Sygn. akt I C 388/15

UZASADNIENIE

W pozwie wniesionym w dniu 18 grudnia 2014 roku a skierowanym przeciwko A. Towarzystwo (...) z siedzibą w W. powód T. K. wniósł o zasądzenie na jego rzecz kwoty 11.299,84 złote wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od kwoty 6.635,84 złotych od dnia 09 czerwca 2013 roku do dnia zapłaty oraz od kwoty 4.664,00 złotych od dnia 16 grudnia 2013 roku do dnia zapłaty, a nadto o zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu swojego żądania powód wskazał, że w dniu 04 maja 2013 roku , wskutek zatankowania złej jakości paliwa na stacji benzynowej należącej do S. Polska Sp. o.o. w CH L., uszkodzeniu uległ, należący do powoda , samochód F. (...) o numerze rejestracyjnym (...). W wyniku powyższego , przedmiotowy samochód nie nadawał się do dalszej eksploatacji z powodu trwałego unieruchomienia silnika. Powód za pośrednictwem pełnomocnika firmy (...) Sp. z o.o. zgłosił w dniu 09 maja 2013 roku stronie pozwanej przedmiotową szkodę celem jej likwidacji z polisy OC, która to szkoda została zarejestrowana pod numerem 01.310.694. W toku postępowania likwidacyjnego pozwany wypłacił powodowi odszkodowanie w wysokości 868,84 złotych. W związku z zaniżeniem przez pozwanego wypłaconego odszkodowania, powód zlecił wykonanie naprawy samochodu firmie (...). Koszt naprawy wyniósł 13.335,84 złotych brutto. Faktura wykazująca w/w kwotę została przedstawiona pozwanemu, który wówczas ustalił odszkodowanie w wysokości 6.700 złotych. W ocenie pozwanego wobec ustalenia wartości przedmiotowego pojazdu w stanie sprzed szkody na kwotę 10.900 złotych naprawa pojazdu była nieopłacalna ekonomicznie. Z pisma z dnia 26 lipca 2013 roku wynika, że pozwany uznał prawidłowość ustalonych na 13.335,84 złotych kosztów naprawy. Nadto powód wskazał, że z uwagi na stanowisko pozwanego zmuszony był wynająć pojazd zastępczy. Łączny koszt wynajmu wyniósł 3.394,80 złotych oraz 2.450,00 złotych. W wyniku zgłoszenia przez powoda roszczenia z tytułu najmu pojazdu zastępczego, decyzją z dnia 13 sierpnia 2013 roku, pozwany wypłacił na rzecz powoda kwotę 1.180 złotych uwzględniając jedynie okres wynajmu od 1 lipca 2013 roku do 09 lipca 2013 roku. Dochodzone pozwem roszczenie obejmuje sumę kwot: 6.635,84 złotych z tytułu należnego odszkodowania oraz kwoty 4.664 złotych tytułem zwrotu kosztów wynajmu pojazdu zastępczego.

Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym w dniu 06 lutego 2015 roku w sprawie o sygn. akt I Nc 4901/14 Sąd orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

W sprzeciwie od wydanego nakazu zapłaty strona pozwana (...) S.A. w W. wniosła o oddalenie powództwa. W uzasadnieniu przyjętego stanowiska strona pozwana wskazała, że pomiędzy stronami nie jest sporna odpowiedzialność pozwanej co do zasady, jako że pozwana przyjęła swoją odpowiedzialność za zaistniałą szkodę i wypłaciła na rzecz powoda kwotę 6.700 tytułem odszkodowania za samochód marki F. (...) o numerze rejestracyjnym (...) oraz kwotę 1.180,80 złotych tytułem zwrotu kosztów wynajmu pojazdu zastępczego. Pozwany podał , że między stronami spornym pozostaje kwota odszkodowania oraz zwrot kosztów pojazdu zastępczego. W zakresie tego pierwszego pozwany podał, że szkodę w pojeździe powoda traktować należy jako szkodę całkowitą albowiem wartość naprawy samochodu przekracza wartość pojazdu z daty likwidacji szkody. Skoro bowiem wartość rynkowa auta sprzed szkody została oszacowana na kwotę 10.900 złotych, zaś koszt naprawy pojazdu został ustalony na kwotę 13.335,84 złotych, zasadnym jest wypłacenie powodowi odszkodowania w wysokości 6.700 złotych jako różnicy pomiędzy wartością pojazdu przed szkodą a wartością pojazdu uszkodzonego. W zakresie drugiego z roszczeń dochodzonych w pozwie pozwany wskazał, że uznał zasadność takiego najmu pojazdu przez technologiczny okres naprawy pojazdu z uwzględnieniem czasu dodatkowego, stanowiącego 50% czasu naprawy. Tylko bowiem najem pojazdu w takim okresie czasu pozostaje w adekwatnym związku przyczynowo-skutkowym ze szkodą z dnia 04 maja 2013 roku. Wynajem pojazdu na dłuższy czas nie pozostaje natomiast w normalnych związku przyczynowo-skutkowym z tym wypadkiem i z tego też względu roszczenie w tym zakresie w ocenie pozwanego winno być oddalone.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 04 maja 2013 roku wskutek zatankowania złej jakości paliwa na stancji benzynowej należącej do (...) Sp. z o.o. w CH L. uszkodzeniu uległ, należący do T. K. samochód F. (...) o numerze rejestracyjnym (...). Zakupione przez powoda paliwo przedstawiało właściwości fizykalno-chemiczne rażąco odbiegające od właściwości wymaganych dla oleju napędowego. Znajdująca się w zbiorniku paliwowym ciecz pozbawiona jest właściwości smarnych oraz palnych (zdolność do samozapłonu).

Stacja paliw, gdzie doszło do w/w zdarzenia stanowi własność (...) Sp. z o.o. z siedzibą w P..

W dniu zdarzenia szkodowego pozwany (...) Sp. z o.o. z siedzibą w P. korzystał z ochrony ubezpieczonej w zakresie prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej udzielanej mu przez (...) S.A. w W. na podstawie umowy odpowiedzialności cywilnej.

Bezsporne

W wyniku powyższego przedmiotowy samochód nie nadawał się do dalszej eksploatacji z powodu trwałego unieruchomienia silnika. Doszło do trwałego unieruchomienia silnika oraz usterki układu paliwowego na skutek zatarcia pompy wysokiego ciśnienia oraz wtryskiwaczy, co objawia się niemożnością sprężenia paliwa w szynie CR do wymaganej dla rozruchu wartości.

W następstwie w/w w samochodzie powoda doszło do uszkodzenia czujnika poziomu paliwa z integralną pompą wstępną, mocowania filtra paliwa, filtra paliwa, przewodu paliwa, pompy wysokiego ciśnienia, przewodu wtryskowego, regulatora ciśnienia, wtryskiwaczy paliwa. Części te wymagały wymiany. Nadto w następstwie zdarzenia szkodowego doszło do uszkodzenia układu paliwowego oraz diagnostyki komputerowej- części te nadają się do naprawy.

Czas naprawy uszkodzeń powstałych w samochodzie ciężarowym marki F. (...) o numerze rejestracyjnym (...) wskutek zdarzenia z dnia 04 maja 2013 roku odpowiada czasowi naprawy przedmiotowego pojazdu i wynosi od 6 do 8 godzin dla naprawy przeprowadzonej z użyciem nowych oryginalnych części zamiennych, sygnowanych marką producenta pojazdu, technologii naprawy i przy zastosowaniu średnich stawek warsztatowych za robociznę z rynku lokalnego.

Dowód:

- karta pojazdu-k 15-16,

- kosztorys nr 285-k. 20-21,

- ekspertyza techniczna z dnia 07 maja 2013 roku- k. 22,

- protokół z oględzin z dnia 14 maja 2013 roku-k. 23-24,

- kalkulacja naprawy -F. (...)- k. 25,

- opinia nr (...)- k. 38-39,

- opinia biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej i wyceny pojazdów, w tym ustna opinia uzupełniająca-k. 139-149, k. 182

Powód zgłosił pozwanemu szkodę w dniu 07 maja 2013 roku.

W następstwie podjętych czynności związanych z likwidacja szkody pozwany decyzją z dnia 12 czerwca 2013 roku ustalił, że w następstwie zdarzenia szkodowego powód poniósł szkodę w wysokości 868,84 złotych brutto i kwotę tę wypłacił powodowi.

W konsekwencji takiego stanowiska pozwanego powód zlecił (...) sp. z o.o.” z siedzibą w L. kompleksową naprawę układu paliwowego, tytułem czego poniósł w dniu 18 lipca 2013 roku wydatek w wysokości 13.335,84 złotych.

W dniu 23 lipca 2013 roku powód przesłał do pozwanego fakturę Vat oraz kosztorys wystawiony przez (...) sp. z o.o.” z siedzibą w L. opiewające na kwotę 13.335,84 złotych, żądając zwrotu poniesionych z tego tytułu wydatków w terminie do dnia 28 lipca 2013 roku.

Decyzją z dnia 26 lipca 2013 roku pozwany zweryfikował swoje wcześniejsze stanowisko w ten sposób, że uznał że w następstwie zdarzenia szkodowego doszło do tzw. szkody całkowitej albowiem koszty naprawy uszkodzeń w/w pojazdu są ekonomicznie nieuzasadnione (naprawa przekracza wartość rynkową pojazdu). W konsekwencji szkoda zostanie rozliczona jako szkoda całkowita tzn. różnica wartości rynkowej pojazdu sprzed szkody i wartości pojazdu w stanie uszkodzonym. Pozwany w decyzji tej uznał, że wartość pojazdu przed szkodą wynosi 10.900 złotych, wartość pojazdu w stanie uszkodzonym to kwota 4.200 złotych, zaś różnica tych wartości to kwota 6.700 złotych. Z uwagi zatem na powyższe ( 6.700 złotych wartość odszkodowania) przy uwzględnieniu dotychczasowej wypłaty odszkodowania( 868,84 złotych) do wypłaty pozostaje kwota 5.831,16 złotych.

Dowód:

- druk zgłoszenia szkody k. 17-18,

- e-mail z dnia 09 maja 2013 roku-k. 19,

- kosztorys nr 285-k. 20-21,

- ekspertyza techniczna z dnia 07 maja 2013 roku- k. 22,

- protokół z oględzin z dnia 14 maja 2013 roku-k. 23-24,

- kalkulacja naprawy -F. (...)- k. 25,

- pismo pozwanego do powoda z dnia 12 czerwca 2013 roku- k. 26,

- e-mail powoda do pozwanego z dnia 23 lipca 2013 roku- k. 27,

- faktura Vat (...) z dnia 18 lipca 2013 roku- k. 28,

- opinia biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej i wyceny pojazdów, w tym ustna opinia uzupełniająca-k. 139-149, k. 182

Z uwagi na niemożność korzystania z pojazdu powód w dniu 10 maja 2013 roku zawarł z K. T. umowę najmu samochodu zastępczego, której przedmiotem był najem samochodu marki F. (...) o numerze rejestracyjnym (...). Okres najmu obejmował czas od 10 maja 2013 roku do dnia 28 czerwca 2013 roku, zaś koszt najmu za dobę to kwota 50 złotych. W związku z w/w powód poniósł koszt najmu pojazdu zastępczego w wysokości 2.450 złotych.

Nadto w dniu 01 lipca 2013 roku powód zawarł z E. M. prowadzącą działalność gospodarczą pod nazwą (...).pl umowę najmu samochodu zastępczego marki S. (...) o numerze rejestracyjnym (...). Strony umowy ustaliły, że czynsz najmu wynosić będzie 120 złotych powiększony o Vat za każdą rozpoczętą dobę najmu. Powód korzystał z w/w samochodu w okresie od dnia 01 lipca 2013 roku do dnia 23 lipca 2013 roku i z tego tytułu poniósł koszty w wysokości 2760 złotych netto, brutto 3.394,80 złotych.

Dowód:

- umowa najmu samochodu z dnia 10 maja 2015 roku i z dnia 01 lipca 2013 roku - k. 33-36,

- faktura Vat (...) z dnia 24 lipca 2013 roku-k. 37,

- opinia biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej i wyceny pojazdów, w tym ustna opinia uzupełniająca-k. 139-149, k. 182

Powód roszczenie o zwrot kosztów wynajmu pojazdu zastępczego za okres od dnia 01 lipca do 23 lipca 2013 roku przedstawił stronie pozwanej w dniu 31 lipca 2013 roku. Decyzją z dnia 13 sierpnia 2013 roku pozwany zwrócił powodowi koszty wynajmu samochodu zastępczego za okres od dnia 01 lipca 2013 roku do dnia 09 lipca 2013 roku w wysokości 1.180,80 złotych.

Pismem z dnia 04 września 2013 roku powód zwrócił się do pozwanego o zwrot kosztów wynajmu pojazdu zastępczego za okres od dnia 10 maja 2013 roku do dnia 28 czerwca 2013 roku w wysokości 2.450 złotych. Pismem z dnia 04 października 2013 roku pozwany odmówił wypłaty w.w kosztów.

Powód w piśmie z dnia 05 listopada 2013 roku wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 6.635,84 złotych tytułem odszkodowania oraz kwoty 4.664 złotych tytułem zwrotu kosztów wynajmu pojazdu zastępczego. Niniejsze pismo zostało pozwanemu doręczone w dniu 15 listopada 2013 roku.

Dowód:

- e-mail powoda do pozwanego z dnia 31 lipca 2013 roku- k. 29,

- pismo pozwanego do powoda z dnia 26 lipca 2013 roku- k. 30,

- umowa najmu samochodu z dnia 10 maja 2015 roku i z dnia 01 lipca 2013 roku - k. 33-36,

- faktura Vat (...) z dnia 24 lipca 2013 roku-k. 37,

- pismo pozwanego do powoda z dnia 13 sierpnia 2013 roku- k. 40,

- pismo powoda do pozwanego z dnia 04 września 2013 roku- k. 41-42,

- pismo pozwanego do powoda z dnia 04 października 2013 roku- k. 43-44,

- przedsądowe wezwanie do zapłaty z dnia 05 listopada 2013 roku- k. 45-48,

Wartość pojazdu powoda sprzed szkody wyniosła 10.900 złotych, zaś po szkodzie kwotę 4.200 złotych.

Bezsporne

Postanowieniem z dnia 28 maja 2013 roku w sprawie o sygn. akt 4 Ds. 425/13 Prokurator Prokuratury Rejonowej w Legnicy umorzył dochodzenie w sprawie nieumyślnego wprowadzenia w dniu 04 maja 2013 roku do obrotu na stacji paliw przy ulicy (...) w L. oleju napędowego niespełniającego wymogów określonych w ustawie z dnia 25 sierpnia 2006 roku o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw, t.j. o czyn z art. 31 ust. 1 i 5 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 roku o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw, wobec stwierdzenia , że czyn nie zawiera znamion czynu zabronionego, na podstawie art. 17§1 pkt 2 k.p.k.

Dowód:

- postanowienie o umorzeniu dochodzenia z dnia 28 maja 2013 roku w sprawie o sygn. akt 4 Ds. 425/13 –k. 31-32.

Sąd zważył, co następuje :

Powództwo zasługuje na uwzględnienie jedynie w części.

Strony pozostawały zgodne co do okoliczności zdarzenia jak i co to tego, że to pozwany jako ubezpieczyciel podmiotu odpowiedzialnego za zdarzenie szkodowe odpowiedzialny jest na skutki tego zdarzenia. Nadto strony były zgodne także w zakresie wartości samochodu sprzed szkody jak i po szkodzie, a nadto pozwany nie kwestionował wysokości poniesionych przez powoda wydatków związanych z naprawą pojazdu. Istota sporu sprowadzała się do ustalenia zakresu odpowiedzialności pozwanego za skutki zdarzenia szkodowego, w tym do tego czy pozwany winien zwrócić powodowi poniesione przez niego wydatki związane z naprawą samochodu w pełnej wysokości, jak i wydatki poniesione przez T. K. związane z wynajęciem pojazdu zastępczego i w jakim zakresie.

Na wstępie przedmiotowych rozważań wymaga wskazania, że istota ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej wynikająca z art. 822 kc i nast. sprowadza się do tego, że zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za te szkody ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której zawarta została umowa ubezpieczenia. Według zaś art. 361 § 1 kc, zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania z którego szkoda wynikła. W myśl natomiast art. 361 § 2 kc naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Szkoda majątkowa jest to różnica między stanem majątkowym poszkodowanego, który powstał po nastąpieniu zdarzenia powodującego uszczerbek, a stanem, jaki by istniał gdyby to zdarzenie nie nastąpiło. Chodzi o utratę lub zmniejszenie aktywów bądź powstanie lub zwiększenie pasywów osoby poszkodowanej. Z przepisu art. 361 § 2 kc wynika obowiązek pełnej kompensacji szkody. W orzecznictwie i w doktrynie przyjęte jest, że za szkodę powstałą w wyniku ruchu pojazdu mechanicznego odpowiadają in solidum posiadacz (kierowca) tego pojazd i ubezpieczyciel, przy czym poszkodowany może dochodzić roszczenia bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń.

Podstawową funkcją odszkodowania jest kompensacja, co oznacza, iż odszkodowanie powinno przywrócić w majątku poszkodowanego stan naruszony zdarzeniem wyrządzającym szkodę. Odszkodowanie przysługujące od ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej za uszkodzenie pojazdu mechanicznego obejmuje celowe, niezbędne i ekonomicznie uzasadnione koszty naprawy pojazdu, ustalone według cen występujących na lokalnym rynku (uchwała SN z dnia 13 czerwca 2003 r., III CZP 32/03, Biul. SN 2003, z. 6, poz. 4), przy czym poszkodowanemu należy się nie tylko zwrot poczynionych przez niego przy tej naprawie nakładów, ale i zwrot robocizny z uwzględnieniem przyjętych, z reguły w miejscu zamieszkania, stawek robocizny za tego rodzaju usługi (wyrok SN z dnia 11 grudnia 1997 r., I CKN 385/97, LEX nr 50530).

W realiach przedmiotowej sprawy jak wskazano wyżej istota sporu sprowadzała się do ustalenia zakresu odpowiedzialności pozwanego za skutki zdarzenia szkodowego z dnia 04 maja 2013 roku. W ocenie pozwanego skoro szkoda w pojeździe powoda ma charakter szkody całkowitej to pozwany winien wypłacić powodowi jedynie odszkodowanie w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy wartością pojazdu sprzed szkody a wartością pojazdu po szkodzie. W przedmiotowej sytuacji różnica ta to kwota 6.700 złotych, która została powodowi wypłacona w następstwie decyzji z dnia 26 lipca 2013 roku.

