sygn. akt: V K 51 / 16
dnia 15 lipca 2016r.
Sąd Okręgowy Warszawa – Praga w Warszawie V Wydział Karny w składzie:
Przewodniczący: SSO Adam Radziszewski
Ławnicy: Anna Więckowska
Ewa Dominiak
Protokolant: sekr. sąd. Ewa Wepa
po rozpoznaniu na rozprawie w dniach: 07.07. oraz 15.07.2016r.
w obecności Prokuratora: Wojciecha Misiewicza
sprawy:
1) D. K. (1) , urodzonego (...) w W. ,
syna W. i A. z d. C. ,
oskarżonego o to, że:
I) w dniu 20.02.2016r., w pociągu (...), na odcinku pomiędzy stacją PKP K. – O. a Dworcem PKP W. – W., działając wspólnie i w porozumieniu z R. J., dokonał rozboju, posługując się nożem, na osobie M. M. (1), w ten sposób, że używając przemocy, po złapaniu pokrzywdzonego przedramieniem za szyję, przyłożył mu nóż do pleców, a następnie R. J. zabrał mu w celu przywłaszczenia telefon komórkowy S. (...) o wartości 600,-zł na szkodę właścicielki A. M.,
tj. o czyn z art. 280 § 2 kk ,
II) w dniu 19 września 2015r. w W., w pociągu (...) relacji Z. – W. W., dokonał rozboju na osobie K. C. w ten sposób, że swoim zachowaniem wzbudził u pokrzywdzonego obawę użycia w stosunku do niego przemocy, czym doprowadził go do stanu bezbronności, a następnie zabrał mu w celu przywłaszczenia słuchawki do telefonu S. o wartości 15,-zł oraz pieniądze w kwocie 20,-zł, o łącznej wartości 35,-zł, na szkodę K. C.,
tj. o czyn z art. 280 § 1 kk ,
III) w dniu 12 grudnia 2015r., około godziny 05:10, w W., na terenie dworca PKP W. – W., dokonał znieważenia funkcjonariuszy Policji A. W. oraz K. S., podczas i w związku z pełnieniem obowiązków służbowych, używając w stosunku do nich słów uznawanych powszechnie za obelżywe,
tj. o czyn z art. 226 § 1 kk ,
oraz
2) R. J. , urodzonego (...) w W. ,
syna J. i B. z d. R. ,
oskarżonego o to, że:
IV) w dniu 20.02.2016r., w pociągu (...), na odcinku pomiędzy stacją PKP K. – O. a dworcem PKP W. – W., działając wspólnie i w porozumieniu z D. K. (1), posługującym się nożem, dokonał rozboju na osobie M. M. (1), w ten sposób, że D. K. (1) złapał pokrzywdzonego przedramieniem za szyję i przyłożył mu nóż do pleców, a R. J. zabrał mu w celu przywłaszczenia telefon komórkowy marki S. (...) o wartości 600,-zł, na szkodę właścicielki A. M.,
tj. o czyn z art. 280 § 2 kk .
ORZEKA:
I. w ramach czynów zarzucanych oskarżonym R. J. oraz D. K. (1) w pkt I i IV aktu oskarżenia, uznaje obu oskarżonych za winnych tego, iż w dniu 20.02.2016r., w pociągu (...), na stacji PKP K. – O., działając wspólnie i w porozumieniu, dokonali, używając przemocy, rozboju na osobie M. M. (1), w ten sposób, że D. K. (1) złapał pokrzywdzonego przedramieniem za szyję, zaś R. J. zabrał mu w celu przywłaszczenia telefon komórkowy marki S. (...) o wartości 600,-zł, na szkodę właścicielki A. M., i tak opisany czyn kwalifikując na podstawie art. 280 § 1 kk, na tej podstawie skazuje oskarżonych oraz wymierza każdemu z nich karę 3 (trzech) lat i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności,
II. oskarżonego D. K. (1) uznaje za winnego popełnienia czynu opisanego w pkt II aktu oskarżenia i za czyn ten, na podstawie art. 280 § 1 kk, skazuje oskarżonego oraz wymierza mu karę 2 (dwóch) lat i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności,
III. oskarżonego D. K. (1) uznaje za winnego popełnienia czynu opisanego w pkt III aktu oskarżenia i za czyn ten, na podstawie art. 226 § 1 kk, skazuje oskarżonego oraz wymierza mu karę 5 (pięciu) miesięcy pozbawienia wolności,
IV. na podstawie art. 85 § 1 kk, art. 85a kk oraz art. 86 § 1 kk wymierza oskarżonemu D. K. (1) jedną karę łączną w wymiarze 3 (trzech) lat i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności,
V. na podstawie art. 63 § 1 kk na poczet orzeczonej wobec oskarżonego D. K. (1) kary łącznej pozbawienia wolności zalicza oskarżonemu okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 04.03.2016r. /od godz. 04:45/ do dnia 15.07.2016r., zaś na poczet kary pozbawienia wolności orzeczonej wobec oskarżonego R. J. , zalicza okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 17.03.2016r. do dnia 17.05.2016r. oraz od dnia 29.05.2016r. do dnia 23.06.2016r., uznając orzeczoną karę pozbawienia wolności w tym zakresie za wykonaną,
VI. na podstawie art. 46 § 1 kk orzeka wobec obu oskarżonych środek karny w postaci obowiązku naprawienia szkody w całości, poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonego M. M. (1) kwot po 300,-zł (trzysta) od każdego z oskarżonych,
VII. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. E. P. – Kancelaria Adwokacka w W., ul. (...) lok. (...), (...) W., kwotę 2.552,25,-zł (dwa tysiące pięćset pięćdziesiąt dwa i 25/100), zawierającą należny podatek VAT oraz na rzecz adw. I. S. – Kancelaria Adwokacka w W., ul. (...) lok. (...), (...) W., kwotę 3.247,20,-zł (trzy tysiące dwieście czterdzieści siedem i 20/100), zawierającą należny podatek VAT, tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonym z urzędu,
VIII. na podstawie art. 624 § 1 kpk zwalnia obu oskarżonych od opłaty oraz zwrotu kosztów postępowania, przejmując je w całości na rachunek Skarbu Państwa.
Na podstawie zgromadzonego oraz ujawnionego w sprawie materiału dowodowego Sąd Okręgowy Warszawa – Praga w Warszawie ustalił następujący stan faktyczny sprawy:
W dniu 19.09.2015r., około godz. 21.25, K. C. wsiadł na stacji w Z. do pociągu jadącego w kierunku dworca W. W., gdzie zamierzał wysiąść. Zajął miejsce w przedziale służącym m.in. do przewozu rowerów, w którym był wtedy sam. Na stacji PKP Z. do pociągu wsiadło dwóch młodych mężczyzn, którzy weszli do przedziału zajmowanego przez K. C.. Jeden z tych mężczyzn zajął miejsce obok i nie interesował się pokrzywdzonym, zaś drugi z nich, którym był D. K. (1), nawiązał z nim rozmowę, pytając go m.in., dokąd jedzie oraz, co posiada w torbie, którą miał wtedy ze sobą. Gdy pokrzywdzony stwierdził, że nie ma tam nic specjalnego, D. K. (1) zaczął przeglądać jej zawartość. K. C. nie sprzeciwił się temu, bowiem bał się sprawcy, a ponadto słyszał o podobnych sytuacjach i wiedział, że nie należy w takiej sytuacji stawiać oporu. D. K. (1) zabrał z torby słuchawki od telefonu oraz 20,-zł, które znalazł w portfelu, a ponadto, wraz z drugim mężczyzną, obejrzeli dokumenty pokrzywdzonego, po czym je zwrócili. Następnie D. K. (1) związał K. C. sznurówki w butach oraz kazał skakać. Następnie kazał pokrzywdzonemu przemieścić się w ten sposób na pomost pociąg, gdzie w trakcie jazdy pociągu, otwierał oraz zamykał drzwi. Po wjeździe pociągu na dworzec W. W. D. K. (1) kazał pokrzywdzonemu wysiąść i skakać ze związanymi wciąż butami wzdłuż peronu. Zwracał się przy tym do K. C. jak do psa. W ten sposób, wraz z drugim z mężczyzn, który nie interesował się całą sytuacją, doszli do jednego ze sklepów znajdujących się na dworcu, gdzie D. K. (1) uderzył pokrzywdzonego w tył głowy i kazał „spadać”.
W toku czynności okazania wizerunków K. C. nie rozpoznał osoby D. K. (1), jako głównego sprawcy zaistniałego zdarzenia. Wartość utraconego mienia pokrzywdzony określił na 35,-zł.
W dniu 12.12.2015r., w godzinach nocnych funkcjonariusze Policji – K. S. oraz A. W. pełnili służbę patrolową obejmującą rejon dworców (...) i (...). W trakcie służby przyjęli m.in. zgłoszenie kradzieży dokonanej przez kilku mężczyzn na terenie dworca W. W.. Pokrzywdzony mężczyzna podał wówczas m.in. rysopis głównego sprawcy. Około godziny 05.10 wskazani funkcjonariusze dokonali zatrzymania na peronie dworca W. W. mężczyznę, który odpowiadał wskazanemu rysopisowi. Zatrzymanym okazał się D. K. (1). W trakcie doprowadzania go celem dalszych czynności do stosownego pomieszczenia na terenie dworca, przez całą drogę kwestionował on zasadność zatrzymania, znieważając ponadto oboje funkcjonariuszy szeregiem wulgarnych słów.
W dniu 20.02.2016r., około godz. 20.50, M. M. (1), wracając z pracy do domu, wsiadł na dworcu W. W. do pociągu jadącego do stacji K.-O., gdzie zamierzał wysiąść. Po wejściu do pociągu zajął on miejsce w przedziale na końcu ostatniego wagonu, Po niedługim czasie do powyższego przedziału weszli D. K. (1) oraz R. J., a po kilku minutach jeszcze trzeci mężczyzna, który przywitał się z nimi. Gdy pociąg ruszył, R. J. usiłował nawiązać z M. M. (1) rozmowę, sugerując, iż go zna oraz prosząc o użyczenie telefonu. Gdy mężczyzna pozwolił R. J. skorzystać ze swojego telefonu i starał się nie reagować na zaczepki, zajmując się wysyłaniem SMS-ów do znajomej, R. J. zaczął nalegać, by wysiadł on z nimi na stacji K.-O. oraz napił się wspólnie alkoholu. Pokrzywdzony wypił łyk wódki, lecz nie wyraził zgody na dalsze jego spożywanie z mężczyznami. Wówczas do toczonej rozmowy włączył się D. K. (1), także żądając, by pokrzywdzony wysiadł z nimi oraz grożąc pobiciem w przeciwnym wypadku. Gdy pociąg dojechał do stacji K.-O., obaj mężczyźni nakazali M. M. (1) wysiąść, przy czym D. K. (1), złapał go z tym celu za rękę. Pokrzywdzony nie oponował, bowiem widział wcześniej, iż obaj mężczyźni zachowywali się bardzo nerwowo, chodząc m.in. po całym przedziale, w sposób sugerujący, iż mogą znajdować się pod wpływem alkoholu lub innych środków odurzających. Wszyscy razem wysiedli na peron, przy czym z pociągu wysiadł także trzeci mężczyzna, który wcześniej przywitał się z D. K. (1) oraz R. J.. Stali oni obok M. M. (1) w sposób, który, jak uznał, uniemożliwiał mu oddalenie się z tego miejsca. Około godz. 21.15. na stację wjechał pociąg jadącym w powrotnym kierunku, tj. w stronę dworca W. W.. R. J. oraz D. K. (1) nakazali wówczas pokrzywdzonemu wsiąść do tego pociągu, co też uczynił, wchodząc do przedziału służbowego, służącego m.in. do przewozu rowerów, tzw. „kanarówy”. Wówczas R. J. zażądał od pokrzywdzonego wydania telefonu komórkowego, zaś D. K. (1), który stał wówczas za plecami M. M. (1), chwycił go ramieniem za szyję, jednocześnie przystawiając mu do pleców twardy przedmiot. M. M. (1) zapytał sprawców, czy może pozostawić sobie kartę SIM z aparatu, na co wyrazili oni zgodę. Po wydaniu telefonu, M. M. (1) obrócił się i wybiegł z pociągu. Obracając się, zauważył, iż D. K. (1) chowa do dolnej kieszeni bluzy lub do spodni przedmiot, który pokrzywdzony uznał za nóż ze złożonym ostrzem. Po wybiegnięciu z pociągu M. M. (1) pobiegł peronem w stronę przodu pociągu, chcąc zawiadomić o zdarzeniu jego obsługę, po drodze zaciągając w kilku miejscach hamulec ręczny, aby pociąg nie odjechał ze stacji. Wraz z kierownikiem pociągu, który nie zgodził się na dalszy postój pociągu, udał się następnie na dworzec W. W., gdzie złożył stosowne zawiadomienie o zaistniałym zdarzeniu. Wartość utraconego wówczas telefonu marki S. (...) pokrzywdzony określił na 600,-zł.
W toku prowadzonych czynności operacyjnych, w dniu 25.02.2016r. dokonano zatrzymania R. J., a w dniu 04.03.2016r. D. K. (1), których pokrzywdzony M. M. (1) rozpoznał z całkowitą pewnością w toku czynności okazania, jako sprawców zaistniałego zdarzenia. W toku przeszukania, przy zatrzymanych nie odnaleziono przedmiotów mogących pochodzić z opisanego czynu.
D. K. (1) poddano w toku prowadzonego postępowania przygotowawczego dwukrotnie /odnośnie poszczególnych zarzucanych mu czynów/ badaniu sądowo-psychiatrycznemu, na podstawie których to badań biegli stwierdzili, iż jego stan psychiczny nie znosił ani też nie ograniczał zdolności do rozpoznania znaczenia czynów oraz pokierowania swoim postępowaniem. Biegli wskazali jedynie na nieprawidłowy rozwój osobowości, zaburzenia zachowania i emocji oraz szkodliwe skutki używania alkoholi i (...). Wskazali na stan zwykłej nietrzeźwości alkoholowej w odniesieniu do czynu z dnia 12.12.2015r.
Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie – częściowo wyjaśnień oskarżonych: D. K. (1) (k. 47, 78-79 - t. I 176v-177 - t. III) i R. J. (k. 173, 175 - t. I, 177 - t. III), zeznań świadków /pokrzywdzonych/: K. C. (k. 10-11, 25 oraz 177v-179 – t. III), M. M. (1) (k. 140-142, 167-169, 196-197, 214-215 oraz 179-181v – t. III), K. S. (k.71v oraz 181v-182 – t. III) i A. W. (k.81-82), a także na podstawie następujących dokumentów dołączonych do akt sprawy i zaliczonych w poczet materiału dowodowego: k. 2-5, 126-128, 150-153 – protokoły zatrzymania rzeczy, k. 26-32, 68-69 – protokoły oględzin rzeczy, k. 44-45 – protokół oględzin osoby, k. 61, 159, 210 – protokoły zatrzymania osoby, k. 63, 123 – protokoły użycia alkometru, k. 64-66 – protokół przeszukania osoby, k. 145-146 – kopia dokumentacji telefonu, k. 112-114, 265-267 – opinie sądowo-psychiatryczne, k. 170 – stwierdzenie tożsamości, k. 202-203 – protokół oględzin miejsca, k. 229-231 – informacja sieci O., k. 256-258 – informacja urzędu miasta, k. 268 – dokumentacja lekarska.
