UZASADNIENIE

Powódka Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) wniosła o zasądzenie od pozwanej (...) spółki akcyjnej kwoty 3.496,01 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu i kosztami procesu, wskazując, że pozwana po zmianie przepisów o podatku akcyzowym (od 1 listopada 2013 r.) niezasadnie obciążała ją należnościami z tytułu akcyzy za gaz w wystawianych fakturach VAT za sprzedaż paliwa gazowego.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 29 stycznia 2016 r. (sygn. akt V GNc 4/16) Referendarz Sądowy w Sądzie Rejonowym w Gorzowie Wielkopolskim uwzględnił zgłoszone żądanie i zasądził od pozwanej na rzecz powódki koszty procesu.

Pozwana zaskarżyła nakaz w całości domagając oddalenia powództwa oraz zasądzenia kosztów procesu.

Wyrokiem z dnia 7 czerwca 2016 r. wydanym w sprawie o sygn. akt V GC 260/15 Sąd Rejonowy w Gorzowie Wielkopolskim zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 3.496,01 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 30 grudnia 2015 r. (pkt I) oraz zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 716 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Apelację od powyższego wyroku wywiodła pozwana, zarzucając mu naruszenie:

1. art 1 i 2 § 1 w zw. z art 199 §1 pkt 1 k.p.c. poprzez uznanie rozpoznanej przez Sąd I instancji sprawy o zwrot nadpłaconego podatku za sprawę cywilną należącą do właściwości sądów powszechnych oraz nieodrzucenie pozwu, podczas gdy zawisła sprawa powinna być rozpoznana przez właściwy organ administracyjny;

2. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego i dokonanie jego oceny z pominięciem istotnej części tego materiału, to jest przedłożonej przez pełnomocnika pozwanego w dniu 24 maja 2016 r. na rozprawie, interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w W. z dnia 18 kwietnia 2014 r. (sygn. IPPP3/443-50/14-3/JK) wydanej na rzecz pozwanej, z której jednoznacznie wynika, że w przypadku gdy wyroby akcyzowe zostaną sprzedane przed uzyskaniem oświadczenia, iż zakupione wyroby zostaną przeznaczone na cele uprawniające do zastosowania zwolnienia, nie zostaje wówczas spełniony warunek uprawniający do zastosowania tego zwolnienia podatkowego. Pomijając przedłożoną przez pozwanego interpretację, Sąd I instancji dał wiarę jedynie interpretacjom indywidualnym przedłożonym przez powoda, które wydane zostały na rzecz innych podatników i dotyczą odmiennego stanu faktycznego;

3. art. 217 § 2 k.p.c. poprzez nieuzasadnione dopuszczenie dowodów złożonych wraz z pismem pełnomocnika powoda z dnia 4 maja 2016r., podczas gdy dowody te, a w szczególności oświadczenie o przeznaczeniu paliwa gazowego na potrzeby naliczania podatku akcyzowego, były dowodami, które zgodnie z zasadą koncentracji materiału dowodowego, winny i mogły zostać przedłożone najpóźniej wraz z pozwem, co skutkowało przyjęciem, iż powód dopełnił ustawowych przesłanek do ubiegania się o zwolnienie z podatku akcyzowego i w konsekwencji uwzględnieniem powództwa;

4. art. 31b ust. 5 ustawy o podatku akcyzowym poprzez błędną wykładnię
powołanego przepisu polegającą na uznaniu, że warunkiem stosowania wszystkich
zwolnień przewidzianych mocą art. 31b jest określenie w umowie zawartej
między sprzedawcą a nabywcą, że wyroby gazowe będą użyte do określonych
celów, podczas gdy w odniesieniu do gospodarstw domowych (art. 31b ust. 2
pkt. 1) nie stosuje się rzeczonego przepisu, bowiem znajduje on zastosowanie
w przypadku sprzedaży wyrobów gazowych w ramach zwolnień, o których mowa
w ust. 1. ust. 2 pkt. 2-8. ust. 3 pkt. 2 i 3 oraz ust 4 art. 31b;

5. art. 2 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 27 września 2013r. o zmianie ustawy o podatku
akcyzowym poprzez błędną wykładnię rzeczonego przepisu polegającym na uznaniu, że w terminie do 30 czerwca 2014 r. pozwana była zobowiązany do dostosowania umowy kompleksowej, której stroną był powódka, podczas gdy obowiązek taki nie był przewidziany względem gospodarstw domowych (art. 31b ust. 2 pkt. 1) obowiązek ten bowiem stosuje się w przypadku sprzedaży wyrobów gazowych w ramach zwolnień, o których mowa w ust. 1, ust. 2 pkt. 2-8. ust. 3 pkt. 2 i 3 oraz ust. 4 art. 31b.

W odpowiedzi na apelację powódka wniosła o jej oddalenie oraz zasądzenie kosztów zastępstw procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanej okazała się bezzasadna, dlatego też Sąd Okręgowy w Szczecinie po jej rozpoznaniu apelację tę oddalił.

W pierwszej kolejności stwierdzić należy, że Sąd Okręgowy podziela ustalenia faktyczne i wywiedzione na ich podstawie przez Sąd Rejonowy wnioski, czyniąc je podstawą faktyczną rozstrzygnięcia w sprawie, podzielając tym samym w całości zaprezentowane przez Sąd I instancji stanowisko, że powództwo na gruncie podniesionych twierdzeń, zgłoszonych zarzutów oraz naprowadzonych w sprawie dowodów okazało się uzasadnione.

Przedmiotowa sprawa została rozpoznana w postępowaniu uproszczonym, regulowanym przepisami art. 505¹ - 505¹³ k.p.c. Sąd odwoławczy nie przeprowadzał postępowania dowodowego, zatem zgodnie z art. 505¹³ § 2 k.p.c. uzasadnienie niniejszego orzeczenia powinno zawierać jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.

Powództwo wniesione w niniejszej sprawie przez Spółdzielnię Mieszkaniowa (...) dotyczyło zwrotu uregulowanych na rzecz pozwanej należności stwierdzonych załączonymi do pozwu fakturami VAT. Przez wniesienie niniejszego pozwu powód wytoczył powództwo zgłaszając do sądu żądanie wydania określonej treści wyroku, oparte na przytoczonych okolicznościach faktycznych. Pozew zawierał żądanie zasądzenia świadczenia – określonej kwoty pieniężnej. Wprawdzie roszczenie to opierało się o regulacje zawarte w art. 3lb ust. 2 pkt. l w zw. z art. 3lb ust. 6 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym, niemniej powódka nie dochodziła co do zasady rozstrzygnięcia w zakresie prawa podatkowego przez właściwy organ administracyjny, zwrotu podatku jako takiego, a zasądzenia kwoty nieprawidłowo ujętej w uregulowanych już fakturach. W kontekście zarzutu dotyczącego błędnego zakwalifikowania niniejszej sprawy o zwrot nadpłaconego podatku jako sprawy cywilnej, zaznaczenia również wymaga, że wbrew twierdzeniom pozwanej, zgodnie z art. 73 § 2 ust. 3 ordynacji podatkowej nadpłata powstaje z dniem złożenia deklaracji podatku akcyzowego dla podatników podatku akcyzowego. Jak zaznaczyła powódka w odpowiedzi na apelację, nie jest ona tymczasem płatnikiem podatku akcyzowego. O.zek naliczenia podatku akcyzowego oraz rozliczenia z właściwym urzędem skarbowym spoczywa na sprzedawcy, a więc na pozwanej. Obowiązkiem powódki jako nabywcy paliwa gazowego było złożenie oświadczenia ze wskazaniem celu na jaki ma być przeznaczone zakupione paliwo gazowe. O.czenie takie było z kolei podstawą do zastosowania właściwej stawki podatkowej lub zwolnienia z akcyzy. Powodowa spółdzielnia złożyła stosowne oświadczenie, że zużywała zakupiony gaz na cele opałowe w gospodarstwie domowym począwszy od 1 listopada 2013 r. Oświadczenie zostało złożone w kwietniu 2014 r., niezwłocznie po otrzymaniu interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku akcyzowego w zakresie przeznaczenia paliwa gazowego. Okoliczności te, a w szczególności fakt przeznaczenia gazu na cele gospodarstwa domowego nie były ostatecznie sporne. Nie było również kwestionowane, że obowiązki odbiorcy i sprzedawcy paliwa gazowego w zakresie podatku akcyzowego zależą od kwalifikacji odbiorcy do właściwej kategorii podmiotów. Zgodnie z obowiązującymi regulacjami to na pozwanej jako sprzedawcy ciąży obowiązek naliczania akcyzy finalnemu nabywcy gazowemu, a więc spółdzielni i rozliczania się organami podatkowymi. Na sprzedawców wyrobów gazowych nałożono przy tym obowiązki w zakresie uzyskiwania od nabywców oświadczeń o przeznaczeniu wyrobów, których wypełnienie uprawnia do zastosowania zwolnienia. Dopiero uzyskanie przez sprzedawcę oświadczenia, o którym mowa w przepisach umożliwia zastosowanie zwolnienia z opodatkowania. Zatem, w chwili sprzedaży wyrobu sprzedawca powinien być w posiadaniu złożonego przez nabywcę oświadczenia. Na powódce - odbiorcy paliwa gazowego ciąży natomiast obowiązek złożenia oświadczenia o przeznaczeniu odbieranego paliwa. Pozwana powinna takie oświadczenie uzyskać i na jego podstawie zastosować odpowiednią stawkę podatku akcyzowego lub też dokonać zwolnienia z akcyzy. Oświadczenie takie spełnia niewątpliwie funkcję ochronną dla sprzedawcy. Wprawdzie w myśl art. 31b ust. 2 pkt 1 kluczowe dla zwolnienia na tej podstawie jest samo przeznaczenie wyrobów gazowych, a więc stan obiektywny, niemniej zgodnie z warunkami określający zastosowanie takiego zwolnienia, także w przypadku gospodarstw domowych konieczne jest uzyskanie od nabywców tych wyrobów, oświadczeń, że nie używają ich na inne potrzeby niż prowadzenie gospodarstwa domowego (art. 31b ust. 6 pkt 3 ). Trudno zatem przyjąć, jak sugeruje pozwana, że w odniesieniu do tych oświadczeń stosować trzeba odmienną interpretacje niż w przypadku oświadczeń dotyczących innych przewidzianych w ustawie zwolnień. W niniejszej sprawie niekwestionowane było, że powódka stosowne oświadczenie złożyła w dopuszczalnym terminie tj. do dnia 30 czerwca 2014 r., na taką możliwość i potrzebę wskazywała zaś interpretacji indywidualna z dnia 15 kwietnia 2014 r. dokonana na wniosek powódki. Ponadto sama pozwana uwzględniała składane w ten sposób oświadczenia dotyczące jedynie innych zarządzanych przez powódkę nieruchomości. Za nieuzasadniony uznać trzeba tym samym zarzuty pozwanej, że w ramach przysługującego powódce zwolnienie nie powstał obowiązek dostosowania umowy kompleksowej wiążącej strony, określenia w umowie celu zużycia wyrobów gazowych nabywanych przez powódkę w umowie i dostosowania warunków umownych do złożonego przez powódkę (w terminie do 30 czerwca 2014 r.) oświadczenia.

Jak już zaznaczono powyżej w ocenie Sądu Okręgowego, Sąd I instancji, na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych i trafnie określił ich konsekwencje prawne. Wbrew twierdzeniom apelującej Sąd Rejonowy nie przekroczył przy ocenie dowodów granic zakreślonych dyspozycją powołanego przepisu. Zasadności zarzutu obrazy tego przepisu pozwana upatruje w pominięciu istotnej części tego materiału, a mianowicie interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w W. z dnia 18 kwietnia 2014 r. (sygn. IPPP3/443-50/14-3/JK) wydanej na rzecz pozwanej. Decyzja z dnia 18 kwietnia 2014 r. nie została ogóle tymczasem dopuszczona jako dowód w niniejszej sprawie. Z akt spraw nie wynika także jakoby taki dokument został w ogóle został złożony przez stronę pozwaną. W trakcie postępowania dowodowego Sąd Rejonowy nie odniósł się do tego dowodu, przy czym w świetle omawianego zarzutu nie bez znaczenia pozostaje okoliczność, że zgłaszane w sprawie dopuszczone zostały przy obecności pełnomocnika pozwanej na rozprawie w dniu 24 maja 2014 r., w toku której nie zgłoszono zastrzeżeń w trybie art. 162 k.p.c. co do tego dowodu. Mając zaś na uwadze dyspozycję art. 162 k.p.c. podkreślenie wymaga, że zarzut uchybienia przez Sąd I instancji przepisom postępowania może być skutecznie podniesiony w postępowaniu odwoławczym tylko wówczas gdy strona zwróciła na niego uwagę tego sądu wnosząc o wpisanie zastrzeżenia do protokołu w toku posiedzenia. Regulacją powołanego przepisu objęte są również uchybienia popełnione w związku z wydawaniem postanowień (niezaskarżalnych i niewiążących sądu) stanowiących formę przeważającej części podejmowanych przez sąd czynności procesowych. Działaniem art. 162 k.p.c. objęte są wiec również postanowienia dowodowe, które na skutek zgłoszenia zastrzeżenia (poddania doraźnej kontroli stron) mogą być zmieniane lub uchylane. W przypadku jednakże, gdy uchybienie „utrwalone” w postanowieniu nie zostanie zgłoszone w terminie, strona utraci możliwość powołania się na nie w drodze złożonego następnie środka odwoławczego.

Dla wykazania przyczyn dyskwalifikujących postępowanie dowodowe pozwana zarzuciła również, że Sąd I instancji dał wiarę jedynie interpretacjom indywidualnym przedłożonym przez powódkę, które wydane zostały na rzecz innych podatników i dotyczą odmiennego stanu faktycznego. Z twierdzeniem tym nie sposób się jednak zgodzić bowiem interpretacja z dnia 15 kwietnia 2014 r. (k. 56-58) złożona przez powódkę została wydana właśnie na jej wniosek i dotyczyła analizy przepisów prawa podatkowego w zakresie podatku akcyzowego w zakresie zwolnienia od podatku wyrobów gazowych. Niewątpliwie zatem odnosiła się co do istoty sprawy zarówno w kontekście podmiotowym, jak i przedmiotowym.

Nie sposób też przyjąć jakoby dowody z dokumentów złożone przez powódkę wraz z pismem z dnia 4 maja 2016 r. złożone zostały jedynie dla zwłoki, o której mowa w art. 217 § 2 k.p.c. Zdaje się umknęło uwadze skarżącej, że wskazane pismo powódka złożyła w wykonaniu nałożonego na nią zobowiązania do ustosunkowania się do treści sprzeciwu (po jego doręczeniu). Powyższe miało miejsce przed wyznaczeniem rozpraw, na której dopuszczone zostały dowody z dokumentów i przeprowadzono dowód z przesłuchania w charakterze strony. Dokumenty złożone wraz z pismem stanowiącym odpowiedź na sprzeciw nie spowodowały zatem opóźnienia w rozpoznaniu sprawy i w konsekwencji wymagały rozważenia.

Reasumując, Sąd Okręgowy uznał apelację strony pozwanej za nieuzasadnioną.

Pozwana przegrała sprawę w postępowaniu apelacyjnym zatem zobowiązana jest do zwrotu powódce celowych kosztów procesu odnoszących się do wynagrodzenia pełnomocnika procesowego w postaci kosztów zastępstwa procesowego. Orzeczenie o kosztach postępowania odwoławczego zapadło przy zastosowaniu przepisu art. 98 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 2 pkt 3 w zw. z § 21 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. urzędu w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 1804) w brzmieniu obowiązującym na dzień zainicjowania postępowania przed Sądem II instancji.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE

ZARZĄDZENIE