykonywanych analiz i pomiarów, zapisów dotyczących sprawdzania stosowanych metod analitycznych i poprawności wykonywanych pomiarów na urządzeniach pomiarowych. Ponadto, do obowiązków wnioskodawczyni jako Kierownika Działu Laboratorium (...) należały też: współpraca z Kierownikiem Działu (...), współpracs z Kierownikiem Działu (...)1, z jednostkami opracowującymi i wdrażającymi nowe metody analityczne, nadzór i pomoc w opracowaniu instrukcji stanowiskowych, bhp i ppoż, prowadzenie ewidencji kart stanowiskowych bhp, nadzór i kontrolę nad prowadzeniem szkoleń teoretycznych i praktycznych na stanowisku pracy podległych pracowników i nowoprzyjętych, terminowe sporządzanie zamówień na urządzenia pomiarowe, wyposażenie, odczynniki, szkło laboratoryjne i drobny sprzęt laboratoryjny oraz inne materiały niezbędne do zabezpieczenia ciągłości pracy laboratorium, prowadzenie akcji ofertowej i sporządzanie protokołów z wyboru oferenta, zabezpieczenie środków trwałych, przedmiotów nietrwałych, wyposażenia i materiałów wykorzystywanych w toku pracy przez podległych pracowników, prowadzenie ewidencji środków trwałych i wyposażenia w zakresie (...), koordynowanie planów urlopów poległych pracowników, nadzorowanie ewidencji czasu pracy podległych pracowników prowadzonej przez laborantów –dyżurnych zmiany, dokonywanie rozliczeń roboczogodzin oraz sporządzanie wymaganych dokumentów wynikających z ilości i rodzaju wykonywanych analiz przez Dział Laboratorium (...), organizowanie okresowych narad z pracownikami dozoru w podległym laboratorium celem omówienia bieżących zadań, problematyki i działań.

Jako Kierownik Działu Laboratorium (...) wnioskodawczyni sprawowała nadzór nad Pracowniami: K., C. K. S.oraz Pracownią Działu Ś., które mieściły się w różnych budynkach. Wnioskodawczyni podlegali bezpośrednio kierownicy ww. pracowni. Zdarzało się, że wnioskodawczyni bezpośrednio nadzorowała pracę tych pracowni, w szczególności z uwagi na sprzęt, który był tam używany i konieczność nadzoru nad tym sprzętem, w tym jego kalibracji.

W okresie zatrudnienia wnioskodawczyni w Hucie (...), a następnie w Centrum (...) Sp. z o.o. w L. do 31 grudnia 1998 r., okresy niezdolności do pracy wnioskodawczyni (okresy nieskładkowe) liczone po 14 listopada 1991 r. wyniosły łącznie 8 miesięcy i 6 dni.

Dowód: dokumenty z akt emerytalnych wnioskodawczyni, w tym: zaświadczenie o

zatrudnieniu z dnia 15.02.2016 r., świadectwo wykonywania prac w szczególnych

warunkach z dnia 15.02.2016 r., stanowiskowe karty pracy z aneksami

dokumenty z akt kapitałowych wnioskodawczyni, w tym: zestawienia okresów

nieskładkowych po 14.11.1991 r.

dokumenty z akt osobowych wnioskodawczyni, w tym: umowy o pracę, angaże,

stanowiskowe karty pracy z aneksami

zeznania świadków:

L. A. k. 32v, e-protokół z 12.10.2016 r. 00:14:14 i nast.

A. G. k. 32v-33, e-protokół z 12.10.2016 r. 00:30:28 i nast.

B. H. k. 33-33v, e-protokół z 12.10.2016 r. 00:48:11 i nast.

W. J. k. 33v-34, e-protokół z 12.10.2016 r. 01:07:17 i nast.

B. O. k. 34-34v, e-protokół z 12.10.2016 r. 01:27:47 i nast.

J. Ż. k. 34v, e-protokół z 12.10.2016 r. 01:43: 55 i nast.

przesłuchanie wnioskodawczyni k. 34v-35, e-protokół z 12.10.2016 r. 01:52:26 i nast.

Sąd zważył:

Odwołanie nie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.jedn.: Dz.U. z 2015 r., poz. 748 z późn. zm.), ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32 wskazanej ustawy, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wymagany w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet oraz okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27, tj. 20 lat dla kobiet. Emerytura, o której mowa, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa (ust. 2).

Stosownie do art. 32 ust. 1 ustawy emerytalnej, ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1. Wiek emerytalny, o którym mowa we wskazanym artykule, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom zatrudnionym w szczególnych warunkach przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych, tj. rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Z treści § 4 ust. 1 tego rozporządzenia wynika, że pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny wynoszący 55 lat dla kobiet, ma okres zatrudnienia 20 lat, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Przy czym, zgodnie z § 2 ust. 1 i 2 rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

W sprawie bezspornym było, że na dzień 1 stycznia 1999 r. wnioskodawczyni udowodniła przed organem rentowym 22 lata, 4 miesiące i 22 dni okresów składkowych i nieskładkowych (przy wymaganych 20 latach). Niespornym też było, że wnioskodawczyni nie była członkiem otwartego funduszu emerytalnego.

Kwestią sporną wymagającą ustalenia Sądu było natomiast, czy na dzień 1 stycznia 1999 r. wnioskodawczyni posiadała wymagany staż 15 lat pracy w szczególnych warunkach. A. R. wywodziła bowiem, iż cały okres jej zatrudnienia w Hucie (...), a następnie w Centrum (...) Sp. z o.o. w L., od 3 stycznia 1983 r. do 31 grudnia 1998 r., stanowi pracę w szczególnych warunkach, wymienioną w załączniku do cyt. wyżej rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r., tj. w wykazie A, dziale XIV pod poz. 24.

Załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze w wykazie A, w dziale XIV -„Prace różne”, w pkt 24 jako pracę w szczególnych warunkach wymienia kontrolę międzyoperacyjną, kontrolę jakości produkcji i usług oraz dozór inżynieryjno-techniczny na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie. W orzecznictwie przyjmuje się, że uznanie czynności ogólnie pojętej kontroli oraz dozoru inżynieryjno-technicznego za pracę w szczególnych warunkach zależy od spełnienia łącznie dwóch przesłanek. Po pierwsze –dozór ten musi być sprawowany na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie A, co jednocześnie nie wyklucza możliwości zatrudnienia na takim oddziale osoby niewykonującej prac w warunkach szczególnych, jednakże dominować powinni pracownicy zajmujący stanowiska objęte wykazem A. Po drugie –dozór ten musi być dozorem inżynieryjno –technicznym, czyli dozorem specjalistycznym, a nie „zwykłym” dozorem wykonywanym w ramach pracowniczego podporządkowania kierownictwu pracodawcy, oraz musi być sprawowany bezpośrednio, tj. osobiście w konkretnym środowisku pracy odznaczającym się występowaniem warunków szczególnych. Tylko takie sprawowanie kontroli – nadzoru jest pracą wykonywaną w warunkach bezpośrednio narażających na szkodliwe dla zdrowia czynniki, ujętą w punkcie 24 Działu XIV wykazu A ww. rozporządzenia (por. wyrok SN z dnia 2 października 2013 r., II UK 69/13 oraz wyrok SN z dnia 3 grudnia 2013 r., I UK 184/13). Jeśli nadzór spełnia te dwa warunki, a nadto wykonywany jest stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku związanym z określoną w wykazie kontrolą lub dozorem inżynieryjno-technicznym, to okres wykonywania tej pracy jest okresem uzasadniającym prawo do świadczeń na zasadach przewidzianych w rozporządzeniu, niezależnie od tego ile czasu pracownik poświęca na bezpośredni dozór pracowników, a ile na inne czynności administracyjno-biurowe (sporządzenie dokumentacji, prace biurowe, planowane zleceń produkcyjnych, ustalanie podziału pracy dla pracowników), ściśle związane ze sprawowanym dozorem i stanowiące jego integralną część. Pamiętać jednak należy, że czym innym jest wykonywanie czynności administracyjno-biurowych ściśle związanych ze sprawowaniem dozoru inżynieryjno-technicznego, a czym innym wykonywanie w ramach zakresu obowiązków również innych czynności, niemających związku z wykonywaniem bezpośredniego dozoru nad procesem produkcji. Wykonywanie takich czynności w ramach zakresu obowiązków na danym stanowisku pracy uniemożliwia sprawowanie dozoru stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, a w konsekwencji wyłącza zaliczenie takiego okresu zatrudnienia do pracy w szczególnych warunkach (por. wyrok SN z dnia 24 września 2009 r., II UK 31/09).

Przenosząc powyższe na grunt rozpoznawanej sprawy oraz mając na uwadze zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, Sąd uznał, iż wnioskodawczyni nie udowodniła stażu co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Sporny w sprawie pozostawał cały okres jej zatrudnienia w Hucie (...), a następnie w Centrum (...) Sp. z o.o. w L., od 3 stycznia 1983 r. do 31 grudnia 1998 r., a zatem okres 15 lat, 11 miesięcy i 29 dni. Od okresu tego odjąć należało okresy nieskładkowe występujące po dniu 14 listopada 1991 r. w łącznym wymiarze 8 miesięcy i 6 dni. Tym samym, rozważeniu w niniejszej sprawie podlegał okres w wymiarze 15 lat, 3 miesięcy i 23 dni. W okresie tym wnioskodawczyni pracowała po kolei na czterech stanowiskach: Kierownika Pracowni (od 3 stycznia 1983 r. do 31 stycznia 1990 r.), Mistrza Laboratorium (od 1 lutego 1990 r. do 31 maja 1997 r.), Mistrza Pracowni (...) (od 1 czerwca 1997 r. do 31 marca 1998 r.) i Kierownika Działu Laboratorium (...) (od 1 kwietnia 1998 r. do 31 grudnia 1998 r.). Co do trzech pierwszych stanowisk pracy wnioskodawczyni Sąd –po analizie dokumentów zawartych w aktach osobowych ubezpieczonej oraz na podstawie zeznań przesłuchanych w sprawie świadków i przesłuchania samej wnioskodawczyni– nie miał wątpliwości, że charakter wykonywanej przez wnioskodawczynię na tych stanowiskach pracy uzasadnia jej zakwalifikowanie do prac wymienionych w wykazie A, dziale XIV pod poz. 24 załącznika do ww. rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. W tym czasie bowiem wnioskodawczyni stale i w pełnym wymiarze czasu pracy sprawowała „dozór inżynieryjno-techniczny na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie”. Jako Kierownik Pracowni, Mistrz Laboratorium czy Mistrz Pracowni (...) wykonywała oraz sprawowała bezpośredni nadzór nad pracami analizy różnego rodzaju substancji chemicznych w ruchu ciągłym zakładu –Huty (...). Nadzór ten odbywał się w warunkach szkodliwych dla zdrowia –wśród urządzeń wytwarzających pole elektromagnetyczne, promienie rtg, emitujących promieniowanie jonizujące, w narażeniu na zapylenie.

Tego samego nie można jednak powiedzieć o nadzorze, jaki nad pracami wykonywanymi w warunkach szczególnych przez podległych pracowników wykonywała ubezpieczona pracując na stanowisku Kierownika Działu Laboratorium (...) (przez okres 9 miesięcy). Jak wynika z zeznań świadków, ale też co potwierdziła sama ubezpieczona, A. R. w okresie od 1 kwietnia 1998 r. do 31 grudnia 1998 r. sprawowała nadzór nad Pracowniami: K., C., K. S.oraz Pracownią Działu Ś.. Pracownie te mieściły się w różnych budynkach. A wnioskodawczyni nadzór nad tymi pracowniami sprawowała poprzez kierowników poszczególnych pracowni. Wcześniej zresztą sama takim kierownikiem (mistrzem laboratorium) była. I to kierownicy pracowni podlegali jej bezpośrednio, a nie pracownicy wykonujący prace laborantów w tych pracowniach, a więc prace w narażeniu na czynniki szkodliwe dla zdrowia. Laboranci podlegali jej pośrednio. W takim stanie rzeczy, nie sposób uznać, że dozór, jaki w ww. okresie sprawowała wnioskodawczyni spełniał warunki dozoru, o jakim mowa w wykazie A, dziale XIV pkt 24 załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. Dozór ten bowiem nie był sprawowany bezpośrednio, tj. osobiście w środowisku pracy odznaczającym się występowaniem warunków szczególnych. Wnioskodawczyni podała co prawda, że czasami bezpośrednio nadzorowała pracę ww. pracowni, w szczególności z uwagi na sprzęt, który był tam używany i konieczność nadzoru nad tym sprzętem, w tym jego kalibracji. Jednakże takie sporadyczne/czasowe przebywanie w pracowniach, w których panowały uciążliwe dla zdrowia warunki pracy, nie uzasadnia uznania takiej pracy za pracę w warunkach szczególnych. Nie jest to bowiem praca wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. A zauważyć też należy, że wnioskodawczyni oprócz czynności typowo nadzorczych w zakresie swoich obowiązków jako Kierownik Działu Laboratorium (...) miała także szereg innych obowiązków, w tym np. współpracę z Kierownikiem Działu (...), współpracę z Kierownikiem D. (...)1, z jednostkami opracowującymi i wdrażającymi nowe metody analityczne, nadzór i pomoc w opracowaniu instrukcji stanowiskowych, bhp i ppoż, prowadzenie ewidencji kart stanowiskowych bhp, nadzór i kontrolę nad prowadzeniem szkoleń teoretycznych i praktycznych na stanowisku pracy podległych pracowników i nowoprzyjętych, terminowe sporządzanie zamówień na urządzenia pomiarowe, wyposażenie, odczynniki, szkło laboratoryjne i drobny sprzęt laboratoryjny oraz inne materiały niezbędne do zabezpieczenia ciągłości pracy laboratorium, prowadzenie akcji ofertowej i sporządzanie protokołów z wyboru oferenta, zabezpieczenie środków trwałych, przedmiotów nietrwałych, wyposażenia i materiałów wykorzystywanych w toku pracy przez podległych pracowników, prowadzenie ewidencji środków trwałych i wyposażenia w zakresie (...), koordynowanie planów urlopów poległych pracowników, nadzorowanie ewidencji czasu pracy podległych pracowników prowadzonej przez laborantów –dyżurnych zmiany, dokonywanie rozliczeń roboczogodzin oraz sporządzanie wymaganych dokumentów wynikających z ilości i rodzaju wykonywanych analiz przez Dział Laboratorium (...), organizowanie okresowych narad z pracownikami dozoru w podległym laboratorium celem omówienia bieżących zadań, problematyki i działań.

Warunek wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze stale i w pełnym wymiarze czasu pracy jest spełniony tylko wówczas, gdy pracownik w ramach obowiązującego go pełnego wymiaru czasu pracy na określonym stanowisku, nie wykonuje czynności niezwiązanych z tym stanowiskiem, ale stale, tj. ciągle, wykonuje prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (por. wyrok SN z dnia 15 grudnia 1997 r., II UKN 417/97, OSNP 1998 nr 21, poz. 638). Pracując w charakterze Kierownika Działu Laboratorium (...), ubezpieczona warunku tego nie spełniła. Dlatego też, powyższy okres zatrudnienia wynoszący (do dnia 31 grudnia 1998 r.) 9 miesięcy nie mógł zostać zaliczony do stażu uprawniającego wnioskodawczynię do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym. Po odjęciu ww. okresu od rozważanego w niniejszej sprawie stażu 15 lat, 3 miesięcy i 23 dni, udowodniony pozostaje jedynie staż 14 lat, 6 miesięcy i 23 dni pracy w szczególnych warunkach, a zatem staż niewystarczający, by przyznać wnioskodawczyni prawo do spornego świadczenia.

Mając na uwadze powyższe, wobec niewykazania przez wnioskodawczynię spełnienia warunku posiadania wymaganego ustawą stażu co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych, a zatem przesłanki niezbędnej do przyznania emerytury w obniżonym wieku emerytalnym, zaskarżona decyzja organu rentowego nie mogła ulec zmianie. Stąd też, Sąd pozbawione uzasadnionych argumentów odwołanie A. R. oddalił, na podstawie art. 477¹⁴ § 1 k.p.c.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE