UZASADNIENIE

W pozwie, który wpłynął do Sądu Okręgowego w Łodzi w dniu 12 września 2013 r. powód M. M. (1) reprezentowany przez przedstawicieli ustawowych M. i M. M. (2) wniósł o zasądzenie od pozwanego Wojewódzkiego Szpitala (...) w Z. tytułem zadośćuczynienia kwoty 300.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty oraz kwoty 2.000 zł tytułem renty na zwiększone potrzeby płatnej do 10 każdego miesiąca wraz z stawowymi odsetkami na wypadek uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat, poczynając od 10 czerwca 2010 roku i na bieżąco, a ponadto kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu strona powodowa wskazała, że w dniu 10 kwietnia 2010 r. M. M. (3) została przyjęta do pozwanej placówki zdrowia będąc w 31 tygodniu ciąży z powodu bólu brzucha. W dniu 15 kwietnia 2010r. została wypisana do domu bez przeprowadzenia badań. W dniu 17 kwietnia 2010r. z powodu krwotoku i bólu brzucha ponownie została przyjęta do pozwanego szpitala. Stwierdzono łożysko oddzielające się, zielone wody płodowe oraz infekcje wewnątrzmaciczną w związku, z czym zapadła decyzja o natychmiastowym zakończeniu ciąży. Dziecko urodziło się z rozpoznaniem wcześniactwa i niedokrwistością. Małoletni powód ma założoną zastawkę z powodu wodogłowia pokrwotocznego. W ocenie strony powodowej wypisanie pacjentki w dniu 15 kwietnia 2010r. bez przeprowadzenia pełnej diagnostyki i wyjaśnienia przyczyn bólu było postępowaniem lekkomyślnym, nie rozpoznano zakażenia wewnątrzmacicznego, w następstwie czego małoletni powód jest opóźniony intelektualnie, ma rozpoznane mózgowe porażenie dziecięce.

(pozew k. 3-5)

Odpis pozwu został doręczony stronie pozwanej w dniu 14 października 2013r.

(zwrotne poświadczenie odbioru, k. 110)

W odpowiedzi na pozew z dnia 28 października 2013 r. strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

Zakwestionowała istnienie związku przyczynowego pomiędzy działaniem Szpitala a powstałą szkodą wskazując, iż przedwczesne oddzielenie łożyska należy do zdarzeń nagłych, trudnych do przewidzenia, wręcz niemożliwych, przy czym w trakcie pobytu M. M. (3) w szpitalu w dniach 10-15 kwietnia 2010r. nie stwierdzono czynników przedwczesnego oddzielenia łożyska. Ponadto na podstawie wykonanych badań laboratoryjnych można stwierdzić, że nie było znamion infekcji wewnątrzmacicznej. Pozwany wskazał, iż postępowanie personelu medycznego w trakcie porodu było zgodne z obowiązującymi procedurami, wywiad położniczy, badania przedmiotowe i laboratoryjne oraz objawy kliniczne nie wskazywały na zagrożenie przedwczesnego oddzielenia się łożyska. Podkreślił także, iż urodzenie żywego dziecka, w sytuacji gdy łożysko jest oddzielone na powierzchni ok.50% jest zdarzeniem mało spotykanym, a dziecko po urodzeniu otrzymało ocenę 7 na 10 punktów w skali Apgar.

Ponadto pozwany podniósł zarzut przedawniania roszczeń powódki, a także wniósł o zawiadomienie (...) Spółka Akcyjna w W. o toczącym się postepowaniu w celu wstąpienia do sprawy w charakterze interwenienta ubocznego po stronie pozwanej.

(odpowiedź na pozew k. 112-114)

Mimo otrzymanego zawiadomienia w trybie art. 84 k.p.c. (...) S.A. w W. nie przystąpił do procesu w charakterze interwenienta po stronie pozwanej.

(zawiadomienie k. 196, potwierdzenie odbioru, k. 197)

Na rozprawie w dniu 11 stycznia 2017r. strona powodowa w przypadku oddalenia powództwa wniosła o nieobciążanie jej kosztami procesu.

(stanowisko strony powodowej, protokół rozprawy z dnia 11.01.2017r., k. 478, adnotacja - 00:20:27)

Pełnomocnik pozwanego wniósł o oddalenie powództwa oraz wskazał, że nie wnosi w przypadku oddalenia powództwa o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego od powoda na jego rzecz.

(stanowisko strony pozwanej, protokół rozprawy z dnia 11.01.2017r., k. 478, adnotacja - 00:23:41)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

M. M. (3) w dniu 17 kwietnia 2010r. o godz. 5.38 została przyjęta na Oddział (...) Wojewódzkiego Szpitala (...) w Z. z powodu krwotoku, na skutek skierowania przez Zakład (...) szpitala.

W chwili przyjęcia była w 31 tygodniu ciąży. To była druga ciąża M. M. (3), poprzednia została rozwiązana przez cesarskie cięcie. W szpitalu rozpoznano u niej miednicowe położenie płodu oraz stwierdzono przedwczesne odklejanie się prawidłowo usadowionego łożyska. M. M. (3) została natychmiast skierowana na blok operacyjny, gdzie o godz. 6.18 drogą cesarskiego cięcia urodził się powód – M. M. (1). Do porodu M. M. (3) została przyjęta o godzinie 05:50, dziecko wydobyto o godzinie 06:18, zostało odpępnione o godzinie 06:20.

Pacjentka wyraziła zgodę na operacyjne rozwiązanie ciąży metodą cesarskiego cięcia.

W trakcie operacji, po nacięciu macicy poprzecznie w dolnym odcinku stwierdzono u M. M. (3) występowanie krwistych wód płodowych, zaś na połowie powierzchni łożyska występował krwiak.

(karta informacyjna, k. 72, 74v., protokół operacyjny, k. 73, dokumentacja medyczna z przebiegu porodu, k. 77-82, 58-61, przebieg porodu, k. 78, karta obserwacji miejsca operowanego, k. 56-57, dokumentacja medyczna po porodzie, k. 62-71, zgoda, k. 75-76)

M. M. (3) przebywała uprzednio na Oddziale (...) pozwanego szpitala w dniach od 2 grudnia do 8 grudnia 2009r. - z powodu krwawienia z dróg rodnych w 12 tygodniu ciąży, grożącego jej poronienia. Wykonano morfologię i badanie moczu, w dniu 2 grudnia 2009r. została poddana badaniu USG, które nie wykazało odchyleń od normy. Otrzymywała leki na podtrzymanie ciąży – Duphaston.

Została wypisana z zaleceniem kontroli w poradni dla kobiet oraz miała zażywać lek Duphaston.

(historia choroby, k. 92, dokumentacja medyczna, k. 93- 100)

Następnie ponownie została przyjęta na Oddział (...) Wojewódzkiego Szpitala (...) w Z. w dniach od 10 do 15 kwietnia 2010r., z powodu zagrożenia przedwczesnym porodem. Była w 31 tygodniu ciąży. Skarżyła się na ból brzucha.

Wykonane w dniu przyjęcia USG wykazało na płód w 31 tygodniu o prawidłowej czynności serca znajdujący się w położeniu miednicowym, łożysko położone na bocznej lewej ścianie macicy i w dnie o II stopniu dojrzałości. Stwierdzono zmniejszoną ilość płynu owodniowego.

M. M. (3) otrzymała leki Fenoterol, Isoptin i Augmentin. Wykonano morfologię i badanie moczu.

Po podaniu leku (Fenoterol) ustąpiły skurcze macicy. M. M. (3) znajdowała się w dobrym stanie, nie zgłaszała dolegliwości, nie odczuwała pobolewań i skurczów macicy. M. M. (3) poinformowała lekarza, że bóle ustąpiły. Została wypisana w dniu 15 kwietnia 2010r, z zaleceniem brania przepisanych leków (Diprophyllina, Aspargin) oraz kontroli w poradni dla kobiet. Po wyjściu ze szpitala nie zauważyła niepokojących objawów.

(historia choroby, k. 83, karta informacyjna, k. 90v., wynik badania USG, k. 84, dokumentacja medyczna, k. 84v., 85-91, zeznania przedstawicielki ustawowej małoletniego powoda M. M., protokół rozprawy z dnia 22.01.2014r., k. 217, adnotacja – 00:36:50 w zw. z protokół rozprawy z dnia 11.01.2017r., k. 477v., adnotacja, 00:06:01, zeznania przedstawicielki ustawowej małoletniego powoda M. M., protokół rozprawy z dnia 11.01.2017r., k. 478, adnotacja, 00:15:12)

W trakcie ciąży M. M. (3) pozostawała pod opieką Prywatnego Gabinetu specjalisty ginekologii i położnictwa M. K.. Miała wyznaczoną kolejną wizytę na dzień 16 kwietnia 2010r., ale już się na nią nie zgłosiła.

W karcie ciąży znajdują się wpisy dokonane przez lekarza prowadzącego m.in. dotyczące zaleceń odnośnie prowadzenia oszczędnego trybu życia oraz wskazujący na zagrożenie przedwczesnym porodem w 29 tygodniu ciąży.

(dokumentacja medyczna, k. 221-237, karta ciąży, k. 238 - 251, zeznania przedstawicielki ustawowej małoletniego powoda M. M., protokół rozprawy z dnia 11.01.2017r., k. 478, adnotacja, 00:15:12)

M. M. (3) będąc w pierwszej - zagrożonej ciąży, musiała leżeć. Podczas kolejnej ciąży nie otrzymała takich zaleceń lekarskich, ale z uwagi na posiadane doświadczenie, prowadziła oszczędny, leżący tryb życia.

(zeznania przedstawicielki ustawowej małoletniego powoda M. M., protokół rozprawy z dnia 22.01.2014r., k. 216v.-217, adnotacja – 00:31:35, 00:47:11 w zw. z protokół rozprawy z dnia 11.01.2017r., k. 477v., adnotacja, 00:06:01)

Powód w okresie od 17 kwietnia 2010r. do 13 maja 2010r. był hospitalizowany na Oddziale Neonatologii i Patologii Noworodka Wojewódzkiego Szpitala (...) w Z., z rozpoznaniem: wcześniactwo 31 tygodni, infekcja wewnątrzmaciczna, hiperbilirubinemia, niedokrwistość, obserwacja ośrodkowego układu nerwowego.

M. M. (1) urodził się w 32 tygodniu ciąży z powodu przedwczesnego oddzielania łożyska, z masą urodzeniową 1770g, Apgar 7/8, z klinicznymi cechami wcześniactwa. Został umieszczony w inkubatorze, był wydolny oddechowo i krążeniowo. Od 14 doby przebywał już w łóżeczku. W 27 dobie życia został wypisany do domu w stanie ogólnie dobrym bez cech infekcji, z masą ciała 2500g. Otrzymał zalecenie m.in. wizyty w poradni neurochirurgicznej (...), poradni okulistycznej, poradni patologii noworodka oraz wykonania kontrolnego badania słuchu.

W dniu 17 kwietnia 2010r. zostały wykonane u małoletniego powoda badania biochemiczne.

(karta informacyjna, k. 39-40, dokumentacja medyczna, k. 24-55, badania biochemiczne, k. 441, morfologia, k. 442)

W dniu 10 maja 2010r. powód został poddany badaniu USG przedciemiączkowemu, które wykazało m.in. poszerzenie komór bocznych, prawa o zachowanym kształcie, lewa rozgałęziająca się w liczne, nietypowe, duże i drobne, nieregularne, cienkościenne zbiorniki płynowe obejmujące znaczną część lewej półkuli mózgu, część zbiorników nie komunikuje się z układem komorowym, znacznie zaburzona struktura w lewej półkuli z nieco mniejszą ilością bruzd, zwiększona zewnętrzna rezerwa płynowa obu półkul.

(wynik badania, k. 51)

Małoletni powód po opuszczeniu pozwanego szpitala pozostawał pod opieką poradni neurochirurgicznej (...) w Ł. – dr. E. N.. Pierwsza wizyta odbyła się w dniu 14 maja 2010r. W wyniku wykonanej diagnostyki okazało się, że doszło do krwotoku IV stopnia i u małoletniego stwierdzono wodogłowie pokrwotoczne.

(zeznania przedstawicielki ustawowej małoletniego powoda M. M., protokół rozprawy z dnia 22.01.2014r., k. 215v.-216, adnotacja – 00:09:51, 00:16:49 w zw. z protokół rozprawy z dnia 11.01.2017r., k. 477v., karta informacyjna, k. 39-40)

O złym stanie dziecka M. M. (3) dowiedziała się po wykonaniu w dniu 10 maja 2010r. badania USG, a następnie po uzyskaniu wyników z diagnostyki zleconej przez dr. E. N. nabrała przekonania, że stan zdrowia dziecka może być związany z porodem.

Od 13 do 15 lipca 2010r. małoletni był hospitalizowany w Klinice (...) w Ł., z rozpoznaniem stanu po krwawieniu IV stopnia do ośrodkowego układu nerwowego w przebiegu wcześniactwa.

(karta informacyjna, k. 406)

W okresie od 22 listopada 2010r. do 1 grudnia 2010r. przebywał w Klinice (...) z rozpoznaniem wodogłowia pokrwotocznego, wcześniactwa oraz stanu po krwawieniu do OUN okresu noworodkowego. W dniu 24 listopada 2010r. przeszedł implementację zastawki komorowo-otrzewnowej typu Orbis Sigma po stronie lewej.

(karta informacyjna, k. 402-403)

Od 2 stycznia 2011r., z powodu wodogłowia pokrwotocznego z założoną zastawką komorowo-otrzewnową Orbis-Sigma oraz niedowładu prawostronnego, małoletni powód pozostaje pod opieką (...) Szpitala (...) w Ł.. Od 28 lipca 2011 r. także pod opieką (...) Centrum Medyczne (...) w Ł..

(historia choroby, k. 14, karta zdrowia, k. 15-23)

Powód przebywał od 8 do 15 października 2013r. w Klinice (...) z Pododdziałem Neurologii Instytut Centrum (...) w Ł., z rozpoznaniem: wodogłowie pokrwotoczne, stan po implantacji układu zastawkowego komorowo-otrzewnowego typu Orbis-Sigma, dysfunkcja układu zastawkowego, padaczka objawowa.

(karta informacyjna, k. 407)

M. M. (1) miał wykonane liczne badania w postaci tomografii komputerowej głowy oraz USG głowy.

(dokumentacja medyczna, k. k. 402v., 403v.-405, 408-409)

Powód posiada wydane w dniu 5 listopada 2014r. przez Zespól ds. Orzekania o Niepełnosprawności w Ł. orzeczenie o niepełnosprawności. W związku ze znacznym ograniczeniem możliwości samodzielnej egzystencji wymaga stałej opieki innej osoby.

(orzeczenie, k. 401)

Z ginekologicznego punktu widzenia brak jest zastrzeżeń, co do postępowania medycznego personelu Oddziału (...) Wojewódzkiego Szpitala (...) w Z. w trakcie 3 pobytów M. M. (3) w dniach: 2.12.09-8.12.09r., 10.04.-15.04.2010r., 17.04.-13.05.2010r.

W trakcie w/w pobytów wdrożone zostały niezbędne procedury do prawidłowego sprawowania opieki okołoporodowej nad ciężarną a następnie rodzącą. Niezbędne procedury nie zostały naruszone.

W trakcie wcześniejszego pobytu w szpitalu tj. w dniach od 10 do 15 kwietnia 2010r. nie było wskazań do przeprowadzenia cięcia cesarskiego, gdyż płód znajdował się dopiero w 31 tyg. życia, w chwili wypisu nie występowała czynność skurczowa, zaś badanie usg wykazało prawidłowy stan płodu i łożyska (badanie usg wykonane przy przyjęciu powódki do szpitala było wystarczające).

Obecny stan urodzonego małoletniego powoda jest spowodowany wystąpieniem przed czasowego oddzielenia łożyska, które musiało nastąpić w godzinach wczesno-rannych powodując krwotok i niedotlenienie znajdującego się w jamie macicy niedonoszonego płodu. Stan ten nie był związany z opieką okołoporodową personelu medycznego Szpitala (...) w Z..

Nie jest możliwe, aby oddzielenie łożyska nastąpiło przed wypisaniem M. M. (3) ze szpitala, bowiem macica byłaby w skurczu oraz wystąpiłoby obfite krwawienie. Zielone wody płodowe związane są z niedotlenieniem płodu. Wobec ustąpienia czynności skurczowych macicy u matki powoda nie było konieczności przeprowadzenia dodatkowych badań przed jej wypisem ze szpitala.

(opinia biegłego z zakresu ginekologii i położnictwa T. P., k. 256-259, ustna opinia uzupełniająca, protokół rozprawy z dnia 04.06.2014r., k. 299v.-300)

U M. M. (3) w trakcie trwania drugiej ciąży stwierdzano poronienie zagrażające w 12 tygodniu ciąży, a następnie poród zagrażający w 31 tygodniu ciąży. Z punktu widzenia dobrostanu płodu najlepszym rozwiązaniem jest jak najdłuższe utrzymanie ciąży i nie dążenie do jej zakończenia, o ile nie zachodzą ku temu bezwzględne wskazania po stronie matki, czy też po stronie płodu.

Odnośnie opieki porodowej obowiązują wytyczne (...) Towarzystwa Ginekologicznego z 2009r., zaś dotyczące opieki nad ciąża patologiczną weszły w życie dopiero w maju 2016r.

W trakcie hospitalizacji w okresie od 10 do 15 kwietnia 2010r. prowadzono prawidłową obserwację ciężarnej, wykonano badanie ultrasonograficzne ciężarnej macicy i płodu, nie stwierdzając jakichkolwiek przesłanek do zakończenia ciąży, również badanie kliniczne przeprowadzane w trakcie obserwacji szpitalnej nie dostarczyło tego rodzaju wskazań, a objawy będące wskazaniem do hospitalizacji w toku jej trwania ustąpiły. W dniu 17 kwietnia 2010r., gdy powódka pojawiła się w pozwanym szpitalu z rozpoczynającą się akcją porodową w trybie pilnym została zakwalifikowana do cesarskiego cięcia z powodu odwarstwiającego się łożyska. Urodzony wówczas małoletni powód był wcześniakiem w 31 tygodniu życia i poza klinicznymi cechami wcześniactwa nie stwierdzono u niego jakichkolwiek cech zamartwicy okołoporodowej, które wskazywać by mogły na jakąkolwiek zwłokę w udzieleniu pomocy położniczej kończącej ciążę w tej naglącej sytuacji.

Wobec powódki w trakcie hospitalizacji w grudniu 2009 r., w okresie od 10 do 15 kwietnia 2010 roku oraz od 17 kwietnia 2010r. do 13 maja 2010r. wdrożono wszelkie niezbędne badania diagnostyczne. W trakcie każdego z pobytów prawidłowo wykonywano badanie przez pochwę, ultrasonografię jamy macicy i płodu oceniając wszystkie niezbędne parametry narządu rodnego oraz dotyczące dobrostanu płodu. W sytuacji, gdy wykonano ocenę ultrasonograficzną w trakcie pierwszego i drugiego pobytu, nie było uzasadnione wykonywanie badania KTG, zwłaszcza, że dysponowano precyzyjną oceną wynikającą z ultrasonografii. Podczas trzeciego pobytu w sytuacji naglącej odklejania się łożyska nie było czasu, ani celowości wykonywania badania KTG. Wobec matki małoletniego powoda w okresie, gdy była z nim w ciąży zastosowano wszelkie badania i obserwacje w sposób prawidłowy i wyciągnięto z nich prawidłowe wnioski lecznicze.

Mając na uwadze, iż w trakcie hospitalizacji od 10 do 15 kwietnia 2010r. nie stwierdzono jakichkolwiek objawów odwarstwiania się łożyska zarówno klinicznie jak i w badaniach ultrasonograficznych, a z protokołu cesarskiego cięcia wynika, iż ujawniono w obrębie 1/2 centralnie krwiaka bez obecności skrzepów, to pozwala przyjąć, iż początek odwarstwiania łożyska mógł mieć miejsce około 12 godzin przed wykonaniem cesarskiego cięcia. Odwarstwianie łożyska jest procesem stosunkowo szybko postępującym, a w zależności od objętej tym procesem powierzchni wpływa ono na dobrostan płodu.

Nie można przyjąć, by nie zauważono momentu rozwarstwienia się łożyska, w trakcie hospitalizacji M. M. (3) pomiędzy 10 a 15 kwietnia 2010r. W przypadku odklejenia się łożyska z reguły dochodzi do krwawienia i zabarwienia wód płodowych. U M. M. (3) stwierdzono płynną krew, nie występowały skrzepliny. Jeżeli dochodzi do masywnego odklejenia łożyska to nie ma możliwości kaskady krzepnięcia. Obecność płynnej krwi, bez skrzepów świadczy o krótkim odstępie czasowym. S. są dowodem długotrwałego procesu krwawienia. Powódka miała prawidłowy układ krzepnięcia. Każde krwawienie skutkowało by tworzeniem się skrzeplin. Proces rozwarstwiania się łożyska nastąpił w nocy z 16/17 kwietnia 2010r.

W dacie wypisu ze szpitala w dniu 15 kwietnia 2010r. u M. M. (3) wykonano wszelkie niezbędne badania pozwalające na zwolnienie pacjentki z oddziału. Zalecenia zawarte w karcie informacyjnej należy uznać za prawidłowe i wystarczające. M. M. (3) miała doświadczenie wynikające z przebycia pierwszej ciąży zakończonej cesarskim cięciem i reagowała prawidłowo w każdej niepokojącej ją sytuacji położniczej, co potwierdza dodatkowo fakt otrzymania przez nią wystarczających zaleceń.

W trakcie hospitalizacji M. M. (3) w okresie od 10 do 15 kwietnia 2010r. pozwany dokonał weryfikacji (poprzez wykonanie badania USG oraz badanie przez pochwę), czy przyczyną bólu brzucha jest oddzielające się przedwcześnie łożysko. Z punktu widzenia dobrostanu płodu i matki, a także ustalenia strategii dalszego postępowania najistotniejszym było zweryfikowanie, czy przyczyną dolegliwości zgłaszanych przez M. M. (3) jest przedwcześnie odklejające się łożysko, co zostało zrobione.

Bóle brzucha w okresie ciąży są zjawiskiem normalnie występującym, zwłaszcza w okresie powiększania się macicy i przyrastania masy płodu z uwagi na jego przemieszczanie się w jamie macicy i ucisk na różne struktury w obrębie jamy brzusznej. Z położniczego punktu widzenia najistotniejszym jest zweryfikowanie, czy dolegliwości bólowe nie wynikają z sytuacji klinicznej zagrażającej matce i płodowi, a ten problem został prawidłowo rozwiązany.

Do objawów przedwcześnie odklejającego się łożyska należy zaliczyć ból i wzmożone napięcie macicy, rozlany ból brzucha, w badaniu wziernikowym obecność krwi w kanale szyjki macicy, czasami krwiste podbarwienie płynu owodniowego, wstrząs krwotoczny.

W niniejszej sytuacji przyczyną wytworzenia się krwiaka było odklejenie się łożyska i wynaczynianie krwi pochodzenia matczynego do przestrzeni między macicą a łożyskiem.

O momencie ujawnienia odklejającego się łożyska decyduje pojawienie się objawów klinicznych i zwrócenie się w związku z tym do lekarza lub do Oddziału Położniczego. W niniejszej sprawie M. M. (3) zwróciła się niezwłocznie do Oddziału Położniczego i niezwłocznie ciąża została zakończona cesarskim cięciem.

Czynienie starań o przedłużenie czasu trwania ciąży tak, aby zakończenie ciąży nastąpiło w okresie najbliższym 40 tygodniowi jest istotnym sposobem zapobiegania powikłaniu wcześniactwa. Zatem pozwany dążąc do przedłużenia czasu trwania ciąży postępował słusznie.

M. M. (3) przed porodem ostatnie USG miała wykonane w momencie hospitalizacji między 10 a 15 kwietnia 2010r. Badanie USG służy ustaleniu oprócz stanu płodu, ułożenia łożyska i stopnia jego dojrzałości. Gdyby łożysko całkowicie się odkleiło byłoby widoczne na USG – widoczne są wtedy małe krwiaki. U pacjentki nie wykonano kolejnego USG, bo nie było wskazań. Nie było stwierdzonych predyspozycji do odklejania się łożyska.

Powód urodził się w 31 tygodniu ciąży. W tym przypadku mamy do czynienia z dużym wcześniactwem i problemem neurologicznym, który wynikał z rozwoju wewnątrzmacicznego. Każde niedotlenienie może wpływać na rozwój płodu. Niedotlenienie może doprowadzić do stanu, jaki wystąpił w tym przypadku. Nie można oddzielić konsekwencji odklejenia łożyska i uszkodzenia lewej półkuli mózgu. M. M. (3) trafiła z objawami odklejenia łożyska. Kontynuowanie ciąży mogłoby doprowadzić do śmierci dziecka i stanowiło zagrożenie matki.

W trakcie hospitalizacji w dniach 10-15 kwietnia 2010r. M. M. (3) otrzymała lek Fenoterol, mający wyhamować czynność skurczową. Czynność skurczowa przede wszystkim niesie ze sobą ryzyko wczesnego porodu. Pacjentka z odklejonym łożyskiem skarży się na rozdzierający ból, krwawi. Jeśli pacjentka nie zgłasza zastrzeżeń do swojego stanu zdrowia, to nie ma konieczności zlecania badania USG.

Z neurologicznego punktu widzenia u powoda występuje 100% uszczerbek na zdrowiu, z uwagi na niedowład prawostronny.

(opinia instytutu – (...), k. 336-340, ustna opinia uzupełniająca biegłych instytutu – H. H., P. K., G. Z., k. 391v.- 394)

U noworodka M. M. (1) stwierdzono ciężkie uszkodzenie centralnego układu nerwowego w postaci wylewu krwawego IV stopnia, następowego wodogłowia i rozpoznanym w okresie późniejszym dziecięcym porażeniem mózgowym, niedowładem lewostronnym. Powód jest opóźniony w rozwoju psychicznym, opóźniony w rozwoju mowy, ma zaburzenia równowagi i koordynacji wzrokowo – ruchowej.

Z neonatologicznego punktu widzenia przyczyny obecnego stanu zdrowia małoletniego powoda są wieloczynnikowe – ciąża wysokiego ryzyka (zagrażające poronienia i zagrażający poród przedwczesny, przedwczesne oddzieleni łożyska, płód niedojrzały z cechami niedotlenienia wewnątrzmacicznego, z uszkodzeniem centralnego układu nerwowego w postaci wylewu IV stopnia do struktur mózgowia.

Z kart ciąży wynika, iż w czasie II ciąży podczas wizyt w 4,7,15,19 tygodniu stwierdzono u M. M. (3) zagrażające poronienie, brała lek Duphostan. Następnie w 27, 29 tygodniu ciąży stwierdzano zagrażający poród przedwczesny. Odnotowano także zaburzenia elektrolitowe. M. M. (3) przebywała dwukrotnie na oddziale ginekologicznym - z powodu zagrażającego poronienia i zagrażającego porodu przedwczesnego. Powołane okoliczności wskazują, że była to ciąża wysokiego ryzyka. Przebieg ciąży miał niewątpliwie wpływ na rozwój płodu, w tym szczególnie rozwój ośrodkowego układu nerwowego.

Przedwczesne oddzielenie łożyska jest jedną z najpoważniejszych patologii położniczych w drugiej połowie ciąży i mimo postępów anestezjologii i neonatologii nadal stanowi duże zagrożenie dla życia płodu i matki. Częstość występowania przedwczesnego oddzielenia łożyska jest oceniana od 0,42 do 6,5%. Czas upływający od wystąpienia objawów do zakończenia ciąży ma zasadniczy wpływ na stan noworodka. Przedwczesne oddzielenie łożyska jest jednym z czynników obniżających rezerwę tlenową. W przedmiotowym przypadku do takiego stanu doszło, co powodowało zaburzenia krążenia mózgowego płodu niedojrzałego i mogło być przyczyną stwierdzonego krwawienia dokomorowego IV stopnia.

Podczas ciąży wykonano 10 badań USG – bez wpisów stwierdzających ewentualną patologię płodu (badania USG wykonane zostały przez lekarza prowadzącego ciążę, a także w Centrum Ginekologii i Położnictwa w Ł. oraz podczas dwóch pobytów w Oddziale Ginekologicznym Szpitala w Z.).

U M. M. (1) pierwsze po urodzeniu USG wykonano w 23 dniu życia.

W wykonanych licznych badaniach USG centralnego układu nerwowego w czasie ciąży nie zarejestrowano obrazów, które wskazałaby na wady rozwojowe mózgu u płodu, interpretacja badania USG przezciemiączkowego wykonana w dniu 10 maja 2010r. wydaje się błędna. Przemawiają za tym badania ultrasonograficzne (USG) i tomografii komputerowej (TK) centralnego układu nerwowego noworodka wykonane w okresie późniejszym, w których zarejestrowana ewolucja zmian jest charakterystyczna dla uszkodzeń centralnego układu nerwowego wcześniaka o mechanizmie niedotlenieniowo – niedokrwiennym.

Ewolucja zmian rejestrowanych w obrazach USG i TK, wykonanych w przedziale czasowym od 3 tygodnia do miesiąca życia prowadzi do wniosku, iż przyczyną zmian patologicznych stwierdzanych w badaniach była niedojrzałość płodu, zaburzenia mózgowego przepływu krwi i zaistniałe niedotlenienie w przebiegu trwającego prawdopodobnie od godzin rannych 17 kwietnia 2010r. przedwczesnego oddzielenia się łożyska. Opisywane zmiany patologiczne w ośrodkowym układzie nerwowym nie są efektem wad wrodzonych.

Przyczyna obecnego stanu zdrowia dziecka jest wieloczynnikowa: ciąża wysokiego ryzyka, wcześniactwo, niedotlenienie spowodowane przedwczesnym oddzieleniem się łożyska. Najprawdopodobniej ten ostatni czynnik przyczynił się w stopniu decydującym do następowych zmian chorobowych stwierdzanych u dziecka.

Stan niedotlenienia może być zdefiniowany na podstawie kompleksowej oceny biochemicznej i klinicznej. Rozpoznanie niedotlenienia okołoporodowego mogące mieć wpływ na dalszy rozwój neurologiczny można ustalić w oparciu o następujące kryteria: nasiloną kwasicę metaboliczną lub mieszaną/pH w krwi pępowinowej< 7,0, obniżenie wartości BE<-20mEg/I, niska punktacja w skali Apgar 0-3 powyżej 5 minuty życia, objawy szkodzenia neurologicznego, np. hipotonia, śpiączka, drgawki oraz zaburzeń wielonarządowych, sercowo-naczyniowych, płucnych nerkowych.

U noworodka doszło do niedotlenienia śródporodowego, na co wskazywał stan kliniczny – skala Apgar 7, hipotonia mięśniowa w obrębie kończyn, niewydolny w stopniu średnim oddech. Także wykonane u małoletniego po porodzie badania biochemiczne wskazują, że czynnikiem znaczącym dla niedotlenienia płodu był okres oddzielenia łożyska.

Przeprowadzone leczenie w Oddziale Patologii Noworodka było prawidłowe, zgodne z rekomendacją postępowania w medycznie prenatalnej.

Oddział Noworodkowy Wojewódzkiego Szpitala (...) w Z. posiada stopień referencyjności pozwalający na leczenie noworodków z odchyleniami klinicznymi od normy, które wykazywał po urodzeniu M. M. (1). Stan kliniczny noworodka nie wymagał hospitalizacji w ośrodku klinicznym.

Przy powstaniu rozpoznanego u M. M. (1) dziecięcego porażenia mózgowego nie można wykluczyć czynników przedporodowych.

Współprzyczyn stanu dziecka: wcześniactwa i odklejenia łożyska – nie da się rozdzielić. Oddzielanie się łożyska było bezpośrednią przyczyną wylewu.

Okres 12 godzin, to całkowity maksymalny czas od początku do końca odklejenia się łożyska, jednakże w niniejszej sytuacji mogło to nastąpić w znacznie krótszym czasie. Czynniki biochemiczne wskazują, iż było to niedotlenienie narastające przez około 1 godzinę.

(opinia biegłego neonatologa, J. M., k. 417-428, ustna opinia uzupełniająca, protokół rozprawy z dnia 19.10.2016r., adnotacja 00:01:14-00:18:46, k. 458-459)

Małoletni M. M. (1) ma obecnie 6 lat, jest opóźniony w rozwoju w stosunku do rówieśników o ok. 2,5 roku. Uczęszcza do przedszkola integracyjnego w Z., wydatek z tego tytułu to kwota ok. 250 zł miesięcznie. Małoletni pozostaje pod opieką pedagoga, logopedy, ortopedy, neurologa i rehabilitanta. Chodzi na zajęcia odbywające się w (...) w Ł., w Instytucie Centrum (...) w Ł.. Rehabilitant przyjeżdża także do domu - 3 razy w tygodniu po 1 godzinie. Koszty tej rehabilitacji pokrywają rodzice powoda, obecnie wynoszą one 80 zł za godzinę. Małoletni chodzi na wizyty do lekarzy w ramach NFZ, niektóre wizyty u neurologa są płatne.

Małoletni ma problemy z poruszaniem się, utyka, ma przykurcz prawej nogi, ma ortezę (różnica długości nogi wynosi ok. 1 cm). Prawa ręka służy mu do asekuracji, ma niesprawną dłoń. Ma także problemy z wymową, ale można się z nim porozumieć. Potrzebuje pomocy przy ubieraniu, spożywaniu posiłków.

Ma padaczkę, napady zdarzają się co najmniej 3 razy w tygodniu. Zażywa leki na padaczkę - Depakinę i inne. Wydatki na leki, rehabilitację oraz dojazdy to ok. 2.000 zł miesięcznie.

M. M. (3) pracuje w Starostwie Powiatowym w Z.. Zarabia ok. 2.500 zł, ojciec powoda zarabia ok. 2.000 zł. Małżonkowie mają pożyczkę w banku. Mieszkają u rodziców M. M. (3), nie prowadzą z nimi wspólnego gospodarstwa, ale korzystają z ich pomocy.

Powód ma jeszcze 11 - letniego brata, on jest zdrowy.

(zeznania przedstawicielki ustawowej małoletniego powoda M. M., protokół rozprawy z dnia 11.01.2017r., k. 477v.-478, adnotacja, 00:06:01-00:20:11)

Pismem z dnia 27 maja 2013r. strona powodowa wezwała do próby ugodowej.

(pismo wraz z potwierdzeniem nadania, k. 200-201)

Przed Sądem Rejonowym w Zgierzu toczyła się pod sygnaturą I Co 1589/13 sprawa o zawezwanie do próby ugodowej, została już zakończona. Posiedzenie odbyło się w lipcu 2013 roku.

(okoliczność bezsporna)

Powyższy stan faktyczny ustalono na podstawie powołanych dowodów, w szczególności w oparciu o opinie biegłych sądowych i dokumentację medyczną oraz zeznania przedstawicielki ustawowej małoletniego powoda M. M. (3).

Nie ulega wątpliwości, że dowód z opinii biegłych podlega ocenie przy zastosowaniu art. 233 § 1 k.p.c.- na podstawie właściwych dla jej przedmiotu kryteriów zgodności z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego, podstaw teoretycznych opinii, a także sposobu motywowania oraz stopnia stanowczości wyrażonych w niej wniosków (por. postanowienie SN z dnia 7 listopada 2000r., I CKN 1170/98, OSNC 4/2001, poz. 64).

Za w pełni przydatne źródło dowodowe należało uznać opinię Uniwersytetu (...)w K.. Opinia ta została przyjęta przez Sąd jako rzetelna i fachowa. Została sporządzona po zapoznaniu się z całą dokumentacją medyczną oraz zgodnie z posiadaną wiedzą medyczną. Wszystkie wątpliwości zostały w sposób wyczerpujący wyjaśnione w opinii uzupełniającej. Biegli szczegółowo ustosunkowali się do wszystkich podnoszonych przez strony zarzutów i stawianych pytań. Ze sporządzonej opinii pisemnej wynika, iż stan neurologiczny noworodka - wcześniaka 31 tygodniowego i leukomalacja okołokomorowa jest wyłącznym powikłaniem wcześniactwa, prawdopodobnie krwawienia okołokomorowego, które nie pozostaje w jakimkolwiek związku z odwarstwieniem łożyska i zakończeniem ciąży cesarskim cięciem. Jednakże w trakcie opinii uzupełniającej biegli wskazali, iż w przypadku powoda mamy do czynienia z dużym wcześniactwem i problemem neurologicznym, który wynikał z rozwoju wewnątrzmacicznego. Niedotlenienie mogło doprowadzić do niniejszego stanu. Nie jest możliwe oddzielenie konsekwencji odklejenia łożyska i uszkodzenia lewej półkuli mózgu. W tym zakresie wskazana opinia jest zbieżna z opinią biegłego sądowego neonatologa J. M. (2). Tym samym należało ją uznać za miarodajną dla poczynienia ustaleń faktycznych stanowiących podstawę rozstrzygnięcia.

Złożona w niniejszej sprawie opinia biegłego sądowego neonatologa J. M. (2) odznaczała się pełną przydatnością dowodową. Sporządzona została w sposób prawidłowy i rzetelny. Biegły w sposób nie budzący wątpliwości przedstawił tok swego rozumowania w dochodzeniu do wniosków końcowych. Wszystkie wątpliwości stron zgłaszane do opinii zostały w sposób wyczerpujący wyjaśnione w opinii uzupełniającej. Po zapoznaniu się z wynikami badań biochemicznych małoletniego wykonanymi po porodzie biegły potrzymał sporządzoną opinię, wskazując, iż wyniki badań potwierdzają, że w zaistniałej sytuacji czynnikiem znaczącym dla niedotlenienia płodu był okres oddzielenia łożyska oraz wskazał, opierając się także na powołanych wynikach badań biochemicznych, że niedotlenieni narastało przez okres około 1 godziny.

Sąd oparł się także na opinii biegłego sądowych z zakresu z zakresu ginekologii i położnictwa T. P.. Wprawdzie biegły błędnie założył, mimo braku takiej informacji w dokumentacji medycznej, iż M. M. (3) w trackie drugiej hospitalizacji w pozwanym szpitalu, tj. w okresie od 10 do 15 kwietnia 2010r. musiała zostać poddana badaniu KTG, co nie miało miejsca (dlatego w tym zakresie Sąd pominął wskazaną opinię), jednakże w pozostałym zakresie wnioski opinii biegłego były koherentne z wnioskami z opinii sporządzonej przez Uniwersytet (...)w K..

Odnosząc się do opinii biegłych z zakresu ginekologii i położnictwa T. P. i neonatologa J. M. (2) oraz opinii Uniwersytetu (...), odnośnie wskazania czasu, kiedy rozpoczął się proces rozdzielania łożyska, zauważyć należy, iż są one zbieżne. Okres 12 godzin, to całkowity maksymalny czas od początku do końca odklejenia się łożyska, jednakże jak wskazali powołani biegli w niniejszej sprawie proces ten nastąpił nad ranem 17 kwietnia 2010r.

Na rozprawie w dniu 19 października 2016r. Sąd oddalił wnioski strony powodowej o dopuszczenie dowodu z opinii innego instytutu, jako powołanego na okoliczności dostatecznie już wyjaśnione i zmierzającego do przedłużenia postępowania. Przytoczyć tutaj należy stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku z dnia 13 stycznia 2016 r., CSK 262/15, (Legalis nr 1460401), zgodnie z którym Sąd ma obowiązek dopuszczenia dowodu z opinii dalszych biegłych, jeżeli zachodzi taka potrzeba, a więc w szczególności wtedy, gdy przeprowadzona już opinia zawiera istotne luki, jest nieprzekonująca, niekompletna, pomija lub wadliwie przedstawia istotne okoliczności, nie odpowiada na postawione tezy dowodowe, jest niejasna, nienależycie uzasadniona lub nieweryfikowalna. Sąd nie jest zobowiązany dopuścić dowód z opinii kolejnego biegłego czy też opinii instytutu tylko z tej przyczyny, że dotychczasowa opinia była dla strony niekorzystna.

Oddaleniu podlegał także wniosek strony powodowej o zwrócenie się do konsultanta krajowego o wskazanie wytycznych w zakresie opieki okołoporodowej aktualnych w okresie hospitalizacji M. M. (3) w pozwanym szpitalu, jako powołany na okoliczności dostatecznie już wyjaśnione. W tym zakresie wypowiedział się bowiem występujący w imieniu Uniwersytetu (...) w K. biegły H. H. (2).

Na rozprawie w dniu 19 października 2016r. Sąd oddalił także wniosek strony powodowej o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego rehabilitanta uznając przeprowadzenie tego dowodu za niecelowe w świetle dotychczasowych opinii, które jednoznacznie przesądziły o braku podstaw odpowiedzialności pozwanego w niniejszej sprawie. Przeprowadzenie zatem tego dowodu nie miałoby wpływu na treść rozstrzygnięcia i doprowadziłoby jedynie do przedłużenia postępowania oraz generowało zbędne koszty.

Na rozprawie 11 stycznia 2017r. oddaleniu podlegał także wniosek strony powodowej o dopuszczenie dowodu z opinii uzupełniającej biegłego ginekologa z Uniwersytetu (...)w K., Zakładu Medycyny Sądowej. Przy czym biegły miał się wypowiedzieć także w oparciu o wyniki badań histopatologicznych usuniętego łożyska, które w niniejszym przypadku nie zostały wykonane. Mając to na uwadze, a ponadto uznając, że okoliczności na jakie wnioskowany dowód miał zostać przeprowadzony, zostały już dostatecznie wyjaśnione, podlegał on oddaleniu.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Powództwo jako bezzasadne podlegało oddaleniu.

W rozpoznawanej sprawie strona powodowa domagała się zasądzenia zadośćuczynienia oraz renty na zwiększone potrzeby, wskazując, iż doznała szkody na skutek zawinionego działania pozwanego Szpitala.

Ewentualnych materialnoprawnych podstaw dochodzonego roszczenia należy poszukiwać w art. 444 k.c. i art. 445 k.c.

Podstawę odpowiedzialności publicznego zakładu opieki zdrowotnej za szkody wyrządzone w związku z udzielaniem świadczeń zdrowotnych stanowi art. 430 k.c., zgodnie z którym, kto na własny rachunek powierza wykonanie czynności osobie, która przy wykonywaniu czynności podlega jego kierownictwu i ma obowiązek stosować się do jego wskazówek, ten jest odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną z winy tej osoby przy wykonywaniu powierzonej jej czynności. Powołany przepis statuuje odpowiedzialność z tytułu czynu niedozwolonego na zasadzie ryzyka za szkody wyrządzone osobie trzeciej przez podwładnego z jego winy, a więc przyjęcie odpowiedzialności publicznego zakładu opieki zdrowotnej na podstawie art. 430 k.c. wymaga uprzedniego stwierdzenia, iż członek personelu zakładu wyrządził szkodę w sposób zawiniony i odpowiada z tego tytułu na zasadach ogólnych (art. 415 k.c.).

Między osobą powierzającą wykonanie czynności a tym, komu czynność powierzono, musi istnieć stosunek zwierzchnictwa i podporządkowania. Zwierzchnikiem jest ten, kto na własny rachunek powierza wykonanie czynności osobie, która przy jej wykonywaniu podlega jego kierownictwu i ma obowiązek stosować się do jego wskazówek. W doktrynie i judykaturze przyjmuje się, że chodzi o pojęcie podporządkowania ogólno-organizacyjnego. W konsekwencji, stosunkiem podporządkowania obejmuje się także działania zatrudnionych w zakładzie fachowców, którym przysługuje stosunkowo szeroki zakres samodzielności w podejmowaniu decyzji np. w odniesieniu do działania lekarzy w zakresie diagnozy i terapii, czy też innego personelu medycznego. Wobec tego zakład opieki zdrowotnej ponosi odpowiedzialność za błędy organizacyjne i zaniedbania personelu medycznego oraz za naruszenie standardów postępowania i procedur medycznych przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych, skutkiem czego są poważne szkody doznane przez pacjenta (tak Sąd Apelacyjny w Rzeszowie w wyroku z dnia 12 października 2006 roku, I ACa 377/06, LEX nr 526714). Lekarz, mimo dalece posuniętej samodzielności w zakresie czynności diagnozy i terapii, wyboru sposobów leczenia pacjenta, pozostaje podwładnym zakładu leczniczego. Podlega on (podobnie jak pozostały personel medyczny) ogólno-organizacyjnemu zwierzchnictwu szpitala i zobowiązany jest stosować się do ustalonych przez zakład reguł dotyczących, w szczególności miejsca i czasu wykonywania pracy. Tzw. „wewnętrzna” niezależność lekarza w dziedzinie diagnozy i terapii nie ma znaczenia. Jest on podmiotem podlegającym kierownictwu organizacyjnemu zakładu opieki zdrowotnej, ma obowiązek stosowania się do jego wskazówek, w zakresie np. godzin dyżurów.

Pojęcie „szkody” rozumiane jest natomiast jako uszczerbek, jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych (życie, zdrowie, wolność, cześć, majątek). Szkoda może mieć charakter majątkowy (uszczerbek materialny na osobie lub mieniu) lub niemajątkowy (doznana krzywda, czyli cierpienia fizyczne i krzywda moralna). Szkoda może być wynikiem wadliwego leczenia lub leczenia nawet zgodnego z zasadami sztuki lekarskiej, lecz przeprowadzonego bez zgody pacjenta albo z przekroczeniem zakresu zgody. Jeśli chodzi o szkodę niemajątkową, czyli doznaną krzywdę, to mogą to być cierpienia fizyczne i moralne powstałe na skutek wadliwego zabiegu lub nawet zabiegu prawidłowego, lecz na który pacjent nie zgodził się (M. Nestorowicz, Prawo medyczne, Toruń 2007, s. 44).

Spowodowanie szkody na osobie w warunkach błędu w sztuce medycznej jest specyficzną postacią deliktu prawa cywilnego, którego powstanie wymaga zaistnienia przesłanek odpowiedzialności z tytułu czynu niedozwolonego, czyli szkody, winy i adekwatnego związku przyczynowego.

Ściśle biorąc, błąd w sztuce medycznej jest jedynie obiektywnym elementem winy lekarza wykonującego czynności medyczne, stanowi bowiem czynność (zaniechanie) lekarza w zakresie diagnozy i terapii, niezgodną z nauką medycyny w zakresie dla lekarza dostępnym. Subiektywnym natomiast elementem koniecznym dla przypisania winy lekarzowi jest jego umyślność lub niedbalstwo (M. Filar, S. Krześ, E. Marszałkowska-Krześ, P. Zaborowski, Odpowiedzialność lekarzy i zakładów opieki zdrowotnej, Warszawa 2004, s. 29 i n.; orzeczenie SN z 1 kwietnia 1955 r., IV CR 39/54, OSNCK 1/1957, poz. 7 oraz Lex nr 118379). W orzeczeniu z dnia 1 kwietnia 1955 roku Sąd Najwyższy stwierdził, że błędem lekarskim jest czynność (zaniechanie) lekarza w zakresie diagnozy i terapii, niezgodna z nauką medyczną w zakresie dla lekarza dostępnym (IV CR 39/54, Lex nr 118379). Stwierdzenie błędu w sztuce medycznej, w kontekście odpowiedzialności zakładu opieki zdrowotnej, w którym miał miejsce zabieg, jest natomiast całkowicie niezależne od osoby konkretnego lekarza oraz od okoliczności podjęcia czynności medycznej. Istotne jest, bowiem to, iż czynność tę wykonał pracownik zakładu w ramach jego działalności. Od błędu jako odstępstwa od wzorca i zasad należytego postępowania z uwzględnieniem profesjonalnego charakteru działalności sprawcy szkody, odróżnić należy natomiast powikłanie, które stanowi określoną, niekiedy atypową, reakcję pacjenta na prawidłowo podjęty i przeprowadzony zespół czynności leczniczych.

Pojęcie "błędu w sztuce lekarskiej" odnosi się nie tylko do błędu terapeutycznego (błędu w leczeniu, w tym błędu operacyjnego), ale również do błędu diagnostycznego (błąd rozpoznania) (wyrok SN z dnia 24 października 2013 IV CSK 64/13, LEX nr 1413156).

Orzecznictwo wskazuje, że do przyjęcia winy osoby, o której mowa w art. 430 k.c., nie jest potrzebne wykazanie, iż osoba ta naruszyła przepisy dotyczące bezpieczeństwa życia i zdrowia ludzkiego. Wystarczy, jeżeli wina tej osoby polega na zaniechaniu zasad ostrożności i bezpieczeństwa, wynikających z doświadczenia życiowego i okoliczności danego wypadku (wyrok SN z dnia 30 kwietnia 1975 r., II CR 140/75, LEX nr 7695).

Przesłanką odpowiedzialności zwierzchnika jest wina podwładnego, a normalnym jej następstwem – szkoda wyrządzona osobie trzeciej. Ciężar dowodu winy podwładnego, powstania szkody i jej wysokości obciąża poszkodowanego.

Dla powstania odpowiedzialności na podstawie powołanych wyżej przepisów konieczne jest nadto ustalenie normalnego związku przyczynowego pomiędzy działaniem lub zaniechaniem, a powstałą szkodą.

W niniejszej sprawie przesłanki odpowiedzialności strony pozwanej nie zostały spełnione. Postępowanie dowodowe przeprowadzone w niniejszej sprawie nie pozwoliło na ustalenie, że w pozwanym szpitalu, doszło do jakichkolwiek uchybień, pozostających w sprzeczności z zasadami wiedzy medycznej oraz obowiązującymi standardami i procedurami medycznymi.

Jak wynika ze zgromadzonego w niniejszej sprawie materiału dowodowego, powódka przebywała w pozwanym szpitalu trzykrotnie, tj. w okresie od 2 do 8 grudnia 2009r., od 10 do 15 kwietnia 2010r. oraz od 17 kwietnia do 13 maja 2010r. Wskazać należy, w ślad za opinią Uniwersytetu (...)oraz biegłego sądowego z zakresu ginekologii i położnictwa T. P., iż w trakcie w/w pobytów na terenie pozwanej placówki wdrożone zostały niezbędne procedury do prawidłowego sprawowania opieki okołoporodowej nad ciężarną a następnie rodzącą M. M. (3). Przeprowadzone zostały badania diagnostyczne w postaci badania przez pochwę oraz badania USG jamy macicy i płodu. Nie miała stwierdzonych predyspozycji do odklejania się łożyska.

Jak wynika ze zgromadzonego materiału dowodowego pozwanemu nie można zarzucić, by w trakcie pobytu M. M. (3) w dniach pomiędzy 10 a 15 kwietnia 2010r. personel szpitala nie zauważył momentu rozwarstwienia się łożyska. Powołani w sprawie biegli jednoznacznie wykluczyli, by proces odklejania łożyska mógł mieć miejsce już w trakcie przedmiotowej hospitalizacji. U M. M. (3) stwierdzono płynną krew, nie występowały skrzepliny, co świadczy o krótkim odstępie czasowy pomiędzy oddzieleniem się łożyska a reakcją ze strony pozwanej placówki. Nadto w chwili wypisania matki powoda w dniu 15 kwietnia 2010r. do domu nie występowały u niej objawy mogące wskazywać na jego rozwarstwienie, w postaci skurczów macicy oraz obfitego krwawienia. Oddzielanie się łożyska jest procesem bardzo rzadkim i gwałtownym, zaś jak wynika z opinii Uniwersytetu (...)oraz biegłego sądowego ginekologii i położnictwa T. P. i biegłego sądowego neonatologa J. M. (2), w przypadku M. M. (3) proces jego rozwarstwiania nastąpił w godzinach rannych z 16/17 kwietnia 2010r.

Matka powoda została przyjęta na oddział ginekologiczny Wojewódzkiego (...) w Z. w dniu 10 kwietnia z powodu bólu brzucha. Występowały skurcze macicy, mogące wskazywać na ryzyko przedwczesnego porodu, wobec czego otrzymała lek Fenoterol, mający wyhamować czynność skurczową Personel pozwanego szpitala w oparciu o przeprowadzone badania, które były wystarczające, wykluczył by dolegliwości bólowe wynikały z sytuacji klinicznej zagrażającej matce bądź płodowi. W trakcie tego pobytu w szpitalu nie było wskazań do przeprowadzenia cięcia cesarskiego, płód znajdował się dopiero w 31 tyg. życia, a badanie usg wykonane przy przyjęciu wykazało prawidłowy stan dziecka i łożyska. W chwili wypisu ze Szpitala (...) nie odczuwała dolegliwości bólowych, nie występowała także czynność skurczowa macicy.

Oceniając prawidłowość działań medycznych, podjętych ze strony pozwanego szpitala biegli sądowi (w ślad za opinią Uniwersytetu (...) oraz biegłego sądowego z zakresu ginekologii i położnictwa T. P.) wskazali, iż w stosunku do M. M. (3) zastosowano wszelkie badania i obserwacje w sposób prawidłowy i wyciągnięto z nich prawidłowe wnioski lecznicze.

W trakcie przedmiotowej hospitalizacji w dniach od 10 do 15 kwietnia 2010r. M. M. (3) została poddana obserwacji, wykonane zostało badanie usg ciężarnej macicy i płodu, które nie wskazywało na jakiekolwiek przesłanki zakończenia ciąży, również badanie kliniczne przeprowadzone w trakcie obserwacji szpitalnej nie dostarczyło tego rodzaju wskazań, a objawy będące wskazaniem do hospitalizacji toku jej trwania ustąpiły.

Odnosząc się do podnoszonego przez stronę powodową zarzutu braku badań KTG, wskazać należy – w oparciu o opinię instytutu – (...) - w sytuacji, gdy wykonana została ocena ultrasonograficzna (w trakcie pobytu M. M. (3) w szpitalu w dniach od 2 do 8 grudnia 2009r., od 10 do 15 kwietnia 2010r.) nie było uzasadnione wykonywanie badania KTG (wobec uzyskania precyzyjnej oceny w oparciu o badanie USG), zaś podczas pobytu w dniach od 17 kwietnia do 13 maja 2010r. z uwagi na proces odklejania się łożyska jego przeprowadzenie było bezcelowe.

W chwili zwolnienia matki powoda ze szpitala w dniu 15 kwietnia 2010r. wykonano wobec niej wszelkie niezbędne badania pozwalające na wypisanie do domu. Ponieważ skurcze macicy ustąpiły po podaniu leku, nie było konieczności przeprowadzenia dodatkowych badań przed jej wypisem ze szpitala.

Należy podkreślić, iż M. M. (3) w dniu 17 kwietnia 2010r. została przyjęta na Oddział (...)pozwanego Szpitala o godz. 5.38, do porodu została przyjęta o godz. 05:50, zaś już o godz. 6.18 drogą cesarskiego cięcia urodził się powód – M. M. (1). Charakterystyka komplikacji, która miała miejsce u M. M. (3) – stosownie do twierdzeń biegłego - nakazuję szybkość interwencji medycznej. Im czas ten jest krótszy, tym większe są szanse na uratowanie i matki i dziecka. Oceniając postępowanie personelu pozwanego szpitala, na co wskazywali biegli sądowi, nie można tracić z pola widzenia faktu, iż kiedy M. M. (3) zgłosiła się w dniu 17 kwietnia 2010r. do pozwanego szpitala, w trybie pilnym, z powodu odwarstwiającego łożyska, została zakwalifikowana do cesarskiego ciecia, zaś pomiędzy jej przyjęciem do porodu a urodzeniem się powoda upłynęło 28 minut.

Zauważyć także należy, wbrew twierdzeniom strony powodowej, iż jak wskazał biegły sądowy neonatolog J. M. (2) oceniając stan kliniczny powoda, nie wymagał on po urodzeniu hospitalizacji w ośrodku klinicznym. Oddział Noworodkowy Wojewódzkiego Szpitala (...) w Z. posiada stopień referencyjności pozwalający na leczenie noworodków z odchyleniami klinicznymi od normy, jakie wykazywał po urodzeniu M. M. (1).

U noworodka M. M. (1) stwierdzono ciężkie uszkodzenie CUN w postaci wylewu krwawego IV stopnia, następowego wodogłowia i rozpoznanym w okresie późniejszym dziecięcym porażeniem mózgowym, niedowładem lewostronnym. Powód jest opóźniony w rozwoju psychicznym, opóźniony w rozwoju mowy, ma zaburzenia równowagi i koordynacji wzrokowo – ruchowej.

Jednakże na obecny stan zdrowia małoletniego powoda miały wpływ różne czynniki. M. M. (3) była w ciąży wysokiego ryzyka (zagrażające poronienia i zagrażający poród przedwczesny, spadek elektrolitów), nastąpiło przedwczesne oddzielenie łożyska, czego skutkiem było niedotlenienie wewnątrzmaciczne niedojrzałego płodu. Małoletni jest wcześniakiem. Doszło do uszkodzenia centralnego układu nerwowego w postaci wylewu IV stopnia do struktur mózgowia. Podkreślić należy, iż współprzyczyn stanu dziecka w postaci wcześniactwa i odklejenia łożyska nie da się rozdzielić. Przyczyną zmian patologicznych stwierdzanych w badaniach była niedojrzałość płodu, zaburzenia mózgowego przepływu krwi i zaistniałe niedotlenienie w wyniku przedwczesnego oddzielenia się łożyska.

W ślad za opinią biegłego neonatologa J. M. (2), Sąd stanął na stanowisku, iż przeprowadzone leczenie w Oddziale Patologii Noworodka było prawidłowe, zgodne z rekomendacją postępowania w medycynie prenatalnej.

W tym stanie rzeczy, wobec braku zawinienia oraz braku adekwatnego związku przyczynowego między działaniem (zaniechaniem) pozwanego Szpitala a wywodzoną przez stronę powodową szkodę, nie zachodzą podstawy do przypisania pozwanemu odpowiedzialności, wobec czego powództwo podlegało oddaleniu.

Z uwagi na powyższe, Sąd zaniechał czynienia szczegółowych rozważań dotyczących zakresu poniesionych przez małoletniego powoda kosztów leczenia i rozmiarów doznanej krzywdy.

Odnosząc się do zgłoszonego przez pozwanego zarzutu przedawnienia, wskazać należy, iż jako bezzasadny, nie podlegał on uwzględnieniu. W niniejszej sprawie znajduje zastosowanie art. 442¹ § 4 k.c., w myśl którego przedawnienie roszczeń osoby małoletniej o naprawienie szkody na osobie nie może skończyć się wcześniej niż z upływem lat dwóch od uzyskania przez nią pełnoletności.

Postanowieniem Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 3 października 2010r. powód został zwolniony od kosztów sądowych w sprawie w całości.

Strona pozwana nie wnosiła o zasądzenie od strony powodowej kosztów procesu w przypadku oddalenia powództwa.

W toku procesu, w związku ze zwolnieniem M. M. (1) od kosztów sądowych, powstały nieuiszczone koszty sądowe, obejmujące opłatę sądową od pozwu oraz wynagrodzenie biegłych sądowych. W niniejsze sprawie Sąd, w oparciu o art. 113 ust. 4 u.k.s.c., odstąpił od obciążania powoda kosztami sądowymi. Zdaniem Sądu, w niniejszej sprawie, zachodzi szczególnie uzasadniony przypadek, o którym mowa w powołanym przepisie. Sąd miał przede wszystkim na uwadze trudną sytuację życiową i zdrowotną powoda, który nie posiada własnych dochodów i pozostaje na utrzymaniu rodziców.

z/ odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powoda.