Sygn. akt VI GC 1144/15

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 16 marca 2015 roku powódka D. M. domagała się zasądzenia od pozwanego (...) z siedzibą w P. kwoty 4 651,29 złotych wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi za okres od dnia 28 stycznia 2015 roku do dnia zapłaty, a także kosztów procesu.

W uzasadnieniu powódka wskazała, że w wyniku kolizji drogowej uszkodzeniu uległ pojazd mechaniczny marki T. o numerze rejestracyjnym (...) należący do J. S. (1). Poszkodowany zlecił naprawę uszkodzonego pojazdu, a na czas naprawy wynajął pojazd zastępczy. Za usługę najmu tego pojazdu została wystawiona faktura VAT o numerze (...)na kwotę 5 071,29 złotych brutto, a w dniu 13 stycznia 2015 roku poszkodowany zawarł z powódką umowę przelewu powyższej wierzytelności.

Pozwany (...)z siedzibą w P. wypłacił odszkodowanie z tytułu najmu pojazdu zastępczego w kwocie 420 złotych brutto.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 08 kwietnia 2015 roku wydanym w sprawie o sygn. akt VI GNc 1504/15 referendarz sądowy Sądu Rejonowego w Gdyni uwzględnił żądanie pozwu w całości.

Pozwany (...) z siedzibą w P. w sprzeciwie od powyższego orzeczenia wniósł o oddalenie powództwa wskazujac, iż w jego ocenie wypłacił on już należne odszkodowanie pokrywające zasadne koszty najmu pojazdu zastępczego, kwestionując jednocześnie okres najmu pojazdu zastępczego (z uwagi na to, że pojazd był jezdny) oraz wysokość stawki za najem tego pojazdu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 10 grudnia 2014 roku doszło do kolizji pojazdu marki T. (...) o numerze rejestracyjnym (...) należącego do J. S. (1) i J. S. (2). Odpowiedzialność za tę szkodę ponosił kierujący pojazdem ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej w (...) z siedzibą w P. (P.).

niesporne

Pojazd marki T. (...) o numerze rejestracyjnym (...), który uległ uszkodzeniu, był wykorzystywany przez J. S. (1) do dojazdów do pracy i z pracy, a także w codziennym życiu. J. S. (1) nie posiadał innych pojazdów, z których mógłby korzystać w czasie naprawy samochodu marki T. (...) o numerze rejestracyjnym (...)

W dniu 11 grudnia 2014 roku poszkodowany J. S. (1) (zamieszkały w P.) wynajął od D. M. prowadzącej działalność gospodarczą w D. pojazd zastępczy marki V. (...) o numerze rejestracyjnym (...). Strony ustaliły cenę za najem tego pojazdu na kwotę 155 złotych netto za każdy dzień najmu.

niesporne, a nadto: umowa najmu samochodu – k. 12 akt, protokół przekazania pojazdu – k. 13 akt, oświadczenie – k. 15 akt

W dniu 08 stycznia 2015 roku zakończyła się naprawa pojazdu marki T. (...) o numerze rejestracyjnym (...) i J. S. (1) zwrócił wynajęty pojazd zastępczy.

protokół zwrotu pojazdu – k. 14 akt, pismo – k. 18 akt

W dniu 13 stycznia 2015 roku poszkodowany J. S. (1) oraz J. S. (2) zawarli z D. M. umowę cesji wierzytelności z polisy OC sprawcy w celu pokrycia kosztów wynajmu pojazdu zastępczego.

umowa cesji wierzytelności – k. 16 akt

W dniu 13 stycznia 2015 roku z tytułu najmu pojazdu zastępczego przez okres 28 dni D. M. wystawiła J. S. (1) fakturę VAT o numerze (...) na kwotę 5 071,29 złotych brutto.

niesporne, a nadto: faktura VAT numer (...) – k. 17 akt

(...) z siedzibą w P. (P.) wypłacił tytułem odszkodowania za najem pojazdu zastępczego kwotę 420 złotych brutto za okres 3 dni najmu pojazdu zastępczego przy stawce 140 złotych brutto za dobę.

Pismem z dnia 10 lutego 2015 roku D. M. wezwała (...)z siedzibą w P. (P.) do zapłaty pozostałej części odszkodowania z tytułu najmu pojazdu zastępczego w kwocie 4 651,29 złotych, jednakże bezskutecznie.

pismo – k. 42, 43 akt, ostateczne wezwanie do zapłaty – k. 23 akt

Uszkodzony samochód marki T. (...) o numerze rejestracyjnym (...) należy do pojazdów autosegmentu C.

Wynajęty samochód marki V. (...) należy do pojazdów autosegmentu B.

Warsztaty naprawcze i wypożyczalnie samochodów z okolic P.(powiat (...)) i D. (powiat (...)) w okresie likwidacji szkody stosowały za najem pojazdów zastępczych klasy B, z limitem dobowego przebiegu, stawki w wysokości od 110 do 130 złotych netto za dobę.

W wyniku kolizji z dnia 10 grudnia 2014 roku w pojeździe marki T. (...) o numerze rejestracyjnym (...) nastąpiła deformacja drzwi PL oraz otarcie błotnika PL. Stopień oraz umiejscowienie deformacji drzwi powodował konieczność ich wymiany, jednakże brak naruszenia szczeliny pomiędzy drzwiami a pozostałą częścią karoserii powodował, że drzwi te można było użytkować.

W powyższych okolicznościach, uznając możliwość dalszego użytkowania pojazdu po szkodzie, uzasadniony okres najmu pojazdu zastępczego wynosi 6 dni.

opinia biegłego sądowego M. J. – k. 101-106 akt, uzupełniająca opinia biegłego sądowego M. J. – protokół rozprawy z dnia 25 stycznia 2017 roku – k. 159-160 akt (zapis cyfrowy: 00:01:16-00:17:00)

Sąd zważył co następuje:

Stan faktyczny w niniejszej sprawie, który w dużej mierze pozostawał bezsporny pomiędzy stronami, Sąd ustalił na podstawie oświadczeń stron, w zakresie w jakim nie były one kwestionowane przed stronę przeciwną.

Odnośnie cenników załączonych przez powódkę, to Sąd odmówił dania im wiary. Dokumenty te pochodzą od wybranych przez powódkę podmiotów oferujących najem pojazdów zastępczych, co uzasadnia przyjęcie, iż powódka przedstawiła jedynie cenniki stanowiące poparcie jej twierdzeń. Nie mogą one zatem stanowić obiektywnego dowodu na okoliczność stosowania także przez inne niż powódka podmioty stawki w wysokości 155 netto za dobę najmu pojazdu.

Sąd uwzględnił pozostałe zgromadzone w sprawie dokumenty, w tym znajdujące się w aktach szkody, albowiem ich autentyczność i wiarygodność nie była przez strony kwestionowana, jak również Sąd nie znalazł podstaw do podważenia ich wiarygodności i mocy dowodowej.

Istotne znaczenie dla rekonstrukcji stanu faktycznego w niniejszej sprawie miała opinia biegłego sądowego w zakresie mechaniki samochodowej M. J.. Mimo jej sporządzenia w dwóch wariantach (opinia pisemna), zdaniem Sądu, brak było podstaw do zdezawuowania jej wartości i mocy dowodowej. Mając jednakże na uwadze również treść uzupełniającej opinii złożonej na rozprawie w dniu 25 stycznia 2017 roku, Sąd uznał, iż brak jest podstaw do przyjęcia, że z uszkodzonego pojazdu marki T. (...) o numerze rejestracyjnym (...) nie można było korzystać. Jak bowiem wskazał biegły sądowy w wyniku kolizji z dnia 10 grudnia 2014 roku w pojeździe tym doszło do deformacji drzwi PL oraz otarcia błotnika PL, przy czym stopień oraz umiejscowienie deformacji wprawdzie powodował konieczność wymiany tych drzwi, jednakże brak naruszenia szczeliny pomiędzy drzwiami a pozostałą częścią karoserii oznaczał, że drzwi te można było w dalszym ciągu użytkować. Jednocześnie Sąd zważył, iż powód nie przedłożył żadnych dowodów na okoliczność, iż z powodu uszkodzeń pojazd ten nie mógł być dopuszczony do ruchu zgodnie z obowiązującymi przepisami, w szczególności brak jest dowodów na jakiekolwiek badanie diagnostyczne tego pojazdu po kolizji.

