Sygn. akt V RC 278/15
Pozwem z dnia 09 kwietnia 2015 roku (data prezentaty) małoletnia powódka O. K., reprezentowana przez matkę M. K., wniosła o zasądzenie od pozwanych (dziadków ojczystych) tj. A. K. alimentów w kwocie 700 zł miesięcznie oraz od pozwanej E. K. alimentów w kwocie 800 zł miesięcznie, płatnych od dnia wniesienia pozwu do rąk matki małoletniej powódki do 10 – tego dnia każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat oraz zasądzenie od pozwanych kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego /k. 3, 248/.
Pozwani A. K. i E. K. wnieśli o oddalenie powództwa w całości /k. 171 – 174/.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
Małoletnia O. K. urodziła się w dniu (...) z nieformalnego związku (...) – syna pozwanych /k. 47/. Wyrokiem Sądu Rejonowego dla Krakowa – Krowodrzy w Krakowie z dnia 3 lutego 2012 roku, w sprawie o sygn. akt III RC 595/11/K, ojciec małoletniej obciążony został obowiązkiem alimentacyjnym na córkę w kwocie 600 zł miesięcznie /k. 62/. Przed w/w Sądem toczy się postępowanie w sprawie sygn. III RC 119/15/K, z powództwa P. K. o obniżenie alimentów na rzecz małoletniej O. K. do kwoty 300 zł miesięcznie. Małoletnia powódka wystąpiła z powództwem wzajemnym o podwyższenie alimentów do kwoty 1 500 zł miesięcznie /k. 61, 64, 243 – 244/. Ojciec małoletniej łoży na utrzymanie córki kwotę 300 zł miesięcznie. Przedstawicielka ustawowa małoletniej powódki dochodziła bezskutecznie komorniczej egzekucji alimentów od ojca dziecka w sprawie Kmp 9/13 /k. 8, 244/.
Małoletnia O. K. ma 15 lat. Mieszka z matką i pozostaje pod jej wyłączną opieką. Od listopada 2014 roku małoletnia pozostaje pod opieką Kliniki (...), w związku z rozpoznaniem wrzodziejącego zapalenia jelita grubego. Wymaga stałej opieki medycznej oraz stałego przyjmowania leków /k. 9, 65 – 69, 247/. Od ujawnienia choroby małoletnia przebywała w szpitalu 7 – 8 razy, średnio w okresach dwutygodniowych, najdłużej miesiąc /k. 65 – 69, 246/. Posiada orzeczenie z dnia 20 lutego 2015 roku o zaliczeniu małoletniej do osób niepełnosprawnych /k. 10 – 11/. Małoletnia pozostaje także pod opieką alergologa /k. 12/. Od 14 września 2015 roku uczęszcza na odpłatne zajęcia języka angielskiego; koszt 10 – miesięcznego kursu to 2 400 zł, w tym wpisowe 250 zł /k. 145/. W okresie pobytów w szpitalu korzysta z korepetycji z matematyki, a w przyszłości, jeżeli zajdzie taka potrzeba, to także z fizyki /k. 246/.
Miesięczne uzasadnione potrzeby dziecka matka małoletniej sprecyzowała na kwotę około 5 000 zł w tym: 1/2 kosztów utrzymania mieszkania 975 zł, wyżywienie (specjalna dieta) – około 1 000 zł; N. (1 raz dziennie) 300 zł; ubrania 500 zł; higiena 200 zł; wakacje/ferie około 360 zł; zajęcia dodatkowe:
z fotografii 30 zł; z języka angielskiego 215 zł; korepetycje z matematyki 160 zł; ubezpieczenie w LuxMed 70 zł; przybory szkolne 125 zł; wycieczki szkolne, teatr, kino około 170 zł; bilet miesięczny 55 zł; telefon komórkowy 70 zł; lekarstwa 420 – 800/1 000 zł; lekarstwa na alergię 35 zł, rozrywka 50 zł /k. 22 – 38; 70 – 104; 145, 154, 246 – 247/. W ramach pakietu posiada prawo do opieki alergologa, pediatry i stomatologa. Małoletnia powinna nosić aparat ortodontyczny, którego koszt wynosi
3 400 zł. Matki nie stać na jego zakup /k. 246/. Przyznała, iż realnie wydaje na córkę
3 500 – 4 000 zł /k. 246/.
Matka małoletniej powódki, M. K., ma 36 lat. Jest dziennikarzem /k. 244/. Małoletnia O. jest jej jedynym dzieckiem /k. 247/. Od sierpnia 2014 roku mieszka z córką w W., w wynajmowanym mieszkaniu. Koszt wynajmu to 1 800 zł plus opłaty za media średnio 230 – 260 zł miesięcznie /k. 30 – 38, 74 – 76, 87 – 89, 91, 134 – 137, 245/. Do tego czasu mieszkała z córką w Z. k/K.. Pracowała w (...) przy programie „Rozmowy w toku”. Zarabiała 4 000 – 6 000 zł netto miesięcznie /k. 245/. Do W. przeprowadziła się w obawie przed utrata pracy /k. 245/. Od 01 czerwca 2005 roku jest współpracownikiem (...) S.A. z siedzibą w W., na podstawie umowy o dzieło. Miesięczne wynagrodzenia matki dziecka wynosi 4 910 zł netto /k. 132 – 133/. M. K. nie utrzymuje kontaktów z pozwanymi, podobnie jak i małoletnia powódka /k. 244/.
W 2012 roku uzyskała dochód w kwocie 29 980,92 zł /k. 114 – 120/, w 2013 dochód w kwocie 30 561,50 zł /k. 106 – 112/, a w 2014 w kwocie 24 419 zł /k. 123 – 131/.
M. K. obciążona jest kredytem hipotecznym zaciągniętym w 2012 – 2013 roku na kwotę 210 000 zł, na zakup mieszkania w Z., o powierzchni 50 m 2. Miesięczna rata kredytu to 850 zł /k. 98 – 104, 245/. Innego majątku nie posiada /k. 246/. Z wynajmu mieszkania czerpie dochód w kwocie 800 zł miesięcznie, który przeznacza na spłatę kredytu. Najemca mieszkania ponosi bieżące koszty eksploatacji lokalu /k. 245/. Matka małoletniej powódki posiada limit kredytowy w kwocie 10 000 zł, z którego wykorzystała 4 000 zł /k. 92, 246 – 247/.
Pozwani A. K. i E. K. mieszkają w K.. Prowadzą wspólne gospodarstwo domowe wraz z synem P. K., który – według deklaracji pozwanych – nie pracuje i pozostaje na ich utrzymaniu.
Pozwany A. K. ma 64 lat. W latach 1991 – 2013 prowadził własną działalność gospodarczą jako taksówkarz. W maju 2013 roku sprzedał samochód rozbity w wyniku wypadku, za kwotę 700 zł. Pozwany leczy się na cukrzycę i nadciśnienie tętnicze, astmę oskrzelową sterydozależną o ciężkim przebiegu, zwyrodnienia kręgosłupa i stawów biodrowych /k. 155, 167, 171 – 179, 185/. Pozwany jest rencistą, pobiera świadczenie w wysokości 629,40 zł /k. 180/. W 2012 roku uzyskał przychód w wysokości 7 694,82; w 2013 roku przychód w wysokości 8 160,98, a w 2014 roku przychód w wysokości 8 323,14 /k. 230 – 234/.
Pozwana E. K. ma 62 lata. Pracuje na stanowisku kierownika (...) Studenckiego na Politechnice (...) w K. z miesięcznym wynagrodzeniem w kwocie około 3 390 zł netto /k. 172, 181 – 182/. Nabyła, z dniem 10 sierpnia 2014 roku, prawo do emerytury w kwocie 2 533 zł, jakkolwiek nie skorzystała z niego ze względu na sytuację finansową rodziny /k. 172, 183/. Pozwana leczy się na choroby reumatologiczne, pozostaje pod opieką Poradni Endokrynologicznej /k. 184, 186 – 187/.
W 2012 roku uzyskała dochód w kwocie 43 469 zł /k. 240 – 241/, w 2013 roku w kwocie 49 100 /k. 238 – 239/, a w 2014 roku dochód w kwocie 69 358 zł /k. 235 – 236/. W 2014 roku otrzymała nagrodę jubileuszową w wysokości 300 % wynagrodzenia miesięcznego /k. 237/.
Pozwani dysponują łącznym miesięcznym dochodem w kwocie 4 019 zł. Korzystają także z karty kredytowej. Miesięczny koszt utrzymania gospodarstwa domowego określili na kwoty: opłaty stałe 1 296 zł (czynsz 521 zł; garaż 56 zł; prąd 120 zł; prąd garaż 26 zł; gaz 213 zł; telefony 235 zł; abonament (...) 105 zł; opłata RTV 19 zł); wyrównania za gaz, prąd, wodę 149 zł; lekarstwa 260 zł; taksówki 100 zł; alimenty na małoletnią O. K. 300 zł oraz żywność, ubrania, środki czystości, kosmetyki dla trzech osób łącznie 1 915 zł /k. 172 – 173, 188 – 209/.
Według deklaracji pozwanych, ojciec małoletniej powódki od 3 lat nie pracuje, jest zarejestrowany jako osoba bezrobotna bez prawa do zasiłku. Pozostaje na utrzymaniu swoich rodziców. Pozwani nie utrzymują kontaktów z małoletnią O., jak twierdzą z winy matki dziecka, która zabroniła kontaktów. Małoletnia O. także nie próbuje nawiązać kontaktów z dziadkami /k. 173 – 174, 244 – 245/.
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy, a w szczególności: zeznań przedstawicielki ustawowej małoletniej M. K. /k. 157 – 158, 244 - 248/, odpowiedzi na pozew /k. 171 – 174/, zeznań podatkowych /k. 106 – 120, 123 – 131, 230 – 241/, faktur, zaświadczeń oraz dokumentacji medycznej, orzeczenia kończącego z akt sprawy Sądu Rejonowego dla Krakowa – Krowodrzy w Krakowie z dnia 03 lutego 2012 roku, w sprawie o sygn. akt III RC 595/11/K /k. 62/.
Z uwagi na nieusprawiedliwione niestawiennictwo pozwanych, mając na uwadze złożoną przez pozwanych odpowiedź na pozew oraz złożone przez pozwanych dokumenty, Sąd pominął dowód z ich przesłuchania w charakterze stron.
Sąd zważył, co następuje:
Zgodnie z treścią art. 133 § 1 i 2 krio, rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Poza powyższym wypadkiem uprawniony do świadczeń alimentacyjnych jest tylko ten, kto znajduje się w niedostatku.
Zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego (art. 135 § 1 krio).
Zgodnie z treścią art. 128 i 129 krio, obowiązek alimentacyjny obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo; zstępnych przed wstępnymi, a wstępnych przed rodzeństwem; jeżeli jest kilku zstępnych lub wstępnych - obciąża bliższych stopniem przed dalszymi. Krewnych w tym samym stopniu obciąża obowiązek alimentacyjny w częściach odpowiadających ich możliwościom zarobkowym i majątkowym.
Obowiązek alimentacyjny zobowiązanego w dalszej kolejności, zgodnie z treścią art. 132 krio, powstaje dopiero wtedy, gdy nie ma osoby zobowiązanej w bliższej kolejności albo gdy osoba ta nie jest w stanie uczynić zadość swemu obowiązkowi lub gdy uzyskanie od niej na czas potrzebnych uprawnionemu środków utrzymania jest niemożliwe lub połączone z nadmiernymi trudnościami.
Bezspornie pozwani – jako dziadkowie ojczyści, należą do kręgu osób zobowiązanych do alimentacji w dalszej kolejności, w rozumieniu wyżej powołanych przepisów. Obowiązek alimentacyjny dziadków nie polega na przerzuceniu na nich niespełnionego obowiązku alimentacyjnego ojca małoletniej powódki. Dziadkowie mogą być zobowiązani tylko do takich świadczeń, na jakie pozwalają ich możliwości majątkowe, przy uwzględnieniu ich usprawiedliwionych potrzeb. Jeżeli ojciec dziecka nie jest w stanie wypełnić swego obowiązku alimentacyjnego to obowiązek ten przechodzi przede wszystkim na matkę dziecka. Dopiero w sytuacji, gdyby matka dziecka nie mogła wykonać tego obowiązku w całości lub części, zobowiązani będą w tej samej kolejności dziadkowie ojczyści i macierzyści.
Miesięczny koszt utrzymania małoletniej matka określiła na kwotę około
5 000 zł. W ocenie Sądu, realny koszt utrzymania małoletniej kosztuje się na poziomie kwoty około 3 500 zł w tym: 1/2 kosztów utrzymania mieszkania 975 zł, wyżywienie, N. – około 900 zł; ubrania 200 zł; higiena 100 zł; wakacje/ferie około 200 zł; zajęcia dodatkowe: z fotografii 30 zł; z języka angielskiego 215 zł; korepetycje z matematyki 160 zł; ubezpieczenie w LuxMed 70 zł; przybory szkolne 50 zł; wycieczki szkolne, teatr, kino około 100 zł; bilet miesięczny 49 zł; telefon komórkowy 70 zł; lekarstwa 420 – 800/1 000 zł; lekarstwa na alergię 35 zł.
Niewątpliwie ojciec małoletniej powódki wywiązuje się ze swojego obowiązku alimentacyjnego jedynie połowicznie. W ocenie Sądu, do czasu zdiagnozowania u małoletniej powódki wrzodziejącego zapalenia jelita grubego matka małoletniej była w stanie wykonywać obowiązek alimentacyjny za ojca dziecka i zaspokajać uzasadnione potrzeby córki. Choroba dziecka generuje regularne, wysokie koszty leczenia, większe koszty wyżywienia małoletniej oraz potrzebę zapewnienia małoletniej zajęć dodatkowych, korepetycji z uwagi na powtarzające się absencje w szkole. Powyższe wydatki przekraczają możliwości finansowe matki dziecka, nawet przy uwzględnieniu 300 zł alimentów od ojca małoletniej.
W ocenie Sądu powództwo o alimenty od dziadka ojczystego nie zasługuje na uwzględnienie. Pozwany utrzymuje się z renty w kwocie 629,40 zł miesięcznie. Wymaga nakładów finansowych za leczenie. W ocenie Sądu renta stanowi jedyny dochód pozwanego, a sam pozwany korzysta z finansowego wsparcia swojej żony.
Niewątpliwie sytuacja zarobkowa pozwanej jest znacznie korzystniejsza od sytuacji pozwanego. Pozwana jest nadal osobą aktywną zawodową. Zarabia około
3 390 zł netto miesięcznie. Łącznie z pozwanym dysponuje dochodem w kwocie około 4 000 zł na pokrycie kosztów prowadzenia wspólnego gospodarstwa domowego. Sąd nie widzi podstaw do dzielenia powyższej kwoty na trzy osoby. Wprawdzie pozwani deklarują, iż ojciec małoletniej powódki jest osobą bezrobotną, jednakże nie jest osobą niezdolną do pracy. Jest zdrowym mężczyzną, nie wykonuje żadnych obowiązków opiekuńczych na rzecz córki, a zatem własne uzasadnione potrzeby powinien zaspokajać własnymi siłami. W ocenie Sądu kwota 300 zł miesięcznie jest kwotą adekwatną do możliwości majątkowych pozwanej, jej usprawiedliwionych potrzeb i potrzeby wsparcia finansowego swojego męża. Pozostała kwota, około 3 700 zł, pozwoli zaspokoić uzasadnione potrzeby pozwanych.
Mają na uwadze powyższe rozważania, na mocy art. 133 § 1 i 2 kro, oraz 135 § 1 kro w zw. z art. 132 kro orzeczono jak w sentencji.
O kosztach Sąd orzekł na podstawie art.100 k.p.c. w zw. z art. 13 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U.05.167.1398) w zw. z § 6 pkt. 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.
O rygorze natychmiastowej wykonalności Sąd orzekł na podstawie art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c.
SSR Marzena Rzońca