I C 1081/14
Powódka M. A. pozwem z dnia 25 kwietnia 2014r. wniosła o ustalenie , że na podstawie art. 691 kc wstąpiła w stosunek najmu lokalu mieszkalnego nr (...) przy ul. (...) w W. z dniem 20.12.1991r. po zmarłej najemczyni – matce S. K. i zasądzenie od pozwanego kosztów postepowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego.
Pozwany m. st. W. Zakład (...) w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa i zasadzenie na jego rzecz od powódki kosztów postepowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, podnosząc, że przedmiotowy lokal był mieszkaniem służbowym i zasady oraz tryb zawierania umów i przyznawania lokali określały inne przepisy. W związku z tym art. 691 kc nie ma zastosowania do lokali funkcyjnych.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
S. K. od dnia 18 kwietnia 1963 r. do dnia swoje śmierci – 20.12.1991r r. była główny najemcą lokalu nr (...) przy ul. (...) w W.. (umowa o najem lokalu k- 3 akta lokalowe)
Powódka M. A. (poprzednio C.) po śmierci matki wystąpiła do urzędu D. M. Gmina C. o uregulowanie stanu prawnego nieruchomości. ( odpowiedź (...) z dnia 3.10.1991r. – 47 akt lokalowych)
Pismem z dnia 18.07.1995r. Urząd Ochrony Państwa potwierdził uprawnienia powódki do zajmowania przedmiotowego lokalu. ( k- 56 akt lokalowych)
Aneksem do umowy najmu z dnia 18.04.1963r. Zarząd (...) dokonał zamiany najemcy lokalu. W pkt 2 aneksu stwierdzono, że wskutek zgonu najemcy S. K. w dniu 20.12. (...). z dniem 20.12.1991r. wstąpiła w stosunek najmu M. C.. ( aneks k- 29 akt lokalowych)
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie załączonych do akt dokumentów znajdujących się w aktach lokalowych lokalu nr (...) położonego przy ul. (...) w W.,
Sąd zważył, co następuje:
Powództwo nie jest zasadne i podlega oddaleniu.
Podstawą prawną żądania powódki- ustalenia wstąpienia w stosunek najmu lokalu mieszkalnego nr (...) położonego przy ul. (...) stanowił art. 189 k.p.c. w zw. z art. 691 kc.
W pierwszej kolejności należy wskazać, iż Sąd uznał za chybiony zarzut pozwanego dotyczące braku legitymacji procesowej do występowania w niniejszej sprawie. W ocenie Sądu pozwany ma legitymacje bierną do występowania w sprawie, w związku z tym, że jest zarówno właścicielem przedmiotowej nieruchomości jak i stroną umowy najmu zawartej zarówno z powódką jak i jej poprzedniczką. ( zob. wyrok SN z dnia 28 października 1980 r., III CRN 188/80, wyrok SN z dnia 23 października 1981 r., III CRN 212/81, uchwałę SN z dnia 9 marca 1993 r., III CZP 29/93).
Uwzględnienie powództwa przewidzianego w art. 189 k.p.c. wymaga ustalenia, że powód posiada interes prawny w wyjaśnieniu stanu niepewności co do istniejącego między stronami stosunku prawnego lub prawa. Skuteczne powołanie się na interes prawny wymaga wykazania, że oczekiwane rozstrzygnięcie wywoła takie skutki w stosunkach między stronami, w następstwie których ich sytuacja prawna zostanie określona jednoznacznie i tym samym wyeliminowane zostanie, wynikające z błędnego przekonania co do przysługiwania powodowi określonych uprawnień, ryzyko naruszenia w przyszłości jego praw.
W procesie o ustalenie powód nie dochodzi żadnych roszczeń, a jedynie na podstawie przesłanki materialnoprawnej w postaci interesu prawnego domaga się dokonania przez Sąd ustaleń odpowiedniej treści. Wyrok ustalający istnienie stosunku prawnego nie zapewnia ostatecznej ochrony prawnej, ponieważ nie jest, w przeciwieństwie do wyroków zasądzających, nie jest wykonalny w drodze egzekucji sądowej (SN z dnia 22.11.2002r. IV CKN 1519/00 niepubl.).
Powód, który wnosi o ustalenie, że wstąpił w stosunek najmu na podstawie art. 691 k.c., powinien wykazać istnienie interesu prawnego w rozumieniu art. 189 k.p.c. (zob. uchwała SN z dnia 19 listopada 1996 r., III CZP 115/96, OSN 1997, nr 4, poz. 35).
Sąd podziela stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w uchwale z dnia 17 grudnia 1993 r., III CZP 171/93, OSN 1994, nr 7–8, poz. 149, że osoba wymieniona w art. 691 k.c. nie ma interesu prawnego w wytoczeniu powództwa z art. 189 k.p.c., jeżeli właściwy organ administracji wydał jej w trybie art. 217 k.p.a. zaświadczenie potwierdzające, iż wstąpiła ona w stosunek najmu mieszkania po zmarłym najemcy, a strona pozwana nie kwestionuje treści tego dokumentu i jego pochodzenia. Wskazana powyżej sytuacja ma miejsce w niniejszym procesie. Strona pozwana –będąca właścicielem lokalu nr (...) położonego przy ul. (...) w W., wobec potwierdzenia przez Urząd Ochrony Państwa ( dysponenta nieruchomości) uprawnienie powódki do lokalu, zawarła z powódką Aneks do umowy najmu z dnia 18 kwietnia 1963r. uznając, że powódka wstąpiła w stosunek najmu z dniem śmierci swojej matki, poprzedniego najemcy. Ponadto w toku postępowania pozwany nie zakwestionował dokumentu – Aneksu znajdującego się w aktach lokalowych na k- 29. (protokół rozprawy z dnia 6.10. 2015r.).
Podkreślić należy, że z treści pozwu jak i podtrzymywanego stanowiska w trakcie postępowania wynika, iż powódka dąży do uregulowania sytuacji prawnej w przedmiocie lokalu, jednakże jej roszczenie nie było skierowane na ustalenie prawa najmu na chwilę obecną a tym samym taki zakres jej oczekiwań nie był przedmiotem badania Sądu.
Na marginesie należy dodać, iż roszczenie o ustalenie wstąpienia w stosunek najmu jakie wniosła powódka nie jest roszczeniem o ustalenie istnienia stosunku najmu, bowiem są to dwa rożne roszenia oparte na odmiennych podstawach prawa.
Mając na uwadze powyższe ustalił, iż nie istniała niepewność dotycząca kwestii wstąpienia powódki w stosunek najmu lokalu nr (...) przy ul. (...) w W. po śmierci jej matki tj. z dniem 20.12.1991 r. W ocenie Sądu Rejonowego sfera prawna powódki w tym aspekcie nie została ani naruszona, ani zagrożona przez pozwanego.
O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 98 kpc.