UZASADNIENIE

B. J. w pozwie z dnia 31 grudnia 2013 roku skierowanym przeciwko (...) Bank S.A. w W. domagał się początkowo zasądzenia od pozwanego na jego rzecz kwoty 818.514,64 USD zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty tytułem naprawienia szkody z tytułu utraconych zysków. W uzasadnieniu pozwu powód wskazał że w wyniku podrobienia jego podpisów na dwóch poleceniach przelewu w dniach 28 i 29 kwietnia 2010r. Bank uzyskał środki pieniężne w wysokości 754.150,30 USD. Powód podnosił, że gdyby pozwany wbrew woli powoda nie rozdysponował jego środkami pieniężnymi mógłby on je zainwestować w fundusze F. I.. Powód wyjaśnił że na kwotę dochodzoną pozwem składa się kwota 595.876 USD - stanowiąca różnicę między wkładem z dnia 28.04.2010r. w wysokości 754.150,30 USD a kwotą pobraną w dniu 5.11.2010r. w wysokości 158.274,23 USD oraz kwoty skapitalizowanych odsetek w kwotach 56.674,91 USD i 165.963,73 USD (pozew wraz z uzasadnieniem k 2 - 6). Następnie w piśmie z dnia 17 czerwca 2013roku powód rozszerzył powództwo domagając się zasadzenia od pozwanego kwoty 120.000 USD tytułem odszkodowania za utracone korzyści (pismo powoda z dnia 17.06.2013 r. k 144-147).

Ostatecznie powód sprecyzował powództwo w piśmie dnia 16 kwietnia 2015 roku dom gając się zasądzenia od pozwanego na swoją rzecz kwoty 1.106.101 USD z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty (pismo procesowe powoda z dnia 16.04.2015r. k 567568).

Pozwany (...) Bank S.A. w W., nie uznał powództwa dochodzonego pozwem i wnosił jego oddalenie wraz z zasądzeniem kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Pozwany w uzasadnieniu odpowiedzi na pozew przyznał że powód posiadał w pozwanym Banku rachunek złotowy i rachunek walutowy oraz że zrealizował sporne dyspozycje przelewów bankowych z dnia 28 kwietnia 2010r. dot. przelewu środków w kwocie 754.130,30 USD z rachunku walutowego na rachunek złotowy tytułem „przewalutowania” oraz dyspozycję z dnia 29 kwietnia 2010r. dot. zlecenia przelewu środków w kwocie 2.140.950,00 zł w ciężar rachunku złotowego na rachunek (...) SA o nr (...) tytułem „zapisu na certyfikaty powiązane z indeksem (...) Serii (...)”. Pozwany podał że nie ma podstaw do kwestionowania ustaleń poczynionych w toku śledztwa prowadzonego przez Prokuraturę Rejonową W. M. w sprawie (...)w zakresie braku autentyczności podpisów złożonych na dyspozycjach przelewu w dniach 28 i 29 kwietnia 2001r. Pozwany podawał nadto że jeżeli powód nie podpisał spornych dyspozycji z dnia 28 i 29 kwietnia 2010r. to wiedział o tym fakcie złożenia dyspozycji w pozwanym Banku. Pozwany uważał że to nie powód ale pozwany Bank został faktycznie poszkodowany w wyniku działań przestępczych M. C.. Zdaniem pozwanego Banku wyliczenie kwot dochodzonych pozwem jest całkowicie nieprawidłowe. odpowiedź na pozew k 86 - 90).

Pozwany wnosił również o oddalenie powództwa w zakresie rozszerzonego co żądania odszkodowania w kwocie 120.000 USD jak również w zakresie sprecyzowanego powództwa w piśmie z dnia 16 kwietnia 2015 r. (pismo pozwanego z dnia 21.10.2013 r. k 190 – 194, pismo pozwanego z dnia 4 maja 2015 r. k 574 - 576).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Powód B. J. posiadał w pozwanym (...) Bank S.A. w W. dwa rachunki bankowe: złotowy nr (...) i walutowy (USD) nr (...). Z rachunku złotowego były dokonywane transakcje zarówno przewalutowania złotych polskich na dolary amerykańskie jak i inwestycyjne. W dniu 28 kwietnia 2010r. pozwany Bank zrealizował dyspozycję przelewu środków w kwocie 754.130,30 USD z rachunku walutowego powoda na rachunek złotowy powoda tytułem przewalutowania. W dniu 29 kwietnia pozwany Bank zrealizował dyspozycję przelewu środków z konta złotowego powoda w kwocie 2.140.950,00 zł w ciężar rachunku zlotowego na rachunek (...) S.A. nr (...) tytułem zapisu na certyfikaty powiązane z indeksem (...) Serii(...) (okoliczność bezsporna, dyspozycje przelewu z dn. 28.04.2010r. i dn. 29.04.2010 r. k 184 i 185 w aktach sprawy IIIK 337/12 ).

Na obu dyspozycjach widnieje podpis B. J. (okoliczność bezsporna). W dniu 5 listopada 2010r. powód wykonał transakcję sprzedaży części jednostek uczestnictwa w funduszu (...) w wysokości 5000, w wyniku której to transakcji uzyskał kwotę 437.375,00zł /przy uwzględnieniu kwoty prowizji 2.625,00zł/, stanowiło to równowartość 158.274,23 USD /kurs NBP 4.11.2010r. tabela nr 216/C/NBP/2010/ (potwierdzenie dokonania transakcji z 5.11.2010r. k 13).

Powód B. J. złożył do pozwanego Banku w dniach 9.11.2010r. i 17.11.2010r. pisma odnośnie wyjaśnienia operacji bankowych bez jego pisemnej zgody dot. jego kont złotowego i walutowego. Następnie w dniu 1 grudnia 2010r. powód złożył kolejne pismo do Dyrekcji pozwanego Banku z żądaniem odpowiedzi na wcześniejsze jego pisma (pismo powoda z dnia 9.11.2010r. i dn. 1.12.2010r. k 40, k 41). W odpowiedzi na powyższe pisma pozwany Bank poinformował powoda iż jest w posiadaniu dyspozycji przelewów podpisanych własnoręcznie przez powoda które to zgodnie z „Regulaminem otwierania i prowadzenia rachunków dla osób fizycznych” stanowią zlecenie płatnicze powodujące obciążenie rachunku powoda. Ponadto Bank podniósł że nie odpowiada za skutki realizacji dyspozycji, jeżeli została ona zrealizowana zgodnie z treścią dyspozycji. (pismo Banku z dnia 2.12.2010r. k 39).

Następnie powód złożył pozwanemu reklamację w dniu 16 grudnia 2010r. dot. dyspozycji bez pisemnej jego zgody (reklamacja k 43). W kolejnym piśmie z dnia 28 marca 2011r. pozwany Bank po dokonaniu ponownie analizy sprawy podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko zawarte w piśmie z 2.12.2010r (pismo pozwanego z 28.03.2011r. k 44).

Powód złożył kolejna reklamację w dniu 28 marca 2011r. dot. jego dyspozycji z dn. 28.04.2010r. i 29.04.2010r. (reklamacja z dn. 28.03.11 k 45 – 46).

Pismem z dnia 3 grudnia 2012r. zatytułowanym ostateczne przesądowe wezwania do zapłaty powód wezwał pozwany Bank do 750.000USD w terminie do 10 grudnia 2012r. (wezwanie do zapłaty k 47 – 48). W odpowiedzi na powyższe pozwany zaproponował polubowne załatwienie sporu (korespondencja emailowa k 50 – 52). Do ugodowego załatwienia sporu jednak nie doszło (okoliczność bezsporna). W dniu 16 maja 2012r. powód wezwał ponownie pozwanego do zwrotu kwoty 754.150,30 USD oraz do zapłaty 400.000 USD tytułem odszkodowania i kwoty 300.000zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w terminie 7 dni od doręczenia pisma (pismo powoda z dnia 16.05.2012 r k 123- 124). W dniu 26 kwietnia 26 kwietnia 2013r. powód złożył do Sądu Rejonowego dl W.wniosek o zawezwanie próby ugodowej (wniosek k 149 – 150)

W toku postępowania w sprawie 2(...) została sporządzona opinia przez biegłego sądowego z zakresu kryminalistycznych badań dokumentów J. S., w której biegły stwierdził iż podpisy złożone na spornych dyspozycjach nie są autentycznymi podpisami B. J., nie zostały nakreślone przez niego. Biegły też stwierdził iż podpisy te zostały podrobione przez naśladownictwo na wzór autentycznego podpisu. Podpisy te zdaniem biegłego nadawały się do badań identyfikacyjnych mierzących do zidentyfikowania ich wykonawcy z tej przyczyny nie mogły być miarodajnie identyfikowane z wzorami grafizmu M. C. (2) i P. N.. Również biegły J. G. swojej opinii podawał że podpisy na dyspozycjach przelewu z dnia 28.04.2010r. i 29.04.2010r. nie są autentycznymi podpisami B. J. (opinia biegłego J. S. z d. 26.03.2012 r. k 190 – 193 i opinia J. G. 107 -116 w aktach IIIK 337/12).

Prokuratura Rejonowa W. M. postanowieniem z dnia 18 kwietnia 2012 roku umorzyła śledztwo w sprawie doprowadzenia B. J. w okresie od 14 do 29 kwietnia 2010r. w W. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem znacznej wartości oraz umorzyła śledztwo w sprawie sfałszowania dokumentów w celu użycia za autentyczne w dniach 28 i 29.04.2010r. dot. dyspozycji przelewu środków pieniężnych ulokowanych przez powoda w pozwanym Banku, wobec niewykrycia sprawcy przestępstwa (postanowienie o umorzeniu śledztwa w aktach sprawy 2Ds 759/12/IV, odpis postanownienia k 14 – 16).

W dniu 13 kwietnia 2012r. Prokuratura Rejonowa W. M. sporządziła akt oskarżenia przeciwko M. C. (2) o to że w okresie od 28 do 29 kwietnia 2010r. w W. działając w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru oraz w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadził (...)Bank do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 52.500zł w ten sposób że będąc zatrudnionym na stanowisku doradcy finansowego, a za tym idzie obsługując B. J., wprowadził w błąd pracowników banku co do okoliczności, iż B. J. zlecił przeprowadzenia transakcji przewalutowania środków pieniężnych w kwocie 754.150,30 USD a następnie nabycia za kwotę 2.140.950 PLN jednostek produktu finansowego L. M. prowadzonego przez (...) S.A., w ten sposób że przedłożył jako autentyczne uprzednio sfałszowane przez nieustaloną osobę dokumenty sygnowane datą 28.04.2010r.zawierające dyspozycję przelewu środków pieniężnych w kwocie 754.150.30USD oraz sygnowane datą 29.04.2010r. zawierające dyspozycję przelewu środków pieniężnych w kwocie 2.140.950 zł, które zostały podrobione przez naniesienie podpisu o treści (...) tj. o czyn z art. 286 § 1 kk w zb. z art. 270 § 1kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 12 kk (akt oskarżenia k 216 – 221 w aktach sprawy Sądu Rejonowego dla W.IIIK 337/12). Sąd Rejonowy dla W.w sprawie IIIK 337/12 wyrokiem z dnia 22 maja 2014 ro. W sprawie IIIC 337/12 uniewinnił oskarżonego M. C. (2) od popełnienia zarzucanego mu czynu (wyrok Sądu Rejonowego dla W.IIIK 337/12 k 531 – 532)

Na podstawie opinii biegłej sądowej z zakresu rachunkowości, finansów i zobowiązań podatkowych M. H. w sprawie przedmiotowej ustalono że wartość jednego certyfikatu serii (...)związanego z Indeksem (...) (PLN Hedged) o wartości nominalnej 100zł i terminie wykupu 24 czerwca 2014r. wyemitowanych przez (...) na dzień wykupu 24 czerwca 2014r. wynosi 100,25 zł, wartość 16.000 szt. tych certyfikatów na dzień wykupu 24 czerwca 2014 r. wyniosła 1.604.000 zł, natomiast

wartość utraconych korzyści majątkowych powoda w związku z nieautoryzowanymi operacjami bankowymi pozwanego Banku w wysokości 754.150,30 USD w dniach 28 kwietnia 2010r. oraz 29 kwietnia 2010 r. wynosi kwotę 287.585,60 USD na dzień 24.06.2014r. przy założeniu że powód inwestowałby w fundusze inwestycyjne - na podstawie zestawienia rzeczywistych transakcji powoda za okres od 22 lipca 2010r. do 31 grudnia 2011r. dokonywanych funduszami (...) T. (...), (...) F. oraz (...) T. A., a także kwotę 71.354,22 USD na dzień 3.12.2013r. przy założeniu że powód zakupiłby obligacje korporacyjne (...) S.A. z/s w W.. Biegła w swojej opinii oparła się na rzeczywistych transakcjach powoda, ustalając utracone korzyści z dużym prawdopodobieństwem osiągnąłby powód (opinia pisemna biegłej M. H. k 468 – 475, opinia ustna biegłej k 582).

Sąd zważył co następuje:

Żądanie zgłoszone w przez powoda B. J. jest zasadne.

Jak wynika z treści pozwu powód domaga się zwrotu różnicy między wkładem środków powoda z dnia 28 kwietnia 2010r. w wysokości 754.150,30 USD a kwotą pobraną przez niego w dniu 5 listopada 2010r w wyniku transakcji sprzedaży części jednostek uczestnictwa w funduszu (...) w wysokości 5000, w wyniku której to uzyskał kwotę 437.375,00zł co stanowiło równowartość 158.274,23 USD, tj. kwotę 595.876 USD oraz odsetek oraz kwoty skapitalizowanych odsetek w kwotach 56.674,91 USD i 165.963,73 USD oraz wartość utraconych korzyści w kwocie 287.585,60 USD.

Zgodnie z treścią art. 725 k.c. - przez umowę rachunku bankowego bank zobowiązuje się względem posiadacza rachunku, na czas oznaczony lub nieoznaczony, do przechowywania jego środków pieniężnych oraz, jeżeli umowa tak stanowi, do przeprowadzania na jego zlecenie rozliczeń pieniężnych

Natomiast stosownie do treści art. 65 - Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe - Bank dokonujący wypłat z rachunku bankowego jest obowiązany sprawdzić autentyczność i prawidłowość formalną dokumentu stanowiącego podstawę do wypłaty oraz tożsamość osoby dającej zlecenie.

W tym miejscu warto też przytoczyć wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 27 października 2010 r. w sprawie I ACa 733/10, gdzie Sąd ten wskazuje że „Poprzez umowę rachunku bankowego bank nabywa prawo własności do zdeponowanych pieniędzy, a posiadaczowi rachunku przysługuje roszczenie o zwrot zdeponowanej kwoty. Tak więc w umowie rachunku bankowego występują elementy depozytu nieprawidłowego (art. 845 k.c.). oraz że „niezapewnienie posiadaczowi rachunku bankowego bezpieczeństwa jego środków pieniężnych znajdujących się na tym rachunku przez umożliwienie ich zagarnięcia przez pracownika banku uzasadnia odpowiedzialność tego ostatniego na podstawie przepisów o czynach niedozwolonych oraz z tytułu nienależytego wykonania zobowiązania. Bank ma powszechny i pozakontraktowy obowiązek zapewnienia posiadaczowi rachunku bankowego dostatecznego bezpieczeństwa jego środków pieniężnych znajdujących się na tym rachunku w sposób uniemożliwiający przestępczą działalność własnych pracowników. Zaniechanie tego obowiązku skutkuje odpowiedzialnością banku na podstawie art. 415 k.c. za czyn własny/LEX nr 756715/.

Biorąc pod uwagę ustalony powyżej stan faktyczny w przedmiotowej sprawie, gdzie ustalono iż w toku postępowania karnego na podstawie opinii biegłego sądowego z zakresu kryminalistycznych badań dokumentów J. S., iż podpisy złożone na spornych dyspozycjach z dnia 28 kwietnia 2010r. i 29 kwietnia 2010r. nie są autentycznymi podpisami B. J. i że nie zostały nakreślone przez niego i gdzie zgodnie art. 65 - Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe - pozwany Bank dokonujący wypłat z rachunku bankowego powoda był obowiązany sprawdzić autentyczność i prawidłowość formalną dokumentu stanowiącego podstawę do wypłaty, to zdaniem Sądu mając na uwadze jeszcze treść zacytowanego powyżej wyroku Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 27.10. 2010 r. w sprawie I ACa 733/10, Bank miał obowiązek zapewnienia powodowi jako posiadaczowi rachunku bankowego dostatecznego bezpieczeństwa jego środków pieniężnych znajdujących się na jego rachunkach znajdujących się u pozwanego, w sposób uniemożliwiający przestępczą działalność własnych pracowników. Zatem zaniechanie tego obowiązku zdaniem Sądu w tym przypadku skutkuje odpowiedzialnością banku na podstawie art. 415 k.c. za czyn własny.

Dlatego też roszczenie powoda w zakresie zwrotu kwoty 595.876 USD stanowiącej różnicę między wkładem środków powoda z dnia 28 kwietnia 2010r. w wysokości 754.150,30 USD a kwotą pobraną przez niego w dniu 5 listopada 2010r w wyniku transakcji sprzedaży części jednostek uczestnictwa w funduszu (...) w wysokości 158.274,23 USD należało uznać za w pełni zasadne.

Również zdaniem Sądu zasadne jest roszczenie skapitalizowanych odsetek w kwocie 56.674,91 USD za okres od dnia 28 kwietnia 2010r. do dnia 5 listopada 2010r. od kwoty 754.150,30 USD /za okres 211 dni/ i kwocie 165.963,73 USD za okres od 6 listopada 2010r. do 27 grudnia 2012r. od kwoty 595.876,30 zł / za okres 782 dni/.

Stosownie do treści art. 481. § 1k.c. - jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Powód wykazał dołączonymi do pozwu dokumentami iż wielokrotnie zawracał się do pozwanego Banku z pismami i wezwaniami do uregulowania należności /k 40, 41, 42, 43, 45-46, 47-48, k 123 – 125/.

Źródłem zobowiązania pozwanego w tym przypadku stanowi delikt, co pozwala na przyjęcie, iż w tej sprawie roszczenie o zasądzenie odsetek ustawowych ma charakter terminowy. Cechą charakterystyczną roszczeń wynikających z czynów niedozwolonych jest to, że na ogół wymagalność ich zbiega się z datą ich powstania (T. Wiśniewski, Komentarz do Kodeksu cywilnego. Księga III Zobowiązania, Tom I, Warszawa 1996, s. 403, tak też wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 27.10.2010 r. w sprawie IACa 733/10, uchwała składu 7 sędziów SN z dnia 22 września 1970, zasada prawna, III PZP 18/70, OSNC 1971/1/5).

Reasumując, trzeba wskazać iż zasadne było roszczenie zasądzenia skapitalizowanych odsetek w powyższym zakresie, jak również roszczenie dot. odsetek ustawowych za dalszy okres od dnia wniesienia pozwu tj. od 31 grudnia 2012 roku do dnia zapłaty co do należności głównej i od skapitalizowanych odsetek./art. 482 § 1kc od zaległych odsetek można żądać odsetek za opóźnienie dopiero od chwili wytoczenia o nie powództwa/.

Roszczenie powoda w zakresie utraconych korzyści też zdaniem Sądu było zasadne.

W tym miejscu należy przytoczyć art. 361 § 1 k.c. zgodnie z którym zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Stosownie do treści § 2 cyt. artykułu - w powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Na podstawie opinii biegłej M. H. Sąd ustalił wartość utraconych korzyści majątkowych powoda w związku z nieautoryzowanymi operacjami bankowymi pozwanego Banku w wysokości 754.150,30 USD w dniach 28 kwietnia 2010r. oraz 29 kwietnia 2010 r. na kwotę 287.585,60 USD a także na kwotę 71.354,22 USD. /opinia pisemna k 468 – 475/. Przy czym należy zwrócić uwagę iż biegła w swojej opinii wskazała że opierając się na rzeczywistych transakcjach powoda, ustaliła utracone korzyści z dużym prawdopodobieństwem jakie osiągnąłby powód /opinia ustna biegłej k 582).

Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 26 lutego 2015 r. I ACa 1109/14 wskazuje że „Szkoda w postaci utraconych korzyści ma ze swej natury charakter hipotetyczny. Akcentuje się konieczność wykazania realności tej postaci szkody z takim prawdopodobieństwem, które uzasadnia przyjęcie wniosku, że utrata korzyści rzeczywiście nastąpiła. Podkreśla się także, że konstrukcja odpowiedzialności za utracone korzyści opiera się na tych samych zasadach co odpowiedzialność za szkodę rzeczywistą, a więc przyznaje prawo do wynagrodzenia tylko tych korzyści, które w normalnym toku wydarzeń, niezakłóconym wystąpieniem zdarzenia wyrządzającego szkodę, poszkodowany byłby otrzymał”.

Zdaniem Sądu na podstawie przeprowadzonego dowodu z opinii biegłej M. H. zostały wykazane z dużym prawdopodobieństwem utracone korzyści majątkowe powodowe w związku z operacjami bankowymi dokonanymi w dniach 28.04 i 29.04.2010r.

Z powyższych względów i w tym zakresie Sąd uwzględnił roszczenie powoda.

Odzwierciedleniem wyniku sprawy było orzeczenie o kosztach procesu. Biorąc pod uwagę, iż powództwo okazało się zasadne, Sąd obciążył pozwanego kosztami procesu w całości. Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu) w zw. z art. 108 § 1 k.p.c., który stanowi, że Sąd rozstrzyga o kosztach w każdym orzeczeniu kończącym sprawę w instancji. Sąd może jednak rozstrzygnąć jedynie o zasadach poniesienia przez strony kosztów procesu, pozostawiając szczegółowe wyliczenie referendarzowi sądowemu; w tej sytuacji, po uprawomocnieniu się orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie, referendarz sądowy w sądzie pierwszej instancji wydaje postanowienie, w którym dokonuje szczegółowego wyliczenia kosztów obciążających strony.

Mając na uwadze powyższe Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.