UZASADNIENIE

Decyzjami z dnia 14 grudnia 2011 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. stwierdził, iż podwyższa podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe ubezpieczonych: Z. A. M.. M. P., K. W. (1) wykonujących umowy o dzieło na rzecz płatnika Stocznia (...) Spółka Akcyjna o kwoty: za okres grudnia 2005r. podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (brutto) 4800,00 zł. (decyzja (...) Z. P.; za okres grudzień 2005r podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (brutto) 11570,00 zł. kwiecień 2006r podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (brutto) 1930,00 zł. (decyzja (...) A. M.; za okres grudzień 2005 podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (brutto) 5563,00 zł. kwiecień 2006r.podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (brutto) 1200,00 zł. (decyzjal (...) M. P.; za okres grudzień 2005 podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (brutto) 1700,00 zł. styczeń 2006r.podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (brutto) 1700,00 zł. ( (...)- akta ZUS K. W. (1).

Stocznia (...) S. A. z siedzibą w G. wniosła odwołania od powyższych decyzji, zaskarżając je w całości, wnosząc o:

1) uchylenie zaskarżonych decyzji w całości,

2) orzeczenie o niepodleganiu przez ubezpieczonych obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu umowy o dzieło oraz o braku zobowiązania płatnika do odprowadzenia składki z powyższego tytułu,

3) zasądzenie od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na rzecz płatnika zwrotu kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Zaskarżonym decyzjom pełnomocnik Stoczni (...) S. A. z siedzibą w G. zarzucił:

I. naruszenie art. 107 kpa - poprzez nie wskazanie w uzasadnieniach decyzji dowodów na podstawie których organ uznał sporne okoliczności za udowodnione, a także niewłaściwe rozstrzygnięcie;

II. naruszenie art. 10 w zw. z art. 79, 81 kpa - poprzez przyjęcie za udowodnione okoliczności dowodami, co do których Stocznia (...) SA nie miała możliwości wypowiedzenia się; uniemożliwienie stronie zapoznania się z całym materiałem dowodowym;

III. naruszenie art. 7 pkt. 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku „o ochronie danych osobowych" poprzez przyjęcie, iż stanowi on podstawę do nie włączenia akt kontroli w PHU (...) do akt postępowania wyjaśniającego przeciwko Stocznia (...) SA i nie zapoznania z dowodami się tam znajdującymi Stoczni (...) SA;

IV. Naruszenie art. 8 ust. 2 a z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych - poprzez swobodne przyjęcie iż w listopadzie 2005 roku świadcząc pracę w godzinach nadliczbowych Pan P.; w listopadzie 2005 roku świadcząc pracę w godzinach nadliczbowych i przebywając na urlopie wypoczynkowym Pan M. i Pan P. w grudniu 2005r. i kwietniu 2006r., , Pan W. grudniu 2005r. i styczniu 2006r. świadczyli jednocześnie pracę na rzecz Stoczni na podstawie umowy o dzieło;

V. Naruszenie art. 7, 77 § 1 kpa - poprzez nie zebranie całego materiału dowodowego w niniejszej sprawie, nie podjęcie przez organ wszelkich kroków niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia sprawy, wykazanie braku należytej staranności przez organ administracji publicznej;

VI. Naruszenie art. 16 ust. 1 pkt. 1, ust. 1a, 1b oraz ust. 2 usus - poprzez nałożenie obowiązku odprowadzenia przez Stocznię (...) SA składek finansowanych z własnych środków przez płatnika i ubezpieczonego

VII. Naruszenie art. 81 kpa - poprzez uniemożliwienie wypowiedzenia się stronie postępowania wyjaśniającego co do dowodów znanych ZUS z urzędu - a znajdujących się w aktach kontroli przeprowadzonej w Przedsiębiorstwie Handlowo- Usługowym (...) Spółka z o.o. w G..

W uzasadnieniu odwołań wskazano:

1) naruszenie art. 107 kpa -odwołujący się wskazał, że w rozstrzygnięciu decyzjach nr (...) ZUS O/G. podał, iż „podwyższa podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe ubezpieczonych, a następnie poniżej wskazuje okres za który stosuje owo podwyższenie i określa, iż jest to „podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (brutto)." W tej sytuacji nie jest wiadome, czego dotyczy rozstrzygnięcie - jedynie składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, czy też również chorobowych i wypadkowych.

2) naruszenie art. 10 w zw. z art. 79,81 kpa - nie zapoznanie strony z całym materiałem dowodowym.

Odwołujący się wskazał, że zgodnie z art. 180 Kodeksu postępowania administracyjnego (dalej jako kpa), do spraw z zakresu ubezpieczeń społecznych stosuje się przepisy kpa. W związku z powyższym, decyzjom z dnia 14 grudnia 2011 r., należy zarzucić przede wszystkim naruszenie art. 10 w zw. z art. 81 kpa. Zgodnie z art. 81 kpa dana okoliczność faktyczna może zostać uznana za udowodnioną jeżeli strona miała możność wypowiedzenia się co do przeprowadzonych dowodów. Zdaniem odwołującego się w przedmiotowej sprawie, Stocznia (...) S. A. nie miała możliwości zapoznania się z aktami postępowania kontrolnego przeprowadzonego przez ZUS u płatnika G., w związku z czym Stocznia nie mogła i nie może ustosunkować się do zebranych dowodów. Ponadto Stocznia została pozbawiona faktycznej możliwości weryfikacji wyliczeń składek poczynionych przez ZUS, gdyż nie może zapoznać się z dokumentami, na podstawie których wyliczenia te zostały dokonane.

Odwołujący się wskazał, że art. 81 kpa stanowi konkretyzację zasady czynnego udziału strony w postępowaniu administracyjnym wyrażonej w art. 10 kpa. Zgodnie z treścią tego przepisu Organy administracji publicznej obowiązane są zapewnić stronom czynny udział w każdym stadium postępowania, a przed wydaniem decyzji umożliwić im wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań. ZUS, zgodnie z art. 66 Ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (dalej jako usus) należy uznać za organ administracji publicznej w rozumieniu art. 10 kpa. Bezsprzecznie zdaniem odwołującego się w postępowaniu prowadzonym przez ZUS norma wyrażona wart. 10 kpa została naruszona, gdyż Stocznia została pozbawiona możliwości wypowiedzenia się co do zebranych dowodów, które nie zostały jej w żaden sposób udostępnione. Zgodnie z orzecznictwem zachowanie wymagań zawartych art. 79 i 81 kpa, niezależnie od wagi i treści przeprowadzonego dowodu, jest bezwzględnym obowiązkiem organu administracji państwowej. Naruszenie tego obowiązku stanowi naruszenie przepisów o postępowaniu administracyjnym mającym istotny wpływ na wynik sprawy. W konsekwencji należy podzielić stanowisko, zgodnie z którym "naruszenie zagwarantowanej stronie ustawowo zasady czynnego jej udziału w postępowaniu, we wszystkich jego istotnych czynnościach (...), stanowi kwalifikowaną wadę procesową tego postępowania, niezależnie od tego, czy miało to czy też nie wpływ na treść decyzji". Bez zapoznania strony z dowodami nie mają one w sprawie żadnego znaczenia, bowiem przeprowadzenie dowodu dopiero wtedy czyni wiarygodna okoliczność faktyczna, gdy strona mogła się wypowiedzieć co do dowodu.

3) Naruszenie art. 7 pkt. 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku „o ochronie danych osobowych":

Odwołujący się wskazał, że organ administracji publicznej może uznać za udowodnioną okoliczność, mimo że strona nie miała możności wypowiedzenia się co do przeprowadzonych dowodów, tylko wówczas, gdy zachodzą okoliczności, o których mowa w art. 10 § 2 kpa. Natomiast w uzasadnieniach decyzji z dnia 14 grudnia 2011 r. ZUS uzasadnił odmowę dołączenia materiałów z kontroli przeprowadzonej u płatnika G. względami wynikającymi z konieczności ochrony danych osobowych zgodnie z art. 7 pkt. 2 Ustawy o ochronie danych osobowych (dalej jako udo). Należy wskazać, iż art. 7 udo zawiera szereg definicji legalnych, natomiast sam pkt. 2 zawiera definicję legalną przetwarzania danych, zgodnie z którą rozumie się przez to jakiekolwiek operacje wykonywane na danych osobowych, takie jak zbieranie, utrwalanie, przechowywanie, opracowywanie, zmienianie, udostępnianie i usuwanie, a zwłaszcza te, które wykonuje się w systemach informatycznych. Powyższy przepis nie może stanowić podstawy prawnej odmowy udostępnienia akt przede wszystkim z uwagi na fakt, iż nie stanowi on normy prawnej, gdyż nie zawiera hipotezy, dyspozycji ani tym bardziej adresata normy. Zatem niejasne są przyczyny dla których ZUS nie może dołączyć akt kontroli do akt przedmiotowej sprawy, zwłaszcza z uwagi na fakt, iż to z akt kontroli wynikają dla Stoczni konsekwencje prawne. Jednocześnie należy zaznaczyć, iż zgodnie z art. 10§2 kpa ustawodawca wyraźnie wskazał przyczyny dla których dany dowód może zostać nie przedstawiony stronie, a są to: gdy załatwienie sprawy nie cierpi zwłoki ze względu na niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia ludzkiego albo ze względu na grożąca niepowetowana szkodę materialna. Zgodnie z powszechnie przyjętą regułą interpretacyjną, że exceptiones non sunt extendendae, przepis art. 10 § 2 kpa nie może być zatem przedmiotem wykładni rozszerzającej. ZUS nie wskazał żadnej z przesłanek wymienionych w art. 10 §2 kpa jako powodu nie udostępnienia dowodów, zatem nie można uznać art. 7 udo za postawę prawną umożliwiającą zgodną z prawem odmowę udostępnienia akt postępowania.

Odwołujący się podkreślił, iż uprawnienie strony do wypowiadania się w sprawach przeprowadzonych dowodów obejmuje także dowody znane organowi z urzędu, a więc dowody które organ zebrał wcześniej i którymi swobodnie dysponuje. Są to jednak zazwyczaj dokumenty urzędowe - nie można takiego przymiotu przypisać dowodom znajdującym się w aktach z kontroli w (...).

4) Naruszenie art. 8 ust. 2 a z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych, naruszenie art. 7, 77 § 1 kpa:

Odwołujący się wskazał, że zgodnie z treścią uzasadnień decyzji ZUS ubezpieczeni Z. P. wykonywał pracę na rzecz płatnika w listopadzie 2005 r., A. M. , M. P. w listopadzie 2005 i w marcu 2006,K. W.w listopadzie i grudniu 2005r. ZUS nie wskazał dokładnych terminów wykonywania rzekomych prac, ani dowodów na podstawie, których ustalił stan faktyczny. Brak konkretnych danych budzi wątpliwości w zakresie prawdziwości przedstawionego przez ZUS stanu faktycznego, bowiem ubezpieczeni w tym okresach czasu przepracował w Stoczni godziny nadliczbowe i korzystali z urlopów wypoczynkowych. Organ rentowy nie wykazał również, iż z pracy ubezpieczonych skorzystał wyłącznie płatnik. Z uwagi na brak dostępu do akt sprawy, płatnik nie ma możliwości zweryfikować, czy dany ubezpieczony w ramach tej samej umowy nie wykonywał czynności również na rzecz innych podmiotów i czy te okoliczności zostały w ogóle wyjaśnione przez organ. Nie można pominąć, że pracownik wykonujący pracę na podstawie umowy o dzieło stał się na potrzeby prawa ubezpieczeń społecznych pracownikiem jedynie dlatego, że wykonywał pracę na rzecz pracodawcy. Zatem kryterium w postaci wykonywania pracy na rzecz pracodawcy musi pozostawać w funkcjonalnym związku nie tylko ze statusem prawnym osoby świadczącej pracę, ale również odnosić się do płatnika składek. Jak podnosi się w literaturze, przyjęcie odmiennego zapatrywania nie koresponduje z celem i funkcją omawianego przepisu.

Dalej, odwołujący się wskazał, że ZUS nie wykazał również tożsamości przedmiotów umowy zawartych pomiędzy płatnikiem a G. oraz między „spółką a ubezpieczonymi". Nie został również wykazany w żaden sposób „efekt końcowy" pracy ubezpieczonych, z którego rzekomo miał skorzystać płatnik. Co więcej ZUS nie dokonał analizy porównawczej dotyczącej zakresu obowiązków ubezpieczonych wykonywanych na stanowisku pracy w Stoczni wraz z obowiązkami wynikającymi z umowy o dzieło.

Jak wskazał odwołujący się, w literaturze podnosi się, iż ratio legis wprowadzenia art. 8 ust. 2a usus w obecnie obowiązującym brzmieniu wynika przede wszystkim z ochrony pracownika przed sytuacjami, w których pracodawca zamiast zatrudnić pracownika w większym wymiarze czasu pracy lub godzinach nadliczbowych i zapłacić mu podwyższoną stawkę wynagrodzenia i odprowadzić składki na ubezpieczenie społeczne, stosowałby ekonomicznie korzystniejsze dla niego umowy cywilnoprawne. Zarzut ten nie znajduje uzasadnienia w sytuacji faktycznej w jakiej znajdował się płatnik w latach 2005 - 2006. Zgodnie z Planem pracochłonności i syntezą obciążenia Dyrekcji Produkcji na rok 2005 oraz 2006 płatnik borykał się nieustannie z niedoborem mocy przerobowej mimo pracy w godzinach nadliczbowych. Konieczne było delegowanie wykonania części prac przez podmioty zewnętrzne. Nieracjonalne byłoby uszczuplanie własnych mocy przerobowych przez płatnika poprzez kierowanie własnych pracowników do pracy w obcych podmiotach, tak aby mogły wykonać zadania, których nie była w stanie wykonać Stocznia. Ponadto z zestawienia elementów czasu pracy ubezpieczonych wynika, iż ubezpieczeni pracowali w nadgodzinach i nie można zarzucić płatnikowi, iż poprzez zawarcie umów z G. próbował obejść przepisy o nadgodzinach i nie wypłacać dodatków. Dalej, odwołujący się wskazał, że bezspornie przepisy prawa pracy o czasie pracy mają na celu ochronę pracownika przed dysponowaniem jego czasem wolnym przez pracodawcę. Natomiast pracownik nie powinien być ograniczany w dysponowaniu swoim wolnym czasem, co wyraża się chociażby w możliwości zawarcia umowy o dzieło z dowolnym podmiotem. Należy pamiętać, iż pracownik - z wyjątkiem ważnych przyczyn - nie może odmówić wykonania polecenia pracy w godzinach nadliczbowych. Natomiast podpisując umowę o dzieło pracownik może w sposób dogodny dla siebie zadysponować swoim czasem, w którym nie pozostaje w dyspozycji pracodawcy.

Odwołujący się wskazał również, że zgodnie z art. 77§ 1 kpa organ administracji obowiązany jest zebrać cały materiał dowodowy, a art. 7 kpa obliguje organ do podejmowania wszelkich kroków niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia sprawy. W ocenie odwołującego się ZUS wykazał brak należytej staranności w prowadzeniu sprawy a wyrażający się w rozstrzygnięciu o niej bez pełnej znajomości stanu faktycznego oraz materiału dowodowego sprawy. Tym samym, ZUS nie mógł zawrzeć w decyzji uzasadnienia odpowiadającego wymogom stawianym przez art. 107§ 3 kpa.

5) Naruszenie art. 16 ust. 1 pkt. 1. ust. 1a, 1b oraz ust. 2 usus - brak możliwości obliczenia składek przez Stocznie (...) S. A., nałożenie obowiązku odprowadzenia przez Stocznie (...) SA składek finansowanych z własnych środków przez płatnika i ubezpieczonego

Odwołujący się wskazał, że zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 1 usus oraz ust. 1b składki na ubezpieczenie emerytalne oraz rentowe pracowników finansują z własnych środków ubezpieczeni i płatnicy składek. W myśl ust. 2 składki na ubezpieczenie chorobowe pracowników finansują natomiast z własnych środków sami ubezpieczeni. Z kolei stosownie do art. 17 ust. 2 usus, płatnicy składek obliczają części składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz chorobowe finansowane przez ubezpieczonych i po potrąceniu ich ze środków ubezpieczonych przekazują do ZUS. Jednocześnie składka na ubezpieczenie społeczne obliczana jest od osiągniętego przychodu, natomiast przychód w rozumieniu przepisów podatkowych powstaje w momencie rzeczywistego wypłacenia wynagrodzenia pracownikowi. Z powyższego wynika, iż w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne nie jest możliwe uwzględnienie należności, które nie stały się przychodem, bowiem dopiero z chwilą wypłacenia należnego wynagrodzenia powstaje po stronie płatnika obowiązek opłacenia składki. Składki na koncie ubezpieczonego są ewidencjonowane na podstawie imiennych miesięcznych raportów składanych przez płatnika. Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów płatnik w miesięcznym raporcie uwzględnia składki należne od wszystkich wypłat dokonanych w danym miesiącu. Natomiast imiennego raportu nie należy składać w przypadku braku wypłaty wynagrodzenia. Z powyższego wynika, iż płatnik nie jest zobowiązany do sporządzenia imiennego miesięcznego raportu, jeżeli nie był zobowiązany do wypłaty wynagrodzenia.

Odwołujący się wskazał również, że zgodnie z art. 23 udo przetwarzanie danych osobowych jest dopuszczalne tylko w wypadkach określonych w przepisie. Za niewykonalną należy uznać przesłankę wskazaną w art. 23 pkt. 1 - zgoda pracownika, gdyż płatnik nie ma wiedzy którzy pracownicy zawarli umowę o dzieło z G.. Przesłanka określona w art. 23 pkt. 2 uprawnia do przetwarzania danych, jeżeli jest to niezbędne dla zrealizowania uprawnienia lub spełnienia obowiązku wynikającego z przepisu prawa. W literaturze wskazuje się, iż obowiązek musi wynikać wprost z przepisu prawa. Jednocześnie nie można powołać się na wskazaną przesłankę, gdy obowiązek powstał w wyniku dokonania czynności prawnej będącej skutkiem wynikającym z ustawy. Należy zaznaczyć, iż usus nie umożliwia płatnikowi żądania takich informacji od G.. Płatnik nie może również żądać udzielenia tych informacji od pracowników, gdyż Kodeks pracy (dalej jako kp) w sposób precyzyjny określa katalog informacji, których może żądać od pracownika pracodawca. Brak jest podstawy prawnej do żądania udzielenia przez pracownika informacji czy jest on związany z kontrahentem płatnika jedną z umów wskazaną w art. 8 ust. 2a usus i czy wykonuje on pracę na rzecz płatnika. Zdaniem odwołującego się, należy również zaznaczyć, iż pracownik może nie zdawać sobie sprawy, iż z finalnego efektu jego pracy korzysta płatnik. Również w literaturze podkreśla się brak prawnych możliwości realizacji zapisu art. 8 ust. 2a usus. Co więcej - jak wskazał odwołujący się - prof. I. J.-J. podkreśla, iż pracodawca nie może w sposób legalny uzyskać informacji dotyczących wynagrodzenia z umów cywilnoprawnych ani od podmiotu zlecającego, gdyż stanowiłoby to naruszenie tajemnicy wynagrodzenia, tj. naruszenie dóbr osobistych - art. 23 i 24 k. c. oraz ustawy o ochronie danych osobowych, ani od osoby wykonującej pracę, gdyż stanowiłoby to naruszenie art. 51 ust. 1 Konstytucji RP.10 W sytuacji gdy brak jest przepisów precyzujących tryb postępowania odnośnie art. 8 ust. 2a usus, organ administracji publicznej, jakim niewątpliwie jest ZUS, nie może obciążać brakiem odpowiednich norm prawnych płatnika nakazując mu podwyższenie wymiaru składek na ubezpieczenia a w konsekwencji zapłatę różnicy z nieopłaconymi składkami w całości - łącznie z tymi, które zgodnie z prawem powinien pokryć pracownik.

Odwołujący się wskazał, że w literaturze postuluje się aby pracodawca zawierając umowę z podwykonawcą zawarł w niej zastrzeżenie umowne dotyczące zakazu zatrudniania w ramach umów cywilnoprawnych własnych pracowników albo obowiązku zatrudniania ich jedynie w ramach stosunku pracy. Odwołujący się podkreślił, że płatnik dochowywał należytej staranności i zamieszczał w umowach zawieranych z podwykonawcami umowny zakaz zatrudniania swoich pracowników. Tytułem przykładu wskazano umowę nr (...)

W świetle powyższego zdaniem odwołującego się należy stwierdzić, że płatnik w stosunku do swojego pracownika, który zawarł z podmiotem trzecim umowę cywilnoprawną podlegającą dyspozycji art. 8 ust. 2a usus, nie ma ani prawnych ani faktycznych możliwości obliczenia i odprowadzenia składki od wynagrodzenia wypłaconego w ramach umowy cywilnoprawnej zawartej przez inny podmiot, (odwołanie k. 2-8 akt sprawy)

Organ rentowy w odpowiedziach na odwołania wniósł o ich oddalenie i zasądzenie od wnioskodawcy na rzecz pozwanego kosztów procesu wg norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Organ rentowy podtrzymał argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Nadto, organ rentowy wskazał że zarzuty oraz żądania wnioskodawcy zawarte w treści odwołań nie znajdują uzasadnienia w zaistniałym stanie faktycznym sprawy oraz w obowiązującym stanie prawnym.

Odnosząc się do podnoszonych w przedmiotowym odwołaniu zarzutów naruszenia przepisów kodeksu postępowania administracyjnego organ rentowy wskazał, iż przedmiotem postępowania z zakresu prawa ubezpieczeń społecznych są jedynie kwestie dotyczące wad wynikających z naruszenia prawa materialnego i kwestia wad decyzji administracyjnych spowodowanych naruszeniem przepisów postępowania pozostaje poza przedmiotem tego postępowania. Organ rentowy powołał się na stanowisko Sądu Apelacyjnego w Gdańsku zaprezentowane w wyroku z dnia 16 lutego 2009r. w sprawie o sygn. akt III A Ua 1426/08.

Odnośnie zarzutu podnoszonego w odwołaniu dotyczącego braku możliwości zapoznania się z całym materiałem dowodowym pozwany organ rentowy podał, że w zaskarżonych decyzjach wskazano przyczyny wyłączenia materiału dowodowego zebranego podczas kontroli przeprowadzonej przez ZUS w Przedsiębiorstwie Handlowo-Usługowym (...) Sp. z o.o. poprzez ustalenie ,iż stanowi on integralną część odrębnego postępowania kontrolnego. Z uwagi na fakt iż o przedmiotowe postępowanie dotyczy płatnika Stocznia (...) S.A., czyli innego podmiotu dokumentacja pochodząca z kontroli nie została dołączona do materiałów niniejszej sprawy, zgodnie z przepisem art.7 pkt. 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. „o ochronie danych osobowych"(Dz. U. z 2002r. Nr 101.poz.926 z poźń. zm.).Jednocześnie organ rentowy wskazał ,iż z uwagi na konieczność ochrony danych osobowych, przyczyna wyłączenia nie ustała.

Organ rentowy podkreślił fakt, iż pełnomocnik płatnika zapoznał się w dniu 12.08.2011r. z aktami postępowania wyjaśniającego, jednak pomimo początkowego oświadczenia o możliwości złożenia wniosków dowodowych w sprawie , płatnik ostatecznie nie skorzystał z prawa do złożenia wniosków o uzupełnienie materiału dowodowego w sprawie.

Odnosząc się do kwestii podnoszonej w odwołaniu dotyczącej przebywania przez ubezpieczonych na, urlopach wypoczynkowych a także świadczeniu pracy w godzinach nadliczbowych organ rentowy wskazał, iż podniesione przez płatnika w odwołaniach okresy dotyczące w/w przerw w świadczeniu pracy nie obejmują pełnego okresu na jaki były zawierane przez ubezpieczonych przedmiotowe umowy o dzieło. Okolicznością potwierdzającą, iż czynności w ramach umów o dzieło były w tym okresie wykonywane jest sporządzenie protokołów zdawczo-odbiorczych. Organ rentowy wskazał, iż czynności będące przedmiotem umów o dzieło wykonywanych przez zainteresowanych są zgodne z wykazami zawartymi w załączonych przez skarżącego do odwołań Harmonogramach (...) S..

Odpowiadając zaś na zarzut naruszenia przepisu art. 16 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych ,organ rentowy przytoczył ustalony przez siebie stan faktyczny oraz treść art. 8 ust 2a, 18 ust. 1a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 2 września 2009r. w sprawie o sygn. akt II UZP 6/09. W podsumowaniu odpowiedzi na odwołanie organ rentowy stwierdził, że z uwagi na fakt, iż płatnik nie dopełnił ciążącego na nim obowiązku uwzględnienia w podstawie wymiaru składek łącznie z przychodami uzyskiwanymi przez ubezpieczonych Z. P.. A. M. .M. P., K. W. (2) z tytułu zatrudnienia u płatnika Stocznia (...) S.A. - kwot przychodu w postaci wynagrodzenia uzyskanego z tytułu wykonywanych umów o dzieło zawartych z Przedsiębiorstwem Handlowo- Usługowym (...) sp. z o.o., brak podstaw do zmiany dotychczasowego stanowiska i organ rentowy wnosi jak na wstępie, (odpowiedzi na odwołania k. 23-26,53-54, 82- 85, 113-116 akt sprawy).

Wyrokiem z dnia 24 września 2012 r. (sygn. akt: VII U 422/12) Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku oddalił odwołania Stoczni (...) Spółki Akcyjnej w G. od decyzji ZUS Oddziału w G. z dnia 14 grudnia 2011 r. o numerach: (...)- (...), (...)- (...), (...)- (...) oraz (...)- (...). Ponadto Sąd pierwszej instancji zasądził od Stoczni (...) S. A. na rzecz ZUS Oddziału w G. kwotę 240,00 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Podstawą rozstrzygnięcia były następujące ustalenia i rozważania.

Stocznia (...) Spółka Akcyjna jako zlecający zawarła z Przedsiębiorstwem Handlowo-Usługowym (...) Sp. z o.o. w G. jako wykonawcą następujące umowy o dzieło :

-: z dnia 18.10.2005 r., NR (...), której przedmiot został określony w §1 umowy w ten sposób, iż pkt 1 stanowi " Stocznia (...) zleca a Wykonawca zobowiązuje się wykonać prefabrykację wstępną i zasadniczą pokryw luku 4A z gr. obr. (...) o masie 86,4 t składającej się z sekcji 26- (...),26- (...), 26- (...) łącznie z montażem osprzętu pokrywy luku. Prefabrykacja obejmuje montaż, spawanie, oczyszczenie, prostowanie, prace hauerskie po oczyszczeniu strumieniowym oraz prace odchyleniowe. Sekcje stanowią część statku do przewozu kontenerów, oznaczonego przez Stocznię (...) numerem (...), wymienionego w klasie PKWiU 35.11.24.",
-: z dnia 24.10.2005 r., Nr (...), której przedmiot został określony w §1 umowy w ten sposób, iż pkt 1 stanowi " Stocznia (...) zleca a Wykonawca zobowiązuje się wykonać prefabrykację wstępną i zasadniczą sekcji (...)+spp+ (...), (...)+spp, (...), (...), (...), (...), (...), (...) o łącznej masie 865,94 t, montaż sekcji na pochylni, wykonanie wszystkich styków wzdłużnych oraz styków konstrukcji do pokładu zwanych dalej dziełem. Prefabrykacja obejmuje montaż, spawanie, oczyszczenie, prostowanie, odpalenie uchwytów, prace hauerskie po oczyszczeniu strumieniowym oraz prace odchyleniowe. Sekcje stanowią części statku do przewozu kontenerów, oznaczonego przez Stocznię (...) numerem NB (...), wymienionego w klasie PKWiU 35.11.24.",
-: z dnia 10.10.2005 r., Nr (...), której przedmiot został określony w §1 umowy w ten sposób, iż pkt 1 stanowi " Stocznia (...) zleca a Wykonawca zobowiązuje się wykonać: 1) pokrywy ładowania 1B o masie 83,104t. Zakres prac obejmuje prefabrykację wstępną, właściwą oraz zbrojenie (montaż, spawanie, oczyszczanie, zbrojenie i prace odchyleniowe). 2) pokrywy ładowania 3B o masie 89,384t. Zakres prac obejmuje prefabrykację wstępną, właściwą oraz zbrojenie (montaż , spawanie, oczyszczanie, zbrojenie i prace odchyleniowe). 3) pokrywy ładowni 4B o masie 88,84t. Zakres prac obejmuje prefabrykację wstępną, właściwą oraz zbrojenie ( montaż , spawanie, oczyszczanie, zbrojenie i prace odchyleniowe). Zwanych dalej Dziełem. Pokrywy stanowią części statku do przewozu kontenerów, oznaczonego przez Stocznię (...) numerem (...), wymienionego w klasie PKWiU 35.11.24.",
-: z dnia 10.11.2005 r., Nr (...), której przedmiot został określony w §1 umowy w ten sposób, iż pkt 1 stanowi " Stocznia (...) zleca a Wykonawca zobowiązuje się wykonać prefabrykację płatów (...) dla sekcji grup obróbczych (...), (...), (...), (...), (...),(...), (...),(...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...) o łącznej masie 773,296 t. Sekcje stanowią części statku do przewozu kontenerów, oznaczonego przez Stocznię (...) numerem NB (...) wymienionego w klasie PKWiU 35.11.24.",
-: z dnia 23.03.2006 r., Nr (...), której przedmiot został określony w §1 umowy w ten sposób, iż pkt 1 stanowi " Stocznia (...) zleca a Wykonawca zobowiązuje się wykonać prefabrykację wstępną zasadniczą i zbrojenie sekcji 602LB o masie 89,I., sekcji (...) o masie 95,46t zwanych dalej Dziełem. Sekcje stanowią części statku do przewozu kontenerów, oznaczonego przez Stocznię (...) numerem(...) wymienionego w klasie PKWiU 35.11.24.".

Na podstawie tych umów Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe (...) Sp. z o.o. w G. było podwykonawcą prac na rzecz Stoczni (...).

Według treści §2 ust. 4 w/w umów do wykonania Dzieła Stocznia (...) udostępniała i dostarczała:

1) teren oraz pomieszczenie do składowania potrzebnych narzędzi do wykonania Dzieła,

2) energię elektryczną gazy techniczne , sprężone powietrze dla potrzeb bezpośredniej produkcji,

3) dokumentację, o której mowa w §1 ust.2,

4) materiały stalowe,

5) materiały spawalnicze w ilości 9971 kg stopiwa,

6) sprzęt specjalistyczny (pompy, siłowniki),

7) obsługę suwnic i transportu (obsługę pod dźwigowych przy przewracaniu i transporcie sekcji),

8) budowę rusztowań, oraz zapewni

9) badania nieniszczące,

10) wykona rundy od rufy do dziobu oraz (...),

11) bieżący nadzór towarzystwa klasyfikacyjnego i Biura Sterowania Jakością (NJ) Stoczni (...),

12) odbiór Dzieła przez towarzystwo klasyfikacyjne, NJ i Armatora,

13) wejście pracowników Wykonawcy na teren Stoczni (...),

oraz wykona kompletację, trasowanie, pomiary i próby szczelności.

Według treści § 7 ust. 6 wykonawca był zobowiązany do niezatrudniania pracowników Stoczni (...) korzystających z okolicznościowych urlopów bezpłatnych oraz pracowników firm pracujących na terenie Stoczni (...) pod rygorem odstąpienia przez Stocznię (...) od umowy.

Jednocześnie w celu wykonania dzieła określonego w w/w umowach firma Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe (...) Sp. z o.o. w G. zawarła umowy o dzieło z osobami będącymi w tym samym okresie czasu pracownikami zatrudnionymi w firmie Stocznia (...) Spółka Akcyjna.

Efekt końcowy (tożsamo określony w zakresie przedmiotowym w/w umów o dzieło tj. zawieranych między spółkami, oraz między spółką a ubezpieczonymi) powstały na wskutek wykonywania przez pracowników Stoczni (...) S.A czynności w ramach realizacji umów o dzieło zawartych z Przedsiębiorstwem Handlowo-Usługowym (...) Sp. z o.o. w G. należał do Stoczni (...) S.A. Praca na podstawie tych umów świadczona była na rzecz Stoczni za pośrednictwem Przedsiębiorstwa Handlowo- Usługowego (...) Sp. z o.o.

Jednym z takich pracowników zatrudnionych w Stoczni (...) Spółka Akcyjna był Z. P., który zawarł z Przedsiębiorstwem Handlowo-Usługowym (...) Sp. z o.o. w G. umowę o dzieło na okres od 02.11.2005 r. do 30.11.2005 r., na podstawie której wykonywał pracę na rzecz podmiotu z którym pozostawał w stosunku pracy tj. Stoczni (...) Spółka Akcyjna.

Z tytułu wykonania umowy o dzieło Z. P. wypłacono w miesiącu grudniu 2005 r. wynagrodzenie w kwocie 4800,00 zł brutto.

W przedmiotowym okresie Z. P. był zgłoszony przez płatnika Stocznia (...) Spółka Akcyjna do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych z kodem (...) przeznaczonym dla zgłoszenia pracowników podlegających ubezpieczeniu.

Praca dla Przedsiębiorstwa Handlowo-Usługowego (...) Sp. z o.o. w G. polegała na tym, żeszlifował pokrywy dla budowanych przez stocznię statków. Zarówno praca w ramach umowy o pracę, jak i w ramach umowy o dzieło z Przedsiębiorstwem Handlowo-Usługowe (...) Sp. z o.o. odbywała się na rzecz Stoczni.. Ogólny nadzór nad pracami wykonywał majster - przełożony ze Stoczni, nadto kontrolował on czas pracy przy dodatkowych czynnościach, przedkładał do podpisu dokumenty związane z dodatkowym zatrudnieniem.

W listopadzie 2005 r. Z. P. nie korzystał z urlopu wypoczynkowego, przepracował w Stoczni 14,5 godzin nadliczbowych płatne 50% i 32 godziny nadliczbowe płatne 100%.

Jednym z takich pracowników zatrudnionych w Stoczni (...) Spółka Akcyjna był K. W., który zawarł z Firmą Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe (...) Sp. z o.o. w G. umowy o dzieło na okres od 02.11.2005 r. do 30.11.2005 r. i od 01.12.2005r., na podstawie której wykonywał pracę na rzecz podmiotu z którym pozostawał w stosunku pracy tj. Stoczni (...) Spółka Akcyjna.

Z tytułu wykonania umów o dzieło K. W.wypłacono w miesiącu grudniu 2005 r. wynagrodzenie w kwocie 1.700,00 zł brutto i w styczniu 2006r kwotę 1700 zł brutto.

W przedmiotowym okresie K. W. był zgłoszony przez płatnika Stocznia (...) Spółka Akcyjna do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych z kodem (...) przeznaczonym dla zgłoszenia pracowników podlegających ubezpieczeniu.

Zarówno praca w ramach umowy o pracę, jak i w ramach umowy o dzieło z Przedsiębiorstwem Handlowo-Usługowe (...) Sp. z o.o. odbywała się na rzecz Stoczni.

K. W. w listopadzie 2005 r. nie korzystał z urlopu wypoczynkowego, przepracował na rzecz pracodawcy - Stoczni 8,5 godzin nadliczbowych płatnych 50% i 32 płatne 100%. W grudniu 2005r. korzystał z urlopu wypoczynkowego-24 dni i przepracował na rzecz pracodawcy 8 godzin nadliczbowych płatnych 100%

Jednym z takich pracowników zatrudnionych w Stoczni (...) Spółka Akcyjna był M. P., który zawarł z Firmą Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe (...) Sp. z o.o. w G. umowy o dzieło na okres od 02.11.2005 r. do 30.11.2005 r. i od 01.03.2006 do 31.03.2006r.r., na podstawie której wykonywał pracę na rzecz podmiotu z którym pozostawał w stosunku pracy tj. Stoczni (...) Spółka Akcyjna.

Z tytułu wykonania umów o dzieło M. P. wypłacono w miesiącu grudniu 2005 r. wynagrodzenie w kwocie 5563,00 zł brutto i w kwietniu 2006r kwotę 1200 zł brutto.

W przedmiotowym okresie M. P. był zgłoszony przez płatnika Stocznia (...) Spółka Akcyjna do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych z kodem (...) przeznaczonym dla zgłoszenia pracowników podlegających ubezpieczeniu.

Zarówno praca w ramach umowy o pracę, jak i w ramach umowy o dzieło z Przedsiębiorstwem Handlowo-Usługowe (...) Sp. z o.o. odbywała się na rzecz Stoczni i polegała na nadzorze brygady spawaczy - monterów i szlifierzy.

M. P. w listopadzie 2005r. nie korzystał z urlopu wypoczynkowego, przepracował na rzecz pracodawcy - Stoczni 52,5 godziny nadliczbowe płatne 50% i 32 płatne 100%. W marcu 2006r. korzystał z urlopu wypoczynkowego od1 marca do 8 marca 2006r.i przepracował na rzecz pracodawcy 10,5 godzin nadliczbowych płatne 50% i 24 godziny nadliczbowe płatne 100%

Jednym z takich pracowników zatrudnionych w Stoczni (...) Spółka Akcyjna był A. M. który zawarł z Firmą Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe (...) Sp. z o.o. w G. umowy o dzieło na okres od 02.11.2005 r. do 30.11.2005 r. i od 01.03.2006 do 31.03.2006r.r., na podstawie której wykonywał pracę na rzecz podmiotu z którym pozostawał w stosunku pracy tj. Stoczni (...) Spółka Akcyjna .

Z tytułu wykonania umów o dzieło A. M. wypłacono w miesiącu grudniu 2005 r. wynagrodzenie w kwocie 11570,00 zł brutto i w kwietniu 2006r kwotę 1930 zł brutto.

W przedmiotowym okresie A. M. był zgłoszony przez płatnika Stocznia (...) Spółka Akcyjna do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych z kodem (...) przeznaczonym dla zgłoszenia pracowników podlegających ubezpieczeniu.

Zarówno praca w ramach umowy o pracę, jak i w ramach umowy o dzieło z Przedsiębiorstwem Handlowo-Usługowe (...) Sp. z o.o. odbywała się na rzecz Stoczni i polegała na szlifowaniu luków , w czasie pracy w stoczni wykonywał inne prace szlifierskie na innych sekcjach.

A. M. w listopadzie 2005 r. korzystał z urlopu wypoczynkowego od 17 listopada do 29 listopada 2005r, przepracował na rzecz pracodawcy - Stoczni 3 godziny nadliczbowe płatne 50% i 16 godzin nadliczbowych płatnych 100%. W marcu 2006r. nie korzystał z urlopu wypoczynkowego i przepracował na rzecz pracodawcy 3 godziny nadliczbowe płatne 50% i 24 godziny nadliczbowe płatne 100%.

ZUS skierował do płatnika Stocznia (...) Spółka Akcyjna wezwanie do złożenia korekt dokumentów rozliczeniowych ZUS RCA z dnia 31.05.2011 r., w których oprócz podstawy wymiaru składki należnej z tytułu wypłaconego wynagrodzenia w związku z zatrudnieniem na umowę o pracę uwzględniona powinna zostać kwota wynagrodzenia wypłaconego pracownikom Stoczni (...) SA z tytułu wykonywania umów o dzieło zawartych z Przedsiębiorstwem Handlowo-Usługowym (...) Sp. z o.o. w przedmiotowym okresie czasu.

(...) Spółka Akcyjna otrzymał od ZUS wraz z w/w wezwaniem informację dotyczącą wykazu pracowników Stoczni (...) S.A, oraz wysokości osiągniętych przez nich wynagrodzeń z tytułu wykonywania umów o dzieło zawartych z Przedsiębiorstwem Handlowo-Usługowym (...) Sp. z o.o. a realizowanych na rzecz Stoczni (...) S.A.

Stocznia (...) Spółka Akcyjna nie dopełniła obowiązku dotyczącego uwzględnienia w podstawie wymiaru składek łącznie z przychodami uzyskiwanymi przez ubezpieczonych z tytułu zatrudnienia u płatnika Stocznia (...) S.A. kwot przychodu w postaci wynagrodzenia uzyskanego z tytułu wykonywanych umów o dzieło zawartych z Przedsiębiorstwem Handlowo- Usługowym (...) Sp. z o.o. w G..

Zakład Ubezpieczeń Społecznych w związku z zakończeniem postępowania wyjaśniającego w sprawie prawidłowości zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych osób z tytułu zatrudnienia w firmie Stocznia (...) w miesiącach 11.2005r„ 12.2005r., 02.2006r., 03.2006r. pouczył Stocznię o prawie do czynnego udziału w każdym stadium postępowania, w tym wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłaszania żądań. Organ rentowy wskazał, że strona ma prawo wglądu w akta sprawy, prawo to przysługuje również po zakończeniu postępowania.

Pełnomocnik Stocznia (...) w dniu 12 sierpnia 2011 r. zapoznał się z aktami sprawy w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G..

Decyzjami nr 137 z dnia 14 grudnia 2011 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. stwierdził, iż podwyższa podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe ubezpieczonych:

- Z. P. wykonującego umowę o dzieło na rzecz płatnika Stocznia (...) Spółka Akcyjna o kwoty: za okres listopada 2005r. podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (brutto) 4800,00 zł.

- K. W. (1) wykonującego umowę o dzieło na rzecz płatnika Stocznia (...) Spółka Akcyjna o kwoty: za okres grudzień 2005r. podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (brutto) 1700.,00 zł. i styczeń 2006 - 1700.00 zł.

- M. P. wykonującego umowę o dzieło na rzecz płatnika Stocznia (...) Spółka Akcyjna o kwoty: za okres grudzień 2005r. podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (brutto) (...).00 zł. i kwiecień 2006 -1200.00 zł.

- A. M. wykonującego umowę o dzieło na rzecz płatnika Stocznia (...) Spółka Akcyjna o kwoty: za okres grudzień 2005r. podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (brutto) (...).,00 zł. i kwiecień 2006 – 1930.00 zł.

Stan faktyczny w sprawie Sąd Okregowy ustalił na podstawie dokumentów zawartych w aktach sprawy, w tym w aktach przedłożony przez organ rentowy co do postępowania w sprawie Stoczni (...) S.A. w G. oraz Przedsiębiorstwa Handlowo-Usługowego (...) Sp. z o.o. w G., dokumentów przedłożonych do akt sprawy przez Stocznię (...) S.A. oraz zawartych w aktach Sądu Okręgowego w Gdańsku w sprawach: XV U 1952/08, XV U 896/08, Sąd Okręgowy zważył, że dokumenty te i kserokopie dokumentów nie były kwestionowane przez żadną ze stron co do ich prawdziwości i rzetelności. Także i Sąd nie znalazł podstaw by nie dać im wiary.

Nadto, Sąd Okręgowy uznał za w pełni wiarygodne zeznania zainteresowanych Z. P. K. W., M. A. M..Są one szczere, logiczne, znajdują potwierdzenie w zgromadzonych w sprawie dokumentach w postaci zawartych przez nich umów o dzieło z Przedsiębiorstwem Handlowo-Usługowym (...) Sp. z o.o., także - co do warunków świadczenia pracy - umów o dzieło zawartych przez Stocznię (...) Spółka Akcyjna z Przedsiębiorstwem Handlowo-Usługowym (...) Sp. z o.o. Należy również wskazać, że zeznania obu zainteresowanych korespondują ze sobą, wzajemnie się uzupełniając.

Wskazany powyżej materiał dowodowy tworzy spójną i logiczną całość, obrazującą stan faktyczny sprawy, który należało ocenić przy uwzględnieniu obowiązujących przepisów prawa i stanowisk procesowych stron postępowania zawartych odpowiednio w decyzjach Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz odwołaniach od tych decyzji.

Zgodnie z art. 8 ust. 2a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 ze zm.) za pracownika, w rozumieniu ustawy, uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy. Przepis ten rozszerza pojęcie pracownika dla celów ubezpieczeń społecznych poza sferę stosunku pracy. Rozszerzenie to dotyczy dwóch sytuacji. Pierwszą jest wykonywanie pracy na podstawie jednej z wymienionych umów prawa cywilnego, przez osobę, która umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy. Drugą, jest wykonywanie pracy na podstawie jednej z tych umów przez osobę, która umowę taką zawarła z osobą trzecią, jednakże w jej ramach wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy. Przesłanką decydującą o uznaniu takiej osoby za pracownika w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych jest to, że - będąc pracownikiem związanym stosunkiem pracy z danym pracodawcą - jednocześnie świadczy na jego rzecz pracę w ramach umowy cywilnoprawnej, zawartej z nim lub inną osobą. W konsekwencji, nawet, gdy osoba ta (pracownik) zawarła umowę o dzieło z osobą trzecią, to pracę w jej ramach wykonuje faktycznie dla swojego pracodawcy (uzyskuje on rezultaty jej pracy). Można też wskazać, że art. 8 ust. 2a dotyczy z reguły takiej pracy wykonywanej na podstawie umowy cywilnoprawnej na rzecz pracodawcy, która mogłaby być świadczona przez jej wykonawcę w ramach stosunku pracy z tym pracodawcą, z tym, że musiałby on wówczas przestrzegać przepisów o godzinach nadliczbowych, powierzeniu pracownikowi do wykonywania pracy innej niż umówiona (art. 42 § 4 k.p.) i innych ograniczeń i obciążeń wynikających z przepisów prawa pracy.

Ustalony w sprawie stan faktyczny wskazuje, że zainteresowani Z. P. , K. W. (2), M. P., A. M. w ramach zawartych z Przedsiębiorstwem Handlowo-Usługowym (...) Sp. z o.o. umów o dzieło wykonywali pracę na rzecz swojego pracodawcy, tj. Stoczni (...) S.A. (poprzednio Stoczni (...) S.A.). Czynnikiem decydującym o tym, na rzecz jakiego podmiotu praca była de facto wykonywana, jest bowiem finalny efekt tej pracy, należy w takiej sytuacji badać, który podmiot osiąga w ostatecznym rozrachunku korzyść z wykonania umowy. Z treści umów o dzieło zawartych między Przedsiębiorstwem Handlowo-Usługowym (...) Sp. z o.o. a zainteresowanymi oraz umów o dzieło zawartych pomiędzy Stocznią (...) S.A. - pracodawcą zainteresowanych - a Przedsiębiorstwem Handlowo-Usługowym (...) Sp. z o.o., wynika, że praca świadczona przez zainteresowanych na podstawie tych umów o dzieło wykonywana była na rzecz Stoczni, a jedynie za pośrednictwem Przedsiębiorstwa Handlowo-Usługowego (...) Sp. z o.o. Ich porównanie wskazuje, że przedmioty w/w umów o dzieło zawartej między Przedsiębiorstwem Handlowo-Usługowym (...) Sp. z o.o. w G. a zainteresowanymi, i umów o dzieło zawartych między Stocznią (...) Spółka Akcyjna z Przedsiębiorstwem Handlowo-Usługowym (...) Sp. z o.o. pokrywały się ze sobą, zaś finalnym odbiorcą dzieła była Stocznia.

Słusznie zauważył organ rentowy, że przerwy w okresach świadczenia pracy przez zainteresowanych, którzy korzystali z urlopu wypoczynkowego nie obejmują pełnego okresu na jaki były zawarte umowy z Przedsiębiorstwem Handlowo- Usługowym (...) Sp. z o.o. w G., wobec tego nie mają istotnego znaczenia dla ustaleń faktycznych poczynionych w sprawie co do okoliczności związanych w wykonywaniem tej umowy. Także okoliczność że zainteresowani w okresie wykonywania umów o dzieło świadczyli pracę w ramach umów o pracę w godzinach nadliczbowych nie może wpłynąć na zmianę oceny ustalonego stanu faktycznego sprawy. Okolicznością potwierdzającą ,iż czynności w ramach umów o dzieło były w tym okresie wykonywane jest sporządzenie protokołów zdawczo- odbiorczych. Czynności będące przedmiotem umów o dzieło wykonywanych przez zainteresowanych są zgodne z wykazami zawartymi w załączonych przez wnioskodawcę do odwołań Harmonogramach (...) S..

Należy również wskazać, że według treści § 7 ust. 6 umów o dzieło zawartych ze Stocznią wykonawca był zobowiązany do niezatrudniania pracowników Stoczni (...) korzystających z okolicznościowych urlopów bezpłatnych oraz pracowników firm pracujących na terenie Stoczni (...). Zapis ten w sposób naturalny wymuszał zatrudnianie przez Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe (...) Sp. z o.o. w G. osób pozostających aktualnie w zatrudnieniu pracowniczym ze Stocznią, skoro niewątpliwie byli to fachowcy dający gwarancję prawidłowego wykonania dzieła. Na marginesie jedynie można zauważyć, iż zapis taki wymuszał zatrudnianie osób posiadających tytuł ubezpieczenia.

Z powyższych względów zainteresowani wykonując dzieło na podstawie umów zawartych z Przedsiębiorstwem Handlowo-Usługowym (...) Sp. z o.o.. byli pracownikami w rozumieniu art. 8 ust. 2a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Podstawowym skutkiem uznania osoby wskazanej w art. 8 ust. 2a za pracownika, jest objęcie jej obowiązkowymi ubezpieczeniami emerytalnym, rentowymi, chorobowym i wypadkowym tak, jak pracownika (art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 11 ust. 1 i art. 12 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). W związku z tym osoba ta podlega obowiązkowi zgłoszenia do wymienionych ubezpieczeń społecznych. Obowiązek ten obciąża płatnika składek (art. 36 ust. 1 i 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). Jest on także zobowiązany obliczać, rozliczać i przekazywać składki co miesiąc do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (art. 17 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). Ponadto, płatnicy składek w stosunku do pracownika, obliczają części składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz chorobowe finansowane przez ubezpieczonych i po potrąceniu ich ze środków ubezpieczonych przekazują do Zakładu (art. 17 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).

Problem, kto jest płatnikiem składek w stosunku do osoby wykonującej pracę na rzecz pracodawcy w ramach umowy o dzieło zawartej z osobą trzecią został rozstrzygnięty przez Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 2 września 2009 r. w sprawie

II UZP 6/09 (OSNP 2010/3-4/46, Prok.i Pr.-wkł. 2010/11/44, Biul.SN 2009/9/22, M.P.Pr. 2010/3/158-160). Zgodnie z treścią uchwały pracodawca, którego pracownik wykonuje na jego rzecz pracę w ramach umowy o dzieło zawartej z osobą trzecią, jest płatnikiem składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe z tytułu tej umowy.

W uzasadnieniu wskazanej powyżej uchwały Sąd Najwyższy stwierdził, że zważywszy, że w stosunku do pracownika płatnikiem składek jest pracodawca (art. 4 pkt 2 lit. a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych), a art. 8 ust. 2a rozszerza pojęcie pracownika na jego dalszą aktywność w ramach umowy cywilnoprawnej, jeżeli w jej ramach świadczy on pracę na rzecz swojego pracodawcy, naturalne i zgodne z wykładnią literalną tego przepisu jest uznanie, że także w zakresie tej sfery aktywności należy go uznać na potrzeby ubezpieczeń społecznych za pracownika tego właśnie pracodawcy. Za taką wykładnią przemawia także art. 18 ust. 1a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, według którego, w przypadku ubezpieczonych, o których mowa w art. 8 ust. 2a, w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe uwzględnia się również przychód z tytułu umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia albo umowy o dzieło. Z przepisu tego wynika logicznie, że płatnikiem jest pracodawca, a przychód z tytułu umowy cywilnoprawnej jedynie "uwzględnia się" w podstawie wymiaru składek z tytułu stosunku pracy.

Gdy umowa cywilnoprawna została zawarta z innym podmiotem (osobą trzecią), lecz praca w jej ramach jest wykonywana na rzecz pracodawcy obowiązki płatnika powinny obciążać podmiot, na rzecz którego praca w ramach umowy cywilnoprawnej jest faktycznie świadczona, i który w związku z tym uzyskuje jej rezultaty, unikając obciążeń i obowiązków wynikających z przepisów prawa pracy. Należy też wziąć pod uwagę, że wskazanej w art. 18 ust. 1a operacji uwzględnienia w podstawie wymiaru składek z tytułu stosunku pracy przychodu uzyskiwanego z tytułu umowy cywilnoprawnej nie jest w stanie wykonać osoba trzecia, będąca zamawiającym (zlecającym) w umowie cywilnoprawnej zawartej z pracownikiem. Teoretycznie może ona nawet nie wiedzieć, że zleceniobiorca (przyjmujący zamówienie) jest pracownikiem podmiotu, dla którego świadczy usługi (wykonuje dzieło) w ramach własnej umowy. Wobec tego należy przyjąć, że pracodawca, którego pracownik wykonuje na jego rzecz pracę w ramach umowy o dzieło zawartej z osobą trzecią, jest płatnikiem składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe z tytułu tej umowy.

Należy także wziąć pod uwagę, że stosownie do art. 18 ust. 1a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, przychód z tytułu umowy cywilnoprawnej jedynie "uwzględnia się" w podstawie wymiaru składek z tytułu stosunku pracy. Pracodawca może więc dokonać potrącenia ze środków pracownika uzyskanych u niego.

Powyższe wskazuje na niewystępowanie w sprawie wątpliwości „w jaki sposób pracodawca może obliczyć wysokość składki na ubezpieczenie społeczne zgodnie z art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych" (pismo procesowe wnioskodawcy k. 117 akt sprawy). W istocie bowiem Sąd Najwyższy wypowiedział się w tej kwestii w uzasadnieniu uchwały z dnia 2 września 2009 r w sprawie II UZP 6/09.

Nadto, co do zarzutów wnioskodawcy naruszenia przy wydaniu zaskarżonych decyzji szeregu przepisów kodeksu postępowania administracyjnego, Sąd Okręgowy wskazuje, że w postępowaniu przed sądem w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych zastosowanie znajdują przepisy kodeksu postępowania cywilnego, a nie przepisy kodeksu postępowania administracyjnego. W związku z tym nie ma możliwości badania w świetle przepisów tego kodeksu prawidłowości wydanej przez organ rentowy decyzji. Naruszenie przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego nie stanowi przesłanki wzruszenia decyzji przez sąd pracy i ubezpieczeń społecznych, więc także w tym aspekcie przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego nie są przez ten sąd stosowane. Postępowanie sądowe w sprawach z zakresu prawa ubezpieczeń społecznych skupia się na wadach wynikających z naruszenia prawa materialnego i kwestia wad decyzji administracyjnych spowodowanych naruszeniem przepisów postępowania, pozostaje poza przedmiotem tego postępowania. W związku z tym jest oczywiste, że wśród przewidzianych w art. 477 ⁹ § 3, 477¹⁰ § 2 i art. 477¹⁴ k.p.c. sposobów rozpoznania odwołania przez sąd nie przewidziano stwierdzania nieważności decyzji organu rentowego, nawet przy odpowiednim stosowaniu art. 180 § I k.p.a.

Sąd ubezpieczeń społecznych - jako sąd powszechny - może i powinien dostrzegać jedynie takie wady formalne decyzji administracyjnej, które decyzję tę dyskwalifikują w stopniu odbierającym jej cechy aktu administracyjnego (por. uchwały Sądu Najwyższego z 21 listopada 1980r., III CZP 43/80, OSNCP 1981 nr 8, póz. 142, z 27 listopada 1984r., III CZP 70/84, OSNCP 1985 nr 8, póz. 108 oraz z 21 września 1984r„ III CZP 53/84, OSNCP 1985 nr 5-6, póz. 65), jako przedmiotu odwołania. Stwierdzenie takiej wady następuje jednak tylko dla celów postępowania cywilnego i ze skutkami dla tego tylko postępowania. Sąd Okręgowy podziela stanowisko Sądu Najwyższego zawarte w postanowieniu z 28 maja 2002r., II UKN 356/01, OSNP 2004/3/52 przychylając się do stwierdzenia, iż postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji administracyjnej jest samodzielnym postępowaniem administracyjnym ograniczającym się do ustalenia, czy decyzja dotknięta jest jedną z wad wymienionych w art. 156 § 1 pkt 1-7 k.p.a. Rozstrzygnięcie kończące to postępowanie następuje w drodze decyzji (art. 158 § 1 k.p.a.) podejmowanej przez organ administracji publicznej ( art. 156 § 1 k.p.a.), toteż orzekanie w tej kwestii przez sąd powszechny byłoby naruszeniem kompetencji właściwego organu administracji publicznej.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy wskazuje, że w niniejszym postępowaniu nie może badać naruszeń prawa administracyjnego, tym samym argumenty zawarte w odwołaniach nie mogą wpłynąć na zmianę zaskarżonych decyzji organu rentowego, zgodnie ze stanowiskiem skarżących.

Jedynie na marginesie można wskazać, że wbrew stanowisku wnioskodawcy Stocznia (...) S.A. miała możliwość zapoznania się z aktami postępowania prowadzonego przez organ rentowy, co więcej pełnomocnik Stoczni skorzystał z tego prawa. Niezależnie od tego odwołujący się miał możliwość zapoznania się z całym materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie na etapie postępowania przed Sądem.

W konsekwencji należy uznać, że odwołania od zaskarżonych decyzji nie zasługują na uwzględnienie. Sąd w pkt I wyroku na podstawie art. 477¹⁴ § 1 k.p.c. w związku z przywołanymi przepisami oddalił odwołania.

O kosztach Sąd Okręgowy orzekł w pkt II wyroku kierując się zasadą odpowiedzialności za wynik sporu, na podstawie art. 98 § 1 kpc, art. 99 kpc oraz art. 108 kpc w zw. z art. 391 § 1 kpc oraz na podstawie § 6 w zw. z §12 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz.U. Nr 163, poz. 1349). Zgodnie z § 6. atem od odwołującej się Stoczni (...) S.A. w G. na rzecz pozwanego zasądził kwotę 240 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Apelację od powyższego orzeczenia wniosła Stocznia (...) S. A. w G. (dalej określana jako Stocznia). Apelująca wskazała, że wartość przedmiotu zaskarżenia wynosi 28.463,00 złote. Stocznia zaskarżyła orzeczenie Sądu Okręgowego w całości i wniosła o:

1) zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie odwołań w całości;

2) zasądzenie kosztów postępowania,

ewentualnie o

3) uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd pierwszej instancji.

Zaskarżonemu wyrokowi apelująca zarzuciła naruszenie przepisów:

1) prawa materialnego, a w szczególności:

a) art. 7 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych poprzez przyjęcie, iż stanowi on podstawę do niewłączenia akt kontroli w PHU (...) Sp. z o. o. do akt postępowania wyjaśniającego przeciwko Stoczni (...) S. A. i niezapoznania się przez Stocznię (...) z dowodami się tam znajdującymi;

b) art. 8 ust. 2a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych – poprzez swobodne przyjęcie, iż w okresach świadczenia usług na rzecz PHU (...) Sp. z o. o. zainteresowani świadczyli jednocześnie pracę na rzecz Stoczni, bez odniesienia się do faktu, iż w tym okresie zainteresowani przebywali w Stoczni (...) S. A. na urlopach wypoczynkowych, a także świadczyli pracę w godzinach nadliczbowych;

c) art. 16 ust. 1 pkt 1, ust. 1a, 1b oraz ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych – poprzez nałożenie obowiązku odprowadzenia przez Stocznię (...) S. A. składek z własnych środków przez płatnika i ubezpieczonego;

2) prawa procesowego, a w szczególności:

a) normy art. 328 §2 k.p.c. – poprzez brak dostatecznego wskazania podstawy faktycznej rozstrzygnięcia oraz wyjaśnienia podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa;

b) art. 233 §1 k.p.c. i prawa materialnego – a w szczególności art. 5 k.c. – polegające na braku wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego oraz ustaleniach sprzecznych ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym, z obowiązującymi przepisami, zasadami logiki i doświadczenia życiowego;

c) art. 233 §1 k.p.c. – a w szczególności art. 5 k.c., polegające na przekroczeniu granic swobodnej oceny dowodów poprzez błędne ustalenie, iż wnioskodawca korzystał z efektów pracy zainteresowanych, świadczonej na rzecz PHU (...) Sp. z o. o.

Uzasadniając zarzuty apelacji Stocznia wskazała, że w jej ocenie Sąd pierwszej instancji nieprawidłowo przyjął, że ZUS był uprawniony do odmowy udostępnienia materiału dowodowego na podstawie przepisu art. 7 pkt 2 ustawy o ochronie danych osobowych, a ponadto że powyższe postępowanie nie miało wpływu na wynik postępowania w sprawie. Przepis art. 7 pkt 2 ustawy zawiera definicję legalną pojęcia przetwarzania danych. Apelująca podniosła, że powyższy przepis nie może stanowić podstawy prawnej odmowy udostępnienia akt przede wszystkim z uwagi na fakt, iż nie stanowi on normy prawnej, gdyż nie zawiera hipotezy, dyspozycji ani tym bardziej – adresata normy. Zdaniem apelującej argumentacja pozwanego, którą podzielił Sąd pierwszej instancji, a wykazująca brak możliwości udostępnienia tego materiału, jest sprzeczna z większością podstawowych zasad obowiązujących zarówno w postępowaniu cywilnym, jak i administracyjnym. Przyjęcie powyższego postępowania za słuszne prowadzi zdaniem apelującej do wniosku, iż organ administracji publicznej może w rzeczywistości wydawać arbitralne rozstrzygnięcia, a ich adresaci są pozbawieni jakiejkolwiek możliwości weryfikacji ich zgodności z rzeczywistym stanem oraz obowiązującym prawem. Ponadto apelująca podkreśliła, że uprawnienie strony do wypowiadania się w sprawach przeprowadzonych dowodów obejmuje także dowody znane organowi z urzędu. Są to jednak zazwyczaj dokumenty urzędowe – nie można takiego przymiotu przypisać dowodom znajdującym się w aktach z kontroli w PHU (...) Sp. z o. o.

Ponadto apelująca zakwestionowała prawidłowość ustalenia Sądu Okręgowego, zgodnie z którym – praca świadczona przez zainteresowanych na podstawie umów o dzieło zawartych przez nich z Przedsiębiorstwem Handlowo-Usługowym (...) Sp. z o. o. wykonywana była na rzecz Stoczni, a jedynie za pośrednictwem wymienionego wyżej Przedsiębiorstwa. Apelująca podniosła, że nie została zbadana wątpliwość, czy z pracy skorzystał wyłącznie płatnik. Stocznia nadmieniła, że zainteresowani wykonujący pracę na podstawie umowy o dzieło stali się na potrzeby prawa ubezpieczeń społecznych pracownikami jedynie dlatego, że wykonywali pracę na rzecz ich ówczesnego pracodawcy. Zatem kryterium w postaci wykonywania pracy na rzecz pracodawcy musi pozostawać w funkcjonalnym związku nie tylko ze statusem prawnym osoby świadczącej pracę, ale również odnosić się do płatnika składek. Przyjęcie odmiennego zapatrywania nie koresponduje z celem i funkcją omawianego przepisu.

Ponadto apelująca podniosła, że rozważania prawne Sądu pierwszej instancji co do ratio legis wprowadzenia w życie przepisu art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych nie znajdują uzasadnienia w sytuacji faktycznej, w jakiej znajdowała się Stocznia w latach: 2005-2006, kiedy to borykała się nieustannie z niedoborem mocy przerobowej – mimo wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych. Wówczas konieczne stało się delegowanie wykonania części prac na podmioty zewnętrzne. W związku z powyższym nieracjonalne byłoby uszczuplanie własnych mocy przerobowych przez wnioskodawcę poprzez kierowanie własnych pracowników do pracy w obcych podmiotach, tak aby mogły wykonać zadania, których nie był w stanie wykonać wnioskodawca korzystając z pracy tych samych pracowników również w godzinach nadliczbowych. Ponadto z zestawienia elementów czasu pracy zainteresowanych wynika, iż pracowali oni w nadgodzinach i nie można zarzucić wnioskodawcy, iż poprzez zawarcie umów z Przedsiębiorstwem Handlowo-Usługowym (...) Sp. z o. o. próbował obejść przepisy o nadgodzinach i nie wypłacać dodatków. Apelująca podniosła, że pracownik nie powinien być ograniczany w dysponowaniu swoim wolnym czasem, co wyraża się chociażby w możliwości zawarcia umowy o dzieło z dowolnym podmiotem. Podpisując umowę o dzieło pracownik może w sposób dogodny dla siebie zadysponować swoim czasem, w którym nie pozostaje w dyspozycji pracodawcy.

Poza tym apelująca Stocznia wskazała, że Sąd pierwszej instancji powołując się na uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 2 września 2009 r. (sygn. akt: II UZP 6/09) zupełnie pominął okoliczności jej podjęcia. Stocznia podniosła, że uchwała stanowiła odpowiedź na pytanie prawne i jej zdaniem uchwała ta nadal nie wyjaśnia w jaki sposób pracodawca ma obliczyć i odprowadzić składki od umów cywilnoprawnych swoich pracowników. W ocenie apelującej logiczną konsekwencją przyjęcia, zgodnie z treścią uzasadnienia wyroku, iż przychody z tytułu umowy o dzieło należy jedynie uwzględnić w podstawie wymiaru składek z tytułu stosunku pracy jest stwierdzenie, iż wnioskodawca bez interwencji podmiotu trzeciego, uprawnionego do przeprowadzenia stosownej kontroli, nie jest w stanie takiego uwzględnienia dokonać, gdyż nie dysponuje środkami prawnymi do uzyskania informacji na temat umów cywilnoprawnych zawartych przez swoich pracowników.

Ponadto apelująca wskazała, że Sąd pierwszej instancji nie rozważył, że wnioskodawca mógł nie posiadać wiedzy dotyczącej wykonywania przez jego pracowników pracy na podstawie umów o dzieło zawartych z PHU (...) Sp. z o. o. Stocznia zaznaczyła, że w latach 2005-2006 zatrudniała około 1800 pracowników, skutkiem czego szczegółowa kontrola np. czasu przebywania danego pracownika na terenie zakładu pracy była mocno utrudniona.

Uzasadniając podniesiony w apelacji zarzut naruszenia przepisów postępowania Stocznia wskazała, że nie znajduje żadnego oparcia w zgromadzonym materiale dowodowym twierdzenie Sądu Okręgowego, iż zapis w umowach zawartych pomiędzy wnioskodawcą a Przedsiębiorstwem Handlowo-Usługowym (...) Sp. z o. o. o niezatrudnianiu pracowników Stoczni (...) korzystających z okolicznościowych urlopów bezpłatnych miał na celu wymuszenie zatrudniania przez Spółkę (...) wyłącznie osób objętych tytułem ubezpieczenia. W ocenie strony skarżącej powyższe twierdzenie stanowi jedynie nieweryfikowalne przypuszczenie Sądu pierwszej instancji, będące podstawą wydanego wyroku.

W świetle powyższych rozważań apelująca stwierdziła, iż wnioskodawca w stosunku do swojego pracownika, który zawarł z podmiotem trzecim umowę cywilnoprawną podlegającą dyspozycji art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, nie ma ani prawnych ani faktycznych możliwości obliczenia i odprowadzenia składki od wynagrodzenia wypłaconego w ramach umowy cywilnoprawnej zawartej przez inny podmiot, zatem subsumpcja stan prawnego dokonana przez Sąd pierwszej instancji jest zdaniem apelującej nieprawidłowa. Według Stoczni Sąd Okręgowy wadliwie ocenił skutki prawne zawarcia umowy o dzieło pracownika wnioskodawcy, a także przekroczył granice swobodnej oceny dowodów i dokonał oceny wyników postępowania dowodowego wbrew zasadom logiki.

Ponadto apelująca podniosła, że przytoczone przezeń w odwołaniach wady formalne decyzji administracyjnej zostały zbagatelizowane przez Sąd Okręgowy, mimo ich znacznej ilości i rozmiarów. Poza tym strona skarżąca nadmieniła, że sposób prowadzenia postępowania przez organ rentowy oraz wydana w jego wyniku decyzja zawierały wady godzące w podstawowe zasady postępowania administracyjnego, w związku z czym należy odmówić decyzjom tego organu waloru aktu administracyjnego.

Zarówno organ rentowy, jak i żaden z zainteresowanych nie złożył odpowiedzi na apelację wniesioną przez Stocznię (...) S. A. w G..

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Apelacja jest bezzasadna i jako taka podlega w całości oddaleniu.

Sąd pierwszej instancji w prawidłowy sposób ustalił stan faktyczny, jaki wystąpił w niniejszej sprawie, na podstawie którego wysnuł zasadne i trafne wnioski prawne. Sąd Apelacyjny podziela i czyni własnymi zarówno ustalenia faktyczne, jak i rozważania prawne Sądu Okręgowego. Przy czym Sąd Apelacyjny dostrzega, iż Sąd Okręgowy powołał się w ocenie materiału dowodowego na zeznania zainteresowanego K. W. (1), który nie złożył zeznań w postępowaniu przed Sądem pierwszej instancji, jednak to uchybienie nie miało wpływu na wynik postępowania.

Wbrew twierdzeniom zawartym w apelacji Sąd pierwszej instancji nie naruszył przepisów postępowania cywilnego, jak również nie uchybił jakimkolwiek przepisom prawa materialnego. Warto w tym miejscu przypomnieć, że Sąd odwoławczy nie jest związany zawartymi w apelacji zarzutami dotyczącymi naruszenia przepisów prawa materialnego i powinien wziąć pod uwagę – w granicach zaskarżenia – wszelkie stwierdzone uchybienia materialnoprawne – i to niezależnie od tego, czy zostały one podniesione w apelacji, czy też nie (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 3 sierpnia 2006 r., sygn. akt: IV CSK 101/06, LEX nr 195416; z dnia 11 stycznia 2007 r., sygn. akt: II CSK 392/06, OSP z 2009 r., nr 5, poz. 55, LEX nr 276219 (z aprobującą glosą Moniki Wałachowskiej); z dnia 18 maja 2007 r., sygn. akt: I CSK 91/07, LEX nr 286761 oraz z dnia 7 kwietnia 2011 r., sygn. akt: I UK 357/10, LEX nr 863946). Powyższa okoliczność wynika z faktu, że postępowanie apelacyjne choć jest postępowaniem odwoławczym i kontrolnym, to jednak zachowuje charakter postępowania rozpoznawczego. Oznacza to, że Sąd drugiej instancji ma pełną swobodę jurysdykcyjną, ograniczoną jedynie granicami zaskarżenia (analogiczne stanowisko w powyższej kwestii zajął Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 22 lutego 2012 r., sygn. akt: IV CSK 290/11; LEX nr 1136006). Celem postępowania apelacyjnego jest ponowne rozpoznanie sprawy pod względem faktycznym i prawnym, przy czym ocena zarzutów odnoszących się do naruszenia prawa materialnego może być dokonana jedynie na podstawie prawidłowo ustalonego stanu faktycznego sprawy.

Oczywistą konsekwencją powyższego jest, iż co do zasady rozważenie podniesionych zarzutów naruszenia prawa procesowego, mogącego potencjalnie skutkować błędnymi ustaleniami faktycznymi, winno poprzedzać ocenę zarzutów materialno-prawnych, zwłaszcza w sytuacji, gdy wywiedziona apelacja zawiera takie rozróżnienie.

Zaznaczyć zatem wypada, iż Sąd Apelacyjny przeprowadził kontrolę instancyjną według wskazanego wyżej schematu i dla zachowania przejrzystości wywodu prawnego zachowuje go w niniejszym uzasadnieniu, odstępując od systematyki apelacji, tym bardziej, że przy umotywowaniu podniesionych zarzutów apelująca nie trzymała się sztywno wskazanego rozróżnienia, przeplatając zarzuty procesowe argumentacją prawa materialnego i na odwrót.

Wobec wskazanego już wyżej zaakceptowania przez Sąd Apelacyjny w całości ustaleń faktycznych sądu pierwszej instancji oraz potraktowania tych ustaleń jako własnych, Sąd nie widział konieczności ich ponownego szczegółowego przytaczania (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 1998 r., sygn. akt: I PKN 339/98, OSNAPiUS z 1999 r., nr 24, poz. 776).

Pokreślenia wymaga, iż kluczowe ustalenia faktyczne dotyczą wykonywania przez zainteresowanych konkretnych prac na rzecz Stoczni (...) S.A. w G. będącej ich pracodawcą, jednak na podstawie umów „o dzieło” zawartych z PHU (...) Sp. z o.o.

Zwrócić należy uwagę, iż w kierunku podważenia tych ustaleń zmierza w zasadzie tylko jeden z podniesionych zarzutów apelacji - przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów, polegającego na błędnym ustaleniu, iż wnioskodawca korzystał z efektów pracy zainteresowanych, a świadczonej na rzecz PHU (...) Sp. z o. o. ( vide punkt 2. podpunkt c) petitum apelacji – k. 204 akt). W ocenie Sądu Apelacyjnego za bezzasadnością powyższego zarzutu przemawia nie tylko brak jakiegokolwiek rozwinięcia tegoż w uzasadnieniu apelacji (mimo widniejącego śródtytułu sugerującego, iż poniżej znajduje się ta część rozważań, która zawiera jakoby uzasadnienie zarzutu wskazanego w punkcie 2. podpunkcie c) petitum apelacji – k. 207 akt), ale przede wszystkim, szczegółowe ustalenie przez Sąd Okręgowy, jakie prace wchodziły w zakres umów „o dzieło” zawartych pomiędzy PHU (...) Sp. z o. o. a Stocznią (...) S. A. w G. i ich tożsamość z pracami powierzonymi przez PHU (...) Sp. z o. o. – zainteresowanym. Zaznaczyć przy tym należy, iż ustaleń w tym zakresie Sąd Okręgowy dokonał również w oparciu o dokumenty (umowy), których wiarygodności strony nie kwestionowały.

Mając zaś na względzie, iż apelująca w sposób ogólnikowy sformułowała zarzut naruszenia przepisów art. 233 §1 k.p.c. i art. 5. k.c., wyjaśnić wypada, że podstawę ustaleń faktycznych mających wpływ na rozstrzygnięcie sprawy winien stanowić materiał dowodowy zebrany w sprawie, który podlega swobodnej ocenie sądu orzekającego w granicach zakreślonych treścią art. 233 §1 k.p.c. Przepis ten bowiem kreuje zasadę swobodnej oceny dowodów, która nie oznacza oceny dowolnej. Jej granice wyznaczają czynniki - faktyczny, logiczny, ustawowy i ideologiczny. Pierwszy ogólnie rzecz ujmując oznacza zgodność z treścią przeprowadzonego dowodu, drugi poprawność rozumowania - wyprowadzenia z materiału dowodowego wniosków logicznie prawidłowych, trzeci, że ocena dowodów musi odpowiadać warunkom określonym przez prawo procesowe, opierać się na dowodach przeprowadzonych prawidłowo z zachowaniem wymagań dotyczących źródeł dowodzenia oraz bezstronności i winna być dokonana po wszechstronnym rozważeniu zebranego materiału dowodowego, zaś czwarty oznacza, że granice oceny dowodów warunkuje też poziom świadomości prawnej sędziego, dominujące poglądy na stosowanie prawa (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 23 marca 1999 r., sygn. akt: III CZP 59/98, OSNC z 1999 r., nr 7-8, poz. 124, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 czerwca 1999 r., sygn. akt: I CKN 51/98, OSNC z 2000 r., nr 2, poz. 27, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 kwietnia 2000 r., sygn. akt: V CKN 17/00, OSNC z 2000 r., nr 10, poz. 189). Zwalczenie swobodnej oceny dowodów nie może polegać tylko na przedstawieniu własnej korzystnej dla skarżącego wersji zdarzeń (ustaleń stanu faktycznego) opartej wyłącznie na własnej ocenie, lecz konieczne jest przy posłużeniu się argumentami jurydycznymi wykazywanie, że wskazane w przepisie art. 233 §1 k.p.c. kryteria oceny wiarygodności i mocy dowodów zostały naruszone, co miało wpływ na wynik sprawy. Innymi słowy, zarzut apelacji oparty na naruszeniu przepisu art. 233 §1 k.p.c. nie może przeto sprowadzać się wyłącznie do polemiki z dowodami, którymi dysponował Sąd. Uzasadnieniem zarzutu naruszenia zasady swobodnej oceny dowodów nie może być bowiem samo przekonanie strony o innej niż to przyjął Sąd – wadze (znaczeniu) poszczególnych dowodów przeprowadzonych w danej sprawie ani też odmienna ocena dowodów przez stronę od tej przyjętej przez Sąd (por. wyroki Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dni: 21 marca 2006 r. (sygn. akt: I ACa 1116/05, LEX nr 194518); 27 kwietnia 2006 r. (sygn. akt: I ACa 1303/05; LEX nr 214251) oraz 7 czerwca 2006 r., sygn. akt: I ACa 1407/05; LEX nr 278415). Przyjęcie odmiennego stanowiska w powyższej kwestii byłoby nieracjonalne, gdyż prowadziłoby de facto do sytuacji, w której sądowi niższej instancji można byłoby skutecznie postawić zarzut naruszenia zasady swobodnej oceny dowodów w każdym przypadku, kiedy tylko strona prezentowałaby odmienne przekonanie co do znaczenia zgromadzonych dowodów niż sąd, który orzekał w sprawie (co w praktyce ma miejsce prawie zawsze, gdy tylko dana strona odwołuje się od wydanego, niekorzystnego dla niej orzeczenia). Reasumując, należy powiedzieć, że naruszenia zasady swobodnej oceny dowodów nie można upatrywać w takiej ocenie materiału dowodowego, która jest logiczna, zgodna ze wskazaniami doświadczenia życiowego, poziomem aktualnej wiedzy w danej dziedzinie oraz została dokonana w sposób wszechstronny.

W ocenie Sądu Apelacyjnego - Sąd Okręgowy wyjaśnił w toku przeprowadzonego postępowania wszystkie istotne okoliczności mające wpływ na rozstrzygnięcie niniejszej sprawy. Przeprowadził także wystarczające dla rozstrzygnięcia sprawy postępowanie dowodowe, które ocenił zgodnie ze wskazaniami wynikającymi z przepisu art. 233 §1 k.p.c., nie przekraczając granic swobodnej oceny dowodów, zakreślonych wyżej wskazanym przepisem. Zaznaczyć przy tym można, iż wynik postępowania dowodowego, a konkretnie ustalenia stanowiące podstawę faktyczną wyroku, Sąd Okręgowy szczegółowo i wyczerpująco opisał w uzasadnieniu, co gołosłownym czyni zarzut naruszenia przepisu art. 328 §2 k.p.c.

Przechodząc do oceny materialno-prawnej rozstrzygnięcia, już w tym miejscu wskazać należy, iż Sąd Okręgowy nie tylko prawidłowo ustalił stan faktyczny, ale i dokonał trafnej oceny prawnej, którą Sąd Apelacyjny w całości przyjmuję za własną.

W uzupełnieniu w całości trafnego wywodu prawnego Sądu Okręgowego dodać jedynie można, iż Sąd Apelacyjny oczywiście dostrzega, że istota wywiedzionej apelacji sprowadza się do kwestionowania przez apelującą ustawowej regulacji czyniącej płatnikiem składek pracodawcę, w sytuacji gdy jego pracownik wykona na jego rzecz pracę w ramach umów cywilnoprawnych zawartych z osobą trzecią (art. 8 ust. 2a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych).

W ocenie Sądu Apelacyjnego nie można zgodzić się z apelującą, aby nie miała ona ani prawnych ani faktycznych możliwości obliczenia i odprowadzenia składki od wynagrodzenia wypłaconego w ramach umowy cywilnoprawnej zawartej przez inny podmiot. Wskazać należy, iż w zasadzie wszystkie podniesione przez skarżącą w tym zakresie argumenty zostały już dostrzeżone i rozważone przez Sąd Najwyższy, który wypowiedział się nie tylko w przywołanej przez Sąd Okręgowy uchwale z dnia 2 września 2009 r., sygn. akt: II UZP 6/09, OSNP z 2010 r., nr 3-4, poz. 46, Prok. i Pr.-wkł. z 2010 r., nr 11, poz. 44, Biul. SN z 2009 r., nr 9, poz. 22, M.P.Pr. z 2010 r., nr 3, str. 158-160, ale i wyroku z dnia 18 października 2011 r., sygn. akt: III UK 22/11, OSNP z 2012 r., nr 21-22, poz. 266 (LEX nr 1227536). Zdaniem Sądu Apelacyjnego, mając na uwadze powszechną dostępność bazy orzeczeń Sądu Najwyższego, chociażby pod adresem: www.sn.pl, nie ma potrzeby powtarzać w całości trafnych wywodów tamże wyrażonych. Wskazać zaś można, iż argumentacja prawna zastosowana w niniejszej sprawie przez Sąd pierwszej instancji znajduje poparcie w przywołanych wyżej judykatach, a zatem prawidłowa jest przeprowadzona przez Sąd Okręgowy subsumcja ustalonego stanu faktycznego, w szczególności zaś zastosowanie przepisu art. 8 ust. 2a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Sąd Apelacyjny ma na uwadze, że skarżąca formułując zarzut naruszenia wskazanego wyżej przepisu zarzuciła, iż Sąd Okręgowy uznał za nieistotny dla wyniku sprawy fakt, że w okresie wykonywania przedmiotowych umów o dzieło, zainteresowani korzystali u pracodawcy z urlopu wypoczynkowego oraz pracowali w godzinach nadliczbowych. Należy wszakże podkreślić, iż w żadnej z powyższych sytuacji pracownik nie traci statusu pracownika i w żaden sposób nie wyklucza to oskładkowania pracy wykonywanej przez niego na podstawie umowy cywilnoprawnej zawartej z PHU (...) Sp. z o. o. Innymi słowy, bez względu na to, czy zainteresowani u pracodawcy w ramach stosunku pracy wykonywali obowiązki pracownicze, czy też korzystali z urlopu wypoczynkowego, nie wpływa to na realizację umowy o dzieło, która z istoty nie zawiera wymogu pracy codziennie. W zakresie nadgodzin zwrócić można uwagę, iż bez względu na fakt ich istnienia, z niepodważonych ustaleń Sądu Okręgowego wynika, że zainteresowani wykonali powierzone im prace w ramach umów o dzieło. Nadto, jak słusznie zwrócił uwagę Sąd Okręgowy, jedynym racjonalnym uzasadnieniem dla postanowienia § 7 ust. 6 umów o dzieło zawartych przez PHU (...) Sp. z o. o. ze Stocznią, wg których wykonawca był zobowiązany do niezatrudniania pracowników Stoczni (...) S. A. w G. korzystających z okolicznościowych urlopów bezpłatnych oraz pracowników firm pracujących na terenie Stoczni (...) S. A. w G., było, aby zatrudniać pracowników posiadających tytuł do pracowniczego ubezpieczenia społecznego, w domyśle - tylko po to, aby wyeliminować konieczność oskładkowania umów z nimi zawartych. Zawarte w apelacji odmienne twierdzenia dotyczące powyższej kwestii (k. 4 apelacji - k. 206 akt sądowych) należy uznać za nietrafne, albowiem zdaniem Sądu Apelacyjnego brak jest innego niż wyżej wskazane wytłumaczenia ratio legis postanowienia §7 ust. 6 umowy zawartej w dniu 24 października 2005 r. pomiędzy Stocznią (...) S. A. w G. a PHU (...) Sp. z o. o. w G..

Za bezzasadny uznać należy podniesiony w apelacji zarzut naruszenia przepisu art. 7 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (tekst jednolity: Dz. U. z 2002 r., nr 101, poz. 926, ze zm.). Wymieniony wyżej przepis zawiera legalną definicję używanego w cytowanej ustawie pojęcia „przetwarzania danych”. Powyższy przepis stanowi, że ilekroć w ustawie jest mowa o przetwarzaniu danych – rozumie się przez to jakiekolwiek operacje wykonywane na danych osobowych, takie jak zbieranie, utrwalanie, przechowywanie, opracowywanie, zmienianie, udostępnianie i usuwanie, a zwłaszcza te, które wykonuje się w systemach informatycznych. Zarzut naruszenia przepisu art. 7 pkt 2 ustawy o ochronie danych osobowych jest w ocenie Sądu Apelacyjnego niezrozumiały. Jakkolwiek trudno dostrzec możliwość naruszenia przepisu stanowiącego tzw. „słowniczek” zwrotów użytych na potrzeby ustawy, to tym bardziej zaskakującym jest upatrywanie w nim podstawy prawnej do włączenia do akt postępowania wyjaśniającego akt kontroli w PHU (...) Sp. z o. o. Całkowicie nielogicznym wydaje się również zarzucanie naruszenia przepisu ustawy o ochronie danych osobowych, kiedy do przetworzenia takich danych ostatecznie nie doszło. Zwrócić także można uwagę, iż zgodnie z przepisem art. 6 przywołanej ustawy w rozumieniu ustawy za dane osobowe uważa się wszelkie informacje dotyczące zidentyfikowanej lub możliwej do zidentyfikowania osoby fizycznej, a zatem przyjąć należy, iż w rachubę wchodzi ochrona danych osobowych zainteresowanych, jako osób fizycznych, a ci nie zgłosili w tym zakresie żadnych zarzutów.

Z uwagi na powyższe, w ocenie Sądu Apelacyjnego Sąd Okręgowy nie tylko prawidłowo ustalił stan faktyczny ale i trafnie dokonał jego subsumcji a dokonanej oceny nie wzruszają zarzuty podniesione w apelacji. W konsekwencji uznać należy, iż zaskarżony wyrok w całości odpowiada prawu.

W tym stanie rzeczy, na podstawie przepisu art. 385 k.p.c., Sąd Apelacyjny orzekł jak w sentencji.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE