UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 4 sierpnia 2016 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., po rozpatrzeniu wniosku K. C. z dnia 23 czerwca 2016 r., określił, iż:

I. według stanu na dzień złożenia wniosku, tj. na dzień 23 czerwca 2016 r., umorzeniu będą podlegały należności wnioskodawcy z tytułu składek:

a) na ubezpieczenia społeczne - za okres: marzec 2006 r. – kwiecień 2008 r. oraz lipiec 2008 r. – luty 2009 r. w łącznej kwocie 31.824,20 zł, w tym: z tytułu składek – 16.013,20 zł, a z tytułu odsetek- 15.811,00 zł;

b) ubezpieczenie zdrowotne - za okres sierpień: 2006 r. – marzec 2008 r., lipiec 2008 r. – październik 2008 r., grudzień 2008 r. – luty 2009 r. w łącznej kwocie 8.693,61 zł, w tym: z tytułu składek – 4.441,61 zł, a z tytułu odsetek - 4.252,00 zł;

c) Fundusz Pracy - za okres: sierpień 2006 r., październik 2006 r. – luty 2008 r., lipiec 2008 r. – luty 2009 r. w łącznej kwocie 1.933,40 zł, w tym: z tytułu składek – 999,40 zł, a z tytułu odsetek – 934,00 zł.

II. warunkiem umorzenia w/w należności jest spłata należności niepodlegających umorzeniu. Wskazano, że należności z tytułu składek za okres od dnia 1 stycznia 1999 roku nieobjęte postępowaniem o umorzenie należy uregulować w terminie 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się przedmiotowej decyzji wraz z odsetkami naliczonymi do dnia wpłaty włącznie.

/decyzja – k. 10-10 odwrót akt ZUS/

W dniu 9 września 2016 r. (data nadania) odwołanie od powyższej decyzji wniósł K. C., zaskarżając powyższą decyzję w całości i wnosząc o jej zmianę poprzez uchylenie warunku zawartego w punkcie II, jako niemożliwego do spełnienia w jego sytuacji zdrowotnej i materialnej.

/odwołanie – k. 2/

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie wskazując, że zaskarżona decyzja jest prawidłowa.

/odpowiedź na odwołanie – k. 4- 4 odwrót/

Postanowieniem z dnia 24 listopada 2016 r. Sąd Okręgowy ustanowił dla wnioskodawcy pełnomocnika z urzędu w osobie radcy prawnego.

/postanowienie z 24.11.2016 r. – k. 14/

W piśmie procesowym z dnia 20 stycznia 2017 r. ustanowiony z urzędu pełnomocnik wnioskodawcy poparł wniesione odwołanie wskazując, że zaskarżeniu podlega punkt II. decyzji oraz wnosząc o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości i wydanie bezwarunkowej decyzji umarzającej należności wskazane w punkcie I. zaskarżonej decyzji, ewentualnie o uchylenie punktu II decyzji. Nadto ustanowiony z urzędu pełnomocnik wnioskodawcy wniósł o przyznanie mu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, oświadczając, że koszty te nie zostały pokryte w całości, ani w części. W uzasadnieniu pisma pełnomocnik wnioskodawcy zakwestionował stanowisko organu rentowego, że zadłużenie wnioskodawcy z tytułu składek za prowadzoną działalność gospodarczą w latach 2006-2012 r., istniejące na dzień wydania zaskarżonej decyzji, miały charakter nieumarzalny. Jego zdaniem kwestię umarzalności składek należy rozpatrywać na zasadach uregulowanych przepisami ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w szczególności art. 28 ust. 3a tej ustawy, który dopuszcza umarzanie należności z tytułu składek w uzasadnionych przypadkach, pomimo braku ich całkowitej nieściągalności.

/pismo z 20.01.2017 r. – k. 28-32/

Na rozprawie w dniu 16 lutego 2017 roku, poprzedzającej bezpośrednio wydanie wyroku, ustanowiony w toku postępowania profesjonalny pełnomocnik wnioskodawcy będący radcą prawnym poparł odwołanie oraz podtrzymał wniosek o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego udzielonego wnioskodawcy z urzędu, oświadczając, że koszty te nie zostały pokryte w całości, ani w części. Pełnomocnik organu rentowego wnosił o oddalenie odwołania.

/stanowisko stron – e protokół z rozprawy z 16.02.2017 r., czas nagrania: 00:00:40 – 00:04:22 - płyta CD k. 41/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

K. C. prowadził działalność gospodarczą od 15 stycznia 2006 r. do 13 grudnia 2012.

/bezsporne, a nadto fakt znany Sądowi z urzędu ze sprawy o sygn. akt VIII U 3681/13/

Od 15 stycznia 2006 r. do 31 grudnia 2008 r. wnioskodawca podlegał obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność, natomiast od 1 stycznia 2009 r. do 13 grudnia 2012 r. jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność z prawem do renty z tytułu niezdolności do pracy.

/bezsporne, a nadto k. 8 akt ZUS/

W dniu 23 czerwca 2016 r., na podstawie ustawy z dnia 9 listopada 2012 roku o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność (Dz.U. z 2012 r., poz. 1551), K. C. wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z wnioskiem o umorzenie całości zadłużenia z tytułu nieopłaconych należności składkowych na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe, za okres objęty ustawą, do opłacania których zobowiązany był z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności.

/wniosek – k. 1 akt ZUS/

W związku z prowadzoną pozarolniczą działalnością gospodarczą wnioskodawca, posiada zadłużenie z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne i Fundusz Pracy za okres od marca 2006 r. do lutego 2009 r.

/okoliczność bezsporna/

Zadłużenie wnioskodawcy (jako ubezpieczonego) z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne za okres: marzec 2006 r. – kwiecień 2008 r. oraz lipiec 2008 r. – luty 2009 r. wynosi 16.013,20 zł natomiast kwota odsetek za zwłokę od należności głównej (nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne) wyliczona na dzień 23 czerwca 2016 r. wynosi 15.811,00 zł.

/okoliczność bezsporna – oświadczenie pełnomocnika wnioskodawcy: pismo procesowe z dn. 20.01.2017 r. – k. 28-32, informacja dotycząca stanu należności – k. 8-9 akt ZUS/

Zadłużenie wnioskodawcy z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne za okres: sierpień: 2006 r. – marzec 2008 r., lipiec 2008 r. – październik 2008 r., grudzień 2008 r. – luty 2009 r. wynosi 4.441,61 zł natomiast kwota odsetek za zwłokę od należności głównej (nieopłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne) wyliczona na dzień 23 czerwca 2016 r. wynosi 4.252,00 zł.

/okoliczność bezsporna – oświadczenie pełnomocnika wnioskodawcy: pismo procesowe z dn. 20.01.2017 r. – k. 28-32, informacja dotycząca stanu należności – k. 8-9 akt ZUS/

Zadłużenie wnioskodawcy z tytułu nieopłaconych składek na Fundusz Pracy za okres: sierpień 2006 r., październik 2006 r. – luty 2008 r., lipiec 2008 r. – luty 2009 r. wynosi 999,40 zł natomiast kwota odsetek za zwłokę od należności głównej (nieopłaconych składek na Fundusz Pracy) wyliczona na dzień 23 czerwca 2016 r. wynosi 934,00 zł.

/okoliczność bezsporna – oświadczenie pełnomocnika wnioskodawcy: pismo procesowe z dn. 20.01.2017 r. – k. 28-32, informacja dotycząca stanu należności – k. 8-9 akt ZUS/

Wnioskodawca posiada także zadłużenie (jako płatnik) z tytułu nieopłaconych składek:

- na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych za okres: marzec 2009 r. – luty 2011 r., październik 2011 r., luty 2012 r. – marzec 2012 r., wrzesień 2012 r. – październik 2012, grudzień 2012 r. w łącznej wysokości należności głównej 14.021,73 zł,

- na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych za okres: marzec 2009 r. – marzec 2011 r., sierpień 2011 r., październik 2011 r., wrzesień 2012 r. – listopad 2012 r. w łącznej wysokości należności głównej 6.779,46 zł,

- na Fundusz Pracy za okres: marzec 2009 r. – marzec 2011 r., październik 2011 r. w łącznej wysokości należności głównej 1.221,92 zł.

Od ww. należności głównych do dnia ich spłaty naliczane są odsetki.

/okoliczność bezsporna – oświadczenie pełnomocnika wnioskodawcy: pismo procesowe z dn. 20.01.2017 r. – k. 28-32, informacja dotycząca stanu należności – k. 8-9 akt ZUS/

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy dokonał na podstawie zgromadzonych w aktach rentowych i w aktach sprawy dokumentów. Stan faktyczny był pomiędzy stronami w całości bezsporny; pełnomocnik wnioskodawcy oświadczył bowiem, że „ubezpieczony nigdy nie kwestionował, ani nie kwestionuje swojego zadłużenia względem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, powstałego z tytułu składek za prowadzoną przez niego działalność gospodarczą w latach 2006-2012, w tym także zadłużenia powstałego w okresie nieobjętym przedmiotową ustawą” (pismo k. 30). Z uwagi na niesporność stanu faktycznego sprawy Sąd uznał ww. materiał dowodowy za wystarczający do rozstrzygnięcia.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie i jako takie podlega oddaleniu.

W dniu 15 stycznia 2013 r. weszła w życie ustawa z dnia 9 listopada 2012 r. o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność (Dz. U. 2012 poz. 1551). Ustawa ta – zwana dalej ustawą abolicyjną – przewiduje możliwość umorzenia składek na ubezpieczenia społeczne, na ubezpieczenie zdrowotne i na Fundusz Pracy oraz odsetek za zwłokę i pozostałych powstałych kosztów (w tym kosztów egzekucyjnych), dla wszystkich osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, które w okresie od dnia 1 stycznia 1999 roku do dnia 28 lutego 2009 roku podlegały obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu oraz wypadkowemu,
z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności i nie opłaciły należnych z tego tytułu składek.

Zgodnie z treścią art. 1 ust. 1 ustawy abolicyjnej, na wniosek osoby podlegającej w okresie od dnia 1 stycznia 1999 roku do dnia 28 lutego 2009 roku obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz wypadkowemu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności w rozumieniu art. 8 ust. 6 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585, z późn. zm.):

1) która przed dniem 1 września 2012 roku zakończyła prowadzenie pozarolniczej działalności i nie prowadzi jej w dniu wydania decyzji, o której mowa w ust. 8,

2) innej niż wymieniona w pkt 1

umarza się nieopłacone składki na te ubezpieczenia za okres od dnia 1 stycznia 1999 roku do dnia 28 lutego 2009 roku oraz należne od nich odsetki za zwłokę, opłaty prolongacyjne, koszty upomnienia, opłaty dodatkowe, a także koszty egzekucyjne naliczone przez dyrektora oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, naczelnika urzędu skarbowego lub komornika sądowego.

W ustępie 2 art. 1 ustawy abolicyjnej przewidziano, że w przypadku osób prowadzących pozarolniczą działalność, o których mowa w art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy wymienionej w ust. 1, wniosek o umorzenie składa płatnik składek. Natomiast w ustępie 3 art. 1 ustawy abolicyjnej postanowiono, że w przypadku, gdy płatnik, o którym mowa w ust. 2, zakończył prowadzenie pozarolniczej działalności, wniosek o umorzenie składa osoba, o której mowa w ust. 1.

Zgodnie zaś z dyspozycją ust. 6 art. 1 ustawy abolicyjnej umorzenie należności, o których mowa w ust. 1, skutkuje umorzeniem nieopłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne i na Fundusz Pracy za ten sam okres oraz należnych od nich, za ten sam okres, odsetek za zwłokę, opłat prolongacyjnych, kosztów upomnienia, opłat dodatkowych, a także kosztów egzekucyjnych naliczonych przez dyrektora oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, naczelnika urzędu skarbowego lub komornika sądowego.

Zgodnie z uregulowaniem art. 1 ust. 8 powołanej ustawy Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydaje decyzję określającą warunki umorzenia, w której ustala także kwoty należności, o których mowa w ust. 1 i 6, z wyłączeniem kosztów egzekucyjnych.

W myśl art. 1 ust. 10 ustawy abolicyjnej warunkiem umorzenia należności , o których mowa w ust. 1 i 6, jest nieposiadanie na dzień wydania decyzji, o której mowa w ust. 13 pkt 1, niepodlegających umorzeniu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz na Fundusz Emerytur Pomostowych, za okres od dnia 1 stycznia 1999 roku, do opłacenia których zobowiązana jest osoba prowadząca pozarolniczą działalność lub płatnik składek, o którym mowa w ust. 2, oraz należnych od tych składek odsetek za zwłokę, opłat prolongacyjnych, kosztów upomnienia, opłat dodatkowych, a także kosztów egzekucyjnych naliczonych przez dyrektora oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, naczelnika urzędu skarbowego lub komornika sądowego.

Zgodnie zaś z treścią ust. 11 przywołanej ustawy należności, które nie podlegają umorzeniu, należy uregulować - opłacić w terminie 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się decyzji o umorzeniu należności.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydaje decyzję o:

1) umorzeniu należności o których mowa w ust. 1 i 6 – po spełnieniu warunku, o którym mowa w ust. 10, z uwzględnieniem ust. 7, 11 i 12,

2) odmowie umorzenia należności, o których mowa w ust. 1 i 6 - w przypadku niespełnienia warunku, o którym mowa w ust. 10, z uwzględnieniem ust. 7, 11 i 12 (art. 1 ust. 13 ustawy abolicyjnej).

Analiza przywołanych unormowań wskazuje jednoznacznie, że na gruncie ustawy abolicyjnej ustawodawca dokonał dychotomicznego rozróżnienia (podziału) należności obciążających osoby prowadzące pozarolniczą działalność na:

1) podlegające umorzeniu (po spełnieniu pozostałych przesłanek ustawowych) nieopłacone składki na obowiązkowe ubezpieczenie emerytalne i rentowe oraz wypadkowe z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności za okres od dnia 1 stycznia 1999 roku do dnia 28 lutego 2009 roku oraz należne od nich odsetki za zwłokę, opłaty prolongacyjne, koszty upomnienia, opłaty dodatkowe, a także koszty egzekucyjne naliczone przez dyrektora oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, naczelnika urzędu skarbowego lub komornika sądowego,

2) nie podlegające umorzeniu składki na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz na Fundusz Emerytur Pomostowych, za okres od dnia 1 stycznia 1999 roku, do opłacenia których zobowiązana jest osoba prowadząca pozarolniczą działalność lub płatnik składek, o którym mowa w ust. 2, oraz należnych od tych składek odsetek za zwłokę, opłat prolongacyjnych, kosztów upomnienia, opłat dodatkowych, a także kosztów egzekucyjnych naliczonych przez dyrektora oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, naczelnika urzędu skarbowego lub komornika sądowego.

Pomimo braku ustawowej definicji pojęcia „niepodlegających umorzeniu składek”, wymienionych w punkcie 2) uznać należy, że chodzi tu o składki obciążające beneficjenta ustawy abolicyjnej jako płatnika (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 8 marca 2016 r., sygn. akt III AUa 1693/15, Legalis nr 1428806), w przeciwieństwie do - podlegających umorzeniu - składek obciążających ten podmiot w związku z jego własnym obowiązkowym ubezpieczeniem emerytalnym i rentowym oraz wypadkowym z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności. Prawidłowość powyższego stwierdzenia znajduje potwierdzenie w treści uzasadnienia projektu ustawy abolicyjnej (druk sejmowy nr 382 Sejmu RP VII kadencji z dnia 1 marca 2012 r.), zgodnie z którym proponowana regulacja „przewiduje możliwość umorzenia składek na własne ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne i na Fundusz Pracy, oraz odsetek za zwłokę i pozostałych powstałych kosztów (w tym kosztów egzekucyjnych), dla wszystkich osób prowadzących pozarolniczą działalność, które w okresie od dnia 1 stycznia 1999 roku do dnia 28 lutego 2009 roku podlegały obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz wypadkowemu, z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności i nie opłaciły należnych składek z tego tytułu.” W treści uzasadnienia projektu ustawy abolicyjnej wskazano również, że proponowane zmiany „Wychodzą naprzeciw osobom prowadzącym pozarolniczą działalność, szczególnie tym, które znajdują się w trudnej sytuacji finansowej między innymi z powodu posiadanego zadłużenia z tytułu nieopłaconych składek na własne ubezpieczenia za okres do lutego 2009r., narastającego w związku ze zwiększającą się kwotą odsetek oraz pozostałych należności, powstałych w konsekwencji nieopłacenia składek”

Dokonując interpretacji unormowań ustawy abolicyjnej nie można pominąć tego, że przewidziana w niej konstrukcja umorzenia części nieopłaconych składek obciążających podmioty prowadzące pozarolniczą działalność ma charakter wyjątkowy, jest odstępstwem od ogólnej reguły mówiącej o konieczności opłacania składek, a zatem właściwe przepisy muszą być wykładane w sposób ścisły. Niedopuszczalna jest wykładnia rozszerzająca, prowadząca w konsekwencji do wypaczenia idei ustawodawcy, jaka legła u podstaw uchwalenia ustawy abolicyjnej. Gdyby bowiem zamiarem ustawodawcy było objęcie ustawą abolicyjną wszelkich nieopłaconych składek związanych z prowadzeniem pozarolniczej działalności w określonym przedziale czasowym, to z całą pewnością znalazłoby to swoje odzwierciedlenie w treści ustawy lub w uzasadnieniu jej projektu.

Uwzględniając powyższe należy wskazać również, że ustawa abolicyjna nie zawiera w swojej treści jakichkolwiek unormowań wskazujących na możliwość udzielania przez organ rentowy na jej podstawie ulg na rzecz jej adresatów, czy to w postaci umorzenia niespłaconych należności lub rozłożenia ich spłaty na raty, czy też odroczenia terminu ich płatności. W związku z tym ustawa abolicyjna nie określa również jakichkolwiek przesłanek do udzielenia ww. ulg. W tym zakresie znajduje bowiem zastosowanie całkowicie odrębna i kompletna regulacja prawna zawarta w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych (art. 28 – 30), przewidująca w ściśle określonych przypadkach możliwość odroczenia przez ZUS płatności należności lub jej częściowego, a nawet całkowitego umorzenia. Na gruncie tej regulacji jedną z okoliczności mogących stanowić podstawę do udzielenia przez organ rentowy ulgi jest sytuacja materialna podmiotu zobowiązanego.

Ustawa abolicyjna przewiduje natomiast jednoznacznie (art. 1 ust. 13), że Zakład Ubezpieczeń Społecznych, po rozpoznaniu wniosku o umorzenie, wydaje decyzję o umorzeniu tylko i wyłącznie w odniesieniu do należności podlegających umorzeniu, po spełnieniu jednego tylko koniecznego warunku, tj. nieposiadania przez wnioskodawcę na dzień wydawania tej decyzji należności niepodlegających umorzeniu. Jeśli takie niepodlegające umorzeniu należności istnieją już w dacie wystąpienia z wnioskiem o umorzenie, to – zgodnie z art. 1 ust. 8 ustawy abolicyjnej – organ rentowy wydaje decyzję określającą konieczny te należności i ustalającą termin ich spłaty (12 miesięcy). W przypadku niespełnienia ww. warunku Zakład ubezpieczeń Społecznych wydaje natomiast decyzję o odmowie umorzenia należności podlegających umorzeniu (art. 1 ust. 13 pkt 2).

W przedmiotowym stanie faktycznym wnioskodawca K. C. wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z wnioskiem o umorzenie całości zadłużenia z tytułu nieopłaconych należności składkowych na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe, za okres objęty ustawą, do opłacania których zobowiązany był z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności. Z ustaleń sądu wynika niezbicie, że w dacie złożenia tego wniosku, tj. w dniu 23 czerwca 2016 r. wnioskodawca posiał zadłużenie niepodlegające umorzeniu w rozumieniu ustawy, tj. składki obciążające go z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej jako płatnika.

W tej sytuacji Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozpoznając powyższy wniosek, wobec stwierdzenia istnienia niepodlegających umorzeniu należności, prawidłowo zastosował przepisy ustawy abolicyjnej i wydał, przewidzianą w art. 1 ust. 8 tej ustawy, decyzję warunkową. W zaskarżonej decyzji w punkcie I wskazano należności, które podlegają umorzeniu natomiast w punkcie II wskazano, że warunkiem umorzenia wskazanych w punkcie I decyzji należności jest spłata w terminie 12 miesięcy należności niepodlegających umorzeniu.

W tym stanie rzeczy odwołanie wnioskodawcy jako niezasadne podlegało oddaleniu, o czym Sąd Okręgowy, na postawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., orzekł w punkcie 1. sentencji orzeczenia.

O kosztach procesu Sąd Okręgowy rozstrzygnął w punkcie 2. sentencji wyroku przyznając i nakazując wypłacić ze Skarbu Państwa – Kasy Sądu Okręgowego w Łodzi dla radcy prawnego M. B. kwotę 442,80 zł tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej K. C. z urzędu.

Zgodnie z art. 22³ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 roku o radcach prawnych (tj. Dz.U. z 2016 roku , poz. 233 z późn zm.) koszty pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu ponosi Skarb Państwa.

W chwili wydawania wyroku obowiązywało rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz.U. z 2016 roku, poz. 1715). Zgodnie z treścią § 22 ww. rozporządzenia do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie rozporządzenia stosuje się przepisy dotychczasowe do czasu zakończenia postępowania w danej instancji. Wysokość kosztów pomocy prawnej udzielonej wnioskodawcy z urzędu należało zatem ustalić na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz.U. z 2015 roku, poz.1805).

W myśl § 15 ust.2 powołanego rozporządzenia wysokość opłaty maksymalnej w sprawach o świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego i zaopatrzenia emerytalnego wynosi 360 zł.

Z kolei zgodnie z § 4 ust. 1 powołanego rozporządzenia opłatę ustala się w wysokości co najmniej 1/2 opłaty maksymalnej określonej w rozdziałach 2-4, przy czym nie może ona przekraczać wartości przedmiotu sprawy. Ustalenie opłaty w wysokości wyższej niż określona w ust. 1, a nieprzekraczającej opłaty maksymalnej następuje z uwzględnieniem stopnia zawiłości sprawy oraz nakładu pracy radcy prawnego oraz wkładu jego pracy w przyczynienie się do wyjaśnienia i rozstrzygnięcia sprawy, a w szczególności czasu poświęconego na przygotowanie się do prowadzenia sprawy, liczby stawiennictw w sądzie, w tym na rozprawach i posiedzeniach, czynności podjętych w sprawie, w tym czynności podjętych w celu polubownego rozwiązania sporu, również przed wniesieniem pozwu, wartości przedmiotu sprawy, wkładu pracy radcy prawnego w przyczynienie się do wyjaśnienia okoliczności faktycznych, jak również do wyjaśnienia i rozstrzygnięcia istotnych zagadnień prawnych budzących wątpliwości w orzecznictwie i doktrynie, a także trybu i czasu prowadzenia sprawy, obszerności zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego lub biegłych sądowych, dowodu z zeznań świadków, dowodu z dokumentów o znacznym stopniu skomplikowania i obszerności (ust. 2). Opłatę, o której mowa w ust. 1, podwyższa się o kwotę podatku od towarów i usług wyliczoną według stawki podatku obowiązującej dla tego rodzaju czynności na podstawie przepisów o podatku od towarów i usług (ust. 3).

W ocenie Sądu Okręgowego, uwzględniając stopień zawiłości sprawy oraz nakładu pracy radcy prawnego (obejmującej zapoznanie się z aktami sprawy, nawiązanie bezpośredniego kontaktu ze skarżącym, przygotowanie w jego imieniu pisma procesowego oraz reprezentowanie go podczas rozprawy) oraz wkład jego pracy w przyczynienie się do wyjaśnienia i rozstrzygnięcia sprawy, zasadne było ustalenie opłaty za nieopłaconą pomoc prawną udzieloną wnioskodawcy przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu w wysokości maksymalnej, tj. 360 zł, powiększonej – zgodnie z § 4 ust. 3 powołanego rozporządzenia - o 23% podatku VAT.

UZASADNIENIE

ZARZĄDZENIE