UZASADNIENIE

Powód T. L. w dniu 8 lipca 2016 roku wniósł do tutejszego Sądu pozew przeciwko mał. K. P. reprezentowanego przez matkę A. P. o uchylenie alimentów orzeczonych wyrokiem Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 25 lipca 2014 roku w sprawie VI RC 1166/13 ewentualnie o obniżenie tych alimentów z kwoty 350 zł miesięcznie do kwoty 100 zł miesięcznie.

W uzasadnieniu swojego stanowiska podał, że jego stan zdrowia znacznie uległ pogorszeniu, w dniu 17 listopada 2015 r. powód miał krwotok podpajęczynówkowy i przeszedł operację ratującą życie. Po krwotoku doznał czterokończynowego niedowładu z zespołem móżdżkowym i zaburzeniami gałek ocznych i mowy. Lekarz orzecznik stwierdził całkowitą niezdolność do pracy oraz niezdolność do samodzielnej egzystencji (k.2).

Postanowieniem z dnia 9 września 2016 r. sąd zwolnił powoda z kosztów sądowych w całości i przydzielił mu pełnomocnika z urzędu (k.24).

Matka małoletniego pozwanego wniosła o oddalenie powództwa .

Po przeprowadzeniu postępowania strony podtrzymały swoje stanowiska.

Sąd ustalił, co następuje:

Małoletni K. P. urodzony (...) w B. jest synem T. L. i A. P..

Powód ma jeszcze dwójkę dzieci z małżeństwa, które zawarł 15 lipca 2000 r.

Powód wyrokiem Sądu Rejonowego w Szubinie z dnia 16 lipca 2013 r. został obciążony alimentami na rzecz mał. K. P. w kwocie 400 zł. Następnie kwota alimentów została obniżona wyrokiem sądu z dnia 25 lipca 2014 r. (sygn. akt VI RC 1166/13).

W momencie ostatniego rozstrzygnięcia w przedmiocie alimentów, obniżonych do kwoty 350 zł, powód mieszkał z żoną i dwiema córkami. Jego żona zarabiała ok. 1450 zł a powód zajmował się pracami dorywczymi z czego otrzymywał dochód ok. 600 zł – 700 zł miesięcznie. Matka małoletniego pozwanego z kolei pracowała w „(...) N. K.” gdzie otrzymywała dochód w granicach od 1300 zł do 1900 zł netto ( średnio z roku ok. 1500 zł).

dowód : akta sprawy VI RC 1166/13 (zaświadczenie z PUP powoda k. 26, zaświadczenie o zarobkach żony powoda k. 38, k. 67, 68, kserokopie aktów urodzenia córek powoda k. 58, odpis aktu małżeństwa powoda k. 59, wykaz zadłużenia alimentacyjnego k.60, 63, wyrok obniżający alimenty k.74, k.76-79, zaświadczenie o zarobkach matki małoletniego pozwanego k. 94), wyrok II instancji k. 97,

Obecnie powód T. L. jest w stanie po krwotoku podpajęczynówkowym i przeszedł operację ratującą życie – w listopadzie 2015 r.. Po krwotoku doznał czterokończynowego niedowładu z zespołem móżdżkowym i zaburzeniami gałek ocznych i mowy. Lekarz orzecznik stwierdził całkowitą niezdolność do pracy oraz niezdolność do samodzielnej egzystencji. Ma orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu znacznym. decyzją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych odmówiono mu przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy z uwagi na brak udokumentowania wymaganych okresów 5 lat składkowych i nieskładkowych w ostatnich 10 latach. Powód pracował na czarno. Powód ma jedynie zasiłek pielęgnacyjny w wysokości 153 zł.

Powód mieszka z żoną E. L. i dwoma córkami ( 13 i 11 lat). Żona pracuje z dochodem ok. 1700 zł miesięcznie. Otrzymują świadczenie 500 plus na obie córki. Zatem rodzina dysponuje łącznie kwotą 2853 zł ( 1700 zł, 153 zł i 1000 zł). Na jednego członka rodziny przypada ok. 713 zł miesięcznie.

Rodzina zamieszkuje w domu jednorodzinnym własności rodziców powoda, wraz z nimi. Prowadzą jednak oddzielne gospodarstwa domowe. Na koszty mieszkaniowe powoda i rodziny składają się: woda i ścieki ok. 200 zł, co 3 miesiące, prac ok. 140 zł-150 zł co drugi miesiąc, śmieci 35 zł, gaz 45 zł miesięcznie, 5 ton węgla na sezon grzewczy, tona to kwota 700 zł -800 zł.

Powód na leki potrzebuje kwotę ok. 60 zł, na rok ok. 300 zł na wizyty lekarskie. Powód i żona opłacają sobie dodatkowe ubezpieczenia – to kwota ok. 86 zł miesięcznie.

Rodzina nie ma kredytów. Pomagają im rodzice powoda, zwłaszcza ich córką.

dowód : przesłuchanie powoda T. L. k.54, zeznania świadka E. L. k.53v-54, orzeczenie o stopniu niepełnosprawności k.5; karta informacyjna z leczenia szpitalnego k.6-12, decyzja ZUS k.14, orzeczenie lekarza orzecznika o całkowitej niezdolności do pracy k. 15, decyzja (...) k. 41-42, decyzja o zasiłku pielęgnacyjnym k.43, potwierdzenie wynagrodzenia żony powoda k. 44,

Obecnie matka małoletniego pozwanego pracuje z dochodem ok. 1370 zł netto. W roku 2015 osiągnęła dochód w wysokości 22.303,30 zł po potrąceniu składek na ubezpieczenie społeczne w kwocie dochodu 2383,54 zł- dało dochód miesięczny w wysokości ok.1606 zł.

Z początkiem roku 2016 aż do 21 października 2016 t. otrzymywała wyższe wynagrodzenie ok.1800 zł -1900 zł netto. Straciła wówczas prawo do świadczenia 500 plus oraz nie wypłacano alimentów z F. A.. Aktualnie przy niższym dochodzie, matka pozwanego będzie starała się o te oba świadczenia.

Matka małoletniego pozwanego zmieniła pracę z uwagi na problemy z kręgosłupem. Nie dawała już rady na dotychczasowym stanowisku. Lekarz również zalecał jej zmianę pracy.

Matka małoletniego pozwanego mieszka z nim w wynajmowanym mieszkaniu za kwotę 1000 zł miesięcznie. Otrzymuje jednak dodatek mieszkaniowy w kwocie 586 zł miesięcznie. Za prąd płaci 70 zł miesięcznie, za śmieci 26 zł, woda to ok. 70 zł-90 zł. Rata za telewizor 42 zł.

Małoletni K. P. ma ukończone 17 lat. Uczy się w Z. S.. Odbywa również praktyki zawodowe z tytułu czego otrzymuje kwotę ok. 135 zł miesięcznie.

K. P. jest pod opieką lekarza okulisty. Ma zezna i krótkowzroczność.

Sąd w oparciu o zeznania matki małoletniego, jak również kierując się wiekiem dziecka, jego etapem rozwoju i powszechną znajomością cen i usług, ustalił, iż koszty utrzymania małoletniego K. oscylują wokół kwoty 900 zł. Na kwotę tę składają się: wyżywienie 450 zł-500zł, środki kosmetyczne ok.75 zł, leki i profilaktyka plus okulary ok. 50 zł, na odzież ok. 90-100 zł, wydatki szkolne, pomoce edukacyjne ok.50 zł, kata miejska 44 zł część kosztów mieszkaniowych przypadających na małoletniego nie mniej niż 200 zł.

dowód : przesłuchanie matki małoletniego pozwanego A. P. k. 54-54v , zaświadczenie o wynagrodzenie z tytułu pracy w celu przygotowania zawodowego k.45, zaświadczenie z U. S. matki małoletniego pozwanego za rok 2015 k. 47, decyzja o dodatku mieszkaniowym k.48, zaświadczenie ze szkoły k.49, zaświadczenie o zatrudnieniu i zarobkach matki mał. pozwanego k. 50, k.52,

Sąd poddał analizie zgromadzony materiał dowodowy, w tym zeznania przesłuchanych na rozprawie stron: powoda T. L. i matkę małoletniego pozwanego A. P. oraz świadka – żonę powoda E. L. na okoliczność zmiany stosunków w rozumieniu art. 138 kro.

Kierując się swobodną, jednakże nie dowolną oceną tych dowodu, Sąd doszedł do przekonania, iż należy przyznać walor wiarygodności zeznaniom zarówno matki małoletniego pozwanego, jak i powoda, co do istoty sprawy tj. w zakresie podawanych faktów związanych z dochodami i wydatkami. Ich zeznania są spójne, logiczne i pokrywają się z okolicznościami wskazywanymi w ostatniej sprawie w przedmiocie alimentów. Podkreślenia wymaga, iż wypowiedzi powoda sprawiały mu dużą trudność, lecz był w stanie wskazać na istotne dla rozstrzygnięcia okoliczności w sprawie. W swoich wypowiedziach był szczery. Podobną szczerością wykazała się matka małoletniego pozwanego. Niczego nie ubarwiała i nie ukrywała, z tego co jest jej wiadome.

Za bardzo przydatny Sąd uznał także pozostały materiał dowodowy w postaci dołączonych do akt dokumentów, które pozwoliły na ustalenie dochodów, jak i wydatków stron. Wartość dowodowa dokumentów zaliczonych w poczet dowodów zdaniem Sądu nie budzi żadnych wątpliwości szczególnie ze względu na ich urzędowe pochodzenie. Również żadna ze stron nie podważała ich wiarygodności.

Sąd zważył, co następuje:

Po analizie przeprowadzonych w sprawie dowodów, Sąd doszedł do przekonania, iż strony stoją na odmiennym stanowisku, co do możliwości dalszego alimentowania mał. K. jak i co do wysokości tego obowiązku. Strona powodowa konsekwentnie domagała się uchylenia alimentów bądź ich znacznego obniżenia do kwoty 100 zł, powołując się na brak możliwości uzyskania jakichkolwiek dochodów przez powoda z uwagi na jego stan zdrowia. Matka pozwanego wnosiła o oddalenie powództwa, podkreślając, iż powód unikając od początku alimentacji pracował na czarno i dlatego nie wypracował renty, zatem jest jego zawinienie.

Podstawę prawną żądania pozwu stanowi przepis art. 138 kro, według którego w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.

Przez zmianę stosunków rozumie się istotne zmniejszenie lub ustanie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji albo istotne zwiększenie się usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, wskutek czego ustalony zakres obowiązku alimentacyjnego wymaga skorygowania przez stosowne zmniejszenie albo zwiększenie wysokości świadczeń alimentacyjnych.

Okoliczność, iż osoba zobowiązana do alimentowania małoletniego, znajduje się w trudnej sytuacji, nie zwalnia jej z obowiązku alimentacyjnego, gdyż rodzic powinien podzielić się z dzieckiem, które nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie, nawet najmniejszym dochodem.

Sąd dokonał analizy stosunków w rozumieniu art. 138 k.r.o. jakie powstały od czasu uprawomocnienia się wyroku obniżającego alimenty -w dniu 4 lutego 2015 roku ( VI RC 1166/13) i doszedł do przekonania, iż sytuacja zmieniła się w stosunku do zobowiązanego do alimentacji powoda, który w dniu 15 listopada 2015 r. doznał krwotoku podpajęczynówkowego i w efekcie otrzymał orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy jak również orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu znacznym. Wymaga pomocy osób trzecich. Z drugiej strony pozwany jest już siedemnastolatkiem i podjął się zatrudnienia w celu nauki zawodu otrzymując kwotę ok. 135 zł miesięcznie. Zamierza w wakacje podejmować się prac sezonowych i w ten sposób odciąży swoich rodziców od kosztów własnego utrzymania.

Z całą pewnością sytuacja taka wymagała korekty w stosunku zobowiązaniowym alimentacyjnym, ale nie do poziomu zerowego. Zdaniem sądu powód winien alimentować syna nadal na poziomie przynajmniej kwoty 250 zł miesięcznie. Pozwany nie jest jeszcze osobą samodzielną. Nadal się kształci w systemie dziennym. Uczy się zawodu. Nie ma nawet 18 lat. Nie ulega wątpliwości, iż to rodzice nadal powinni

W swojej decyzji sąd kierował się wskazaniami doświadczania życiowego jak również art. 5 kc. Jest faktem, iż żona powoda nie jest zobowiązana alimentacyjnie względem pozwanego, jednakże nie bez znaczenie jest fakt, iż wychodząc za mąż za powoda, zdawała sobie sprawę, iż ciąży na nim obowiązek alimentacyjny wobec mał. K.. Gdy wstępowali w związek małżeński, małoletni K. nie ukończył nawet 1 roku. Żona powoda godziła się na taką sytuację, wiedziała, że budżet rodziny będzie pomniejszany o alimenty na K.. Podkreślenia wymaga, iż przez całe lata powód nie podejmował pracy na legalne umowy by m.in. uniknąć alimentacji i egzekucji komorniczej. Działając w ten sposób dostarczał środków utrzymania jedynie nowo utworzonej rodzinie, unikając alimentacji syna. Zachowanie takie także spowodowało, iż odmówiono mu teraz przyznania renty.

Powołując się na tą argumentację, sąd porównał środki w budżecie obu rodzin przypadające na jednego członka rodziny.

Na dzień dzisiejszy rodzina powoda otrzymuje dochód w kwocie łącznej 2853 zł miesięcznie, na którą to kwotę składa się wynagrodzenie żony powoda 1700 zł, zasiłek pielęgnacyjny powoda 153 zł oraz 1000 zł świadczeń 500 plus. Na jednego członka rodziny zatem przypada kwota 713,25 zł.

Matka małoletniego pozwanego z kolei otrzymuje dochód ok. 1350 zł, czyli 680 zł na jedną osobę.

Ponadto należy wskazać, iż koszty mieszkaniowe strony powodowej są duże lepsze i niższy niż koszty mieszkaniowe strony pozwanej. Pozwany bowiem z matką muszą wynajmować mieszkanie co już daje kwotę ok.1000 zł plus media.

Kierując się arytmetyką jak i wskazaniami zasad współżycia społecznego, zdaniem sądu, małoletni winien otrzymywać z budżetu rodzinnego pozwanego kwotę 250 zł by wspomóc go jeszcze w kosztach utrzymania do czasu usamodzielnienia się. Jak podkreślono wyżej, żona powoda wiążąc się z powodem, który miał dziecko niespełna roczne, musiała zdawać sobie sprawę, iż jej budżet rodzinny będzie pomniejszany o alimenty na syna powoda.

Reasumując, sąd w oparciu o treść art. 138 kro obniżył wysokość alimentów na rzecz K. P. do kwoty 250 zł miesięcznie od 1 grudnia 2016 r.

Z uwagi na trudną sytuację powoda Sąd zwolnił go z ponoszenia kosztów sądowych obciążając nimi Skarb Państwa. Strona pozwana była zwolniona z kosztów sądowych z urzędu, z kolei sąd nie uznał za słuszne obciążanie małoletniego pozwanego kosztami zastępstwa procesowego z którego korzystał z urzędu powód i kosztami tymi obciążył Skarb Państwa. Ze Skarbu Państwa, sąd zatem zasądził na rzecz Kancelarii Adwokackiej adw. Ł. K. kwotę 1476 zł w tym 23 % podatek VAT tytułem wynagrodzenia za udzieloną powodowi pomoc prawną z urzędu.

W tym zakresie sąd kierował się rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu.

SSR Anita Morwińska-Sobiecka

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE