Sygn. akt X K 1001/16

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 stycznia 2017 roku

Sąd Rejonowy Gdańsk – Południe w Gdańsku w X Wydziale Karnym

w składzie:

Przewodniczący: SSR Maria Julita Hartuna

Protokolant: Magdalena Sadowska

po rozpoznaniu w dniu 13.01.2017 r. sprawy:

W. R., c. P. i S. zd. R., ur. (...) w G.

oskarżonej o to że:

w dniu 1 września 2016 roku w miejscowości J. powiat (...) nieumyślnie naruszyła zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym w ten sposób, że kierując samochodem osobowym marki F. (...) nr rej. (...), jadąc drogą wojewódzką numer (...) z kierunku S., w wyniku niezachowania należytej odległości od poprzedzającego pojazdu oraz nienależytego obserwowania drogi, uderzyła w tył poprzedzającego samochodu marki F. (...) nr rej. (...) kierowanego przez K. T., który zatrzymał się na pasie ruchu sygnalizując zamiar wykonania manewru skrętu w lewo, w wyniku uderzenia samochód osobowy marki F. (...) przemieścił się na przeciwny pas ruchu, zderzając się z jadącym z przeciwnego kierunku samochodem marki M. nr rej. (...), kierowanym przez A. B., nieumyślnie spowodowała u A. B. obrażenia ciała w postaci złamania mostka, żebra trzeciego po stronie prawej i żebra drugiego po stronie lewej, powodujące naruszenie czynności narządu ciała i rozstrój zdrowia na czas trwający dłużej niż 7 dni; u pasażerki tego samochodu – B. B., nieumyślnie spowodowała obrażenia ciała w postaci złamania kości łódeczkowatej i trójgraniastej w obrębie prawego nadgarstka oraz złamania pierwszego żebra lewego, co spowodowało naruszenie czynności narządów ciała i rozstrój zdrowia na czas trwający dłużej niż 7 dni; u F. B. nieumyślnie spowodowała obrażenia ciała w postaci rany szarpanej okolic barku i ramienia lewego z wymagającymi leczenia operacyjnego złamaniem szyjki lewej kości ramiennej, krwiaków obu jam opłucnowych oraz stłuczenia krezki jelita cienkiego oraz zespół stresu pourazowego, co spowodowało naruszenie czynności narządu ciała i rozstrój zdrowia na czas trwający dłużej niż 7 dni

tj. o czyn z art. 177 § 1 kk

I.  ustalając, że oskarżona W. R. dopuściła się zarzuconego jej czynu, kwalifikowanego jako występek z art. 177 § 1 kk i uznając, że stopień społecznej szkodliwości czynu oraz stopień winy oskarżonej nie są znaczne, na podstawie art. 66 § 1 i 2 kk oraz art. 67 § 1 kk warunkowo umarza wobec niej postępowanie karne na okres próby wynoszący 1 (jeden) rok;

II.  na podstawie art. 46 § 2 kk zasądza od oskarżonej na rzecz pokrzywdzonych:

-

B. B. nawiązkę w kwocie 1.000 zł (jeden tysiąc złotych),

-

F. B. nawiązkę w kwocie 2.000 zł (dwa tysiące złotych),

-

A. B. nawiązkę w kwocie 1.000 zł (jeden tysiąc złotych);

III.  na podstawie art. 627 kpk w zw. z art. 629 kpk oraz na podstawie art. 1 i art. 7 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (tekst jednolity Dz. U. z 1983 r. nr 49 poz. 223 z późn. zm.) zasądza od oskarżonej na rzecz Skarbu Państwa kwotę 249,80 zł (dwieście czterdzieści dziewięć złotych 80/100) tytułem wydatków oraz 60,00 zł (sześćdziesiąt złotych) tytułem opłaty.

Sygn. akt X K 1001/16

UZASADNIENIE

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 1 września 2016 roku W. R. prowadziła samochód osobowy marki F. (...) nr rej. (...), jadąc drogą wojewódzką numer (...) z kierunku S.. Przed nią w tym samym kierunku jechał samochód marki F. (...) nr rej. (...) kierowany przez K. T.. Pojazd ten w miejscowości J. zatrzymał się na pasie ruchu, sygnalizując zamiar wykonania manewru skrętu w lewo i ustępował pierwszeństwa przejazdu jadącemu z przeciwnego kierunku samochodowi marki M. nr rej. (...), kierowanemu przez A. B.. W. R. nie zachowała należytej odległości od poprzedzającego pojazdu oraz w sposób nienależyty obserwowała drogę, przez co uderzyła w tył poprzedzającego samochodu marki F. (...). W wyniku uderzenia samochód osobowy marki F. (...) przemieścił się na przeciwny pas ruchu, zderzając się z jadącym z przeciwnego kierunku samochodem marki M.. Wszyscy kierujący pojazdami byli trzeźwi.

dowody: protokół badania trzeźwości k. 3 – 5, protokół oględzin pojazdu k. 6 – 7, 8 – 9, 10 – 11, protokół oględzin miejsca wypadku k. 12 – 13, szkic k. 14 – 15, dokumentacja fotograficzna k. 155, zeznania świadków K. T. k. 27v, B. B. k. 42, A. B. k. 51, R. W. k. 160v, wyjaśnienia oskarżonej k. 171

W wyniku zderzenia pojazdów A. B. doznał obrażeń ciała w postaci złamania mostka, żebra trzeciego po stronie prawej i żebra drugiego po stronie lewej, powodujące naruszenie czynności narządu ciała i rozstrój zdrowia na czas trwający dłużej niż 7 dni. Pasażerka tego samochodu – B. B. doznała obrażeń ciała w postaci złamania kości łódeczkowatej i trójgraniastej w obrębie prawego nadgarstka oraz złamania pierwszego żebra lewego, co spowodowało naruszenie czynności narządów ciała i rozstrój zdrowia na czas trwający dłużej niż 7 dni, zaś drugi z pasażerów F. B. doznał rany szarpanej okolic barku i ramienia lewego z wymagającymi leczenia operacyjnego złamaniem szyjki lewej kości ramiennej, krwiaków obu jam opłucnowych oraz stłuczenia krezki jelita cienkiego oraz zespół stresu pourazowego, co spowodowało naruszenie czynności narządu ciała i rozstrój zdrowia na czas trwający dłużej niż 7 dni.

dowody: dokumentacja lekarska k. 43 – 44, 52 – 53, 72 – 145, załączniki do wniosku z dnia 13 grudnia 2016 r. (umieszczone w zał. adresowym), opinia sądowo – lekarska k. 63 - 67

W. R. ma 20 lat, jest studentką III roku Politechniki G., ma średnie wykształcenie, nie ma wyuczonego zawodu. Jest bezdzietną panną, pozostaje nadal na utrzymaniu matki, która wychowywała ją samotnie. Nie osiąga dochodów, poza symbolicznymi dochodami ze sporadycznie podejmowanych zajęć dorywczych w stadninie koni. Nie była dotąd karana sądownie.

dowody: dane z wyjaśnień oskarżonej k. 169 – 170, 193; dane osobopoznawcze k. 174; dane o karalności k. 173

Przesłuchana w charakterze podejrzanej w postępowaniu przygotowawczym W. R. przyznała się do popełnienia zarzucanego jej czynu i złożyła wyjaśnienia. W toku postępowania jurysdykcyjnego podtrzymała dotychczasowe stanowisko. Z uwagi na wymóg zwięzłości uzasadnienia, przewidziany w art. 424 § 1 kpk, odstąpiono od cytowania wyjaśnień oskarżonej, odsyłając w tym zakresie do niżej wskazanych kart akt.

vide: wyjaśnienia oskarżonej k. 171, oświadczenie k. 193 - 194

Sąd zważył, co następuje:

Ustalając, że W. R. dopuściła się popełnienia zarzucanego jej występku z art. 177 § 1 kk, Sąd doszedł do przekonania, że w świetle wszystkich ujawnionych w toku postępowania dowodów, zwłaszcza wyjaśnień oskarżonej, zeznań pokrzywdzonych, opinii sądowo – lekarskiej i dokumentacji oględzin sporządzonej na miejscu wypadku drogowego, sprawstwo oskarżonej we wskazanym zakresie nie budziło wątpliwości.

W ocenie Sądu, w świetle zgromadzonego materiału dowodowego nie ulega kwestii, iż oskarżona wyczerpała znamiona występku z art. 177 § 1 kk, którego dopuszcza się ten, kto naruszając chociażby nieumyślnie, zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, powoduje nieumyślnie wypadek, w którym inna osoba odniosła obrażenia ciała określone w art. 157 § 1 kk. Zgodnie natomiast z treścią art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. prawo o ruchu drogowym, uczestnik ruchu i inna osoba znajdująca się na drodze są obowiązani zachować ostrożność albo gdy ustawa tego wymaga - szczególną ostrożność, unikać wszelkiego działania, które mogłoby spowodować zagrożenie bezpieczeństwa lub porządku ruchu drogowego, ruch ten utrudnić albo w związku z ruchem zakłócić spokój lub porządek publiczny oraz narazić kogokolwiek na szkodę.

W opisanym stanie faktycznym należało przyjąć, że oskarżona niewątpliwie naruszyła zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym, jednak naruszenie to miało charakter nieumyślny. W. R. naruszyła zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym w ten sposób, że kierując samochodem osobowym marki F. (...) jadąc drogą wojewódzką nr (...) z kierunku S. nie zachowała należytej ostrożności przy obserwacji drogi i odstępu od poprzedzającego go pojazdu, przez co najechała na tył poprzedzającego pojazdu marki F. (...), który zatrzymał się w celu ustąpienia pierwszeństwa pojazdowi nadjeżdżającemu z przeciwnego kierunku ruchu przed wykonaniem manewru skrętu w lewo. Pojazd ten następnie uderzył w samochód marki M. jadący z naprzeciwka, powodując u kierowcy tego pojazdu A. B., a także u pasażerów: F. B. i B. B. obrażenia ciała. Jazda zbyt blisko poprzedzającego W. R. pojazdu ograniczyła kierującej zarówno pole widzenia, jak i możliwość reakcji na nagle pojawiające się na drodze zagrożenie. W. R. nie chciała doprowadzić do takich konsekwencji, lecz mimo tego je spowodowała, nie zachowując wymaganej okolicznościami ostrożności, zatem zachowanie oskarżonej na drodze należało uznać za niedbałe.

Z kolei z dokumentacji medycznej oraz treści opinii sądowo-lekarskiej wynika, że A. B., B. B. i F. B. doznali obrażeń ciała stanowiących naruszenie czynności narządu ciała i rozstrój zdrowia na czas trwający dłużej niż 7 dni, a zatem obrażeń ciała określonych w art. 157 § 1 kk.

Analizując istnienie związku przyczynowego pomiędzy stwierdzonym naruszeniem przez oskarżoną zasad bezpieczeństwa w ruchu lądowym, a zaistniałym wypadkiem, którego następstwem były odniesione przez A. B., F. B. i B. B. obrażenia, Sąd miał na uwadze, iż związek ten nie może być rozumiany tylko jako czasowe lub miejscowe następstwo wydarzeń, ale jako powiązanie wypadku drogowego z poprzedzającym go naruszeniem przez oskarżoną przepisów o ruchu drogowym. Określony w ustawie skutek winien być normalnym, typowym następstwem zachowania się sprawcy. Mając powyższe na względzie, Sąd uznał, iż gdyby oskarżona W. R., w sposób dostateczny, z zachowaniem należytej ostrożności obserwowała drogę i kontrolowała odstęp od poprzedzającego go pojazdu, nie najechałaby na tył pojazdu marki F. (...), ten nie zderzyłby się z pojazdem marki M., a tym samym do przedmiotowego zdarzenia w ogóle by nie doszło. Sąd uznał zatem, że pomiędzy naruszeniem przez oskarżoną zasad bezpieczeństwa w ruchu lądowym, a wypadkiem będącym przedmiotem niniejszego postępowania, niewątpliwie zachodzi związek przyczynowy. Konsekwencją tego było ustalenie w punkcie pierwszym wyroku, że oskarżona dopuściła się opisanego tamże działania, które stanowi występek z art. 177 § 1 kk.

Mając na uwadze okoliczności dotyczące popełnienia czynu zarzucanego W. R., jak również jej właściwości, warunki osobiste i dotychczasowy sposób życia, Sąd rozważył, czy w niniejszej sprawie uzasadnione jest zastosowanie wobec oskarżonej dobrodziejstwa instytucji warunkowego umorzenia postępowania karnego. Sąd zważył, iż co prawda, oskarżyciel publiczny wniósł o wydanie wyroku skazującego i orzeczenie uzgodnionej z oskarżoną kary bez przeprowadzenia rozprawy, jednak w ocenie Sądu, w ustalonych okolicznościach zaistniały podstaw do warunkowego umorzenia postępowania względem W. R..

Na wstępie należy stwierdzić, iż warunki formalne warunkowego umorzenia postępowania zostały spełnione. Przestępstwo zarzucone oskarżonej jest zagrożone karą pozbawienia wolności nie przekraczającą 5 lat. Ponadto oskarżona nie była dotychczas karana za przestępstwo umyślne.

Zgodnie z treścią przepisu art. 66 § 1 kk, Sąd może warunkowo umorzyć postępowanie karne, jeżeli wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne, okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości, a postawa sprawcy niekaranego za przestępstwo umyślne, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa.

W ocenie Sądu, zarówno stopień społecznej szkodliwości czynu, którego dopuściła się W. R., jak i stopień jej zawinienia, nie są znaczne, a jak zostało to wyżej wskazane – okoliczności jego popełnienia, w świetle zgromadzonego materiału dowodowego, w tym również wyjaśnień oskarżonej przyznającej się do winy, nie budzą wątpliwości.

Ustalając stopień społecznej szkodliwości przypisanego oskarżonej czynu, Sąd, w kontekście dyrektywy sformułowanej w treści art. 115 § 2 kk, uwzględnił między innymi sposób i okoliczności popełnienia czynu oraz rodzaj naruszonych reguł ostrożności. Przede wszystkim, należy podkreślić, że spowodowanie przez W. R. wypadku drogowego nastąpiło wskutek nieumyślnego naruszenia zasad bezpieczeństwa w ruchu lądowym, a nie działania umyślnego. Oskarżona jechała z dozwoloną na danym obszarze drogi prędkością, przy dobrych warunkach drogowych, była trzeźwa i wystarczająco sprawna, by prowadzić pojazd, a naruszenie przez nią zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym związane było z wyłącznie niedostateczną obserwacją drogi i niezachowaniem wystarczającego odstępu od poprzedzającego ją pojazdu. Oskarżona w toku postępowania nie kwestionowała swojej winy, przyznała się do spowodowania wypadku oraz opisała okoliczności zdarzenia, co przyczyniło się do rekonstrukcji stanu faktycznego w sprawie; nie uchylała się zatem od odpowiedzialności za zaistniałe zdarzenie, mimo że konsekwencje, jakie jej grożą, są surowe. Postawę oskarżonej po zaistnieniu przestępstwa należy zatem ocenić pozytywnie.

Sąd miał ponadto na uwadze rodzaj naruszonych przez oskarżoną reguł ostrożności i to tak w aspekcie obiektywnym, gdyż reguły bezpieczeństwa w ruchu drogowym dotyczą wszystkich jego uczestników i wynikają wprost z cytowanej powyżej ustawy prawo o ruchu drogowym, jak i subiektywnym – w tym zakresie oskarżona naruszyła zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym nieumyślnie, a zaistniały wypadek był efektem chwilowej nieuwagi i braku doświadczenia oskarżonej jako kierowcy. Nic zaś nie wskazuje, aby była to stała tendencja w taktyce jazdy W. R..

Wychodząc poza ocenę stopnia społecznej szkodliwości czynu W. R., zwrócić należy uwagę na jej dotychczasowy sposób życia. Oskarżona prowadzi ustabilizowany tryb życia – jest osobą bardzo młodą, studiuje na trzecim roku Politechniki G., dorywczo zarobkuje oddając się swojej pasji – jeździe konnej, prowadzi stateczny tryb życia i nie była nigdy wcześniej karana sądownie. Powyższe uzasadnia przypuszczenie, że pomimo warunkowego umorzenia postępowania oskarżona będzie przestrzegała porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa, będzie też mogła kontynuować naukę i w czasie wolnym od obowiązków studenckich pracować, wspierając finansowo matkę, która samotnie ją dotąd wychowywała.

Na podstawie art. 67 § 1 kk Sąd określił przy tym długość okresu próby na jeden rok, uznając, iż taki właśnie czas będzie wystarczający do zweryfikowania prognozy co do sposobu postępowania W. R., stanowiącej istotną przesłankę wydania przedmiotowego rozstrzygnięcia.

Biorąc pod uwagę konieczność zadośćuczynienia doznanej przez pokrzywdzonych krzywdzie, Sąd w punkcie trzecim uzasadnianego wyroku, zasądził od oskarżonej W. R. na rzecz pokrzywdzonych B. B. i A. B. nawiązki w kwocie 1.000 złotych, zaś na rzecz małoletniego F. B. w kwocie 2.000 zł. Wymierzone nawiązki mają częściowo zadośćuczynić pokrzywdzonym za odniesione przez nich krzywdy (bardziej w wymiarze symbolicznym, niż realnym, jako że w głównej mierze posłuży temu świadczenie, jakie pokrzywdzeni uzyskają z polisy OC sprawcy), ale przede wszystkim ma uświadomić oskarżonej, że to ona ponosi odpowiedzialność za spowodowanie wypadku drogowego, że przez swoją karygodną nieostrożność wyrządziła znaczną krzywdę konkretnym osobom. Głównym celem tej sankcji jest zatem cel wychowawczy, dlatego też zasądzona kwota jest niewygórowana i dostosowana do możliwości majątkowych oskarżonej, która jest osobą niepracującą, nie osiągającą regularnych dochodów. W ocenie Sądu, W. R. ma możliwość zarobienia zasądzonej kwoty podczas wakacji lub przerwy semestralnej, pod warunkiem, że zamiast podejmować się przyjemnej, acz nisko płatnej pracy przy koniach, zatrudni się przy lepiej wynagradzanej pracy sezonowej, w kraju czy nawet za granicą. Jednocześnie, analizując dalej idące wnioski pokrzywdzonych, żądających zasądzenia na ich rzecz znacznie wyższych sum, Sąd po pierwsze zważył, iż wyegzekwowanie od oskarżonej kwot rzędu kilkudziesięciu tysięcy złotych jest nierealne, gdyż jej możliwości zarobkowe absolutnie nie pozwalają na uzyskanie takiego dochodu. Trudno uznać za słuszne obciążenie oskarżonej ciężarem nie do udźwignięcia, nakazanie jej porzucenia studiów w tak zaawansowanym stadium i oczekiwanie, że nie mając żadnych kwalifikacji zawodowych będzie ona zarobić tak znaczną sumę i w stanie podołać obowiązkowi pełnego zadośćuczynienia pokrzywdzonym. Nie można tracić z pola widzenia faktu, iż przy orzekaniu nawiązki trzeba też mieć na względzie skutki, jakie jej zasądzenie odniesie wobec sprawcy czynu; skutki te nie mogą być nieproporcjonalnie dotkliwe w stosunku do jego zawinienia. Po drugie, z punktu widzenia pokrzywdzonych dalece bardziej praktycznym i dogodnym będzie uzyskanie odszkodowania i zadośćuczynienia od zakładu ubezpieczeń, w którym auto W. R. było ubezpieczone w zakresie OC, i przerzucenie dochodzenia ewentualnego regresu na ubezpieczyciela. Wyrok warunkowo umarzający postępowanie, przesądzający o odpowiedzialności W. R. za spowodowanie wypadku powinien być wystarczającą podstawą do uzyskania należnych pokrzywdzonym kwot od ubezpieczyciela. Pokrzywdzeni dzięki temu nie będą musieli prowadzić samodzielnie egzekucji komorniczej, a co najistotniejsze, nie będą oczekiwali na należne im pieniądze do czasu, gdy oskarżona je zarobi. Zasądzenie nawiązek w kwotach żądanych przez pokrzywdzonych zablokowałoby im w tym zakresie możliwość dochodzenia roszczeń od zakładu ubezpieczeń, co nie wydaje się dla nich korzystne.

Nadto Sąd na podstawie art. 627 kpk w zw. z art. 629 kpk oraz na podstawie art. 1 i art. 7 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (tekst jednolity Dz. U. z 1983 r. nr 49 poz. 223 z późn. zm.) zasądził od oskarżonej na rzecz Skarbu Państwa kwotę 249,80 zł tytułem wydatków oraz 60,00 zł tytułem opłaty. Sąd uznał bowiem, iż nie ma podstaw do zwolnienia W. R., która jest zdolna do pracy, od poniesienia kosztów postępowania spowodowanych jej niewłaściwym postępowaniem.