D. K. (1) oraz R. J. przedstawiono zarzuty (czyny opisane w pkt I i IV aktu oskarżenia) popełnienia przestępstwa kwalifikowanego rozboju, określonego w art. 280 § 2 kk, polegającego na tym, w dniu 20.02.2016r., w pociągu (...), na odcinku pomiędzy stacją PKP K.-O. a Dworcem PKP W. – W., działając wspólnie i w porozumieniu, dokonali rozboju na osobie M. M. (1), w ten sposób, że D. K. (1) złapał pokrzywdzonego przedramieniem za szyję i przyłożył mu nóż do pleców, a następnie R. J. zabrał mu w celu przywłaszczenia telefon komórkowy S. (...) o wartości 600,-zł na szkodę właścicielki A. M.. W toku rozprawy oskarżyciel publiczny zmodyfikował zarzut przedstawiony oskarżonemu R. J., wskazując, iż dopuścił się on czynu z art. 280 § 1 kk.
Ponadto D. K. (1) przedstawiono zarzut (pkt II a/o) popełnienia czynu z art. 280 § 1 kk, polegającego na tym, iż w dniu 19 września 2015r. w W., w pociągu (...) relacji Z. – W. W., dokonał rozboju na osobie K. C. w ten sposób, że swoim zachowaniem wzbudził u pokrzywdzonego obawę użycia w stosunku do niego przemocy, czym doprowadził go do stanu bezbronności, a następnie zabrał mu w celu przywłaszczenia słuchawki do telefonu S. o wartości 15,-zł oraz pieniądze w kwocie 20,-zł, o łącznej wartości 35,-zł, na szkodę K. C., jak również zarzut (pkt III a/o) popełnienia czynu z art. 226 § 1 kk, polegającego na tym, iż w dniu 12 grudnia 2015r., około godziny 05:10, w W., na terenie dworca PKP W. – W., dokonał znieważenia funkcjonariuszy Policji A. W. oraz K. S., podczas i w związku z pełnieniem obowiązków służbowych, używając w stosunku do nich słów uznawanych powszechnie za obelżywe.
Oskarżony D. K. (1) przesłuchany po raz pierwszy w toku postępowania przygotowawczego w dniu 12.12.2015r. (k.78-79), przyznał się do czynu z art. 226 § 1 kk, wyjaśniając, iż po zatrzymaniu ubliżał funkcjonariuszom Policji. Dodał, iż nie jest to jego pierwsze zatrzymanie z takiego powodu, jednakże bardzo tego żałuje, a ponadto był wówczas pijany.
W trakcie kolejnego przesłuchania na etapie prowadzonego śledztwa, w dniu 05.02.2016r. (k.47-47v), oskarżony K. przyznał się do popełnienia czynu z art. 280 § 1 kk, z dnia 119.09.2015r., na szkodę K. C., wyjaśniając, iż wykorzystał wówczas strach pokrzywdzonego i zabrał mu słuchawki od telefonu. Oświadczył, iż nie pamięta, by zabrał także pokrzywdzonemu 20,-zł, ale był wówczas pijany. Przyznał również, iż następnie upokarzał pokrzywdzonego, związując mu sznurowadła oraz wołając i gwiżdżąc na niego, jak na psa.
W toku rozprawy (k.176v-177) oskarżony D. K. (1) ponownie przyznał się do popełnienia czynów opisanych w pkt II i III aktu oskarżenia, nie przyznał się do popełnienia czynu z pkt I aktu oskarżenia oraz odmówił składania wyjaśnień. Potwierdził swoje wcześniejsze wyjaśnienia. Ponadto, w toku zeznań pokrzywdzonego K. C. (k.178), oskarżony przeprosił go za upokorzenia związane ze związaniem sznurowadeł oraz zaprzeczył (k.178v), by w trakcie jazdy pociągu otwierał drzwi i popychał pokrzywdzonego w ich stronę.
Oskarżony R. J. przesłuchany po raz pierwszy w toku postępowania przygotowawczego w dniu 25.02.2016r. (k. 173-173v), przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu jedynie w zakresie zaboru telefonu, natomiast wskazał, iż nie widział, co robił oskarżony K. z pokrzywdzonym M., ale nie widział wówczas żadnego noża. Przesłuchany ponownie w tym samym dniu (k. 175-175v) wyjaśnił dodatkowo, iż zdarzenie miało miejsce w dniu 20.02.2016r. w pociągu z W. W. w stronę T.. Pił wtedy w pociągu wódkę wraz z oskarżonym D. K. (1), jak również z pokrzywdzonym, którego spotkali, a od którego dwa razy pożyczał telefon, żeby zadzwonić do znajomej. Wskazał, iż razem też wysiedli i pili na stacji w O., po czym wsiedli z pokrzywdzonym w pociąg powrotny. Przyznał, że za drugim razem telefon nie został już zwrócony pokrzywdzonemu. Oskarżony oświadczył także, iż nie miał z K. noża oraz nie było z ich strony bicia, uderzeń lub zastraszania. Telefon miał sprzedać K.. Dodał też, że mogło być tak, że pokrzywdzony prosił o możliwość zatrzymania karty SIM.
W toku rozprawy (k.177) oskarżony R. J. nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu, potwierdził swoje wcześniejsze wyjaśnienia oraz odmówił ich składania, oświadczając jedynie, iż oskarżony K. nie miał nic wspólnego z tym, że zabrał wtedy pokrzywdzonemu telefon.
Analizując zgromadzony i ujawniony w sprawie materiał dowodowy Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Należało stwierdzić, iż w zakresie czynów opisanych w pkt II oraz III aktu oskarżenia, zarzucanych oskarżonemu D. K. (1), podstawowym źródłem dowodowym w przedmiotowej sprawie są zeznania pokrzywdzonych: K. C. (zarzut z pkt II) oraz A. W. oraz /w ujawnionym zakresie/ K. S. (zarzut z pkt III). Zeznania te opisują szczegółowo przebieg zaistniałych zdarzeń w sposób logiczny, spójny i nie budzący wątpliwości, przede wszystkim zaś, bezspornie korespondują z wyjaśnieniami samego oskarżonego D. K. (1) w tej kwestii, który przyznał się do popełnienia obu zarzucanych mu czynów. Podstawową zatem kwestią, podlegającą rozważaniom Sądu, była ocena prawidłowości kwalifikacji prawnej przedstawionej przez oskarżyciela publicznego.
W przypadku czynów zarzucanych oskarżonym D. K. (1) oraz R. J., odpowiednio w pkt I oraz IV aktu oskarżenia, przy uwzględnieniu modyfikacji przez oskarżyciela publicznego treści zarzutu odnośnie oskarżonego R. J., Sąd uznał, iż podstawowym źródłem dowodowym w sprawie w tym zakresie były zeznania pokrzywdzonego M. M. (1), którego kolejne depozycje winny zostać szczegółowo przeanalizowane oraz skonfrontowane z wyjaśnieniami oskarżonych. Obaj oskarżeni nie przyznali się do popełnienia tego czynu, przy czym oskarżony R. J. nie negował co do zasady swego udziału w zdarzeniu z udziałem pokrzywdzonego, kwestionując jedynie przyjętą kwalifikację prawną czynu z art. 280 § 2 kk. Konsekwentnie bowiem wskazywał, iż w trakcie przedmiotowego zajścia oskarżony D. K. (1) nie posługiwał się niebezpiecznym narzędziem w postaci noża, jak też oświadczył, że oskarżony ten nie miał on nic wspólnego z dokonanym przez niego zaborem telefonu.
Odnośnie zatem czynu dokonanego przez oskarżonych na szkodę M. M. (1), Sąd dał wiarę wyjaśnieniom oskarżonych jedynie w zakresie, w jakim wyjaśnienia te wskazują na sam ich udział w zdarzeniu z pokrzywdzonym w dniu 20.02.2016r. oraz w zakresie, w jakim oskarżony J. przyznał się do zaboru wówczas telefonu komórkowego należącego do M. M. (1). Sąd miał na względzie rozbieżności w treści zeznań świadka, pomiędzy pierwszymi jego zeznaniami, złożonymi w dniu 21.02.2016r., w których przedstawił okoliczność przystawienia mu przez oskarżonego K. noża do szyi, a kolejnymi zeznaniami w toku śledztwa, złożonymi w dniach 25.02 i 04.03.2016r. /protokoły okazań/, jak i przed Sądem, w treści których okoliczności tej stanowczo zaprzeczył. Sąd uwzględnił także, iż w chwili czynu pokrzywdzony, do czego sam konsekwentnie się przyznawał, znajdował się pod wpływem alkoholu. Uwzględniając powyższe okoliczności, Sąd dał wiarę zeznaniom pokrzywdzonego M. w całej ich rozciągłości, z wyłączeniem jedynie kwestii użycia noża przez oskarżonego K.. Całość zeznań pokrzywdzonego należy uznać za spójne oraz konsekwentne, nie zawierające cech zaburzeń postrzegania oraz odtwarzania zdarzeń, spowodowanych wpływem alkoholu, a wręcz należy traktować je jako zeznania wyważone w ocenach, szczegółowo opisujące motywację i emocjonalne uwarunkowania kolejnych chronologicznych zachowań pokrzywdzonego, jak też pozbawione elementów konfabulacji. Kwestia użycia noża poruszona w pierwszych zeznaniach pokrzywdzonego, została przez niego, w ocenie Sądu Okręgowego w sposób całkowicie logiczny oraz zrozumiały wytłumaczona, zaś sprostowania w tym zakresie dokonał on jeszcze na etapie postępowania przygotowawczego. Pozwala to na obdarzenie tych zeznań, we wskazanym zakresie, pełnym walorem wiarygodności, a zarazem odrzucić ewentualny zarzut bezpodstawnego pomawiania oskarżonych przez M. M. (1).
Sąd Okręgowy miał także na względzie konsekwentnie sygnalizowaną przez pokrzywdzonego M. kwestię posłużenia się w trakcie zdarzenia nożem przez oskarżonego K., poprzez przytknięcie go pokrzywdzonemu do pleców. Pokrzywdzony wyraził swoje przekonanie, iż przedmiot, który chował ten oskarżony do kieszeni ubrania w chwili, gdy pokrzywdzony wydał już sprawcom telefon oraz odwrócił się, aby uciec – był nożem ze złożonym ostrzem. Stąd też wysnuł on przypuszczenie, iż to właśnie ten nóż został mu uprzednio przyłożony trzonkiem do pleców przez oskarżonego K., który drugą ręką trzymał go ponadto za szyję. Pokrzywdzony przyznał przy tym, iż nie było takiego momentu w przebiegu zajścia, by widział lub czuł kontakt z ostrzem takiego narzędzia. W powyższej kwestii Sąd odniósł się do ustalonego już wieloletnio orzecznictwa oraz tez piśmiennictwa, w odniesieniu do kwestii posługiwania się przez sprawców przestępstwa rozboju niebezpiecznym narzędziem /w tym przypadku – nożem/. Powyższe znamię przestępstwa kwalifikowanego rozboju wielokrotnie opisywano jako każdą formę manipulowania niebezpiecznym przedmiotem na oczach pokrzywdzonego, okazywania mu, demonstrowania działania, jak też wielorakie inne działania, skutkujące świadomością ofiary, iż sprawca dysponuje niebezpiecznym przedmiotem oraz może go w każdej chwili użyć. Celem powyższych czynności zawsze jest wytworzenie w psychice pokrzywdzonego poczucia bezbronności, ułatwiającego realizację zamiaru sprawcy, wyrażającego się zaborem mienia. (patrz np.: wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 27 listopada 2014r., sygn. akt: II AKa 395/14, wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 12 marca 2014r., sygn. akt: II AKa 35/14, czy wyrok też Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 27 czerwca 2013r., sygn. akt: II AKa 177/13). W kryteriach przedmiotowej sprawie nie można jednak mówić o świadomości pokrzywdzonego M., iż oskarżony K. posłużył się nożem, co więcej, do wydania mienia przez pokrzywdzonego doszło zanim jeszcze zaobserwował on przedmiot, wyglądający jego zdaniem na nóż. Żaden ze sprawców w trakcie czynu nie wypowiadał jakichkolwiek treści dotyczących posiadania noża lub jego użycia. Okoliczność, iż oskarżony D. K. (1) przyłożył pokrzywdzonemu do pleców trzonek złożonego noża jest jedynie domniemaniem pokrzywdzonego, odnośnie którego brak jest możliwości jakiejkolwiek jego realnej weryfikacji. Można zatem z mniejszym lub większym prawdopodobieństwem przyjąć, iż mógł to być klucz, czy choćby palec oskarżonego. Twierdzenia pokrzywdzonego w tej kwestii nie są kategoryczne („wydaje mi się, że osoba za mną dotykała mnie tym przedmiotem”, „czułem jakby trzonek tego noża”). Nie ma również pewności co tego faktu, iż przedmiot zauważony przez pokrzywdzonego był faktycznie nożem. Zważyć także należy, iż M. M. (1) stwierdził, że przyłożony mu do pleców przedmiot zwiększał jego uczucie strachu, ale, jak podał „…i bez tego wydałbym im ten telefon.”. Nawet zatem w przypadku, gdyby pokrzywdzony faktycznie widział w ręku oskarżonego K. złożony nóż, to fakt ten pozostawał, zdaniem Sądu, bez wpływu na realizację znamienia czynu w postaci wydania mienia, w chwili gdy to nastąpiło. Na korzyść obu oskarżonych należy w tym miejscu przytoczyć także ustalone tezy orzecznictwa, które nakazują odróżniać posługiwanie się przez sprawcę niebezpiecznym przedmiotem, od samego jego posiadania w chwili i miejscu czynu. (patrz np.: wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 31 stycznia 2013r., sygn. akt: II AKa 404/12, czy też wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 11 września 2012r., sygn. akt: II AKa 167/12). Z powyższych względów Sąd uznał, iż kwestia posłużenia się przez oskarżonego D. K. (1) w chwili czynu nożem, budzi wiele nie dających się rozstrzygnąć wątpliwości, które należy interpretować na korzyść oskarżonego, stosownie do reguły określonej w treści art. 5 § 2 kpk. Nie budzi zarazem jakichkolwiek wątpliwości Sądu Okręgowego, iż czyn obu oskarżonych wyczerpuje przesłanki przestępstwa „zwykłego” rozboju, określonego w treści art. 280 § 1 kk. Sąd nie dał wiary wyjaśnieniom oskarżonego J., iż oskarżony K. nie miał wiedzy, a zatem nie obejmował swoim zamiarem działania tego oskarżonego w kwestii zaboru telefonu pokrzywdzonego. Zeznania M. M. (1) są jednoznaczne co do kwestii, iż żądania przesiadki do drugiego pociągu były zgłaszane przez obu oskarżonych, ich zachowanie było agresywne i nie znoszące sprzeciwu, zaś samo żądanie wydania telefonu wygłoszone przez oskarżonego J., wiązało się z jednoczasowym działaniem oskarżonego K., który zastosował przemoc w postaci chwycenia pokrzywdzonego ręką za szyję, co uniemożliwiało mu ucieczkę. Powyższe ustalenia, w powiązaniu z okolicznością umożliwienia pokrzywdzonemu zachowania karty SIM, czynią wręcz absurdalnymi jakiekolwiek rozważania w kwestii jakiejkolwiek dobrowolności postępowania pokrzywdzonego, tym bardziej, iż szczegółowo opisał on uprzednie zachowanie sprawców, których określił jako agresywnych, wręcz nieobliczalnych, a zatem rodzących niebezpieczeństwo dla jego zdrowia lub życia, w przypadku podjęcia próby oporu. Motywacja pokrzywdzonego w tym zakresie jest czytelna i nie budzi żadnych zastrzeżeń Sądu.
Dlatego też, z powyższych względów, Sąd uznał, iż czyny zarzucone oskarżonym w treści pkt I oraz IV aktu oskarżenia, które należało opisać jako jeden czyn, popełniony bezspornie przez oskarżonych wspólnie i w porozumieniu, należy zakwalifikować jako przestępstwo rozboju, określone w treści art. 280 § 1 kk.
Odnośnie czynu zarzuconego oskarżonemu D. K. (1) w pkt II aktu oskarżenia, tj. rozboju w dniu 19.09.2015r. na osobie K. C., do którego to czynu oskarżony K. się przyznał, należało zważyć, odnosząc się także do stanowiska obrońcy, wnoszącego o uznanie tego czynu za zwykłą kradzież, iż również w tym przypadku zostały bezspornie spełnione przesłanki czynu z art. 280 § 1 kk. Także i w tym przypadku osoba pokrzywdzona opisała w sposób nie budzący zastrzeżeń ani jakichkolwiek wątpliwości Sądu motywację swojego postępowania, wyrażonego brakiem sprzeciwu w chwili zaboru mienia przez oskarżonego K.. K. C. w sposób logiczny wskazał, co rozumie przez doprowadzenie do stanu bezbronności, jak też spójnie oraz konsekwentnie opisał chronologię całego zdarzenia, które doprowadziło do wytworzenia w jego stanie psychicznym stanu skutkującego niemożnością przeciwstawienia się sprawcy. Podkreślić również należy, iż sposób składania przez pokrzywdzonego zeznań przed Sądem, umniejszanie wagi bezprawnych zachowań oskarżonego, nierozpoznanie oskarżonego jako sprawcy, mimo, iż sam oskarżony w trakcie zeznań świadka przeprosił go za swoje postępowanie, świadczyło, zdaniem Sądu, o wciąż istniejącym u świadka lęku przed oskarżonym, także dla tej przyczyny, iż często podróżuje on tą trasą, na której doszło do zdarzenia. Dla Sądu istotnym jest to stwierdzenie pokrzywdzonego K. C., w którym stwierdził, że nie oddałby pieniędzy i słuchawek każdemu, kto by się do niego przysiadł. W ten sposób uzasadnił swoje postępowanie, a konkretnie brak jakiejkolwiek reakcji na przeszukanie mu torby przez oskarżonego K., spowodowany paraliżującym go strachem w zaistniałej sytuacji, wynikającym z agresywnego oraz stanowczego zachowania sprawcy, czy też z faktu, iż uznał za współsprawcę mężczyznę, który towarzyszył oskarżonemu, co umacniało go w przeświadczeniu o bezcelowości jakiegokolwiek oporu. Taka sytuacja doprowadziła pokrzywdzonego do stanu, w którym, jak sam podał, czuł się przestraszony i bezbronny oraz nie rozważał opcji, by nie wykonywać poleceń sprawcy. Nie ma w takiej sytuacji żadnego znaczenia dla zaistnienia bytu przestępstwa rozboju, by sprawcy stosowali przemoc, czy też grozili w jakikolwiek słowny sposób niezwłocznym jej użyciem, dla osiągnięcia zamierzonego celu w postaci zaboru mienia pokrzywdzonego. Wielokrotnie już podkreślano w orzecznictwie oraz komentarzach, iż doprowadzenie do stanu bezbronności, polegające na fizycznej lub psychicznej niezdolności ofiary do przeciwstawieniu się działaniom sprawcy, może wynikać nie tylko ze stosowanej przemocy, ale także z tzw. konkludentnych form zachowania, podlegających ocenie w kontekście całego przebiegu zdarzenia oraz układu konkretnych okoliczności faktycznych. Groźba wobec ofiary może zatem wynikać nie tylko z rzeczywistego jej zwerbalizowania, lecz także z określonego zachowania sprawcy, w określonych okolicznościach zdarzenia, przy uwzględnieniu dodatkowo np. indywidualnych cech pokrzywdzonego (patrz np.: wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 28 października 2013r., sygn. akt: II AKa 199/13). Mając powyższe na względzie, Sąd uznał, iż z całą pewnością, w trakcie zdarzenia z dnia 19.09.2015r., oskarżony D. K. (1) swoim działaniem wyczerpał znamiona przestępstwa rozboju, określonego w treści art. 280 § 1 kk.
Odnośnie czynu z pkt III aktu oskarżenia, Sąd nie miał żadnych wątpliwości, iż wypowiedzi oskarżonego K. pod adresem funkcjonariuszy Policji, dokonujących jego zatrzymania w dniu 12.12.2015r., nosiły cechy wypowiedzi obelżywych oraz pozostawały w bezspornym związku z wykonywaniem przez pokrzywdzonych obowiązków służbowych. Kwalifikacja takiego czynu w myśl art. 226 § 1 kk nie budzi zatem żadnych wątpliwości Sądu.
Uznając zatem winę obu oskarżonych w zakresie przypisanych im czynów za bezspornie udowodnioną, Sąd rozstrzygając w zakresie wymiaru kar wziął pod uwagę wszelkie okoliczności mające wpływ na jej zaostrzenie lub złagodzenie odnośnie obu oskarżonych, zgodnie z treścią art. 53 § 1 i 2 kk oraz art. 55 kk, a w przypadku oskarżonego D. K. (1), także w nawiązaniu do treści art. 54 § 1 kk. Do okoliczności zaostrzających wymiar kary w przypadku oskarżonego R. J., Sąd zaliczył przede wszystkim dotychczasową kilkukrotną już karalność tego oskarżonego, w tym już także za przestępstwo rozboju (dane o karalności – k. 206-208 /t.II/, 94-95 /t.III/, odpisy wyroków – k. 147, 148, 149, 151-152, 153-154 /t.III/), zaś w odniesieniu do oskarżonego D. K. (1), dotąd karanego tylko raz (dane o karalności – k. 204-205 /t.II/, k. 92-93 /t.III/, odpis wyroku – k. 264 /t.II/), Sąd miał na względzie wielość czynów objętych niniejszym postępowaniem, jak również coraz poważniejszy ich charakter. Okolicznością mającą wpływ na zaostrzenie wymiaru kary, wspólną dla obu oskarżonych, jest, zdaniem Sądu, znaczna społeczna szkodliwość tego typu czynów, popełnionych także na szkodę bezpieczeństwa komunikacji publicznej, rodzących społeczne poczucie zagrożenia w tym zakresie. Z treści negatywnych wywiadów środowiskowych dołączonych do akt sprawy k. 277-280 /t.II/, k. 155-156 /t.III/) wynika, iż oskarżeni nie są zainteresowani kontynuacją nauki lub stałą pracą, nadużywają alkoholu oraz używają środków psychoaktywnych. W przypadku oskarżonego K. zwrócono także uwagę na jego demoralizujący, jak dotąd, wpływ na środowisko, w którym przebywał lub uczył się. W ocenie Sądu, tryb życia obu oskarżonych należy uznać za pasożytniczy, wyrazem czego jest fakt, iż najwyraźniej z dokonywania kolejnych podobnych przestępstw uczynili oni sobie swoisty sposób na życie. Postępowanie obu oskarżonych świadczy też, mimo ich młodego wieku, o znacznej już demoralizacji, czego wyrazem było choćby zachowanie w toku rozprawy, wyrażone śmiechem w trakcie zeznań jednego z pokrzywdzonych, nawiązujących do upokarzających go zdarzeń. Brak jest zatem, zdaniem Sądu, u obu oskarżonych, jakiejkolwiek widocznej woli zmiany swojego obecnego trybu postępowania, a przez to pozytywnej prognozy co do ich dalszego społecznego funkcjonowania. W tej sytuacji również wyrażone przez oskarżonego K. przeprosiny pod adresem pokrzywdzonych, zostały przez Sąd potraktowane z dużą dozą wątpliwości co do wiarygodności tak przyjętej postawy.
Za okoliczność łagodzącą w przypadku obu oskarżonego, Sąd uznał jedynie częściowe ich przyznanie się do zarzucanych im czynów
Z powyższych przyczyn Sąd uznał, iż kary 3 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności wymierzone wobec obu oskarżonych /w przypadku oskarżonego D. K. (1) jako kara łączna/ są karami w pełni adekwatnymi do stopnia zawinienia każdego z oskarżonych oraz spełniającymi cele kar w zakresie prewencji generalnej i indywidualnej.
W przedmiocie zaliczenia na poczet orzeczonych kar pozbawienia wolności dotychczasowych okresów pozbawienia wolności obu oskarżonych w przedmiotowej sprawie, Sąd rozstrzygnął na podstawie art. 63 § 1 kk, w przypadku oskarżonego R. J. uwzględniając okresy wykonywanych kar pozbawienia wolności w innych sprawach (k. 245 /t.II/, 119, 173 /t.III/ - zawiadomienia o wykonywaniu kary).
Sąd orzekł ponadto o obowiązku naprawienia szkody, w myśl art. 46 § 1 kk, stosownie do wniosku pokrzywdzonego M. M. (1).
Rozstrzygając ponadto w kwestii kosztów postępowania, w tym kosztów nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej z urzędu obu oskarżonym, w myśl obowiązujących przepisów, Sąd orzekł jak w sentencji.