W powyższych okolicznościach, uznając za biegłym sądowym możliwość dalszego użytkowania pojazdu po szkodzie, Sąd za uzasadniony okres najmu pojazdu zastępczego uznał okres 6 dni.

W ocenie Sądu powództwo było częściowo zasadne.

W niniejszej sprawie powódka D. M. domagała się zasądzenia od pozwanego (...) z siedzibą w P. kwoty 4 651,29 złotych tytułem zapłaty pozostałej kwoty odszkodowania z tytułu zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego. Pozwany wnosząc o oddalenie powództwa, kwestionował żądanie pozwu co do wysokości w zakresie zarówno stawek najmu, jak i okresu najmu.

Zgodnie z treścią art. 822 § 1 i 4 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na której rzecz została zawarta umowa ubezpieczenia. Uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela.

Przedmiotem ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej jest odpowiedzialność ubezpieczającego za szkody wyrządzone osobom trzecim. Jest to więc ubezpieczenie jego odpowiedzialności za wyrządzenie szkody opartej na zasadzie winy lub na zasadzie ryzyka. Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej sięga tak daleko, jak odpowiedzialność cywilna ubezpieczającego, a wysokość świadczeń ubezpieczyciela z umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej jest determinowana wysokością zobowiązań odszkodowawczych ubezpieczającego. W związku z tym odpowiedzialność odszkodowawcza ubezpieczyciela jest taka, do jakiej zobowiązany byłby sprawca szkody, gdyby to od niego powód domagał się naprawienia szkody.

Zgodnie zaś z dyspozycją art. 361 § 1 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z których szkoda wynikła. W myśl § 2 niniejszego przepisu, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby szkody nie wyrządzono.

Przepis art. 361 § 2 kodeksu cywilnego statuuje zatem zasadę pełnego odszkodowania. Podstawową funkcją odszkodowania jest bowiem kompensacja, co oznacza, że odszkodowanie powinno przywrócić w majątku poszkodowanego stan rzeczy naruszony zdarzeniem wyrządzającym szkodę, nie może ono jednak przewyższać wysokości faktycznie poniesionej szkody. Jednocześnie naprawieniu podlega jedynie taka szkoda, która pozostaje w adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem wyrządzającym szkodę. Oceny, czy poniesienie określonych kosztów mieści się w ramach szkody i normalnego związku przyczynowego, należy dokonywać na podstawie indywidualnej sytuacji poszkodowanego i konkretnych okoliczności sprawy. Wskazać przy tym należy, że korzystanie z rzeczy nie stanowi samoistnej wartości majątkowej i w każdym przypadku należy badać, czy pozbawienia możliwości korzystania z rzeczy wywołało uszczerbek majątkowy poszkodowanych.

W ocenie Sądu nie ulega wątpliwości, iż w majątku poszkodowanego J. S. (1) powstała szkoda majątkowa, której część stanowią koszty zasadnego wynajmu pojazdu zastępczego na czas dokonywanej naprawy pojazdu uszkodzonego w wyniku kolizji z dnia 10 grudnia 2014 roku. Nie podlega bowiem wątpliwości, iż w sytuacji gdyby do kolizji de facto nie doszło, nie powstałyby dodatkowe koszty związane z najmem pojazdu zastępczego.

W niniejszej sprawie zasada odpowiedzialności pozwanego nie była kwestionowana, podobnież zasadność wynajęcia pojazdu zastępczego przez poszkodowanego J. S. (1), który wskazał, iż korzystał z uszkodzonego pojazdu w życiu codziennym.

Rozstrzygając kwestię zasadnego okresu najmu pojazdu zastępczego Sąd miał na uwadze, że zgodnie z utrwalonym w orzecznictwie poglądem koszty najmu przez poszkodowanego tzw. samochodu zastępczego obejmować mogą tylko okres konieczny i niezbędny do naprawy pojazdu (tak Sąd Najwyższy z dnia 05 listopada 2004 roku, sygn. akt II CK 494/03, Biuletyn Sądu Najwyższego 2005/3/11).

Nie powielając argumentacji przytoczonej w powyższej części uzasadnienia, z przyczyn tam wskazanych, brak było w ocenie Sądu podstaw do uznania, iż po kolizji z uszkodzonego pojazdu marki T. (...) o numerze rejestracyjnym (...) nie można było korzystać. Wręcz przeciwnie, brak było podstaw do przyjęcia, że sam fakt zakwalifikowania drzwi do wymiany eliminował ten pojazd z normalnej eksploatacji – taka kwalifikacja była, jak wskazywał biegły sądowy w czasie rozprawy, konsekwencją umiejscowienia wgnieceń na stelażu drzwi, co uniemożliwiało naprawę blacharską, ale w okolicznościach niniejszej sprawy nie powodowało niemożności korzystania z tych drzwi i pojazdu.

Ponadto wskazać należy, że z treści art. 16 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (tekst jednolity: Dz.U. z 2013 roku, poz. 392 ze zmianami) wynika, iż w razie zaistnienia zdarzenia objętego ubezpieczeniem obowiązkowym osoba uczestnicząca w nim obowiązana jest m. in. do zapobieżenia, w miarę możliwości, zwiększeniu się szkody. Jak wynika zaś z art. 355 k.c. dłużnik obowiązany jest do staranności ogólnie wymaganej w stosunkach danego rodzaju, zaś jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza stopnia winy obu stron (art. 362 k.c.). Poszkodowany powinien więc tak działać, jak jest „ogólnie wymagane” w stosunkach danego rodzaju. Od racjonalnie działającego poszkodowanego należy wymagać, aby dbał w identyczny sposób o interesy drugiej strony zobowiązania, jak o swoje własne, przede wszystkim zaś optymalizował wydatki. Poszkodowany obowiązany jest bowiem do minimalizacji kosztów. Winien zatem dołożyć należytych starań w poszukiwaniu warsztatu naprawczego, który mógłby naprawić uszkodzony pojazd w możliwie najszybszym czasie. Natomiast w sytuacji, gdyby naprawa w konkretnym warsztacie nie była możliwa od razu, zasadne jest wymaganie od właściciela pojazdu wprawdzie uszkodzonego, ale mogącego uczestniczyć w ruchu drogowym, umówienie się co do daty rozpoczęcia naprawy, gdy serwis będzie już dysponował wolnym stanowiskiem naprawczym, czy też skompletuje konieczne do naprawy części zamienne. Takie działanie pozwala bowiem skrócić przestój pojazdu na terenie warsztatu do niezbędnego minimum.

Odnośnie wysokości stawki najmu pojazdu zastępczego, to wskazać należy, że powódka domagała się refundacji przedmiotowych kosztów według stawki w wysokości 155 złotych netto za dobę.

Wprawdzie w treści postanowienia Sądu Rejonowego w Gdyni 02 grudnia 2015 roku w przedmiocie dopuszczenia i przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego sądowego wkradł się błąd wskazujący na konieczność ustalenia wysokości stawek stosowanych za dobę najmu pojazdu zastępczego o klasie porównywalnej do uszkodzonego pojazdu marki V. (...), jednakże jest to tylko oczywista omyłka pisarska nie mająca wpływu na przydatność ustalonych przez biegłego sądowego stawek, albowiem biegły sądowy prawidłowo ustalił wysokość stawek najmu stosowanych dla pojazdów zastępczych z autosegmentu B, do którego należał wynajęty samochód V. (...). Jednocześnie brak było jakichkolwiek podstaw do przyjmowania stawek stosowanych dla pojazdów zstępczych odpowiadających pojazdowi uszkodzonemu (T. (...)) należącego do autosegmentu C, skoro pojazd tej klasy nie został wynajęty (wynajęto pojazd klasy B). Wbrew również twierdzeniom strony powodowej brak było podstaw do tego, aby ustalać stawki stosowane przez wypożyczalnie na terenie całej aglomeracji t., skoro poszkodowany ma miejsce zamieszkania w P.i ten teren stanowi dla niego rynek lokalny.

Z opinii biegłego sądowego M. J. wynikało, iż wynajęty pojazd marki V. (...) należał do klasy pojazdów B, a lokalne dla miejsca zamieszkania poszkodowanego warsztaty naprawcze i wypożyczalnie w dacie likwidacji szkoły stosowały za najem pojazdów zastępczych tego autosegmentu stawki w wysokości 110-130 złotych netto dobę. Mając na uwadze wskazaną wyżej wysokość stosowanych przez wypożyczalnie stawek uznać należało, iż stawka najmu żądana przez powódkę (kwota 155 zlotych netto) była zawyżona i nie mieściła się w przedziale stawek występujących na rynku za najem pojazdu zastępczego odpowiadającego klasie pojazdu wynajętego. Uwzględniając powyższe Sąd przyjął jako zasadną stawkę w wysokości 120 złotych netto za dobę (147,60 złotych brutto), gdyż wynajęcie pojazdu zastępczego za tę cenę było możliwe.

Mając powyższe na uwadze należało uznać, iż pozwany (...)z siedzibą w P. zobowiązany był do zwrotu kosztów najmu stanowiących iloczyn uzasadnionego okresu najmu (6 dni) oraz stawki w kwocie 120 złotych netto, a zatem kwotę 885,60 złotych brutto. Pozwany z tytułu najmu pojazdu zastępczego wypłacił powodowi kwotę 420 złotych brutto złotych, zatem do zapłaty pozostała jeszcze kwota 465,60 złotych brutto.

Mając powyższe na uwadze, uznając żądanie pozwu za zasadne w powyższym zakresie, Sąd na podstawie art. 822 k.c. w zw. z art. 361 k.c. w zw. z art. 481 § 1 k.c. w punkcie I wyroku zasądził od pozwanego(...) z siedzibą w P. na rzecz powódki D. M. kwotę 465,60 złotych wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi za okres od dnia 28 stycznia 2015 roku do dnia zapłaty (termin naliczania odsetek nie był kwestionowany przez pozwanego).

Uznając zaś dalej idące żądanie pozwu za niezasadne, Sąd oddalił je w punkcie II wyroku na podstawie wymienionych wyżej regulacji a contrario.

O kosztach procesu Sąd orzekł jak w punkcie III wyroku zgodnie z zasadą stosunkowego rozdzielenia kosztów określoną w art. 100 k.p.c. w zw. z art. 108 k.p.c. W niniejszej sprawie powódka wygrała sprawę w 10%, a pozwany w 90%. Koszty poniesione przez powódkę wyniosły 1 780 złotych (opłata od pozwu – 233 złotych, koszty zastępstwa procesowego – 600 złotych, opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 17 złotych oraz wykorzystana zaliczka na poczet kosztów wynagrodzenia biegłego sądowego w kwocie 930 złotych). Koszty poniesione przez pozwanego wyniosły 617 złotych (koszty zastępstwa procesowego – 600 złotych, opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 17 złotych). Powódce zatem należy się zwrot kosztów procesu w kwocie 178 złotych (10% z kwoty 1 780 złotych), zaś pozwanemu – w kwocie 555,30 złotych (90% z kwoty 617 złotych). Po skompensowaniu obu powyższych kwot powódka powinna zwrócić pozwanemu kwotę 377,30 złotych, którą Sąd zasądził na jego rzecz w punkcie III wyroku. Zarządzeniem z dnia 03 lutego 2017 roku Sąd nakazał zwrócić, po uprawomocnieniu się wyroku, powodowi niewykorzystaną część zaliczki na poczet kosztów wynagrodzenia biegłego sądowego (w kwocie 70 złotych) oraz pozwanemu niewykorzystaną zaliczkę na poczet kosztów wynagrodzenia biegłego sądowego (w kwocie 1 500 złotych)

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

SSR Justyna Supińska

Gdynia, dnia 13 lutego 2017 roku