UZASADNIENIE

Zaskarżoną decyzją Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. odmówił przyznania ubezpieczonej G. L. od dnia 1.01.2015 roku dalszego prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy na podstawie przepisu art. 57 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z FUS ( Dz. U. z 2009 roku nr 153, poz. 1227).

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, iż orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS ubezpieczona została uznana za zdolną do pracy zarobkowej.

Odwołanie od powyższej decyzji złożyła ubezpieczona, która wniosła o przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

W uzasadnieniu odwołania ubezpieczona wskazała, iż aktualny stan jej zdrowia nie pozwala na podjęcie pracy zarobkowej.

W odpowiedzi na odwołanie ubezpieczonej, organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Ubezpieczona G. L. (wykonująca ostatnio zawód technika ekonomisty) do dnia 31.12.2014 roku była uprawniona do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy. Ubezpieczona złożyła w pozwanym organie rentowym wniosek o przyznanie prawa do renty. Pozwany organ rentowy poddał ubezpieczoną badaniu przez lekarza orzecznika ZUS i komisję lekarską ZUS, którzy w wydanych orzeczeniach nie uznali ubezpieczonej za osobę niezdolną do wykonywania zatrudnienia.

-okoliczności bezsporne

W celu zweryfikowania orzeczeń wydanych przez lekarza orzecznika i komisję lekarską ZUS, Sąd powołał biegłych lekarzy sądowych z zakresu następujących specjalności: onkologa, neurochirurga, ortopedy, psychiatry, nefrologa, specjalisty chorób zakaźnych i specjalisty medycyny pracy.

W opinii w dniu 19.09. 2016 roku biegli rozpoznali u ubezpieczonej następujące schorzenia:

1. Przewlekły zespół bólowy korzeniowy szyjny i lędźwiowy w przebiegu zmian

zwyrodnieniowo dyskopatycznych z uciskiem na struktury nerwowe

korzeniowe. Torbiele wokół korzeni nerwów krzyżowych.

2. Zespół cieśni nadgarstka lewostronny.

3. Zaburzenia depresyjne nawracające.

4. Nowotwór piersi prawej. Stan po mastektomii, chemio i radioterapii z

obrzękiem kończyny górnej prawej.

5. Przebyty półpasiec oczny z utrzymującą się niedoczulicą w obrębie oka

lewego.

6.Wieloletnie nietrzymanie moczu, bez uszkodzenia nerek.

Biegli sądowi w opinii z dnia 19.09.2016 r. po przeprowadzeniu badania przedmiotowego, materiału lekarskiego znajdującego się w aktach i wyników badań ubezpieczonej stwierdzili, że G. L. jest nadal częściowo okresowo niezdolna do pracy z powodu chorób wskazanych w punktach 1,3,4 rozpoznania od 01.01.2015r do 31.12.2017r. Zdaniem biegłych, w stanie zdrowia badanej nie nastąpiła istotna poprawa. W dalszym ciągu utrzymują się zmiany zwyrodnieniowo dyskopatyczne kręgosłupa lędźwiowego, aktualnie spowodowane uciskiem na struktury nerwowe korzeniowe. Ubezpieczona wymaga dalszego leczenia psychiatrycznego oraz konsultacji w CO ponieważ utrzymuje się nadal obrzęk kończyny górnej prawej. Nietrzymanie moczu nie ustąpiło.

Biorąc powyższe pod uwagę biegli nie podzielili oceny Komisji Lekarskiej

-dowód; opinia biegłych k. 21-22 akt sądowych

Po zapoznaniu się z opinią wydaną przez biegłych pozwany organ rentowy zgłosił do niej zastrzeżenia, w których wskazał, iż z opisu badania neurochirurgicznego, onkologicznego, psychiatrycznego, internistycznego i oceny narządu ruchu przez biegłych nie wynika nasilenie objawów uzasadniających stwierdzanie długotrwałej niezdolności do pracy w świetle posiadanych przez skarżącą kwalifikacji zawodowych - ubezpieczona z wykształcenia jest technikiem ekonomistą, pracowała w zawodzie (praca umysłowa).

Biegły chorób zakaźnych potwierdził, że przebyte schorzenia zakaźne ustąpiły, bez następstw chorobowych, z czym Przewodniczący KL ZUS się zgadza.

Wobec powyższych okoliczności, organ rentowy wniósł
o dopuszczenie dowodu z opinii uzupełniającej w przypadku odmowy temu
wnioskowi, o oddalenie odwołania.

W opinii uzupełniającej wydanej przez biegłych w dniu 24.10. 2016 roku, biegli w całości podtrzymali wcześniej wydane orzeczenie, nadto wskazali, iż biegli sadowi skupili się na istotnych schorzeniach ograniczających zdolność ubezpieczonej do pracy w zawodzie technika ekonomisty ( praca umysłowa wymagająca wielogodzinnego siedzenia w warunkach wymuszonych). Stwierdzono zmiany chorobowe zwyrodnieniowe z zespołem bólowym korzeniowym szyjnym i lędźwiowym z uciskiem na struktury korzeniowe nerwowe (torbiele wokół korzeni nerwowych). Zmiany te nie pozwalają, jak wskazali kategorycznie biegli, na wykonywanie pracy nawet w pozycji siedzącej wielogodzinnej. Zmiany bólowe kręgosłupa doprowadzają u ubezpieczonej do ciągłej zmiany pozycji ciała. Ponadto cierpi na poważne zaburzenia depresyjne, które również utrudniają pracę zawodową. Obrzęk kończyny górnej lewej, po operacji raka-piersi, wymaga stałej rehabilitacji oraz utrudnia wykonywanie pracy przy komputerze.

- dowód: opinia uzupełniająca k. 50 akt sądowych

Po zapoznaniu się z opinią uzupełniającą biegłych, pozwany wniósł do niej zastrzeżenia, w których wskazał, iż stwierdzone zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa z zespołem bólowym szyjnym i lędźwiowym nie powodują długotrwałej niezdolności do pracy powódki- technika ekonomisty, wykonującej pracę umysłową. Schorzenia te przebiegają z okresami zaostrzeń, które mogą być leczone w ramach czasowej niezdolności do, pracy (ZLA). Także nasilenie zaburzeń stanu psychicznego może być leczone w ramach ZLA. Z opisu badania: biegłego onkologa nie wynika, jakiego stopnia jest obrzęk prawej kończyny górnej (biegły podaje, że obrzęk dotyczy lewej kończyny górnej). Z opisu badania komisji lekarskiej nie wynika, aby obrzęk prawej kończyny górnej upośledzał istotnie jej sprawność.

Wobec powyższego pozwany wniósł o dopuszczenie dowodu z opinii drugiego zespołu biegłych lekarzy sądowych lub o oddalenie odwołania.

Ubezpieczona zgodziła się z wnioskami opinii biegłych ale wskazała, że niewłaściwie biegły podał iż obrzęk dotyczy lewej ręki podczas gdy niesprawność dotyczy ręki prawej po amputacji prawej piersi, co potwierdza dokumentacja lekarska.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Sąd uwzględnił wydaną przez biegłych opinię wraz z opinią uzupełniającą i uznał ją za wyczerpującą, poddającą wszechstronnej analizie stan zdrowia ubezpieczonej w odniesieniu do jej możliwości zawodowych.

Opinia biegłych została szczegółowo uzasadniona, a ponadto wnioski w niej zawarte nie nasuwały wątpliwości, co do ich trafności, zatem brak było podstaw do dalszego prowadzenia postępowania dowodowego. Biegli są bowiem doświadczonymi specjalistami z tych dziedzin medycyny, które odpowiadały schorzeniom ubezpieczonej. Opinię wydali po zapoznaniu się z wszystkimi dokumentami leczenia przedłożonymi przez ubezpieczoną oraz po przeprowadzeniu stosowanego badania ubezpieczonej. Stanowisko swoje fachowo, logicznie i wyczerpująco uzasadnili, zatem brak było podstaw do dalszego prowadzenia postępowania dowodowego. Podkreślić należy, iż biegli w wydanej opinii uzupełniającej szczegółowo wyczerpująco odnieśli się do zarzutów organu rentowego, dlatego dalsze prowadzenie postępowania dowodowego Sąd Okręgowy uznał za zbyteczne.

Wobec powyższego, Sąd Okręgowy uznał opinię biegłych sądowych za miarodajną dla oceny stanu zdrowia ubezpieczonego.

