Sygn. akt I C 469/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 marca 2017 r.

Sąd Okręgowy w Krakowie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący : SSO Irena Żarnowska-Sporysz

Protokolant: Karolina Sięka

po rozpoznaniu w dniu 2 marca 2017 r. w Krakowie

na rozprawie

sprawy z powództwa M. P.

przeciwko (...) S.A
w W.

o zapłatę

I.  powództwo oddala

II.  zasądza od powódki M. P. na rzecz strony pozwanej (...) S.A w W. kwotę 7.217 zł (siedem tysięcy dwieście siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt I C 469/15

UZASADNIENIE

Pozwem przesłanym do Sądu dnia 18 marca 2015r powódka M. P. wniosła o zasądzenie od (...) SA w (...) kwoty 300.000 zł z czego 200.000 zł tytułem zadośćuczynienia i 100.000 zł tytułem odszkodowania za utracone zarobki wynikłe z utraty możliwości wykonywania swojego zawodu będącego jedynym źródłem utrzymania . Wniosła też o ustalenie odpowiedzialności pozwanego za szkody mogące powstać w przyszłości.

W uzasadnieniu podała , że od 09 czerwca do 25 czerwca 2009r przebywała w klinice (...) w K. na ul. (...) z uwagi na drżenie rąk. Tam podano powódce lek

o nazwie (...), a następnie już po opuszczeniu szpitala przepisano jej w poradni przyklinicznej lek o nazwie (...) nie informując jej o skutkach ubocznych ich działania jakim jest między innymi zespół utraty kontroli impulsów, który przejawił się u powódki niekontrolowanymi zakupami i wydawaniem pieniędzy. Doszło w efekcie tego do całkowitej ruiny finansowej całej jej rodziny.

Powódka jak twierdzi dowiedziała się w 2012r z artykułu prasowego o objawach ubocznych leków stosowanych przy leczeniu choroby P. i zrozumiała ,że zmiany w jej zachowaniu to efekt działania takich właśnie leków, które ona też zażywa.

Strona pozwana tj. (...) SA do której powódka zgłosiła szkodę jako do ubezpieczyciela Szpitala (...) w K. odmówiła jej zapłaty.

Obecnie powódka nadal zażywa w/w leki , które pomagają jej w leczeniu schorzenia – ale które jednocześnie czynią ją osobą całkowicie niezaradną życiowo.

Strona pozwana (...) SA w odpowiedzi na pozew wniosła

o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów postępowania.

W uzasadnieniu podniosła w pierwszej kolejności ,że kwota ubezpieczenia Szpitala (...) w K. do jakiej odpowiada (...) SA z racji ubezpieczenia OC tego szpitala wynosi w przeliczeniu na złotówki 167.283,75 zł - co wynika z zawartej umowy i polisy.

Następnie podniosła iż powódka przebywała na oddziale ubezpieczanego przez stronę pozwaną Szpitala (...) w okresie od 9 - 25 czerwca 2009r , gdzie podjęto próbę leczenia (...) z dobrym skutkiem terapeutycznym polegającym na opanowaniu drżenia rąk. Leku tego jednak nie przepisano powódce do domu skutkiem czego drżenie rąk u niej powróciło i z tej przyczyny zaordynowano powódce już w przychodni przyszpitalnej dnia 27 września 2009r (...) i lek o nazwie (...).

Dalsze leczenie powódka odbywała już w szpitalu w W. tj. w kwietniu i maju 2010r gdzie wykluczono u niej chorobę P. utrzymując podawanie w/w leków do roku 2012 kiedy to powódka zgłosiła zaburzenia osobowości.

Dalej strona pozwana podaje ,że w kresie od 2009r do 2012 w informacjach o leku (...) zgłaszane były przypadki objawów w postaci zaburzenia kontroli impulsów ( (...)) . W okresie tym opublikowane były wyniki kilku badań wskazujących na związek pomiędzy agonistami dopanergicznymi ( (...)), a (...) następstwem czego był nakaz wydany w 2012r przez Grupę Roboczą ds. Monitorowania (...) zobowiązujący producentów tych leków do zamieszczania w nich informacji o preparacie zaleceń monitorowania stanu pacjentów z uwagi na ryzyko wystąpienia (...) w trakcie terapii. W roku 2009 istniały jedynie pojedyncze doniesienia o obserwowanym związku pomiędzy terapią w/w lekami a zaburzeniami zachowania.

Od 2010r powódka nie była już leczona w ubezpieczonej placówce.

Strona pozwana wniosła o przypozwanie na zasadzie art. 84 kpc Szpitala (...) w K..

W reakcji na odpowiedź na pozew ustanowiony dla powódki pełnomocnik z urzędu precyzując jej stanowisko w sprawie wniósł ( k. 142) o zasądzenia dla powódki kwoty 300.000 zł zadośćuczynienia z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu powołując w piśmie podniesione już przez powódkę w pozwie zarzuty i argumenty.

Na rozprawie dnia 21 września 2015r pełnomocnik powódki ograniczył jej imieniem żądanie pozwu do kwoty 167.283,75 zł cofając go w pozostałym zakresie – a to z uwagi na wysokość kwoty ubezpieczenia do jakiej odpowiada strona pozwana .

Pismem z dnia 8 sierpnia 2016r (k. 310) powódka sprecyzowała ostatecznie swe żądanie domagając się zapłaty : zadośćuczynienia w wysokości 149.271,59 zł i odszkodowania w wysokości 18.012,16 zł . Co do odszkodowania wskazała w tym piśmie produkty które zakupiła niepotrzebnie , wskazała na zadłużenia do jakich doszło na skutek jej nieracjonalnych działań.

Szpital (...) w K. który został zawiadomiony o procesie (k. 130, 141) nie przystąpił do niego w charakterze interwenienta ubocznego.

Sąd ustalił :

Powódka M. P. przebywała w Szpitalu (...) w K. na oddziale chorób zwyrodnieniowych i nerwowo mięśniowych w okresie od

09 czerwca do 25 czerwca 2009r z powodu drżenia rąk . Objawy te występowały u powódki już od 2006r i leczone były do tej pory (...) z niewielką poprawą . W czasie pobytu powódki w Szpitalu (...) w czerwcu 2009r zastosowano : (...), (...) i (...) co wynika z karty informacyjnej leczenia szpitalnego . Drżenie najbardziej zmniejszyło się po

(...). Nie postawiono jednoznacznej diagnozy co do przyczyny drżenia kończyn u powódki – brano pod uwagę drżenie (...) , (...) oraz (...) z naciskiem na (...).

Przy wypisie ze szpitala przepisano powódce inne leki niż te które zżywała w trakcie pobytu w szpitalu a mianowicie : (...), (...) i (...) ,zalecono oszczędzający tryb życia i dalszą kontrolę w przychodni przyklinicznej za 3 miesiące.

Dow; karta informacyjna z leczenia szpitalnego , opis badań –k. 91-92 , zeznania św. S. B. k. 269

Powódka wykupiła przepisane jej przez szpital leki i zaczęła je zażywać . Przez dwa dni było dobrze, ale później drżenie rąk powróciło , powódka dostała ataku duszności , halucynacji – dlatego już 29 czerwca 2009r zgłosiła się do przyszpitalnej kliniki gdzie została przyjęta przez dr R., która również pracuje w szpitalu uniwersyteckim . Ta stwierdziła , że objawy te są następstwem odstawienia leku (...) więc przepisała wówczas powódce ten lek w dawce 62,5 oraz dodatkowo (...) na okres 10 dni .

Dow: recepta na w/w leki z 29.06.2009r –k. 81

Następna wizyta powódki w przyszpitalnej przychodni miała miejsce dnia 28 września 2009r, kiedy to przepisano jej ponownie (...) 62,5 oraz (...) G 20 po jednym opakowaniu co starczyło na jeden tydzień ich zażywania i skierowano ją na badanie (...). Powódka nie czytała ulotek tych leków.

Jak zeznała dr R.- w 2009r nie były znane skutki uboczne leku (...) , informacje na ten temat zaczęły się ukazywać w 2013- 2014r w czasopismach medycznych.

Dow; zeznania powódki –k. 286, zeznania św. R. –k. 270- 271, , zapis w dokumentacji „ historia choroby”

z 28.09.2009r – k. 191.

Po tych wizytach powódka już nie pojawiła się w Szpitalu (...) ani jego przychodni aż do roku 2013.

Dalsze swe leczenie powódka kontynuowała w (...) Szpitalu (...) w W. . Przebywała w nim najpierw od 20 kwietnia do 23 kwietnia 2010r . Stwierdzono tam ,że po odstawieniu (...) i (...) nastąpiło pogorszenie stanu zdrowia powódki dlatego przywrócono oba te leki . Przy wypisie ze szpitala zalecono stosowanie w/w leków

Dow: historia choroby –k. 244 -245, karta informacyjna –

k. 242

Przy następnym pobycie powódki w tym szpitalu tj. w okresie od 05 maja 2010 do 08 maja 2010r wykonano powódce badanie (...) . Wykluczono u powódki chorobę P.

Przy wypisie ze szpitala zalecono w dalszym ciągu (...) i (...) .

Dow: dokumentacja medyczna k. 240 , karta informacyjna –k. 243 , karta informacyjna –k. 243.

Powódka po pobycie w Szpitalu (...) stosowała już systematycznie oba leki tj. (...) i (...), które okazały się skuteczne w leczeniu drżenia kończyn , ale równolegle pojawiły się w jej zachowaniu inne objawy dotąd u niej niespotykane a mianowicie skłonności do nieracjonalnych zachowań typu ; nadmierna ilość zakupów niepotrzebnych rzeczy , wydawanie pieniędzy , nierentowne działania w prowadzeniu swego sklepu tj. dokonywanie wyprzedaży towaru po zbyt niskich cenach , zaciąganie kredytów itp. Jej długi były ściągane egzekucyjnie

Dow; zeznania św. J. P. –k. 285, św. L. krol –k. 284 , zezn. powódki –k. 286 . dokumenty postępowań sądowych i egzekucyjnych w stosunku do powódki –k. 548- 581

Powódka następnie udała się na dalsze leczenie do lekarzy w W.. Odbyła wizytę u dr J. S. - raz w dniu 27 sierpnia 2012r podczas której lekarz ten stwierdziwszy u powódki dyskretne drżenie kinetyczne i funkcjonalne zaburzenia ruchowe zalecił stosowanie (...) a odstawienie (...)

i drugi raz w dniu 12 grudnia 2012r kiedy to stwierdził on pogorszenie stanu zdrowia wobec odstawienia leków (...) , stwierdził też że powódka wróciła do dawki leku P. 3x1 tabletka , a w wywiadzie z powódką odnotował zaburzenia kontroli impulsów . Zalecił (...), (...) i (...).

Dow; dokumentacja medyczna –k. 237

W 2013r powódka odbyła leczenie w specjalistycznym szpitalu psychiatrycznym w Ł. im. j. B. do którego skierowanie otrzymała od prof. A. F. (k. 225) i w którym to szpitalu przebywała w okresie od 07 sierpnia 2013r do 11 września 2013r z rozpoznaniem zaburzeń somatyzacyjnych

i osobowości . Powódka podawała tam w wywiadzie o swych skłonnościach do wydawania pieniędzy , zaciąganiu kredytów .

Z karty informacyjnej tego szpitala wynika ,że przy wypisie zalecono jej między innymi leki; (...) i (...) .

Dow: karta informacyjna w/w szpitala –k. 232

Powódka w międzyczasie leczy się cały czas w miejskiej przychodni zdrowia w M. od 2006r. Ostanie zawarte w aktach zapisy z wizyt w tej przychodni pochodzą z grudnia 2014r

Dow: dokumntacja medyczna –k. 177- 181,

Leczy się też w (...) sp. z o.o. (...) przy ul. (...) skąd otrzymała dnia 6.11.2013r receptę na lek (...)

Dow; recepta –k. 185

Kontynuuje też leczenie w (...) Szpitalu (...) od 2013r i stosuje nadal do dzisiaj na swe schorzenie leki w tym (...) i (...).

Dow: dokumentacja medyczna k. 188- 189

Z wykonanej na zlecenie sądu opinii biegłej z zakresu neurologii M. K. wynika iż :

w Szpitalu (...) w K. w czasie pobytu w nim powódki zastosowano (...) w dawkach wzrastających przez siedem dni i nie zapisano tego leku do domu. Włączono (...)

i (...) 27 września 2009r . Stwierdza biegła w opinii ,że wystąpienie zaburzeń kontroli impulsów ma związek z długotrwałym przyjmowaniem (...) i (...) tj. w okresie dłuższym niż leczenie tymi lekami w szpitalu uniwersyteckim w K. w okresie od czerwca do września 2009r.

Dow; opinia biegłej –k. 588- 590

W opinii uzupełniającej biegła ta podała ,że w momencie rozpoczęcia leczenia powódki w 2009r w klinice neurologii w K. było możliwe poinformowanie jej o ewentualnych znanych skutkach ubocznych działania leków (...) , (...) oraz ,że nie jest możliwe aby zażywanie tych leków od czerwca do września 2009r doprowadziło do wystąpienia skutków ubocznych w postaci zaburzeń kontroli impulsów.

Efekt terapeutyczny (...) osiąga się przy zażywaniu leku przez okres co najmniej 4-6 tygodni w dawce dobowej 300-800 mg lewodopy. Okres dwóch – trzech miesięcy stosowania leku jest okresem „ krótkotrwałym” stosowania leku.

Dow; opinia uzupełniająca-k. 670

Z pisma Urzędu Rejestracji Produktów L. – Departamentu Monitorowania niepożądanych Działań Produktów L. z dnia 10.11.2015r wynika iż grupa ds. Monitorowania (...) Leków zajmowała się kwestią bezpieczeństwa stosowania produktów leczniczych zawierających (...) i inne substancje należące do (...) dopaminy w lipcu 2012r. Stosowny dokument został opublikowany na stronie internetowej Urzędu Rejestracji . W informacji zawarte zostało zalecenie skierowane do podmiotów odpowiedzialnych – dokonania aktualizacji informacji o lekach zawierających substancje należące do powyższej grupy.

Dow : pismo UR –k. 257

W aktach znajdują się przesłane pełnomocnikowi powódki na jego wniosek przez Urząd Rejestracji Produktów L. dane dotyczące leków (...) i (...) obowiązujące na dzień

9 czerwca 2009r. Wynika z ich treści ,że odnośnie leku (...) stwierdzono iż w przypadku podawania leku w dużych dawkach pacjenci zdradzali objawy patologicznej skłonności do gier hazardowych (k. 351)

Dow; treść danych –k. 334- 366

Opisany stan faktyczny ustalono w oparciu o cytowane dokumenty medyczne i inne , opinię biegłej , zeznania świadków

i powódki.

Wynika z nich ,że skutek uboczny działania leków w postaci utraty kontroli impulsów pojawił się u powódki dopiero ok. roku 2011 tj. po stosowaniu regularnym leków przez dłuższy czas przekraczający ten w jakim leki te przepisywał szpital uniwersytecki w K.. Nie można dać wiary zeznaniom świadka - męża powódki ,że ten skutek uboczny nastąpił zaraz po podaniu powódce leków po raz pierwszy bo to kłóci się z treścią opinii biegłej, która stwierdziła ,że okres w jakim podawano leki w szpitalu uniwersyteckim był za krótki do wystąpienia objawu utraty kontroli impulsów.

W sprawie należało ustalić czy istnieje adekwatny związek przyczynowy pomiędzy działaniami lub zaniechaniami lekarzy

z placówki ubezpieczonej przez stronę pozwaną podczas leczenia tam powódki w okresie od czerwca do września 2009r, a szkodą powstałą w wyniku zachowań powódki spowodowanych działaniem ubocznym zastosowanych wobec powódki w tym okresie leków (...) i (...).

Z treści opinii biegłej neurolog – która nie została zakwestionowana wynika iż krótkotrwałe stosowanie obu leków nie mogło wywołać skutku w postaci zaburzeń kontroli impulsów.

Podkreślić należy iż lek (...) jak wynika z materiału dowodowego był stosowany u powódki podczas jej pobytu w Szpitalu (...) w czerwcu 2009r tylko przez 7 dni.

Nie zapisano jej tego leku do domu. Następnie otrzymała go w recepcie dr R. dnia 29 czerwca 2009r - w dawce wystarczającej na 10 dni i kolejny raz zapisano jej ten lek dnia 28 września 2009r w dawce na 7 dni. Łączny czas stosowania leku to 24 dni – z przerwami. Natomiast lek (...) w ogóle nie był stosowany podczas pobytu w szpitalu w czerwcu 2009r. Zapisano go powódce w recepcie z daty 29 czerwca 2009r w dawce – jedno opakowanie co starcza na 7 dni i następnie dnia 28 września 2009r również jedno opakowanie. Oznacza to ,że był stosowany na przestrzeni od czerwca do września 2009r z przerwą tylko przez ok. 14 dni.

Z informacji o tych lekach jakie były dostępne w roku 2009 wynika , że tylko co do leku (...) i to w przypadku używania go w dużych dawkach stwierdzono występowanie przypadków zachowań typu patologiczna skłonność do hazardu. Jeśli chodzi o lek (...) to w 2009r – jak wynika również i informacji o nim przedstawionej przez powódkę – nie wynika iż ma on skutki uboczne w postaci utraty kontroli impulsów.

Z dalszych informacji (...) Urząd Rejestracji Produktów L. wynika ,że iż grupa ds. Monitorowania (...) Leków zajmowała się kwestią bezpieczeństwa stosowania produktów leczniczych zawierających (...) i inne substancje należące do (...) dopaminy dopiero w lipcu 2012r. Stosowny dokument z tych badań został opublikowany na stronie internetowej Urzędu Rejestracji .

Okres leczenia powódki którego dotyczy żądanie to czerwiec – wrzesień 2009r . W okresie tym nie znane były jeszcze skutki uboczne leku (...) objawiające się zaburzeniami kontroli impulsów a co do leku (...) zaobserwowano tylko pojedyncze przypadki skłonności do hazardu ale po używaniu leku w dużej dawce - a takiej nie otrzymała powódka w ubezpieczonej przez stronę pozwaną placówce leczniczej.

Brak jest zatem związku przyczynowego pomiędzy ilością zapisanych powódce leków i brakiem informacji o skutkach ubocznych jednego z nich w 2009r w szpitalu uniwersyteckim – a skutkiem w postaci zaburzeń kontroli impulsów , który wystąpił u powódki dopiero po 2010r czyli po rozpoczęciu systematycznego stosowania obu leków .

Niepotrzebne zatem było ustalanie uszczerbku na zdrowiu powódki spowodowanego zaburzeniami kontroli impulsów skoro nie można tego efektu wiązać z działaniem szpitala uniwersyteckiego – dlatego wniosek powódki o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego psychiatry na tę okoliczność został oddalony . Skutek w postaci zaburzeń kontroli impulsów jaki u powódki wystąpił dopiero po roku 2010 i dalszych latach miał związek z zażywaniem systematycznym leków (...)

i (...) w okresie od kwietnia 2010r i później kiedy to powódka leczyła się już w Szpitalu (...) w W. a następnie w innych jeszcze placówkach, z których każda przepisywała powódce te właśnie leki.

Sąd zważył, co następuje:

Stosownie do treści art. 822 § 1 k.c. ubezpieczyciel zobowiązany jest do zapłaty określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający.

W konkretnym przypadku strona pozwana odpowiada za szkody wyrządzone przez Szpital (...) w K. do wysokości kwoty ubezpieczenia wynikającej z wiążącej te strony umowy ubezpieczenia z 5 grudnia 2008r – vide –k. 109

Powódka w tym postępowaniu opartym o przepisy dotyczące roszczeń z czynów niedozwolonych domaga się zapłaty odszkodowania i zadośćuczynienia .

Winna zatem wykazać : szkodę , działanie lub zaniechanie z którym tę szkodę wiąże i związek przyczynowy między nimi.

Podstawą faktyczną żądania pozwu było działanie Szpitala (...) związane z leczeniem powódki w tej placówce w w okresie od czerwca do września 2009r , a konkretnie niepoinformowanie jej o możliwym ubocznym działaniu leków (...) i (...).

Postępowanie dowodowe wykazało że pomiędzy wskazaną przez powódkę szkodą majątkową i niemajątkową a działaniem Szpitala (...) w K. okresie od czerwca do września 2009r nie ma związku przyczynowego.

Z opinii biegłej ds. neurologii wynika wprost ,że krótkotrwałe takie jak w przypadku leczenia powódki w tym szpitalu zażywanie leków (...) i (...) nie mogło wywołać efektu ubocznego w postaci zaburzeń kontroli impulsów. Gdyby więc powódka wiedziała o możliwym wystąpieniu skutku ubocznego tych leków – to i tak skutek ten by nie zdążył wystąpić z uwagi na czas podawania leków przepisanych przez ten szpital. Brak zatem informacji w tej kwestii pozostaje bez związku na skutek który nastąpił dopiero później kiedy powódka zaczęła regularnie zażywać te leki ale przepisywane jej już przez inne placówki medyczne .

Dodać należy iż w 2009r kiedy zastosowano u powódki lek (...) odnotowywane były dopiero pierwsze przypadki działania ubocznego tego leku w postaci skłonności do hazardu ale tylko przy stosowaniu dużej dawki leku a takiej powódka w tym czasie nie otrzymała.

O konieczności informowania o działaniach ubocznych leków zawierających (...) i inne substancje należące do (...) dopaminy odpowiedzialne podmioty zostały poinformowane dopiero w lipcu 2012r . Wcześniej zatem nie istniał taki formalny obowiązek, a jeżeli można mówić o takim obowiązku w roku 2009 to tylko w przypadku (...) i to używanego systematycznie w dużych dawkach. Lekarz ze szpitala uniwersyteckiego przepisujący powódce wówczas ten lek w małej dawce nie informował jej o możliwości wystąpienia skutku ubocznego bo nie było wtedy jeszcze mowy o systematycznym stosowaniu tego leku, nie można było też przewidzieć reakcji powódki na ten lek .

Od 2010r powódka zażywa systematycznie (...) i (...) zalecane jej przez różne placówki medyczne dlatego , że ich odstawienie powoduje u niej nawrót drżenia kończyn i tylko one jak dotąd są skuteczne w leczeniu jej schorzenia. Powódka sama zeznała też ,że zanim zaczęła stosować lek w 2009r nie przeczytała załączonej do niego ulotki - a nawet gdyby przeczytała to i tak by lek zażywała tylko uważała by bardziej na swe zachowania.

Trudno w tej chwili snuć hipotezy na temat tego na ile bardziej ostrożne byłyby działania powódki w przypadku gdyby wiedziała o ubocznym działaniu leków . Jeżeli bowiem lek działa w ten sposób ,że traci się kontrolę nad impulsami – to wiedza powódki o takich skutkach przy dalszym systematycznym zażywaniu leków nie byłaby żadnym zabezpieczeniem przed podejmowaniem ryzykownych , nierentownych działań . Nie ustrzegł by jej przed nimi i mąż powódki skoro ta kupowała rzeczy przez internet. Nie jest też możliwe wyliczenie faktycznej szkody majątkowej jaką powódka poniosła , ilości straconych przez powódkę pieniędzy , a wydanych w tym czasie na potrzebne artkuły.

Jeżeli zaś chodzi o uszczerbek na zdrowiu jaki poniosła na skutek zażywania leków – polegający na utracie kontroli impulsów- to uszczerbek ten wiąże się z zażywaniem leków przez okres o wiele dłuższy niż czas podawania ich powódce w szpitalu uniwersyteckim w K. w okresie czerwiec – wrzesień 2009r a powódka mając od 2012r świadomość skutków ubocznych leków nadal te leki stosuje bo tylko one pomagają jej na jej schorzenie .

Mając powyższe na uwadze oddalono powództwo jako nieuzasadnione.

O kosztach procesu orzeczono w oparciu o przepis art. 98 kpc w zw. z § 6 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.