Sygn. akt VIII U 1665/16

Decyzją z dnia 3 czerwca 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. Z. M. prawa do emerytury pomostowej. Decyzja została wydana na podstawie ustawy dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że wnioskodawca nie osiągnął wieku 60 lat oraz ,że na dzień 1 stycznia 2009 r. nie udowodnił okresu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wynoszącego co najmniej 15 lat w rozumieniu art.3 ust.1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wskazał ,że do stażu pracy w szczególnych warunkach na podstawie art.49 ustawy pomostowej nie zaliczono okresu pracy od 13 maja 1980 r. do 4 lutego 2000 r. , gdyż płatnik nie potwierdził ,że w ww. okresach wnioskodawca wykonywał pracę wymienioną w załączniku 1 lub 2 do ustawy o emeryturach pomostowych z dnia 19 grudnia 2008 r. ( zgodnie z art.51 ww. ustawy płatnik składek zobowiązany jest do wystawienia zaświadczenia i wykonywaniu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze). Zakład Ubezpieczeń Społecznych zaznaczył ,że Z. M. legitymuje się stażem sumarycznym w wymiarze 31 lat ,5 miesięcy i 29 dni.

/ decyzja k.69 - 70 plik II akt ZUS/

W odwołaniu od powyższej decyzji Z. M. wniósł o jej zmianę i przyznanie mu prawa do emerytury. Wnioskodawca wskazał , że podczas pracy w Zakładach (...) w O. w latach 1980 – 2000 wykonywał obowiązki pracownicze w warunkach szczególnych na stanowisku mistrza – mechanika na tkalni.

/odwołanie k.2/

W odpowiedzi na odwołanie pełnomocnik organu rentowego wniósł o jego oddalenie.

/odpowiedź na odwołanie k.3-4/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca Z. M. urodził się (...) Z. M. nie pozostaje w stosunku pracy , legitymuje się okresem składkowym i nieskładkowym w wymiarze 31 lat , 5 miesięcy i 29 dni.

/okoliczności bezsporne/

W dniu 23 maja 2016 roku Z. M. złożył wniosek o emeryturę pomostową, po którego rozpatrzeniu, wydano zaskarżoną decyzję.

/wniosek k.1-7 , decyzja k.69 - 70 plik II akt ZUS/

W okresie od 13 maja 1980 r. do 15 maja 2000 r. Z. M. był zatrudniony w Zakładach (...) z siedzibą w O.. Z treści świadectwa pracy wynika , że wnioskodawca wykonywał obowiązki pracownicze w warunkach szczególnych na następujących stanowiskach pracy : od 13 maja 1980 r. do 30 czerwca 1981 r. na stanowisku ślusarza – wykaz A , dział XIV poz.25 pkt 1 , od 1 lipca 1981 r. do 28 lutego 1983 r. na stanowisku nastawiacza maszyn i urządzeń – wykaz A , dział VIII , poz.4 pkt 48 , od 1 marca 1983 r. do 4 lutego 2000 r. – mistrz , wykaz A , dział XIV , poz.24 pkt 1 załącznika do zarządzenia Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego z dnia 7 lipca 1987 r.

/świadectwo pracy w dokumentacji osobowej wnioskodawcy k.35/

Podczas zatrudnienia w ww. zakładzie pracy wnioskodawca otrzymał angaże na następujące stanowiska pracy:

- od dnia 13 maja 1980 r. na stanowisko ślusarza w wydziale tkalni.

- od dnia 1 lipca 1981 r. na stanowisko nastawiacza maszyn włókienniczych w wydziale tkalni.

- od dnia 1 stycznia 1982 r. na stanowisko mechanika maszyn – krosien (...) w wydziale tkalni.

- od dnia 1 marca 1983 r. na stanowisko mistrza partii w wydziale tkalni.

- od dnia 1 kwietnia 1983 r. na stanowisko mistrza krosien (...) w wydziale tkalni.

- od dnia 1 stycznia 1985 r. na stanowisko mistrza tkalni (...).

- od dnia 1 sierpnia 1985 r. na stanowisko mistrza partii krosien (...) w wydziale tkalni.

- od dnia 1 sierpnia 1986 r. na stanowisko mistrza tkalni (...).

- od dnia 1 grudnia 1986 r. na stanowisko mistrza tkalni (...).

- od dnia 2 maja 1988 r. na stanowisko mistrza w wydziale tkalni.

- od dnia 1 lutego 1995 r. na stanowisko mistrza krosien (...) w wydziale tkalni.

/angaże w dokumentacji osobowej wnioskodawcy k.35/

Do powierzonych wnioskodawcy obowiązków pracowniczych na stanowisku mistrza partii krosien (...) należało m.in.:

- organizowanie i kontrolowanie stanowisk pracy , przygotowywanie frontu robót zgodnie z dokumentacją techniczną oraz instruowanie pracowników o sposobie wykonania powierzonych zadań.

- dbanie o terminowość i wysoką jakość wykonania zadań przez kierowanych pracowników.

- nadzorowanie stosowania przez pracowników bezpiecznych metod pracy.

/zakres obowiązków w dokumentacji osobowej wnioskodawcy k.35/

W okresie zatrudnienia wnioskodawcy w ww. zakładzie pracy jego obowiązki pracownicze sprowadzały się do naprawy znajdujących się na hali tkalni krosien , bądź też do kontrolowania i ustawiania maszyn po dokonanej naprawie. O ile podstawowych napraw dokonywali pracownicy zatrudnieni na stanowiskach ślusarzy , o tyle sprawdzaniem prawidłowości dokonanej naprawy jak i ustawianiem maszyn zajmowali się mistrzowie , którzy jednocześnie kierowali zespołem pracowników ( 2 lub 3) odpowiedzialnych za uruchomienie maszyn tkackich. Z. M. wykonywał powierzone mu obowiązki pracownicze w pełnym wymiarze czasu pracy. W hali tkalni panowało wysokie zapylenie , wilgotność , a hałas przekraczał wartości 90 decybeli. Wnioskodawca otrzymywał dodatek za pracę w warunkach szkodliwych dla zdrowia.

/zeznania wnioskodawcy min.00:02:49 – 00:04:46 protokołu rozprawy z dnia 16 stycznia 2017 r. , płyta CD k.41 w związku z jego informacyjnymi wyjaśnieniami min.00:02:17 – 00:05:58 protokołu rozprawy z dnia 12 października 2016 r. płyta CD k.27 oraz zeznania świadków : Z. B. min.00:07:28 – 00:12:17 , J. D. min.00:12:17 – 00:16:06 , M. P. min.00:16:06 – 00:22:02 protokołu rozprawy z dnia 12 października 2016 r. płyta CD k.27/

W okresie zatrudnienia wnioskodawcy w Zakładach (...) innymi pracownikami wykonującymi obowiązki pracownicze w hali tkalni byli m.in.: Z. B. , J. D. oraz M. P..

/zeznania świadków : Z. B. min.00:07:28 – 00:12:17 , J. D. min.00:12:17 – 00:16:06 , M. P. min.00:16:06 – 00:22:02 protokołu rozprawy z dnia 12 października 2016 r. płyta CD k.27 , dokumentacja – akta ZUS/

Zakłady (...) wystawiły Z. B. , J. D. oraz M. P. świadectwa wykonywania prac w warunkach szczególnych. Z. B. , J. D. oraz M. P. uzyskali prawo do emerytury w obniżonym wieku.

/ dokumentacja – akta ZUS/

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie zgromadzonych dowodów zarówno w postaci dokumentów, w tym przede wszystkim dokumentacji osobowej ze spornych okresów zatrudnienia, jak i osobowych źródeł dowodowych w postaci zeznań wnioskodawcy oraz świadków. Autentyczność dokumentów nie była przez strony kwestionowana i nie budziła wątpliwości sądu. Zostały one sporządzone w sposób zgodny z przepisami prawa, przez uprawnione do tego osoby, w ramach ich kompetencji, oraz w sposób rzetelny, stąd też zostały uznane za wiarygodne. Sąd dał wiarę zeznaniom odwołującego jak i świadków, co do charakteru jego pracy w spornym okresie, nie znajdując żadnych podstaw by kwestionować ich szczerość i zgodność z rzeczywistym stanem rzeczy. Zeznania wnioskodawcy znajdują potwierdzenie w dokumentach znajdujących się w aktach osobowych skarżącego ze spornych okresów, tworząc logiczną całość i stanowią tym samy wiarygodne źródło dowodowe.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie i skutkuje zmianą zaskarżonej decyzji.

W myśl art. 4 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych, która weszła w życie w dniu 1 stycznia 2009 roku (tekst jednolity Dz. U. z 2015, poz.965 z późń. zm.) prawo do emerytury pomostowej, z uwzględnieniem art. 5-12, przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1)urodził się po dniu 31 grudnia 1948 roku;

2)ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;

3)osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;

4)ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;

5)przed dniem 1 stycznia 1999 roku wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS;

6)po dniu 31 grudnia 2008 roku wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

7)nastąpiło z nim rozwiązanie stosunku pracy.

W myśl art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych prawo do emerytury pomostowej przysługuje również osobie, która:

1) po dniu 31 grudnia 2008 roku nie wykonywała pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

2)spełnia warunki określone w art. 4 pkt 1-5 i 7 i art. 5-12;

3)w dniu wejścia w życie ustawy miała wymagany w przepisach, o których mowa w pkt 2, okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3.

Zatem stosownie do powołanego ostatnio przepisu, prawo do emerytury pomostowej może nabyć również osoba, która po dniu 31 grudnia 2008 roku nie wykonywała pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3, jednakże w dniu wejścia w życie ustawy miała okres wymaganych 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.

W tym miejscu wskazać należy ,iż restrykcyjne przesłanki nabycia prawa do emerytury pomostowej wynikające z art.4 (którego jednym z warunków jest wykonywanie pracy w szczególnych warunkach lub pracy w szczególnym charakterze w rozumieniu art.3 ust.1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych lub art.32 i 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS nie tylko przed dniem 1 stycznia 1999 roku ale także po 31 grudnia 2008 roku) łagodzi art.49 ww. ustawy o emeryturach pomostowych. Zgodnie z treścią tego przepisu ustawodawca dla nabycia prawa do emerytury pomostowej zwalnia ubezpieczonych z konieczności wykonywania prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze po dniu 31 grudnia 2008 roku, pod warunkiem osiągnięcia przez ubezpieczonego do dnia 1 stycznia 2009 roku stażu pracy odbytego w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w takim rozmiarze jaki jest wymagany przez ustawę o emeryturach pomostowych.

Wskazać jednocześnie należy ,iż zgodnie z ust.7 art.3 ustawy o emeryturach pomostowych wskazano jednocześnie, że za pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze uważa się również osoby wykonujące przed dniem wejścia w życie ustawy (a więc przed 1 stycznia 2009 r.) prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art.3 ust.1 i 3 ustawy lub art.32 i art.33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (stosowanych zawsze łącznie z przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze

W rozpatrywanej sprawie wobec bezspornej kwestii braku wykonywania przez wnioskodawcę pracy w warunkach szczególnych po 31 grudnia 2008 roku , a także ukończeniem w trakcie postępowania odwoławczego wymaganego wieku , postępowanie w swojej istocie sprowadziło się do rozstrzygnięcia czy okres pracy Z. M. w Zakładach (...) może zostać zaliczony mu jako okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w wymiarze wynoszącym co najmniej 15 lat.

Wskazać należy ,iż w całym spornym okresie wnioskodawca wykonywał obowiązki pracownicze polegające bądź to na bieżącej konserwacji maszyn tkackich , ich naprawie oraz na ich bieżącej kontroli , ustawianiu oraz uruchamianiu. Z. M. powierzone mu obowiązki wykonywał w wydziale , którego nazwa wskazywała wprost jakimi czynnościami zajmowali się zatrudnieni tam pracownicy. Wnioskodawca w całym okresie swojego zatrudnienia w Zakładach (...) narażony była na działanie szkodliwych czynników takich jak wilgoć , hałas czy też zapylenie. Reasumując, całokształt zebranego w niniejszej sprawie materiału dowodowego pozwala zdaniem Sądu stwierdzić , iż zarówno praca wykonywana przez wnioskodawcę na stanowisku ślusarza , nastawiacza maszyn włókienniczych oraz mechanika była pracą wykonywaną w warunkach szczególnych wymienioną w dziale XIV , pozycji 25 wykazu A do powołanego rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. (bieżąca konserwacja agregatów i urządzeń oraz prace budowlano-montażowe i budowlano-remontowe na oddziałach będących w ruchu, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie) , jak również praca wykonywana przez wnioskodawcę na stanowisku mistrza była pracą wykonywaną w warunkach szczególnych wymienioną w dziale XIV , poz. 24 wykazu A do powołanego rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. (kontrola międzyoperacyjna, kontrola jakości produkcji i usług oraz dozór inżynieryjno-techniczny na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie). Wnioskodawca pracował na hali tkalni, gdzie podstawowymi pracami były prace wykonywane przez tkaczy – a zatem prace w szczególnych warunkach wskazanej w załączniku co cyt. Rozporządzenia wykaz A Dział VII poz. 4 – prace przy produkcji i wykańczaniu wyrobów włókienniczych – punkt 7

Biorąc wszystkie powyższe względy pod uwagę, koniecznym było więc uznanie, że Z. M. na dzień 1 stycznia 2009 roku legitymował się okresem zatrudnienia uprawniającym go nabycia emerytury pomostowej przekraczającym 15 lat.

Na marginesie należy wskazać, iż wykładnia art. 51 ustawy pomostowej wskazująca ,że płatnik składek jest zobowiązany do wystawiania zaświadczeń o okresach pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3, za okresy przypadające przed dniem 1 stycznia 2009 r. prowadzi do wniosku ,że jedynie podmioty (a nie wszystkie, abstrakcyjnie rozumiane, podmioty, które kiedykolwiek opłaciły jakąkolwiek składkę na ubezpieczenie społeczne) o jakich mowa w przepisach art. 4 pkt 2 lit. a oraz lit. d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, które począwszy od dnia 1 stycznia 2010 roku zatrudniały osoby wykonujące prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze i w związku z tym zobowiązane były do opłacania składek na ten fundusz (art. 35 ust. 1 ustawy) mają obowiązek wystawiania zaświadczeń o jakich mowa w ww. przepisie.

Zgodnie natomiast z normą art. 15 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych, prawo do emerytury pomostowej powstaje z dniem spełnienia warunków wymaganych do nabycia tego prawa. Jak jednak wynika z treści przepisu art. 26 ust. 1 ustawy, emeryturę pomostową wypłaca się za miesiąc kalendarzowy w terminach i na zasadach przewidzianych dla wypłaty emerytur, określonych m.in. w art. 129 ustawy emerytalnej. Ten ostatni przepis stanowi zaś, iż świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu. Z. M. 60 rok życia ukończył we wrześniu 2016 r. , wniosek o emeryturę pomostową złożył w dniu 23 maja 2016 roku , a zatem prawo do emerytury należało wnioskodawcy przyznać od dnia od ukończenia wieku emerytalnego.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł jak w sentencji.