Przedmiotem niniejszego postępowania jest prawo ubezpieczonej do renty z tytułu niezdolności do pracy. Spór stron w tej kwestii należy więc rozstrzygać w oparciu o przepisy ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych / t.j. Dz. U. z 2009 roku nr 153 poz. 1227/,a ściślej rzecz ujmując m.in. o treść art. 57 ust. 1 ustawy, zgodnie z którym renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który jest niezdolny do pracy, ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy, a niezdolność do pracy powstała w okresie składkowym lub nieskładkowym albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Podstawą przyznania renty jest ustalenie, że osoba dochodząca tego świadczenia jest niezdolna do pracy, a więc jest częściowo lub całkowicie niezdolna do wykonywania zatrudnienia, a po przesądzeniu tej przesłanki, czy posiada ona wymagany okres zatrudnienia i czy niezdolność do pracy powstała w odpowiednim okresie.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności po przekwalifikowaniu. Częściowo niezdolną do pracy jest zgodnie z ust. 3 cytowanego przepisu osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Oceniając stopień niezdolności do pracy należy, w myśl art. 13 wymienionej ustawy, uwzględnić stopień naruszenia sprawności organizmu, możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia, możliwość przekwalifikowania zawodowego biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne. Dokonując analizy stanu zdrowia ubezpieczonej przez pryzmat wszystkich wymienionych wyżej przesłanek, Sąd doszedł do przekonania, że występujące u ubezpieczonej schorzenia stanowią podstawę orzeczenia o niezdolności do pracy na okres wskazany w opinii biegłych. Błąd w opinii uzupełniającej w zakresie wskazania obrzęku kończyny górnej nie jest istotny dla rozstrzygnięcia sprawy, bowiem w opinii podstawowej biegła opisała prawidłowo, że obrzęk dotyczy kończyny prawej stąd też sformułowanie zawarte w opinii uzupełniającej stanowi oczywista omyłkę biegłej, niewpływającą na merytoryczną treść opinii.

Jak z powyższego wynika ubezpieczona spełnia przesłanki uzasadniające przyznanie prawa do renty na dalszy okres wymienione w art. 57 cytowanej ustawy z dnia 17 grudnia 1998roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, albowiem biegli lekarze sądowi w wyniku przeprowadzonego badania orzekli, iż ubezpieczona jest nadal częściowo niezdolna do pracy do dnia 31.12.2017 roku.

Mając na względzie powyższe okoliczności, Sąd na podstawie art. 477¹⁴§ 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję orzekając jak w punkcie 1 wyroku.

Sąd Okręgowy w punkcie 2 wyroku orzekł na podstawie art. 118 ust. 1a powołanej wyżej ustawy emerytalnej o odpowiedzialności pozwanego organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Stosownie bowiem do art. 118 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości po raz pierwszy w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, z uwzględnieniem tego, iż w razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji; organ odwoławczy, wydając orzeczenie, stwierdza odpowiedzialność organu rentowego (ust. 1a). Jeżeli na podstawie przedstawionych środków dowodowych nie jest możliwe ustalenie prawa lub wysokości świadczenia, za datę wyjaśnienia ostatniej okoliczności, o której mowa w ust. 1, uważa się datę końcową dodatkowego terminu do przedstawienia niezbędnych dowodów, wyznaczonego przez organ rentowy, albo datę przedstawienia tych dowodów (ust. 3).

W niniejszej sprawie, przyznanie ubezpieczonej z opóźnieniem prawa do dalszej renty z tytułu niezdolności do pracy, było następstwem okoliczności, za które organ rentowy ponosi odpowiedzialność. Zgodnie z art. 14 ustawy o emeryturach i rentach oceny niezdolności do pracy, jej stopnia oraz ustalenia: daty powstania niezdolności do pracy, trwałości lub przewidywanego okresu niezdolności do pracy, związku przyczynowego niezdolności do pracy lub śmierci z określonymi okolicznościami, trwałości lub przewidywanego okresu niezdolności do samodzielnej egzystencji, celowości przekwalifikowania zawodowego – dokonuje w formie orzeczenia lekarz orzecznik Zakładu (ust. 1). Komisja lekarska, rozpatrując sprzeciw lub zarzut wadliwości, dokonuje oceny niezdolności do pracy i jej stopnia oraz ustalenia okoliczności, o których mowa w ust. 1 (ust. 2e). Orzeczenie lekarza orzecznika, od którego nie wniesiono sprzeciwu lub co do którego nie zgłoszono zarzutu wadliwości, albo orzeczenie komisji lekarskiej, stanowi dla organu rentowego podstawę do wydania decyzji w sprawie świadczeń przewidzianych w ustawie, do których prawo jest uzależnione od stwierdzenia niezdolności do pracy oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji (ust. 3). Pozwala to na przyjęcie, że zarówno lekarz orzecznik, jak i komisja lekarska, są organami Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, zobowiązanym do ustalania niezdolności do pracy, jako przesłanki prawa do renty, a tym samym niewłaściwe działanie lekarza orzecznika lub komisji lekarskiej jest okolicznością, za którą odpowiedzialność ponosi organ rentowy. W niniejszej sprawie biegli sądowi przy wydaniu opinii opierali się na materiale dowodowym, uzasadniającym przyznanie renty, którym dysponował organ rentowy, dokonując oceny stanu zdrowia ubezpieczonej, co stwierdzono w opinii podstawowej i w opinii uzupełniającej.

SSO Ewa Milczarek

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE