UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 10 maja 2016 r. powód A. S. (1) wniósł o zobowiązanie pozwanego (...) Związku Zawodowego (...) w (...) Sp. z o.o. w B. do zaniechania naruszeń jego dóbr osobistych w postaci dobrego imienia i czci oraz usunięcia skutków dokonanego naruszenia dóbr osobistych poprzez:

a. usunięcie z profilu (...) na portalu społecznościowym F. nieprawdziwych informacji o następującej treści: „ Ponadto szykanowana była i jest E. M. -wiceprzewodnicząca Związku, którą nagłe oskarżono o mobbing i wszystkie okoliczności wskazują na to, iż inicjatorem i inspiratorem tych działań przeciwko niej był Dyrektor A. S.”,

b. opublikowanie na stronie internetowej „zwiazekzjednoezeni.pl” oraz na profilu (...) na portalu społecznościowym F. przeprosin o treści: „ (...) Związek Zawodowy (...) w (...) Sp. z o.o. przeprasza Pana A. S. (1) za bezprawne naruszenie dóbr osobistych poprzez pomówienie go o zainicjowanie działań szykanujących wiceprzewodniczącą Związku (...), a przez to narażenie Pana A. S. (1) na utratę dobrego imienia. Rozpowszechnione przez Związek informacje są nieprawdziwe i nie mają odniesienia do rzeczywistości. Przepraszamy za wszelkie niedogodności wynikłe z tej sytuacji i zobowiązujemy się nie dokonywać naruszenia dóbr osobistych w przyszłości.”

Ponadto wniósł o zasądzenie od pozwanego zwrotu kosztów postępowania z uwzględnieniem kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że pozwany naruszył bezprawnie jego dobra osobiste, stawiając mu na stronie internetowej „zwiazekzjednoczeni.pl” oraz na profilu (...) na portalu społecznościowym F. bezpodstawne zarzuty, iż był inicjatorem i inspiratorem działań o charakterze szykany, wymierzonych przeciwko Przewodniczącej Związku (...), polegających na oskarżeniu jej o mobbing. Podniósł, iż między E. M., a podległymi jej pracownikami z D. Płac istniał konflikt, na skutek którego E. M. została posądzona przez nich o mobbing. Na skutek skargi wniesionej w dniu 14.05.2015 r. przez pracowników powołał Zespół ds. A. i A., który po przeprowadzonym postępowaniu dowodowym jednogłośnie oddalił zasadność skargi. Jego działanie było wykonywaniem powierzonych mu obowiązków na stanowisku Dyrektora Biura (...).

W odpowiedzi na pozew pozwany związek zawodowy wniósł o oddalenie powództwa. W uzasadnieniu wskazał, iż powód nie wskazał dokładnie, na czy miałoby polegać naruszenie jego dóbr osobistych, ponadto okoliczności sprawy wskazują, że to powód skłonił trzy pracownice do złożenia skargi przeciwko E. M., a następnie nagrodził je za podjęcie tej czynności. Pracownice, które złożyły skargę, wcześniej spotkały się z powodem i prezesem zarządu w hotelu (...) i nie chciały powiedzieć E. M. jakie był cel tego spotkania. W dniu przekazania E. M. przez powoda skargi były nieobecne w pracy. Po złożeniu skargi zostały awansowane i otrzymują o wiele wyższe wynagrodzenie, na skutek decyzji powoda. Ponadto zdaniem strony pozwanej powód podejmował działania przeciwko E. M. w imieniu pracodawcy, w związku z czym w sprawie miałby zastosowanie art. 43 k.c.

Na rozprawie w dniu 18 października 2016 r. powód sprecyzował oznaczenie strony pozwanej wskazując, że pozwanym jest (...) Związek Zawodowy (...).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód A. S. (3) jest zatrudniony w (...) Sp. z o.o. w B. na stanowisku Dyrektora Biura (...).

/niesporne/

Biuro (...) jest jednostką nadrzędną wobec D. Kadr, D. BHP oraz D. Płac. Dyrektor Biura podlega Prezesowi Zarządu Spółki E..

/dowód: schemat organizacyjny (...) Sp. z o.o. k.127/

Kierownikiem D. Płac jest E. M.. W D. tym były zatrudnione jeszcze trzy pracownice: A. W. na stanowisku specjalisty ds. płac, J. S. oraz U. K. na stanowiskach samodzielnych referentów ds. płac.

/niesporne/

Od 5 lutego 2015 r. E. M. jest Wiceprzewodniczącą Zarządu pozwanego (...) Związku Zawodowego (...) w spółce (...).

/bezsporne/

Współpraca powoda z E. M. nie układała się. Zdarzało się, że E. M. kwestionowała polecenia powoda bądź odmawiała ich wykonania. W grudniu 2014 r. powód poinformował zarząd Spółki o problemach w relacjach z E. M. i zaproponował jej przeniesienie na inne stanowisko pracy.

/dowód: zeznania powoda: adnotacje 00:47:54-00:52:03, protokół elektroniczny k.198/

W dniu 2 stycznia 2015 r. powód polecił pracownicom działu płac, aby przyszły do pracy w dniu wolnym od pracy przypadającym 6 stycznia 2015 r., w celu przygotowania wypłat wynagrodzeń dla pracowników na dzień 10 stycznia 2015 r. E. M. zapowiedziała, że nie przyjdzie w tym dniu do pracy i namawiała pozostałe pracownice, aby zrobiły to samo. E. M. nie stawiła się w pracy w dniu 6 stycznia 2015 r., natomiast pozostałe pracownice działu płac wykonały polecenie powoda, ale wcześniej poprosiły go aby wydał je na piśmie, ponieważ obawiały się reakcji E. M..

/dowód: zeznania J. S. adnotacje 00:07:10-00:48:26, protokół elektroniczny k.186, zeznania świadka U. K. adnotacje 00:07:20-00:09:47, 00:22:33-00:25:11, 00:42:06-00:43:19, protokół elektroniczny k.198, zeznania powoda: adnotacje 00:50:07-00:53:25, protokół elektroniczny k.198/

W dniu 7 stycznia 2015 r. E. M. była zdenerwowana, zwracała się do pozostałych pracownic podniesionym głosem, stwierdziła że się na nich zawiodła i od tej pory skończyło się koleżeństwo, a zacznie się praca. Nazwała J. S. „bezczelną”, „wredną”, „kłamczuchą”. Powód słysząc krzyki wszedł do pokoju działu płac. J. S. płakała. Powód próbował uspokoić sytuację. W tym samym dniu J. S. poskarżyła się mu na niewłaściwe zachowanie E. M., a w dniu 9 stycznia 2015 r. opisała jej zachowanie w piśmie złożonym powodowi. Powód obiecał, że porozmawia z E. M..

/dowód: pismo J. S. z 9.01.2015 r. k.153-155, zeznania świadka J. S. adnotacje 00:07:10-00:48:26, protokół elektroniczny k.184, zeznania świadka U. K. adnotacje 00:08:26-00:14:11, 00:34:26-00:35:13, protokół elektroniczny k.198, zeznania powoda: adnotacje 00:50:07-00:51:01, protokół elektroniczny k.198/

Powód przeprowadził rozmowę z E. M. na temat jej relacji ze współpracownikami. Prosił aby zmieniła stosunek do podległych jej pracowników, ale E. M. odpowiedziała, że nie widzi możliwości pogodzenia się z nimi.

/dowód: zeznania powoda: adnotacje 00:53:25-00:54:41, protokół elektroniczny k.198/

Atmosfera w dziale płac nadal była napięta i nieprzyjemna. E. M. zwracała się do podwładnych bezosobowo, pisała im polecenia na kartkach, rzucała im dokumenty na biurka bądź słuchawkę od telefonu, gdy ktoś do nich dzwonił, reagowała krzykiem na polecenia przełożonych, z którymi się nie zgadzała, wnioski pracowników o wydanie zaświadczeń bądź uwagi pracowników instytucji, do których były kierowane informacje przygotowywane przez dział płac. Z powodu jej zachowania J. S. korzystała z pomocy psychologa. Zdarzało się, że pracownicy działu płac wystawiali zaświadczenia pracownikom w tajemnicy przez E. M. i wręczali je na korytarzu.

/dowód: pismo J. S. z 9.01.2015 r. k.153-155, zeznania świadka J. S. adnotacje 00:07:10-00:48:26, protokół elektroniczny k.184, zeznania świadka U. K. adnotacje 00:08:26-00:21:05, 00:37:36-00:42:06, protokół elektroniczny k.198, zeznania powoda: adnotacje 01:05:49-01:07:02, protokół elektroniczny k.198/

W dniu 30 kwietnia 2015 r. Dyrektor Biura (...) wystąpił do Prezesa Zarządu Spółki E. o przyznanie K. S. –Kierownikowi D. E. i Usług (...) nagrody w wysokości 800 zł, w związku z powierzeniem jej dodatkowych obowiązków Kierownika D. Marketingu z uwagi na planowaną długotrwałą nieobecność Kierownika tego D. J. B.. Zaproponował, aby nagrodę przyznawać co miesiąc do czasu powrotu J. B. do pracy. Prezes Zarządu wyraził na to zgodę. Powód polecił Kierownikowi D. Płac wypłacanie nagrody co miesiąc do czasu powrotu J. B. do pracy. E. M. odmówiła realizacji plecenia powoda uznając je za niezgodne z zakładowym regulaminem wynagradzania.

/dowód: wniosek o wypłacenie premii motywacyjnej k. 156, zeznania świadka E. M.: adnotacje 00:13:28-00:16:20, 00:42:21-00:50:46, protokół elektroniczny k.96, zeznania powoda: adnotacje 01:10:02-01:12:16, protokół elektroniczny k.198/

W dniu 13 maja 2015 roku A. W. i J. S. spotkały się z powodem na terenie Hotelu (...) w B., w którym mieści się siedziba Zarządu (...) Sp. z o.o. i wręczyły mu skargę na zachowanie E. M. sporządzoną w dniu 11 maja 2015 r., podpisaną przez nie oraz U. K.. U. K. nie było tego dnia w pracy. W dniu 14 maja 2015 r. Prezes Zarząd Spółki po zapoznaniu się ze skargą polecił podjęcie działań wyjaśniających zgodnie z procedurami Spółki. Przed złożeniem skargi pracownice rozmawiały z powodem. Powiedziały mu, że sporządziły pisemną skargę na zachowanie E. M., ale boją się ją podpisać. Powód zapewniał je, że z powodu złożenia skargi nic złego im się nie stanie.

/dowód: pismo z dnia 11.05.2015 r. k.57-58, zeznania świadka J. S. adnotacje 00:08:50-00:28:08, protokół elektroniczny k.184, zeznania świadka U. K. adnotacje 00:12:11-00:33:27, protokół elektroniczny k.198, zeznania powoda adnotacje 00:55:55-00:59:42, protokół elektroniczny k.194/

J. S. i A. W. w okresie od 15 do 18 maja 2015 r. przebywały na urlopie.

/dowód: zeznania E. M. adnotacje 00:16:20-00:18:09 protokół elektroniczny k.96/

W dniu 18 maja 2015 roku powód wręczył E. M. odpis skargi oraz pismo o zwolnieniu jej z obowiązku świadczenia pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia.

/dowód: zeznania E. M. adnotacje 00:16:20-00:18:09 protokół elektroniczny k.96/

W dniu 22 maja 2015 r. powód działając na podstawie § 5 ust. 1 Zarządzenia Prezesa Zarządu E. Sp. o.o. w sprawie Wewnętrznej Polityki A. i Antydyskryminacyjnej powołał Zespół ds. A. i A. w celu zbadania zasadności skargi.

/dowód: powołanie Zespołu ds. A. i A. k.59, zarządzenie nr 23//2014 Prezesa Zarządu (...) sp. z o.o. w sprawie Wewnętrznej Polityki A. i Antydyskryminacyjnej k. 50-51/

Zespół ds. A. i A. po wysłuchaniu wyjaśnień zgłaszających skargę i E. M. oraz po przeprowadzeniu postępowania dowodowego jednogłośnie uznał zarzuty mobbingu za niezasadne. W sporządzonej opinii wskazał, że postępowanie E. M. wobec osób wnoszących skargę, powodowało nadmierny stres, tworzyło niesprzyjającą atmosferę w miejscu pracy oraz odbijało się na zdrowiu, ale nie wyczerpywało znamion mobbingu w rozumieniu art. 94³ § 2 Kodeksu Pracy. Za mobbing może być natomiast uznane zachowanie E. M. wobec byłej podwładnej A. K.. Zespół wskazał również na ujawniony stały wzorzec postępowania E. M. polegający na reagowaniu krzykiem w kontaktach interpersonalnych, przejawianiu zachowań agresywnych i konfrontacyjnych, otwartym podważaniu kompetencji i poleceń zwierzchników, które poddają w wątpliwość jej kompetencje do sprawowania funkcji kierowniczych. Zachowanie takie tworzy napiętą i stresującą atmosferę, która wpływa na wydajność pracy. Zdaniem Zespołu atmosfera, która przez lata narosła wokół konfliktu w dziale płac oraz brak zdecydowanych formalnych reakcji wobec E. M. doprowadziły do sytuacji, w której dalsza współpraca jest praktycznie niemożliwa, a nawet zastosowanie działań mediacyjnych na tym poziomie eskalacji konfliktu nie przyniesie pożądanych rezultatów. Członek Zespołu (...) złożyła uwagę do opinii Zespołu, podnosząc, że Zespół może odnosić się tylko do skargi, natomiast nie jest jego rolą ocena charakteru E. M., jakości jej pracy oraz jakości zarządzania zasobami ludzkimi. W dodatkowych uwagach przedstawiła własne odmienne ustalenia i oceny dotyczące kwestii zawartych w punktach 2 -6 Opinii Zespołu, wskazując, że cała sytuacja została „ustawiona” przeciwko E. M., na co wskazuje wypowiedź Dyrektora S. „że w spółce albo zostanie P. M. albo ja”, spotkanie A. W. i J. S. z Wiceprezesem P. M. i Dyrektorem A. S. w dniu 13 maja 2015 r. w Hotelu (...), odsunięcie E. M. od wykonywania pracy w dniu 18 maja 2015 r. oraz wysłanie skargi do wszystkich organizacji związkowych działających w (...).

/dowód: protokół z posiedzenia Zespołu ds. A. i A. w dniu 26.06.2015 r. k. 74 -75, opinia Zespołu ds. A. i A. z dnia 26.06.2015 r. k. 148, uwagi do opinii członka Zespołu ds. A. i A. Z. K. k. 149 -150/

Po zwolnieniu E. M. z obowiązku świadczenia pracy jej obowiązki przejęła A. W., jako pracownik posiadający największy staż pracy i doświadczenie.

/niesporne/

W sierpniu 2015 r. E. M. powróciła do pracy, ale została zobowiązana do wykorzystania zaległego urlopu. W dniu 22 września 2015 r. wróciła na dotychczasowe stanowisko pracy, ale z ograniczonym zakresem obowiązków.

/dowód: zeznania E. M.: adnotacje 00:18:47-00:20:52, protokół elektroniczny k.96/

W związku z treścią opinii Zespołu ds. A. i A. zarząd Spółki E. proponował E. M. przeniesienie na równorzędne stanowisko w Spółce (...), ale E. M. nie wyraziła na to zgody.

/dowód: zeznania powoda protokół elektroniczny k. 198, adnotacje: 00:59:42-01:01:13, 01:20:14-01:21:44/

We wrześniu 2015 r. przewodnicząca pozwanego związku zawodowego próbowała bezskutecznie nakłonić J. S. i A. W. do pojednania z E. M..

/dowód: zeznania Z. K. adnotacje 01:37:15 - 01:38:54, protokół elektroniczny k.198/

W dniu 14 września 2015 r. powód wystąpił z wnioskiem o dokonanie z dniem 21 września 2015 r. zmiany schematu organizacyjnego Biura (...) w zakresie prowadzenia działalności outsourcingowej kadrowo –płacowej poprzez powołanie nowego stanowiska Kierownika Wydziału Usług (...) oraz dwóch nowych działów – D. Płac Usług (...) oraz D. Kadr Usług (...), które miały się zajmować działalnością kadrowo –płacową na rzecz (...) Sp. z o.o. oraz Oddziałów (...) Sp. z o.o.: W., B., I. i K..

/dowód: wniosek o rozpatrzenie sprawy przez zarząd k. 126 -140/

Wniosek powoda został zaakceptowany przez Zarząd Spółki E.. Wszyscy pracownicy działu płac, za wyjątkiem E. M., stali się pracownikami D. Płac Usług (...). E. M. pozostała Kierownikiem D. Płac, ale jest w tym dziale jedynym pracownikiem. Dział zajmuje się obsługą płacową 59 pracowników, którzy są nadal zatrudnieni w (...) oddziale Spółki (...) mieszczącym się w B..

/dowód: zeznania świadka K. L. adnotacje: 00:28:07-00:31:07, protokół elektroniczny k. 96, zeznania powoda protokół elektroniczny k. 198, adnotacje: 01:01:13-01:02:32/

W dniu 17 września 2015 r. powód wystąpił z wnioskiem o zmianę warunków pracy i płacy J. S. ze stanowiska samodzielnego referenta ds. płaca na stanowisko specjalisty ds. płac z podwyższoną stawką wynagrodzenia zasadniczego. Uzasadniając wniosek podał, że J. S. przez cały okres pracy zawodowej jest zatrudniona w D. Płac i nabywała wiedzę i doświadczenie zawodowe. Jest pracownikiem odpowiedzialnym, dyspozycyjnym, posiadającym umiejętności analityczne. Wniosek został zaakceptowany przez Zarząd Spółki E.. W dniu 5 października 2015 r. powód zawarł z J. S. porozumienie zmieniające warunki pracy i płacy od dnia 1 października 2015 r.

/dowód: wniosek o zmianę warunków pracy i płacy k. 164, porozumienie zmieniające umowę o pracę k. 165/

Z dniem 1 października 2015 r. A. W. objęła stanowisko Kierownika D. Płac Usług (...), za zgodą Prezesa Zarządu (...) S.A., początkowo na czas określony, a od dnia 1 października 2016 r. na czas nieokreślony.

/dowód: pismo z 23.09.2015 r. k. 166, porozumienie zmieniające umowę o pracę k. 167, pismo z 26.09.2016 r. k. 168, porozumienie zmieniające umowę o pracę k. 169/

W dniu 6 lipca 2015 r. powód wystąpił o przyznanie A. W. nagrody w wysokości 500 zł brutto wraz z wynagrodzeniem za miesiąc czerwiec w związku z przejęciem obowiązków kierownika działu płac i dużym zaangażowaniem, terminowym wywiązywaniem się z powierzonych dodatkowych zadań, rzetelnością i sumiennością wykonywanych prac, zarządzanie zespołem pracowników oraz dyspozycyjnością poza godzinami pracy. W dniu 2 sierpnia 2015 r. powód wystąpił o przyznanie A. W. nagrody w wysokości 600 zł brutto, a J. S. nagrody w wysokości 400 zł brutto wraz z wynagrodzeniem za miesiąc lipiec w związku z dużym zaangażowaniem, terminowym wywiązywaniem się z powierzonych dodatkowych zadań, rzetelnością i sumiennością wykonywanych prac, zarządzanie zespołem pracowników oraz dyspozycyjnością poza godzinami pracy. W dniu 2 sierpnia 2015 r. powód wystąpił o przyznanie pracownikom D. Kadr i D. Płac nagród w wysokości po 600 zł dla M. A. i A. W. oraz po 400 zł dla M. S., J. S., J. Ł., A. S. (4), A. S. (5) wraz z wynagrodzeniem za miesiąc sierpień w związku z ich dużym zaangażowaniem w proces wydzielenia z dniem 13 lipca 2015 r. z (...) Sp. z o.o. zorganizowanej części przedsiębiorstwa (linia biznesowa ochrona), terminowym wywiązywaniem się z powierzonych dodatkowych zadań, rzetelnością i sumiennością wykonywanych prac oraz dyspozycyjnością poza godzinami pracy. W dniu 2 listopada 2015 r. powód wystąpił o przyznanie A. W. i J. S. nagród w wysokości po 800 zł brutto wraz z wynagrodzeniem za miesiąc październik w związku z uruchomieniem Pracowniczego Programu Emerytalnego dla pracowników (...) sp. z o.o. Oddział R. I, co wiązało się z dużym zaangażowaniem, terminowym wywiązywaniem się z powierzonych zadań, rzetelnością i sumiennością wykonywanych prac oraz dyspozycyjnością poza godzinami pracy. W dniu 4 stycznia 2016 r. powód wystąpił o przyznanie A. W. nagrody w wysokości 1 200 zł brutto, a J. S. nagrody w wysokości 700 zł brutto wraz z wynagrodzeniem za miesiąc grudzień 2015 r. w związku z realizacją zadań ponadprogramowych w trybie przyśpieszonym dotyczącym rozliczeń płacowo –księgowych za miesiąc listopad 2015 r. co wiązało się z umiejętnościami współpracy, zdolnością pracy pod presją czasu oraz zaangażowaniem. W dniu 3 marca 2016 r. powód wystąpił o przyznanie nagród: E. M. w kwocie 600 zł brutto, A. W. w kwocie 1 200 zł brutto, J. S. w kwocie 550 zł brutto i M. A. w kwocie 400 zł brutto – wraz z wynagrodzeniem za miesiąc luty 2016 r. - w związku z realizacją zadań dotyczących rozliczeń i wystawania informacji PIT -11 za 2015 r. dla pracowników zatrudnionych w Spółce (...) oraz Spółce (...), zleceniobiorców, pracowników, z którymi rozwiązano stosunek pracy, przygotowaniem zestawień/raportów rocznych oraz zmianami organizacyjnymi podyktowanymi przez Biuro Kontroli polegającymi na tworzeniu nowych miejsc powstawania kosztów. Wszystkie wnioski powoda zostały zaakceptowane przez prezesa zarządu Spółki E..

/dowód: wnioski o przyznanie nagród k.157-163/

W dniu 27 stycznia 2016 r. na stronie internetowej pozwanego „zwiazekzjednoczeni.pl” oraz na jego profilu (...) na portalu społecznościowym F. zostało opublikowane oświadczenie zatytułowane „Nasze stanowisko” zawierające następujący fragment dotyczący powoda: „(…) Ponadto szykanowana była i jest E. M. – wiceprzewodnicząca Związku, którą nagle oskarżono o mobbing i wszystkie okoliczności wskazują na to, iż inicjatorem i inspiratorem tych działań przeciwko niej był Dyrektor A. S.. Została ona oskarżona o mobbing wobec pracownic, z którymi pracowała przez kilka lat i zawieszona w wykonywaniu czynności z prawem do wynagrodzenia na okres od 18.05.2015 do 12.08.2015 z prawem do wynagrodzenia. Gdy zaś powołana dla wyjaśnienia tej sprawy Komisja uznała te zarzuty za bezzasadne, to najpierw udzielono jej zaległego urlopu, a następnie przywrócono ją do pracy, na tym samym stanowisku, ale z innym zakresem obowiązków. Wszystko to zrobiono bez konsultacji ze Związkiem Zawodowym, którego jest ona Wice Przewodniczącą”. Pod oświadczeniem znajdował się zapis (...) .

/dowód: wydruk zrzutu z portalu facebook k.8-9v, zeznania przewodniczącej pozwanego Z. K. protokół elektroniczny k. 198, adnotacje: 01:38:54-01:50:02/

Pismem doręczonym 1 lutego 2016 r. powód wezwał pozwanego do usunięcia naruszenia jego dóbr osobistych na skutek zawarcia w publikacji „Nasze stanowisko” umieszczonej na stronie internetowej (...) nieprawdziwej informacji o treści: „ Ponadto szykanowana była i jest E. M. – wiceprzewodnicząca Związku, którą nagle oskarżono o mobbing i wszystkie okoliczności wskazują na to, iż inicjatorem i inspiratorem tych działań przeciwko niej był Dyrektor A. S.” poprzez niezwłoczne usunięcie tego wpisu oraz przeproszenie go na łamach portalu.

/dowód: wezwanie do usunięcia naruszania dóbr osobistych k.10/

Na skutek powyższego pisma pozwany usunął z oświadczenia na swojej stronie internetowej słowa „Dyrektor A. S.” i zastąpił je słowem (...).

/dowód: zeznania Z. K. adnotacje 01:38:54 - 01:41:12, 01:57:01 - 01:59:15, protokół elektroniczny k.198/

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo jest zasadne.

Powód żądał nakazania stronie pozwanej dopełnienia czynności niezbędnych do usunięcia skutków naruszenia jego dobra osobistego w postaci czci (dobrego imienia).

Cześć stanowi odrębne dobro osobiste człowieka wprost wymienione w art. 23 k.c. jako podlegające ochronie. Cześć człowieka obejmuje dwa aspekty: godność osobistą (cześć wewnętrzna), która jest wewnętrznym przekonaniem człowieka o swoim moralnym i etycznym nieposzlakowaniu oraz dobre imię (cześć zewnętrzna) rozumianą jako wyraz pozytywnego ustosunkowania się innych ludzi do wartości osobistej i społecznej określonej osoby. Naruszenie godności (zniewaga) polega z reguły na ubliżeniu komuś lub obraźliwym zachowaniu wobec niego. Naruszenie dobrego imienia (zniesławienie) polega na pomówieniu o takie postępowanie lub właściwości, które mogą poniżyć tę osobę w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności. W orzecznictwie przyjmuje się, iż przy ocenie naruszenia czci nie można ograniczać się od analizy pewnego zwrotu w abstrakcji, ale należy zwrot ten wykładać na tle całej wypowiedzi (wyrok SN z dnia 16 stycznia 1976, II CR 692/75, OSNC 1976 r., nr 11, poz. 251) oraz uwzględniać kontekst sytuacyjny, w który został użyty (wyrok SN z dnia 23 maja 2002 r., IV CKN 1076/00, OSNC 2003, nr 9, poz. 121). Dobro osobiste może zostać naruszone całą treścią publikacji i jej sensem, a nie tylko konkretnymi sformułowaniami (wyrok SN z dnia 7 lipca 2005 r., V CK 868/04, Lex nr 196405, wyrok SN z dnia 8 sierpnia 2007 r., I CSK 165/07, Lex nr 287745). Ocena czy doszło do naruszenia czci, musi się opierać na kryteriach obiektywnych. Decyduje reakcja opinii społecznej, tych grup, do których należy osoba żądająca ochrony, a nie ocena dokonana według miary indywidualnej wrażliwości zainteresowanego (wyrok SN z dnia 11 marca 1997 r., III CKN 33/97, OSNC 1997, nr 6 -7, poz. 93).

W sprawie było niesporne, że pozwany Związek Zawodowy opublikował na swojej stronie internetowej „zwiazekzjednoeczeni.pl” oraz na swoim profilu na portalu społecznościowym F. (...) oświadczenie, zawierające informację, że powód był inicjatorem i inspiratorem działań szykanujących Wiceprzewodniczącą Związku (...), polegających na bezpodstawnym oskarżeniu jej o mobbing wobec pracownic, z którymi pracowała przez kilka lat.

Powód jest zatrudniony w (...) Sp. z o.o. w B. na stanowisku Dyrektora Biura (...). Jest bezpośrednim przełożonym kilkunastu pracowników, w tym również osób będących członkami organizacji związkowych. Zarzucone mu działanie polegające na zainspirowaniu niezasadnego oskarżenia o mobbing wobec podległego mu pracownika jako szykany spowodowanej jego przynależnością związkową jest niewątpliwie niewłaściwym zachowaniem w miejscu pracy w rozumieniu wewnętrznej polityki antymobbingowej i antydyskryminacyjnej w (...) Sp. z o.o., ponieważ narusza wizerunek innego pracownika. Rozpowszechnianie informacji o dopuszczeniu się przez powoda takiego zachowania niewątpliwie mogło narazić go na utratę zaufania potrzebnego dla zajmowanego stanowiska, a tym stanowi naruszenie jego czci. Potwierdza to zresztą reakcja strony pozwanej na wezwanie powoda z dnia 28 lutego 2016 r. do usunięcia skutków naruszenia jego dóbr osobistych, polegająca na usunięciu danych osobowych powoda z oświadczenia zamieszczonego na stronie internetowej związku i zastąpieniu ich słowem (...).

Chybione jest stanowisko strony pozwanej wskazujące, że jej zarzuty kierowane wobec powoda były zarzutami wobec osoby prawnej –pracodawcy, w imieniu której działał powód. Powód nie jest członkiem organów (...) Spółki z o.o. w B., a tym samym nie działał jako organ tej spółki. Pozwany w swoim oświadczeniu nie odwołuje się zresztą do działania pracodawcy, czy też jego organów, ale do działania powoda jako przełożonego E. M..

Zgodnie z treścią art. 24 k.c. ochrona przysługuje jedynie przed bezprawnym zagrożeniem lub naruszeniem dobra osobistego. W razie wystąpienia okoliczności wyłączających bezprawność zagrożenia lub naruszenia dobra osobistego ochrona nie przysługuje. Ciężar wykazania braku bezprawności spoczywa na osobie, która naruszyła osobiste prawa podmiotowe. W przepisie art. 24 § 1 k.c. została bowiem wyrażona konstrukcja normatywna tzw. domniemania bezprawności, która oznacza przeniesienia ciężaru dowodu braku bezprawności na naruszyciela dobra osobistego.

Strona pozwana nie wykazała okoliczności wyłączających bezprawność dokonanego naruszenia dobra osobistego powoda, w szczególności nie przeprowadziła dowodu prawdziwości zarzutu sformułowanego wobec powoda.

Przeprowadzone postępowanie dowodowe nie potwierdziło, że złożenie przez pracowników działu płac skargi zarzucającej E. M. mobbing było inicjatywą powoda czy też nastąpiło z jego inspiracji. Przesłuchane w sprawie J. S. oraz U. K. jednoznacznie stwierdziły, że złożyły skargę z własnej inicjatywy w reakcji na długotrwałą wrogą atmosferę w pracy wywołaną niewłaściwym zachowaniem E. M.. Należy przy tym zaznaczyć, że U. K. nie jest już pracownikiem (...) Sp. z o.o., a nie pozostając w stosunku podległości służbowej wobec powoda, nie musiała obawiać złożenia niekorzystnych dla niego zeznań. Zarazem J. S. i U. K. przyznały, że kontaktowały się z powodem przed złożeniem skargi, ale wyłącznie z obawy przed E. M., która była ich bezpośrednią przełożoną. Powód zapewnił je, że na skutek złożenia skargi nie poniosą żadnych negatywnych konsekwencji w miejscu pracy, a tego rodzaju zapewnienia nie można uznać za zainicjowanie czy zainspirowanie złożenia skargi. Nadto podczas spotkania z A. W. oraz J. S. w dniu 13 maja 2015 r. powód przyjął podpisaną już skargę, adresowaną do niego. Należy wykluczyć, aby na spotkaniu tym doszło do zainicjowania, czy też zainspirowania skargi przez powoda, skoro została ona sporządzona w dniu 11 maja 2015 r., a ponadto podpisana również przez U. K., nieobecną na spotkaniu z powodem w dniu 13 maja 2014 r.

Zarazem z poczynionych ustaleń wynika, że powołany przez powoda Zespół ds. A. i A. nie stwierdzając w zachowaniu E. M. znamion mobbingu wskazał, że jej postępowanie wobec osób wnoszących skargę, powodowało nadmierny stres, tworzyło niesprzyjającą atmosferę w miejscu pracy, odbijało się na zdrowiu oraz miało negatywny wpływ na wydajność pracy. E. M. w kontaktach interpersonalnych reagowała krzykiem, przejawiała zachowania agresywne i konfrontacyjne oraz otwarcie podważała kompetencje i polecenia zwierzchników.

Wprawdzie w skardze pracownicy powołali się również m. in. na odmowę wykonania przez E. M. poleceń powoda w styczniu 2015 r. oraz maju 2015 r., ale w celu przedstawienia towarzyszących temu negatywnych zachowań E. M., które wywoływały u nich dyskomfort.

W świetle całokształtu ustalonych okoliczności sprawy sam bezsporny fakt, że tuż przed złożeniem skargi E. M. po raz kolejny odmówiła wykonania polecenia powoda, jak również przyznana przez powoda okoliczność, że już w grudniu 2014 r. występował do pracodawcy o przeniesienie E. M. na inne stanowisko pracy, nie jest wystarczający do ustalenia, że powód był inicjatorem czy też inspiratorem skargi. Tym bardziej, że powód będąc bezpośrednim przełożonym E. M., miał możliwość składania wniosków o zastosowanie wobec niej kar porządkowych za odmowę wykonania jego poleceń służbowych.

W związku ze zwolnieniem E. M. z obowiązku świadczenia pracy w okresie badania zarzutu mobbingu, powstała konieczność powierzenia jej obowiązków innemu pracownikowi. Przy czym obowiązki te mogły być powierzone jednemu z trzech pozostałych pracowników działu płac, a jednocześnie wnoszących skargę. Tym samym nie można uznać, tej czynności powoda „nagrodą za współdziałanie” we wniesieniu skargi.

Awans A. W. na stanowisko Kierownika D. Płac Usług (...) wiązał się ze zmianami organizacyjnymi Biura (...) polegającymi na utworzeniu nowych działów, w tym D. Płac Usług (...). Wniosek powoda o dokonanie zmian organizacyjnych został sprawdzony pod względem formalno-prawnym i zaakceptowany przez Zarząd Spółki E.. Powierzenie A. W. tego stanowiska pracy nastąpiło za zgodą przez Prezesa Zarządu (...) S.A. w B..

Zmiana warunków płacy i pracy J. W., jak również przyznawanie nagród z funduszu nagród A. W. oraz J. S. następowało na wnioski powoda, motywowane dużym zaangażowaniem w realizowanie powierzonych obowiązków oraz dodatkowych zadań, terminowością, rzetelnością, sumiennością wykonywanych prac oraz dyspozycyjnością poza godzinami pracy. Wiążące decyzje w tym zakresie podejmował Prezes Zarządu Spółki E.. Ponadto nagrody otrzymywali również inni pracownicy w tym E. M..

Zgodnie z treścią art. 24 § 1 zdanie 2 k.c. osoba, której dobro osobiste zostało naruszone cudzym działaniem, może żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie.

Żądanie pozwu zmierzające do nakazania pozwanej usunięcia z profilu (...) na portalu społecznościowym F. całego określenia „ Ponadto szykanowana była i jest E. M. -wiceprzewodnicząca Związku, którą nagle oskarżono o mobbing i wszystkie okoliczności wskazują na to, iż inicjatorem i inspiratorem tych działań przeciwko niej był Dyrektor A. S.”, nie jest konieczne do usunięcia skutków naruszenia dóbr osobistych powoda. Właściwą czynnością będzie nakazanie pozwanemu usunięcia jedynie fragmentu zawierającego nieprawdziwą informację i odnoszącą się do osoby powoda: „(…) i wszystkie okoliczności wskazują na to, iż inicjatorem i inspiratorem tych działań przeciwko niej był Dyrektor A. S. ”. Stwierdzenie, że E. M. została oskarżona o mobbing jest prawdziwe. Kwalifikacja tej czynności jako szykany ma charakter oceny autora oświadczenia, a po usunięciu dalszego fragmentu, ta ujemna ocena nie może być kojarzona z osobą powoda, ponieważ nie był on autorem skargi zarzucającej E. M. mobbing.

Powód wniósł ponadto o opublikowanie przeprosin. Sąd uwzględnił to żądanie jako niezbędne do usunięcia skutków naruszenia dóbr osobistych. Strona pozwana przyznała, że oświadczenie zawierające stwierdzenie o zainicjowaniu i zainspirowaniu przez powoda oskarżenia E. M. o mobbing, zostało opublikowane również na stronie internetowej związku „zwiazekzjednoczeni.pl”, z tym, że po kilku dniach usunięto z niego dane osobowe powoda. W konsekwencji należało zgodnie z żądaniem powoda nakazać pozwanej opublikowanie przeprosin zarówno na stronie internetowej związku, jak również na jego profilu na portalu społecznościowym F..

Z tych wszystkich względów Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.

O kosztach procesu Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 100 zdanie drugie k.p.c. uznając, że powód uległ tylko co do nieznacznej części żądania. W konsekwencji należało zasądzić obciążyć pozwanego w całości niezbędnymi kosztami procesu poniesionymi przez powoda w łącznej kwocie 1 697 zł. Na kwotę tę składa się opłata od pozwu w wysokości 600 zł, wynagrodzenie pełnomocnika będącego radcą prawnym w wysokości 1 080 zł (§ 8 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r w sprawie opłat za czynności radców prawnych Dz.U. z 2015 r. poz. 1804 w brzmieniu obowiązującym do dnia 27 października 2016 r.) oraz wydatek w kwocie 17 zł na koszty opłaty skarbowej od dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa.

Przewodniczący	Sędzia SO Adam Bojko
Protokolant	sekr. sąd. Aneta Wojtasik

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE