UZASADNIENIE

Powódka J. M. (2) wniosła o zasądzenie od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. kwoty 19.000 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 26 czerwca 2008r. do dnia zapłaty wraz z kosztami procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu podniosła, że pozwany jest odpowiedzialny z tytułu umowy ubezpieczenia łączącego go ze sprawcą wypadku komunikacyjnego z dnia 8 września 2007 r. Wskutek wypadku powódka doznała uszkodzenia ciała, co wiązało się z pobytem w szpitalu, operacją, leczeniem ambulatoryjnym i rehabilitacją. Następstwem zdarzenia był również ból, problemy z koncentracją oraz konieczność zmiany trybu życia. Tytułem zadośćuczynienia pozwany wypłacił powódce kwotę 6.000 zł, która jednak nie wyczerpuje roszczenia powódki.

Pozwany (...) S.A. z siedzibą w W. wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu przyznał, że ponosi odpowiedzialność za skutki zdarzenia wskazanego przez powódkę stwierdzając, że wypłacona dotychczas powódce kwota 6.000 zł w pełni kompensuje doznaną przez nią krzywdę. Zakwestionował również roszczenie odsetkowe, które ustalane jest na dzień wyrokowania. Podniósł zarzut przedawnienia odsetek ustawowych od zadośćuczynienia od dnia 26 czerwca 2008r.

Wyrokiem z dnia 25 maja 2016 r. Sąd Rejonowy w Szczytnie zasądził od pozwanego (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na rzecz powódki J. M. (1) kwotę 11.000 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 26 czerwca 2008 r. do dnia zapłaty. Oddalił powództwo w pozostałej części. Zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 1.359 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sąd Rejonowy ustalił, że powódka w dniu 9 września 2007 r. podróżowała samochodem osobowym jako pasażerka. Doszło wówczas do wypadku, który spowodował kierowca pojazdu posiadający ubezpieczenie OC w pozwanym Towarzystwie (...). Sprawca wypadku został skazany w związku z tym zdarzeniem wyrokiem Sądu Rejonowego w Szczytnie z dnia 10 marca 2008 r. w sprawie sygn. akt VI K 915/07. Z miejsca wypadku powódka zastała przewieziona karetką pogotowia na oddział chirurgiczny Szpitala w S.. Stwierdzono u niej złamanie dystalnej części obojczyka prawego z uszkodzeniem więzozrostu obojczykowo barkowego. Na drugi dzień poddano ją zabiegowi operacyjnemu z otwartą repozycją złamania i stabilizacją popręgiem Webera. Dodatkowo kończynę górną unieruchomiono w opatrunku gipsowym. Powódkę wypisano ze szpitala w dniu 12.09.2007r. z zaleceniem unieruchomienia kończyny na okres 4 tygodni, kontroli w poradni ortopedycznej. Opatrunek gipsowy usunięto w szpitalu w dniu 13.12.2009r. Przez okres około 3 tygodni od wypadku urazy wiązały się ze znacznymi dolegliwościami bólowymi. W czasie unieruchomienia gipsowego powódka nie mogła wykonywać jakichkolwiek czynności kończyną górną i wymagała opieki osób trzecich. Na skutek wypadku powódka doznała trwałego uszczerbku na zdrowiu określonego na 7 % według tabeli norm procentowego uszczerbku na zdrowiu. Pozostałością po urazach jest utrwalona deformacja obojczyka.

Jak ustalił Sąd Rejonowy powódka jest osobą młodą, w chwili wypadku miała 18 lat. Uczęszczała wówczas do drugiej klasy Szkoły Zawodowej. Wypadek spowodował około dwutygodniową przerwę w nauce. Po wypadku opiekowali się nią najbliżsi członkowie rodziny. W codziennych czynnościach wyręczała ją marka. W okresie od 12.11.do 23.11 20107 r. oraz od 21.01. do 4.02 2008r, powódka w ramach rehabilitacji korzystała z zabiegów fizjoterapeutycznych w Zespole (...) w S.. Przed wypadkiem J. M. (2) była osobą aktywną, jeździła na rowerze chodziła na basen. Wypadek spowodował przerwę w tych zajęciach. Obecnie wróciła do tych czynności. Jeździ na rowerze i chodzi na basen, spotyka się ze znajomymi. Odczuwa jednak dyskomfort związany z deformacją obojczyka i blizną na ramieniu pozostałą po zabiegu operacyjnym. Negatywne odczucia z tego powodu towarzyszą powódce zwłaszcza na basenie czy plaży. Nadal odczuwa lęk przed jazdą samochodem. Powódka nie zwróciła się i nie korzystała z pomocy psychologa. Obecnie jest ona osobą bezrobotną i pozostaje na utrzymaniu rodziców. Nadal okresowo odczuwa bolesność ramienia i wówczas przyjmuje ogólnodostępne leki przeciwbólowe.

Sprawca wypadku był ubezpieczony w zakresie odpowiedzialności cywilnej kierowców w pozwanym Zakładzie (...). Powódka w dniu 18 grudnia 2007r. zgłosiła pozwanemu szkodę. Po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego, decyzją z dnia 25.06.2008r. pozwany przyznał i wypłacił powódce kwotę 6.000,-zł tytułem zadośćuczynienia oraz 193,21 zł kosztów leczenia, a także 272 zł odszkodowania za zniszczoną odzież.

W ocenie Sądu Rejonowego przyjęcie kwoty zadośćuczynienia na poziomie 17.000 złotych, przy uwzględnieniu już wypłaconej powódce kwoty 6.000 zł uwzględnia wszystkie okoliczności i przesłanki wynikające z art. 445 § 1 k.c. dotyczące cierpienia fizycznego oraz psychicznego odczuwanego przez powódkę w związku z wypadkiem, w tym także trwały uszczerbek na zdrowiu na poziomie 7 %. Z drugiej jednak strony, zwrócił uwagę Sąd Rejonowy, że nie można przecenić krzywd powódki. Urazy jej nie miały bardzo ciężkiego charakteru, a po zakończeniu leczenia i rehabilitacji powódka powróciła do dotychczasowego sposobu życia. Z medycznego punku widzenia wypadek nie powinien już wpływać na życie powódki. Powódka nie wymagała pomocy psychologicznej w powrocie do normalnego funkcjonowania. Należy również mieć na uwadze, że kwota zadośćuczynienia nie może być nadmierna i powinna być osadzona w aktualnych realiach społeczno- ekonomicznych. O odsetkach ustawowych Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 k.c. w zw. z art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych (…). O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c., stosunkowo je rozdzielając.

Powódka zaskarżyła powyższy wyrok w części oddalającej powództwo co do kwoty 8.000 zł z ustawowymi odsetkami od tej kwoty oraz co do kosztów postępowania. W apelacji zarzuciła:

I. naruszenie przepisów prawa procesowego, tj.:

- art. 233 § 1 w związku z art. 227 k.p.c. poprzez dowolną, a nie swobodną ocenę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, tj. w sposób sprzeczny z doświadczeniem życiowym oraz wnioskami płynącymi ze zgromadzonych w sprawie dowodów, polegającą na przyznaniu zaniżonej i nieadekwatnej w stosunku do doznanej przez powódkę krzywdy sumy zadośćuczynienia;

- art. 233 § 1 w związku z art. 278 k.p.c. poprzez naruszenie granic swobodnej oceny dowodów, a tym samym ich ocenę wbrew zasadom logiki i doświadczenia życiowego przejawiające się błędnym przyjęciem, że urazy jakich doznała powódka nie miały bardzo ciężkiego charakteru, podczas gdy ze sporządzonej przez biegłego opinii wynika, że powódka w wyniku wypadku z dnia 9 września 2007r. doznała 7 % trwałego uszczerbku na zdrowiu;

II. naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.:

- art. 445 k.c. poprzez błędną jego wykładnię, polegającą na przyjęciu, iż zasądzona kwota zadośćuczynienia uwzględnia wszystkie okoliczności i przesłanki wynikające z art. 445 § 1, a przez to w całości rekompensuje doznaną przez powódkę krzywdę i cierpienia fizyczne oraz psychiczne w związku z wypadkiem z dnia 9 września 2007 r.

Wskazując na powyższe zarzuty powódka wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku w części i zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki dalszej kwoty w wysokości 8.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 26 czerwca 2008r. do dnia zapłaty oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów procesu za obie instancje według norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację pozwany wniósł o jej oddalenie wskazując na bezzasadność podnoszonych przez skarżącą zarzutów.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna.

Sąd Okręgowy w pełni podziela ustalenia faktyczne i ocenę prawną tych ustaleń dokonaną przez Sąd Rejonowy w niniejszej sprawie.

Nie jest trafny zarzut pozwanego naruszenia przez Sąd Rejonowy art. 445 k.c. oraz związane z nim zarzuty naruszenia art. 233, art. 227 i art. 278 k.p.c. poprzez błędne określenie sumy odpowiedniej tytułem zadośćuczynienia za doznaną przez powódkę krzywdę.

W pierwszej kolejności należy wskazać, iż uprawnienia w zakresie ustalania wysokości należnego zadośćuczynienia sądu odwoławczego są ograniczone. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 9 lipca 1970 r. (III PRN 39/70) wyraził wciąż aktualny pogląd, zgodnie z którym określenie wysokości zadośćuczynienia za doznaną krzywdę stanowi istotny atrybut sądu merytorycznie rozstrzygającego sprawę w pierwszej instancji, Sąd drugiej instancji może je zaś korygować wtedy, gdy przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności sprawy mających na to wpływ jest ono niewspółmiernie nieodpowiednie, jako rażąco wygórowane lub rażąco niskie. Podobne wnioski wynikają również z analizy późniejszych orzeczeń Sądu Najwyższego, które przyjmują, że zarzut zawyżenia (zaniżenia) wysokości zadośćuczynienia może być uwzględniony w instancji odwoławczej tylko wówczas, gdyby nie zostały uwzględnione wszystkie okoliczności istotne dla ustalenia tej wysokości, chyba że wymiar zadośćuczynienia byłby rażąco niewłaściwy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 marca 1998 r., I CKN591/97).

