UZASADNIENIE

(...) Sp. z o.o. w G. wniósł w dniu 23 marca 2015 r. pozew przeciwko S. L., P. L. i A. L., domagając się zasądzenia solidarnie od pozwanych na swoją rzecz kwoty 34.590,90 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.

W odpowiedzi na pozew pozwani S. L. i A. L. wnieśli o oddalenie w stosunku do nich powództwa w części należności głównej 5.000 zł, a w stosunku do P. L. w całości.

Pozwany P. L. wniósł o oddalenie w stosunku do niego powództwa.

Wyrokiem z dnia 21 marca 2016 r. Sąd Rejonowy Gdańsk-Północ w Gdańsku zasądził solidarnie od pozwanych S. L., P. L. i A. L. na rzecz powoda kwotę 34.184,78 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 23 marca 2015 r. do dnia zapłaty (pkt I), umorzył postępowanie w zakresie cofniętego powództwa (pkt II), zasądził solidarnie od pozwanych na rzecz powoda kwotę 2.850 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt III) oraz nakazał pobrać solidarnie od pozwanych na rzecz Skarbu Państwa-Sądu Rejonowego Gdańsk-Północ w Gdańsku kwotę 1.297 zł tytułem nieuiszczonych kosztów postępowania (pkt IV).

Sąd Rejonowy ustalił, że w dniu 13 lipca 2012 r. (...) Sp. z o.o. w G. (dystrybutor) oraz S. L. i P. L., prowadzący działalność gospodarczą jako wspólnicy spółki cywilnej (...) (wykonawca), zawarli umowę „o współpracy dystrybutora z wykonawcą budowlanym”.

Umowa określała zasady i warunki współpracy przy sprzedaż, promocji i stosowaniu materiałów budowlanych dystrybuowanych przez dystrybutora, a stosowanych przez wykonawcę (§ 1). Według § 4 ust. 1 materiały sprzedawane będą wykonawcy po aktualnie obowiązujących cenach detalicznych, pomniejszonych o ewentualne rabaty. Zgodnie z § 5, dystrybutor może udzielić wykonawcy krótkoterminowego kredytu kupieckiego. Warunki na jakich udzielony będzie kredyt muszą być określone na fakturze za materiały. Wysokość kredytu ograniczona jest limitem 50.000 zł. Stosownie do § 6, zabezpieczeniem kredytów udzielanych wykonawcy przez dystrybutora jest wystawiony weksel własny wykonawcy in blanco, który to weksel dystrybutor ma prawo wypełnić na sumę odpowiadającą kwocie zobowiązań wykonawcy wobec niego obecnie i w przyszłości, powiększoną o należne odsetki oraz inne koszty, ale nie większą niż 100.000 zł. Weksle i deklaracja wekslowa stanowią załącznik do umowy i znajdują się w posiadaniu dystrybutora. Umowa jest zawarta na czas nieokreślony (§ 9). Wszelkie zmiany umowy wymagają formy pisemnej pod rygorem nieważności.

Powód sprzedał (...) s.c. materiały budowlane m.in. objęte fakturami VAT:

- nr (...) z dnia 6 listopada 2013 r. za cenę 11.284,45 zł,

- nr (...) z dnia 20 listopada 2013 r. za cenę 23.306,45 zł.

(...) zostały wydane kupującemu. (...) s.c. zapłacił (...) Sp. z o.o. 5.000 zł.

Na zabezpieczenie roszczeń (...) Sp. z o.o. z tytułu kredytów udzielanych wykonawcy przez dystrybutora na podstawie umowy z dnia 13 lipca 2012 r. w kwocie odpowiadającej kwocie zobowiązań wykonawcy wobec dystrybutora obecnie i w przyszłości, powiększonej o należne odsetki oraz inne koszty (nie większą niż 100.000 zł) S. L. i P. L., jako wspólnicy spółki cywilnej (...), wystawili weksel in blanco. Poręczenia na wekslu nadto udzielili S. L. i P. L. z adnotacją „poręczam osobiście”.

(...) Sp. z o.o. wypełnił weksel in blanco na kwotę 34.184,78 zł. Jako termin płatności wskazano 12 marca 2015 r. Pozwanym wysłano zawiadomienie o wypełnieniu weksla i wezwanie do jego wykupu.

Na dzień 13 lipca 2012r. wspólnikami spółki cywilnej (...) byli S. L. i P. L.. (...) spółki cywilnej zawarli w dniu 30 sierpnia 2010 r.

W dniu 31 sierpnia 2013r. P. L. wystąpił ze spółki, a tego samego dnia do spółki przystąpił A. L..

Dokonując ustaleń faktycznych w sprawie, Sąd Rejonowy oparł się na dokumentach, których prawdziwość nie budziła wątpliwości, ani nie była przez strony kwestionowana. Sąd uznał także za wiarygodne zeznania członka zarządu powoda M. S., które korespondowały z dowodami w postaci dokumentów. Sąd uznał za częściowo wiarygodne zeznania pozwanego P. L., tj. w zakresie, w którym wskazał, iż podpisał weksel jako wystawca, jako poręczyciel, a także iż podpisał deklarację wekslową oraz dokument zatytułowany „poręczenie wekslowe”. Sąd Rejonowy uznał natomiast zeznania tego pozwanego za niewiarygodne w zakresie, w którym wskazał, iż przekonywano go, że będzie poręczał za zakupione towary dopóki będzie wspólnikiem spółki.

Sąd pierwszej instancji wskazał, że bezspornym w sprawie było, iż w dniu 13 lipca 2012 r. powód (dystrybutor) oraz pozwani S. L. i P. L., prowadzący działalność gospodarczą jako wspólnicy spółki cywilnej (...) (wykonawca), zawarli umowę „o współpracy dystrybutora z wykonawcą budowlanym”. W ramach tej umowy powód miał sprzedawać wspólnikom (...) s.c. towary. Bezspornym było nadto, iż wspólnicy (...) s.c. zakupili od powoda i otrzymali towar objęty fakturami VAT nr (...). Na dzień sprzedaży, tj. 6 listopada 2013r. oraz 20 listopada 2013r. wspólnikami (...) s.c. byli tylko S. L.
i A. L.. Umowy sprzedaży zostały zawarte zatem między powodem a pozwanymi S. L. i A. L., jako wspólnikami (...) s.c.

Sąd Rejonowy zważył, że pozwani S. L. i A. L. powinni, jako solidarnie odpowiedzialni wspólnicy spółki cywilnej (art. 864 k.c.), zapłacić kwoty objęte dwoma wymienionymi fakturami VAT, a więc łącznie kwotę należności głównej wynoszącą 34.590,90 zł (11.284,45 zł + 23.306,45 zł). Bezsporne było, iż pozwani zapłacili kwotę 5.000 zł. Powód wyjaśnił, iż w niniejszej sprawie dochodzi zapłaty kwoty 29.560,40 zł tytułem należności głównej, tj. sumy kwoty 6.253,95 zł z faktury nr (...) (a więc pomniejszonej o ponad 5.000 zł) oraz kwoty 23.306,45 zł z faktury nr (...), a także skapitalizowanych odsetek ustawowych w wysokości:

- 978,36 zł od niezapłaconej części faktury nr (...) (od kwoty 6.253,95 zł od dnia 28.11.2013r. do dnia 12.03.2015r.),

- 3.646,02 zł od całej należności z faktury nr (...) (od kwoty 23.306,45 zł od dnia 28.11.2013r. do dnia 12.03.2015r.).

Powyższe wyliczenia powoda Sąd Rejonowy ocenił za w pełni prawidłowe, wskazując, że pozwani S. L. i A. L. powinni solidarnie zapłacić powodowi kwotę 34.184,78 zł (29.560,40 zł + 978,36 zł + 3.646,02 zł), a więc kwotę ostatecznie określoną przez powoda jako dochodzoną w sprawie. Tym samym pozwani S. L. i A. L. są zobowiązani do zapłaty tej kwoty na mocy art. 535 k.c. i art. 481 k.c., a więc na podstawie stosunku podstawowego.

Dalej Sąd Rejonowy zważył, że weksel in blanco wystawiony został przez pozwanych S. L. i P. L., jako weksel gwarancyjny – jako zabezpieczenie wykonania przez nich jako wspólników spółki cywilnej roszczeń (...) Sp. z o.o. z tytułu kredytów udzielanych wykonawcy przez dystrybutora na podstawie umowy z dnia 13 lipca 2012r. w kwocie odpowiadającej kwocie zobowiązań wykonawcy wobec dystrybutora obecnie i w przyszłości, powiększonej o należne odsetki oraz inne koszty (nie większej niż 100.000 zł). Powyższe wynika z podpisanych przez S. L. i A. L. deklaracji wekslowych oraz umowy z dnia 13 lipca 2012 r. (§ 5 i 6). „Kredytami udzielanymi wykonawcy przez dystrybutora” był de facto obowiązek zapłaty ceny za sprzedane towary z odroczonym terminem płatności. Obowiązek obejmował więc zapłatę ceny z dwóch faktur, będących przedmiotem postępowania. Weksel zabezpieczał nie tylko roszczenie główne z tytułu ceny, ale też roszczenie o należne odsetki.

Sąd Rejonowy wskazał, że zgodnie z art. 10 ustawy z dnia 28.04.1936 r. Prawo wekslowe (tj. Dz.U.2016.160), jeżeli weksel, niezupełny w chwili wystawienia, uzupełniony został niezgodnie z zawartym porozumieniem, nie można wobec posiadacza zasłaniać się zarzutem, że nie zastosowano się do tego porozumienia, chyba że posiadacz nabył weksel w złej wierze albo przy nabyciu dopuścił się rażącego niedbalstwa. Skuteczność zobowiązania wekslowego uzależniona jest zatem od wypełnienia weksla zgodnie z porozumieniem (deklaracją wekslową). Ciężar dowodu, że weksel in blanco wypełniono w sposób sprzeczny z porozumieniem (deklaracją wekslową) spoczywa na dłużniku wekslowym, który zarzut taki podnosi w sprawie.

Powód wypełnił weksel in blanco na prawidłową kwotę – zgodnie z porozumieniem. Wystawcą weksla byli S. L. i P. L., jako wspólnicy spółki cywilnej (...). Bezsporne było, iż w dacie sprzedaży towarów z wymienionych dwóch faktur S. L. była nadal wspólnikiem spółki cywilnej. S. L. odpowiada zatem za roszczenie dochodzone w sprawie także jako wystawca weksla, a więc odpowiada jako dłużnik wekslowy (niezależnie od odpowiedzialności na podstawie stosunku podstawowego).

Pozwany P. L. nie odpowiada za roszczenie dochodzone pozwem ze stosunku podstawowego. Sąd Rejonowy zważył, że w chwili zawarcia umów sprzedaży, w związku z którymi wystawiono dwie faktury VAT, pozwany nie był już wspólnikiem (...) s.c. Dla ustalenia kręgu podmiotów odpowiedzialnych z tytułu zobowiązań spółki w sytuacji, gdy źródłem zobowiązania jest umowa, nie ma znaczenia skład osobowy spółki z daty zawarcia tej umowy. Istotne jest natomiast to, czy dany podmiot był wspólnikiem spółki w okresie powstania zobowiązania, ewentualnie, czy przystąpił do spółki już po powstaniu tego zobowiązania. W konsekwencji Sąd Rejonowy przyjął, że pozwany P. L. odpowiada za roszczenie dochodzone pozwem jako dłużnik wekslowy (poręczyciel wekslowy). Bezsporne było, iż P. L. umieścił na wekslu swój podpis przy sformułowaniu „poręczam osobiście”. Zgodnie z art. 31 Prawa wekslowego jest to poręczenie za wystawcę weksla (co zresztą dodatkowo zaznaczono w osobnym dokumencie „poręczenia wekslowego”). Wystawcą weksla byli S. L. i P. L., jako wspólnicy spółki cywilnej (...) (nad ich podpisami jako wystawców umieszczona została pieczęć firmowa). Spółka cywilna nie ma zdolności wekslowej, a więc de facto wystawcami weksla byli S. L. i P. L.. S. L. w niniejszej sprawie odpowiada wekslowo jako wystawca weksla. Pozwany P. L. odpowiada zatem jako poręczyciel wekslowy za zobowiązanie wystawcy, tj. S. L.. Pozwany P. L. odpowiada zatem, zgodnie z art. 32 Prawa wekslowego, tak jak S. L. za zapłatę sumy wekslowej. Odpowiedzialność ta jest solidarna z odpowiedzialnością pozostałych pozwanych.

Zdaniem Sądu Rejonowego, pozwany P. L. niezasadnie podnosi w sprawie zarzut nieważności poręczenia wekslowego z uwagi na to, że jest on wystawcą weksla. Według art. 30 Prawa wekslowego, poręczenie może dać osoba trzecia lub nawet osoba, podpisana na wekslu. Ponadto, jak już wcześniej wskazano, wystawcą weksla była także S. L.. Brak jest podstaw do uznania, aby P. L. nie mógł poręczyć za inną osobę – S. L..

W ocenie Sądu, brak jest podstaw do innej wykładni oświadczenia woli (art. 65 § 1 k.c.) pozwanego P. L. o udzieleniu poręczenia na wekslu niż przedstawiona powyżej. Oświadczenie pozwanego o udzieleniu poręczenia na wekslu jest jasne i jednoznaczne. Pozwany zeznał, iż myślał, że jak będzie występował ze spółki, to nie będzie odpowiedzialny. Nie ma to jednak znaczenia dla oceny oświadczenia woli pozwanego. Nie zmienia to faktu, iż udzielił poręczenia wekslowego za wystawcę, treść jego oświadczenia woli o poręczeniu jest jednoznaczna i zgodna z regułami prawa wekslowego.

Jako niezasadny ocenił Sad Rejonowy zarzut pozwanego P. L. nadużycia prawa podmiotowego (art. 5 k.c.) i powoływane przez pozwanego na jego poparcie okoliczności. W ocenie Sądu, dochodzenie przez powoda swego prawa w niniejszej sprawie nie jest sprzeczne ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa ani z zasadami współżycia społecznego. W szczególności nie mają w tym kontekście znaczenia takie okoliczności, jak wystąpienie pozwanego ze spółki, zadłużanie spółki przez pozwanych S. L. i A. L. oraz dobra kondycja finansowa powoda. Pozwany w chwili składania podpisów na wekslu prowadził działalność gospodarczą, a więc działał jako profesjonalista, do którego należy stosować podwyższone mierniki staranności.

Mając na względzie powyższe, Sąd Rejonowy w pkt I wyroku na mocy art. 10, 30, 31 i 32 Prawa wekslowego, art. 535 k.c., art. 864 k.c., art. 481 k.c. zasądził solidarnie od pozwanych S. L., P. L. i A. L. na rzecz powoda kwotę 34.184,78 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 23 marca 2015r. do dnia zapłaty.

W piśmie procesowym z dnia 9 października 2015r. oraz na rozprawie w dnia 3 listopada 2015r. powód wskazał, iż dochodzi od pozwanych zapłaty solidarnie kwoty 34.184,78 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, natomiast cofa pozew co do kwoty 406,12 zł z odsetkami od tej kwoty ze zrzeczeniem się roszczenia. W konsekwencji, uznając cofnięcie pozwu za skuteczne, a jednocześnie niesprzeczne z prawem, zasadami współżycia społecznego, nie zmierzające do obejścia prawa, w zakresie tym Sąd Rejonowy na podstawie art. 355 § 1 k.p.c. umorzył postępowanie.

Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany P. L., zaskarżając go w zakresie pkt I, III i IV i zarzucił:

1.  naruszenie prawa procesowego w postaci art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 328 § 2 k.p.c., poprzez zaniechanie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego, a w tym zeznań pozwanego P. L. oraz deklaracji wekslowej, zaniechanie wyjaśnienia, jak należy rozumieć porozumienie wekslowe zawarte przez tego pozwanego i co z niego wynika w kontekście wystąpienia pozwanego ze spółki, czy pozwany P. L. odpowiada jako wystawca weksla, a ograniczenie się do stwierdzenia, że pozwany ten odpowiada jako poręczyciel, jak również zaniechanie należytego rozważenia zarzutu naruszenia art. 5 k.c. oraz poczynienia ustaleń w kwestiach, wskazywanych jako podstawa tego zarzutu, a w konsekwencji błędne przyjęcie, że dochodzenie roszczenia przez powoda nie jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego;

2.  obrazę prawa materialnego w postaci:

a.  art. 30 ustęp (zd.) 2 w zw. z art. 103 ustęp (zd.) 3 i art. 104 ustęp (zd.) 1 prawa wekslowego przez bezpodstawne uznanie, że wystawca weksla własnego, jako „osoba podpisana na wekslu”, może udzielić poręczenia wekslowego;

b.  art. 31 ustęp (zd.) 4 w zw. z art. 103 ustęp (zd.) 3 prawa wekslowego - przez bezpodstawne uznanie, że pozwany poręczył weksel za drugiego wystawcę, tj. S. L., mimo że weksel miał dwóch wystawców, a w treści poręczenia nie wskazano, za kogo pozwany miał ręczyć, co prowadzi do wniosku, że pozwany udzielił nieważnego poręczenia za samego siebie;

c.  art. 32 ustęp (zd.) 1 i 2 prawa wekslowego, przez niewysłowione wprost założenie całkowitej abstrakcyjności poręczenia wekslowego, w oderwaniu od umowy łączącej strony, mimo że weksel nie został puszczony w obieg, a sprawa toczyła się z powództwa remitenta;

d.  art. 65 § 1 k.c., poprzez niezastosowanie, bądź niewłaściwe zastosowanie do ustalonego stanu faktycznego;

e.  art. 5 k.c., poprzez niezakwalifikowanie działania powoda jako sprzecznego z zasadami współżycia społecznego w bezspornych okolicznościach sprawy.

Pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie w stosunku do niego powództwa w całości oraz zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania za obie instancje, ewentualnie uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy podziela dokonane przez Sąd Rejonowy ustalenia faktyczne w sprawie, czyniąc je podstawą własnego rozstrzygnięcia i uznając jednocześnie za nietrafny zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. Nie można podzielić stanowiska apelującego by Sąd Rejonowy zaniechał wyjaśnienia rozumienia deklaracji wekslowej podpisanej przez pozwanego.

Wbrew zarzutowi pozwanego, Sąd Rejonowy w sposób jednoznaczny wykluczył odpowiedzialność pozwanego w sprawie jako wspólnika spółki cywilnej (...), a więc wystawcy weksla. W orzecznictwie zgodnie przyjmuje się, że określona w art. 864 k.c. odpowiedzialność wspólników spółki cywilnej nie obejmuje zobowiązań spółki, jeżeli ich źródłem są zdarzenia z okresu, w którym nie byli wspólnikami (wyrok SN z dnia 24 sierpnia 1967 r., II CR 187/67, LEX nr 667, wyrok z dnia 24 września 2008 r., II CNP 49/08, LEX nr 512041). Pozwany występując ze spółki przed nabyciem przez spółkę materiałów budowlanych od powoda nie odpowiada zatem za przedmiotowe zobowiązanie jako były wspólnik tej spółki, a więc z przedmiotowego stosunku podstawowego.

Rozważeniu zatem w sprawie podlegała ewentualna odpowiedzialność pozwanego z tytułu poręczenia wekslowego.

Poręczenie wekslowe, określone w art. 30 – 32 Prawa wekslowego, jako zobowiązanie wekslowe, jest zobowiązaniem abstrakcyjnym i bezwarunkowym. Abstrakcyjność tego zobowiązania oznacza jego oderwanie i niezależność od stosunków prawnych zachodzących między posiadaczem weksla, jego wystawcą i poręczycielem. Poręczenie wekslowe jest ważne i skuteczne, choćby zobowiązanie podstawowe, za które poręczono (np. zobowiązanie wystawcy weksla), było nieważne z jakiegokolwiek powodu, z wyjątkiem wady formalnej (art. 32 ust. 2 Prawa wekslowego). Zobowiązanie poręczyciela wekslowego ma w istocie charakter samodzielny (samoistny), co przejawia się w tym, że odpowiada on według treści weksla (wyrok SN z 24 listopada 2009, V CSK 129/09, LEX nr 688047). Istotne jest jednak, że poręczyciel wekslowy może powoływać się na wypełnienie weksla niezgodnie z zawartym porozumieniem do czasu indosowania weksla przez remitenta (wyrok SN z 17 września 2004, V CK 562/03, LEX nr 143051). W takiej sytuacji nie ma zastosowania art. 17 prawa wekslowego, aktualizujący się dopiero po puszczeniu weksla własnego w obieg w drodze indosu. Deklaracja wekslowa ze swej istoty dotyczy stosunku podstawowego, jako określająca zakres odpowiedzialności wystawcy weksla, a w konsekwencji również poręczyciela wekslowego w sytuacji gdy weksel nie został, tak jak w niniejszej sprawie, indosowany. Treść takiej deklaracji winna zatem być interpretowana każdorazowo w kontekście odpowiedzialności wystawcy weksla, która determinuje jednocześnie zakres odpowiedzialności poręczyciela wekslowego. W konsekwencji - w okolicznościach sprawy, tj. wobec braku indosowania weksla - zarzut apelującego dotyczący konieczności interpretacji deklaracji wekslowej zarówno w płaszczyźnie stosunku podstawowego, jak i odpowiedzialności poręczyciela, a więc naruszenia art. 32 ust. 1 i 2 Prawa wekslowego nie ma racji bytu.

Sąd pierwszej instancji analizował natomiast zakres odpowiedzialności pozwanego w świetle wypełnionej przez niego deklaracji wekslowej. Sąd Rejonowy wskazał, że pozwany oraz S. L., jako wystawcy weksla, zobowiązali się do pokrycia zobowiązań prowadzonej przez nich spółki cywilnej wobec powoda - obecnych oraz przyszłych, powiększonych o odsetki, koszty zastępstwa procesowego, opłaty sądowe i komornicze. Jak trafnie wskazał Sąd pierwszej instancji, interpretacja deklaracji wekslowych nie może zostać dokonana z pominięciem zapisów umowy współpracy stron z dnia 13 lipca 2012 r., w której przewidziano zabezpieczenie kredytów kupieckich udzielanych spółce przez powoda w formie weksla własnego in blanco płatnego bez protestu na kwotę nie większą niż 100.000 zł (§ 6 umowy). Spółka cywilna z uwagi na to, że nie posiada osobowości prawnej, nie stanowi jednostki organizacyjnej posiadającej podmiotowość prawną jak spółki osobowe, a więc nie stanowi samodzielnego podmiotu prawa, natomiast podmiotami prawa pozostają wspólnicy spółki cywilnej. W konsekwencji niewątpliwym jest, że pozwany wraz z S. L. używając w deklaracji wekslowej sformułowania „moich/naszych zobowiązań” mieli na uwadze zobowiązania zaciągnięte w ramach prowadzonej przez nich spółki cywilnej. Przywoływane sformułowanie świadczy właśnie o świadomości pozwanych co do braku posiadania przez ich spółkę podmiotowości prawnej i potwierdza, że ich intencją było pokrycie zobowiązań zaciągniętych w ramach wspólnych przedsięwzięć powziętych w ramach prowadzonej spółki. Powyższe potwierdza również okoliczność, że pozwani S. L. i P. L., prócz podpisów na deklaracjach wekslowych, zamieścili również pieczęcie prowadzonej spółki cywilnej.

Niespornym w sprawie było, że spełnione zostały formalne warunki udzielenia przez pozwanego poręczenia na wekslu (art. 31 Prawa wekslowego). Wobec powyższych wywodów, nie można jednakże przyjąć by pozwany P. L. poręczył wekslowo wyłącznie za własne zobowiązania, jako wspólnika spółki cywilnej. Skoro wystawcą weksla byli wspólnicy spółki cywilnej i miał on zabezpieczać zobowiązania tej spółki, to stosownie do art. 32 Prawa wekslowego zakres odpowiedzialności pozwanego jest identyczny, jak jego wystawców. Zabezpieczenie zobowiązań spółki poręczeniem czyni irrelewantnymi w sprawie zmiany osobowe spółki.

Sąd Okręgowy podobnie, jak Sąd pierwszej instancji, nie podziela stanowiska apelującego, by zachodziła nieważność poręczenia z uwagi na tożsamość wystawców weksla i jego poręczycieli. Art. 30 ust. 2 Prawa wekslowego nie przewiduje takiego ograniczenia. Co więcej, właśnie okoliczności sprawy potwierdzają celowość takiego rozwiązania. Skoro były wspólnik spółki cywilnej nie odpowiada za zobowiązania powstałe po jego wystąpieniu ze spółki, dopiero w kontekście możliwości wystąpienia zmian osobowych spółki realizuje się istota udzielenia poręczenia wekslowego przez wystawców weksla. Jeżeli istota obrony pozwanego P. L. sprowadza się do wskazania, że jego odpowiedzialność ustała z chwilą wystąpienia ze spółki to niezrozumiałym się staje cel złożenia przez niego na wekslu oświadczenia o poręczeniu. Pozwany winien mieć świadomość, że wystarczający byłby jego podpis na wekslu, jako wystawcy weksla.

Jako niezasadny uznał Sąd Okręgowy również zarzut naruszenia art. 5 k.c. Podkreślenia w pierwszej kolejności wymaga, że art. 5 k.c. nie może stanowić samodzielnej podstawy powództwa. Przepis art. 5 k.c. służy wyłącznie ochronie osoby zobowiązanej i nie może być źródłem powstania prawa podmiotowego w stosunku do drugiej osoby, te bowiem wywodzą się ze stanowiących je norm prawa materialnego (wyrok SN z dnia 19 marca 2002 r., sygn. IV CKN 892/00, LEX nr 54380, z dnia 28 kwietnia 2000 r., II CKN 258/00, LEX nr 52556, z dnia 2 grudnia 2009 r., I UK 174/09, LEX nr 585709).

Niezależnie od powyższego należy wskazać, że w orzecznictwie Sądu Najwyższego panuje utrwalony pogląd, że przepis art. 5 k.c. powinien być stosowany rygorystycznie, tylko w takich sytuacjach, w których wykorzystywanie uprawnień wynikających z przepisów prawnych prowadziłoby do skutku nieaprobowanego ze względu na przyjętą w społeczeństwie zasadę współżycia społecznego. Podkreślenia wymaga, iż „działanie zgodne z prawem korzysta z domniemania zgodności z zasadami współżycia społecznego, chyba że wykazane zostaną szczególne, konkretne okoliczności obalające to domniemanie” (wyrok SN z dnia 22 listopada 2000 r., II CKN 1354/00, Lex, nr 51966). Skoro przepis art. 5 k.c. przełamuje zasadę, że wszystkie prawa podmiotowe korzystają z ochrony prawnej, jej odmowa musi być uzasadniona faktem zachodzenia okoliczności rażących i nieakceptowanych (wyrok SN z dnia 24 kwietnia 1997 r., II CKN 118/97, OSP 1998, z. 1, poz. 3). Okoliczności takie natomiast w sprawie nie występują. Uwzględnienie powództwa skutkowałoby pozbawieniem wierzyciela przysługującego mu prawa podmiotowego, co jak wyżej wskazano, nie jest możliwe w oparciu jedynie o wymienioną podstawę prawną. Skoro pozwany podjął się zobowiązania zgodnie z obowiązującym porządkiem prawnym nie można przyjąć by dochodzenie przez wierzyciela przysługujących mu praw przekraczało granice społecznej akceptacji. Zasadnicze znaczenie w tym zakresie ma okoliczność, że pozwany w chwili dokonania poręczenia wekslowego był przedsiębiorcą, to zaś nakazuje zakładać, że działał z właściwym dla podmiotu fachowego rozeznaniem, przy uwzględnieniu podwyższonych mierników staranności. Powyższe wyklucza uwolnienie go od odpowiedzialności z uwagi na powołanie się przez niego na swą nieporadność. Pozwany był na tyle zaradny, że podjął się prowadzenia działalności gospodarczej, w konsekwencji nie można przyjąć by możliwe było uwalnianie się przez niego od odpowiedzialności względem kontrahentów z powołaniem na niezrozumienie charakteru czynności których dokonuje. Niewątpliwie prowadzeniu działalności gospodarczej może towarzyszyć złożony i skomplikowany charakter stosunków prawnych, niemniej należyta staranność wymagana od przedsiębiorcy nakazuje nie tyle posiadanie pełnej wiedzy w tej sferze, co dołożenie wszelkich możliwych starań w kierunku uzyskania właściwej pomocy, umożliwiającej świadome zaciąganie zobowiązań. W tym kontekście sam brak wiedzy pozwanego co do charakteru zobowiązania jakie zaciągnął ma charakter drugorzędny. To właśnie z uwagi na zasadę lojalności, na którą powołuje się pozwany, winien on zaciągnąć zobowiązanie dopiero po upewnieniu się co do zakresu tej odpowiedzialności. Przystąpienie przez powoda do umowy z dnia 13 lipca 2012 r. było bowiem wynikiem m.in. uzgodnień co do zakresu zabezpieczeń jakie uzyskiwał od S. L. i P. L..

Z powyższych względów wyrok Sądu Okręgowego był prawidłowy, a apelacja pozwanego, jako bezzasadna, podlegała w oparciu na podstawie art. 385 k.p.c. oddaleniu.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy, ustalając wysokość wynagrodzenia pełnomocnika powoda w oparciu o § 2 pkt 5 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015 r. poz. 1804).