Dokonując oceny stanowiska stron Sąd procedujący w sprawie podziela stanowisko pozwanego jedynie w zakresie ustalenia, że szkoda w pojeździe powoda ma charakter szkody całkowitej. Istotne, że okoliczności tej nie kwestionował sam powód, który nie żądał dopuszczenia dowodu z opinii biegłego na okoliczność ustalenia wysokości szkody w pojeździe powoda, w tym ustalenia wartości pojazdu sprzed szkody jak i wartości pozostałości. Zdaniem Sądu odpowiedzialność gwarancyjna ubezpieczyciela nie ma charakteru nieograniczonego. Przepis art. 363 § 1 k.c. stanowi, że gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu. Sąd podziela ugruntowany pogląd doktryny i orzecznictwa na tle pojęcia „szkoda całkowita”, że żądanie zwrotu kosztów naprawy pojazdu przewyższających wartość pojazdu w chwili szkody, pociąga dla zobowiązanego nadmierne koszty. W konsekwencji zobowiązany może odmówić wypłaty odszkodowania w części przewyższającej różnicę pomiędzy wartością pojazdu sprzed szkody a wartością pozostałości, bowiem nadwyżka taka jest ekonomicznie nieuzasadniona. W efekcie skoro koszty naprawy pojazdu zostały ustalone i poniesione przez powoda w wysokości wyższej aniżeli niesporna wartość pojazdu zasadnym jest przyjęcie, że likwidacja tej szkody będzie następować przy przyjęciu, że szkoda ma charakter całkowity. Jednak w ocenie Sądu odpowiedzialność pozwanego w tym zakresie( likwidacji szkody w pojeździe) nie może ograniczać się do wypłaty odszkodowania stanowiącego różnicę wartości podanych wyżej skoro powód, kierowany stanowiskiem pozwanego, wyrażonym w decyzji z dnia 12 czerwca 2013 roku, zlecił dokonanie naprawy samochodu, co też nastąpiło w dniu 18 lipca 2013 roku.

W ocenie zatem Sądu, zasadne było przeanalizowanie czy odpowiedzialność odszkodowawcza pozwanego wynika z art. 415 k.c. (na co powód także powołał się w pozwie), tym samym czy koszty zleconej przez powoda naprawy mogą być rozpatrywane w kategorii uszczerbku majątkowego i w jakim zakresie.

Zgodnie z art. 415 k.c. kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę obowiązany jest do jej naprawienia. Dla ustalenia odpowiedzialności za delikt w oparciu o w/w normę prawną konieczne jest wykazanie 1) bezprawności działania bądź zaniechania podmiotu odpowiedzialnego 2) winy odpowiedzialnego podmiotu 3) zdarzenia, z którym system prawny łączy obowiązek naprawienia szkody 4) szkody oraz 5) związku przyczynowego między zdarzeniem z szkodą. Niniejsze okoliczności w świetle art. 6 k.c. winny zostać wykazane przez poszkodowanego, w przedmiotowej spawie przez powoda, skoro to ona z w/w faktów wywodzi skutki prawne.

Czyn sprawcy, który rodzi odpowiedzialność cywilną, musi posiadać pewne właściwości, cechy, zwane znamionami, odnoszące się do jego strony przedmiotowej i podmiotowej. Znamiona niewłaściwości postępowania od strony przedmiotowej określa się pojęciem bezprawności czynu, natomiast od strony podmiotowej określa się jako winę w znaczeniu subiektywnym. W tradycyjnym ujęciu winy (szerokim) w pojęciu tym ujmowano element obiektywny, czyli bezprawność, oraz subiektywny, czyli winę w ścisłym znaczeniu (określaną też mianem winy sensu stricte). Współcześnie przeważa stanowisko, że należy rozdzielić zakresy winy i bezprawności, a bezprawność ujmować jako przesłankę winy. Przyjmuje się, że pojęcie winy należy odnieść jedynie do opisania podmiotowych cech zachowania się sprawcy szkody. Jednak dopiero czyn bezprawny może być oceniany w kategoriach czynu zawinionego w rozumieniu art. 415 k.c. Bezprawność stanowi przedmiotową cechę czynu sprawcy. Judykatura wskazuje, że bezprawność zachowania polega na przekroczeniu mierników i wzorców wynikających zarówno z wyraźnych przepisów, zwyczajów, utartej praktyki, jak i zasad współżycia społecznego (wyrok SN z dnia 22 września 1986 r., IV CR 279/86, LEX nr 530539). W szczególności uznaje się, że obowiązek należytej dbałości o życie i zdrowie człowieka może wynikać nie tylko z normy ustawowej, ale także ze zwykłego rozsądku, popartego zasadami doświadczenia, które nakazują unikania niepodyktowanego koniecznością ryzyka (wyrok SN z dnia 9 maja 1968 r., I CR 128/68, niepubl.). Bezprawność oznacza ujemną ocenę o zachowaniu się sprawcy szkody. Przy czym zachowaniem bezprawnym będzie zachowanie sprzeciwiające się porządkowi prawnemu jako całości, niezależnie od tego, czy jest ono zawinione, czy też niezawinione. Bezprawnym zachowaniem się będzie więc takie, które stanowi obiektywne złamanie określonych reguł postępowania, czyli będzie sprzeczne z obowiązującym porządkiem prawnym. Przez „porządek prawny" rozumie się nakazy i zakazy wynikające z normy prawnej, ale również nakazy i zakazy wynikające z norm moralnych i obyczajowych, czyli zasad współżycia społecznego.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy wskazać należy, że w ustalonym stanie faktycznym pozwanemu można przypisać odpowiedzialność odszkodowawczą na podstawie art. 415 k.c. w związku z art. 817 i art. 822 k.c. oraz art. 361 k.c. Z w/w regulacji wynika, że co do zasady ubezpieczyciel
obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie dni trzydziestu, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku, a gdyby wyjaśnienie w powyższym terminie okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości świadczenia okazało się niemożliwe, świadczenie powinno być spełnione w ciągu 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe, jednakże bezsporną część świadczenia ubezpieczyciel powinien spełnić w terminie przewidzianym w § 1. Powód zgłosił pozwanemu szkodę w dniu 09 maja 2013 roku, zgłoszenie to miało charakter na tyle kompletny, że pozwany był w stanie, przy wykorzystaniu metodologii ustalania szkód w pojazdach, ocenić czy szkoda w pojeździe powoda ma charakter całkowity czy też częściowy. Skoro pozwany po miesiącu ustalił, że ma ona charakter częściowy i przyznał odszkodowanie tytułem zwrotu kosztów naprawy, zasadnym jest przyjęcie, że zachowanie powoda polegające na zleceniu naprawy miało charakter usprawiedliwiony, wywołany zachowaniem pozwanego. Nie niweczy oceny takiego zachowania powoda fakt, że naprawa ta była ekonomicznie nieuzasadniona skoro jej wartość przekroczyła wartość pojazdu, a szkoda w pojeździe ma charakter całkowity. Gdyby bowiem nie stanowisko pozwanego z dnia 12 czerwca 2013 roku, w świetle którego szkoda w pojeździe T. K. miała charakter szkody częściowej, powód nie zleciłby naprawy, a dalej nie poniósłby kosztów naprawy w wysokości ponad 13.000 złotych. Gdyby ubezpieczyciel poprowadził proces likwidacji szkody w sposób zgodny z art. 817 k.c., przy uwzględnieniu art. 355 §1 i § 2 k.c., t.j. przy wykorzystaniu pełnej metodologii ustalenia szkody w pojeździe powoda, to z pewnością wydałby decyzję w dniu 12 czerwca 2013 roku odmienną aniżeli ta, która faktycznie została wydana. W ocenie Sądu byłaby to decyzja ustalająca szkodę jako szkoda całkowita. Założenie takie jest tym bardziej uprawnione, że pozwany kolejną decyzją z dnia 26 lipca 2016 roku tak tę szkodę ujął. Tym samym przyjąć należy, że gdyby w sposób profesjonalny, już na początku postępowania likwidacyjnego, pozwany ustalił zakres szkody, powód nie zleciłby naprawy swojego samochodu. Zachowanie towarzystwa ubezpieczeń polegające na zaniechaniu w prawidłowym przeprowadzeniu procesu likwidacyjnego traktować należy jako zachowanie bezprawne oraz zawinione. Nadto pomiędzy stanowiskiem pozwanego stanowiącym podstawę jego odpowiedzialności odszkodowawczej a zachowaniem powoda polegającym na zleceniu naprawy zachodzi adekwatny związek przyczynowy. Gdyby bowiem pozwany w sposób prawidłowy, przy wykorzystaniu dostępnych mu i wykorzystanych w praktyce metod szacowania szkody w pojeździe dokonał prawidłowego ustalenia szkody, powód nie zleciłby kosztownej naprawy jego samochodu. Powód w związku z zaniechanie pozwanego poniósł szkodę jednakże nie w rozmiarze stanowiącym równowartość kosztów naprawy samochodu tj. 13.335,84 złotych. Zdaniem Sądu odszkodowanie w niniejszej sprawie winno rekompensować różnicę w stanie majątkowym jaki jest a jaki byłby gdyby pozwany poinformował powoda o nieopłacalności naprawy. W tej sytuacji powód nie zleciłby naprawy, lecz dysponowałby wrakiem o wartości 4 200 zł, a nadto otrzymałby od ubezpieczyciela odszkodowanie w wysokości 6 700 zł. Oznaczałoby to, że w jego majątku byłyby aktywa o wartości 10 900 zł (co odpowiada po prostu wartości pojazdu sprzed zdarzenia szkodowego). Natomiast w konsekwencji decyzji o nieekonomicznej naprawie uszczerbek majątkowy powoda pozostający w związku z bezprawnym i zawinionym zachowaniem strony pozwanej wynosi 2 435,84 zł (13 335,84 zł – 10 900 zł). Przyjęcie odmiennej koncepcji w sposób jak to czyni powód, tj. poprzez uznanie, że pozwany odpowiada za szkodę w pojeździe w granicach kosztów naprawy pojazdu, inklinowałoby przyjęcie, że szkoda w pojeździe ma charakter częściowy, co przecież pomiędzy stronami nie było sporne.

Procedując w zakresie zgłoszonego przez powoda roszczenia o zwrot poniesionych przez niego kosztów wynajmu pojazdu zastępczego Sąd przyjął za podstawę rozstrzygnięcia w w/w zakresie art. 822 k.c. oraz 361 k.c. W ocenie Sądu, strona pozwana w ramach umowy ubezpieczenia ponosi odpowiedzialność za szkodę w postaci kosztów wynajmu pojazdu zastępczego. Zdaniem Sądu, niemożność korzystania przez powoda z samochodu na skutek zdarzenia objętego odpowiedzialnością strony pozwanej stanowi szkodę majątkową, która podlega naprawieniu w ramach zawartej umowy ubezpieczeniowej. W piśmiennictwie podkreśla się, że normalnym następstwem w rozumieniu art. 361 § 1 k.c. jest bardzo często niemożność korzystania z samochodu przez poszkodowanego, nie tylko w sytuacji jego uszkodzenia, ale również zniszczenia. Jeżeli więc poszkodowany poniósł w związku z tym koszty, które były konieczne, na wynajem pojazdu zastępczego, to mieszczą się one w granicach skutków szkodowych podlegających wyrównaniu. Stanowisko takie znalazło również wyraz w uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z dnia 18 marca 2003 r., IV CKN 1916/00 (jeszcze niepubl.). Sąd ten podkreślił, że za normalne następstwo zniszczenia pojazdu służącego poszkodowanemu do prowadzenia działalności gospodarczej należy uznać konieczność czasowego wynajęcia pojazdu zastępczego w celu kontynuowania tej działalności w okresie, gdy szkoda nie została jeszcze naprawiona. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 8 września 2004 roku (IV CK 672/03 LEX nr 146324) za normalne następstwo zniszczenia pojazdu służącego poszkodowanemu do prowadzenia działalności gospodarczej należy uznać konieczność czasowego wynajęcia pojazdu zastępczego w celu kontynuowania tej działalności w okresie, gdy szkoda nie została jeszcze naprawiona. Zgodnie zaś z najnowszym orzecznictwem Sądu Najwyższego, odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za uszkodzenie albo zniszczenie pojazdu mechanicznego nie służącego do prowadzenia działalności gospodarczej obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego; nie jest ona uzależniona od niemożności korzystania przez poszkodowanego z komunikacji zbiorowej (por. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2011 roku, III CZP 5/11, OSNC 2012/3/28). Postulat pełnego odszkodowania przemawia zatem za przyjęciem stanowiska o potrzebie zwrotu przez ubezpieczyciela tzw. wydatków koniecznych, potrzebnych na czasowe używanie zastępczego środka komunikacji w związku z niemożliwością korzystania z niego wskutek zniszczenia, z tym że tylko za okres między dniem zniszczenia a dniem, w którym poszkodowany może nabyć analogiczny pojazd, nie dłuższy jednak niż za czas do zapłaty odszkodowania (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 września 2004 r., IV CK 672/03). Za szkodę można więc uznać tylko koszty niezbędne, rzeczywiście poniesione przez poszkodowanego, którego obciąża ciężar dowodu wysokości szkody.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt rozpoznawanej sprawy, zdaniem Sądu, zasadne jest stwierdzenie, że po stronie powoda zachodziła konieczność wynajmu samochodu zastępczego począwszy od dnia 10 maja 2013 roku. Punktem wyjścia dla Sądu była okoliczność, iż strona pozwana uznała roszczenie powoda w omawianym zakresie za okres od 1 lipca do 8 lipca 2013 r. w wysokości 1 180,80 zł. Przyjęła, że okres taki odpowiada technologicznemu czasowi naprawy przedmiotowego pojazdu. Stanowisko to jest zbieżne z opinią biegłego G. B., który technologiczny czas naprawy, rozumiany jako czas potrzebny na wykonanie naprawy, jednak bez oczekiwania na brakujące części, oszacował na niespełna 7 godzin. Niemniej jednak, zdaniem Sadu w okolicznościach tej sprawy, nieuprawnione byłoby ograniczenie zwrotu kosztów wynajmu pojazdu zastępczego wyłącznie do tygodnia czasu. Znamienne, że pozwany uznał zasadność roszczenia za pierwszy tydzień lipca 2013 r., natomiast przed tą datą, tj. w okresie obowiązywania pierwszej umowy na wynajem pojazdu zastępczego (10 maja-28 czerwca 2013 r.) nie zaistniały żadne okoliczności, które uzasadniałby postawienie tezy, że powód miał możliwość zrekompensowania szkody poniesionej wskutek zdarzenia z dnia 4 maja 2013 r., czy to przez naprawę pojazdu czy też zakup nowego auta. Sąd ma na uwadze, że pozwany decyzją z dnia 12 czerwca 2013 roku wypłacił powodowi odszkodowanie, ale jak wskazano wyżej, odszkodowanie to w wysokości nieprzekraczającej kwoty 900 złotych, nie odpowiadało wysokości szkody realnie poniesionej przez powoda, w szczególności nie uniemożliwiało naprawy pojazdu. Ponadto wiarygodne jest stanowisko powoda w zakresie w jakim twierdził on, że z uwagi na toczące się postępowanie karne, nie miał on możliwości swobodnego dysponowania wrakiem. Postanowienie o umorzeniu dochodzenia z dnia 28 maja 2013 r., wskazuje, że nawet do połowy czerwca 2013 r. postępowanie to mogło nie być prawomocnie zakończone (z uwagi na czas potrzebny na dojście korespondencji pocztą oraz siedmiodniowy termin na zażalenie). W efekcie, to co powiedziano dotychczas, w szczególności okoliczności takie jak to, że dopiero w połowie czerwca 2013 r. powód odzyskał władztwo nad wrakiem oraz poznał stanowisko pozwanego odnośnie celowości i wysokości kosztów naprawy pojazdu, prowadzą do wniosku, że uprawnione jest żądanie powoda zwrotu przez pozwanego kosztów najmu w okresie od 10 maja 2013 roku do dnia 28 czerwca 2013 roku. Nie bez znaczenia jest i to, że technologiczny czas naprawy nie pokrywa się z rzeczywistym czasem naprawy, na który wpływ wywiera zarówno okres oczekiwania na części, jak i moce przerobowe warsztatów samochodowych. W tych okolicznościach przyjęcie trzech tygodni na realizację naprawy, liczonych od połowy czerwca 2013 r.( zakończenie postępowania karnego oraz decyzja ubezpieczyciela o wypłacie odszkodowania) do 8 lipca 2013 r. nie budzi wątpliwości bowiem ma swoje logiczne uzasadnienie w zasadach doświadczenia życiowego. Z uwagi zatem na powyższe Sąd zasądził na rzecz powoda kwotę 2.450 złotych zgodnie z treścią umowy z dnia 10 maja 2013 roku. Ponad tę kwotę żądanie powoda jest nieudowodnione, albowiem powód zaniechał dostarczenia dowodów świadczących o zasadności przeprowadzenia naprawy dopiero w dniu 18 lipca 2013 r. w sytuacji gdy od przeszło miesiąca dysponował już pojazdem oraz znał stanowisko pozwanego odnośnie odszkodowania.

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 451 oraz art. 359 k.c.

W zakresie kwoty 2.435,84 złotych Sąd przyjął, że roszczenie powoda stało się wymagalne w dniu 29 lipca 2013 roku skoro w wezwaniu do zapłaty skierowany przez powoda do pozwanego w dniu 23 lipca 2013 roku w zakresie zwrotu kosztów naprawy powód wskazał termin spełnienia tego świadczenia do dnia 28 lipca 2013 roku. Z upływem zatem tej daty pozwany pozostaje w opóźnieniu w spełnieniu świadczenia na rzecz powoda w omawianym zakresie.

Jeśli zaś chodzi o wymagalność świadczenia pozwanego w zakresie kwoty 2.450 złotych Sąd przyjął datę 16 grudnia 2013 r. albowiem powód zgłosił żądanie zapłaty kwoty 4.664 złotych tytułem zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego w piśmie doręczonym pozwanemu w dniu 15 listopada 2013 roku. Zgodnie zatem z treścią art. 822 k.c. pozwany winien w/w kwotę uiścić na rzecz powoda do dnia 15 grudnia 2013 roku, zaś z upływem tej daty pozostaje w opóźnieniu ze spełnieniem na rzecz powoda tego świadczenia.

Z uwagi zatem na powyższe Sąd orzekł jak w pkt I i II sentencji wydanego w sprawie wyroku.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 i art. 108§1 zd. 1 k.p.c., mając na uwadze, że powód wygrał proces w 43 %, zaś strona pozwana w 57 %.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

4.  (...)