W ocenie Sądu Okręgowego nawet gdyby przyjąć, iż Sąd Rejonowy nie uwzględniał wszystkich istotnych okoliczności sprawy, to nie można przyjąć, iż zasądzona kwota tytułem zadośćuczynienia jest rażąco zaniżona w stosunku do całokształtu następstwa wypadku, któremu uległa powódka i nie odbiega w sposób rażący od kwot przyznawanych przez Sądy przy tego rodzaju uszczerbkach. Tym samym brak jest przesłanek do zmiany zaskarżonego wyroku w zakresie zasądzonej kwoty zadośćuczynienia.

Nie jest trafny zarzut skarżącej naruszenia przez Sąd Rejonowy art. 455 k.c. przez nieuwzględnienie wszystkich okoliczności mających wpływ na zakres uszczerbku, którego doznała powódka a w konsekwencji nieprawidłowe określenie odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia. Z treści apelacji skarżącej wynika, że jej zdaniem Sąd Rejonowy błędnie ustalił, iż powódka po wypadku powróciła do dotychczasowego sposobu życia. Podkreśliła, że po wypadku pozostała szpecąca blizna na ramieniu oraz widoczna deformacja obojczyka, co jest dla niej źródłem szczególnego dyskomfortu i negatywnych przeżyć psychicznych. Powódka ma z tego powodu wiele kompleksów i czuje się nieatrakcyjnie. Ograniczyła również wyjścia na plaże i basen oraz unika strojów, które odsłaniają ramiona i plecy.

Jednakże treść uzasadnienia zaskarżonego wyroku wskazuje, że Sąd Rejonowy uwzględnił powyższe okoliczności. Stwierdził bowiem, że nadal odczuwanym przez powódkę źródłem dyskomfortu jest lekka deformacja obojczyka i blizna ramienia. Przez takie sformułowanie należy rozumieć całokształt trwałych skutków wypadku, które mają wpływ na sposób życia powódki wyrażający się w kompleksach i negatywnych przeżyciach. O przyjęciu przez Sąd trwałości skutków wypadku w zakresie uszkodzeń ciała świadczy fakt, że określając wysokość zadośćuczynienia Sąd Rejonowy uwzględnił trwałość uszczerbku na zdrowiu na poziomie 7%. Wskazane okoliczności dają podstawę do sformułowania wniosku, iż Sąd Rejonowy określając zakres uszczerbku powódki uwzględnił nie tylko okoliczności podnoszone przez skarżącą w apelacji, ale również inne, wymienione w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. Sąd Rejonowy nie pominął żadnej istotnej okoliczności.

W ocenie Sądu Okręgowego poczynione przez Sąd I instancji ustalenia i ich prawna ocena uwzględniają również w należyty sposób wagę poszczególnych okoliczności mających wpływ na wysokość zadośćuczynienia.

Tym samym nie można podzielić zarzutu naruszenia przez Sąd I instancji przepisów prawa procesowego odnoszących się do oceny dowodów. Sąd Rejonowy dokonał bowiem oceny całości materiału dowodowego zgodnie z doświadczeniem życiowym i zasadami logiki. W orzecznictwie podkreśla się, że kwestionowanie dokonanej przez sąd oceny dowodów nie może polegać jedynie na zaprezentowaniu własnych, korzystnych dla skarżącego ustaleń stanu, dokonanych na podstawie własnej, korzystnej dla skarżącego oceny materiału dowodowego (postanowienie Sądu Najwyższego z 10 stycznia 2002 r., sygn. II CKN 572/99). Jeżeli z materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dawały się wysnuć wnioski odmienne. Brak logiki we wnioskowaniu na podstawie zebranych dowodów lub wykroczenie we wnioskowaniu poza te granice albo wbrew zasadom doświadczenia życiowego, daje podstawę do przyjęcia, że przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona (wyrok Sądu Najwyższego z 27 września 2002 r. sygn. II CKN 817/00).

Mając zatem na uwadze wskazane wyżej okoliczności Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. orzekł, jak w wyroku.

O kosztach procesu za instancję odwoławczą orzeczono na postawie art. 98 § 1 w zw. z art. 99 i art. 391 § 1 k.p.c. w zw. z § 2 pkt 4 i § 10 ust 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. poz. 1804). Powódka jest stroną przegrywającą sprawę w postępowaniu apelacyjnym i dlatego powinna ponieść koszty procesu, które stanowiła opłata za czynności radcy prawnego przed Sądem II instancji w wysokości 1.200 zł. W niniejszym postępowaniu nie zachodzi przypadek szczególnie uzasadniony, dający podstawę do zastosowania odstępstwa od ogólnej reguły przewidzianej w art. 98 k.p.c.

Dorota Ciejek Bożena Charukiewicz Krystyna Skiepko

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE