UZASADNIENIE

W dniu 05.03.2013 r. roku do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Oddział w O., został złożony wniosek o przyznanie prawa do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach dla W. T.. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.decyzją z dnia 25.04.2013 r. w sprawie (...) odmówił W. T.prawa do emerytury. Zdaniem ZUS w O.odwołujący nie spełnia przesłanek wskazanych w art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. 2004 r., nr 39, poz. 353 ze zm.) tj. nie wykazał 15 lat zatrudnienia w szczególnych warunkach.

Od powyższej decyzji w dniu 20.05.2013 roku wniósł odwołanie W. T., w którym podniósł, iż wykonywana przez niego praca w okresie od 17.02.1976 r. do 31.10.1993 r. na stanowisku operatora otaczarni w Wytwórni (...) S.A. w O.(1), na którym to stanowisku wykonywał pracę stale, jest pracą na stanowiskach wymienionych w wykazie A do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, co uprawnia go do uzyskania wcześniejszego świadczenia emerytalnego.

W odpowiedzi na odwołanie ZUS w O. podtrzymał argumentację wcześniej przedstawioną w zaskarżonej decyzji, podniósł, iż odwołujący nie udowodnił 15 lat zatrudnienia w szczególnych warunkach oraz wniósł o oddalenie odwołania W. T..

Sąd Okręgowy / Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Kaliszu ustalił następujący stan faktyczny:

Odwołujący urodził się dnia (...). Wykazał staż pracy na dzień 01.01.1999 r. wynoszący 28 lat, 10 miesięcy i 20 dni. Organ rentowy uznał odwołującemu okres pracy w szczególnych warunkach w latach: 27.10.1969 r. do 29.02.1972 r., na stanowisku konserwatora dróg, od 01.03.1972 r. do 26.01.1973 r. i od 15.12.1974 r. do 29.02.1976 r. na stanowisku maszynisty zespołu maszyn do produkcji mas bitumicznych w rozmiarze 4 lata 5 miesięcy i 18 dni w Przedsiębiorstwie (...) S.A.w O.(1). Organ rentowy nie uznał odwołującemu okresu pracy w szczególnych warunkach w Wytwórni (...)S.A. w K.od 17.02.1976 r. do 31.10.1993 r. na stanowisku operatora otaczarni w Wytwórni (...). Odwołujący nie należy do OFE. Odwołujący posiadł status pracownika. Odwołujący pobiera zasiłek przedemerytalny.

W niniejszej sprawie odwołujący zmierzał do wykazania okresu pracy w warunkach szczególnych w Wytwórni (...) S.A. w O.(1)od 17.02.1976 r. do 31.10.1993 r. na stanowisku operatora otaczarni. Odwołujący w okresie od 17.02.1976 r. do 03.10.1993 r. pracował w Przedsiębiorstwie (...) S.A.w O.(1). Zakład ten przechodził przekształcenia. Poprzednio był to Wojewódzki Zarząd Ulic i Mostów w K.(1)Oddział w K., Przedsiębiorstwo (...)w K.z siedzibą w R., następnie Przedsiębiorstwo (...) S.A.w K.z siedzibą w R.. Zakład zajmował się budową i remontami dróg oraz mostów. Dla potrzeb zakładu pracowała Wytwórnia (...). W wytwórni wytwarzano masę bitumiczną na drogi. Wykonywano to przy użyciu maszyny do produkcji mas bitumicznych, nazywanej otaczarnią. Prace przy otaczarni wykonywane były przez cały rok z niewielkimi przerwami na remonty maszyny. W okresie zimowym maszyna także pracowała. W świadectwie pracy z dnia 29.10.1993 r. dotyczącym okresu od 17.02.1976 r. do 31.10.1993 r. stanowisko odwołującego określono jako operator kierowca. W dniu 05.10.1994 r. na powyższy okres wystawiono odwołującemu świadectwo pracy w szczególnych warunkach. Wskazano stanowisko operator otaczarni w Wytwórni (...)oraz Wykaz A Dział IX poz. 5 Rozporządzenia z dnia 07.02.1983 r. w sprawie pracy szczególnych warunkach. W podaniu o pracę z dnia 14.02.1976 r. odwołujący wskazał, iż chodzi o zatrudnienie na stanowisku operatora otaczarni. Podobnie w umowie o pracę z dnia 17.02.1976 r., 01.07.1982 r. W angażach dnia 14.04.1979, 01.07.1980 stanowisko odwołującego określono jako operator. W angażu z dnia 01.10.1980 r. stanowisko odwołującego określono jako maszynista maszyn drogowych. Podobnie w angażu z dnia 01.01.1981 r., 31.05.1982 r., 07.06.1982 r., 02.11.1982 r., 23.08.1984 r., arkuszu oceny z dnia 08.05.1984 r., kwestionariuszu z dnia 29.08.1986 r., angażu z dnia 20.04.1988 r.. We wniosku o nadanie odznaki z dnia 19.02.1985 r. wskazano stanowisko odwołującego jako maszynista maszyn do produkcji mas bitumicznych. W angażu z dnia 01.08.1988 r. stanowisko odwołującego określono jako operator. W angażu z dnia 23.02.1989 r. stanowisko odwołującego określono jako operator otaczarni. Podobnie w angażu z dnia 26.03.1990 r., 01.07.1982 r., umowie z dnia 01.02.1993 r. Praca maszynisty maszyn do produkcji mas bitumicznych i operatora otaczarni to praca na tym samym stanowisku. Świadek S.pracował dla potrzeb przedsiębiorstw wojewódzkich, gdzie sezon trwał od kwietnia do końca roku, natomiast prace dla przedsiębiorstw komunalnych przy drogach odbywały się cały rok. (dowód: zeznania odwołującego, akta osobowe odwołującego, zeznania świadków C. K.i S. S. . )

Jako praca w szczególnych warunkach wymieniona została w wykazie A Dział V poz.3 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 08.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, praca operatora ciężkich maszyn budowlanych i drogowych, natomiast w Wykazie A Dział IX poz. 5 – praca przy produkcji asfaltobetonu i praca bitumiarzy.

Możliwość uzyskania emerytury przez mężczyzn przed ukończeniem 65 roku życia przewidywał do 31.12.2008 r. przepis art. 32 ustawy z dnia 17.12.1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. nr 39, poz.353 ze zmianami). Obecnie osoby urodzone po 31.12.1948 r., które osiągnęły wiek wymieniony w art. 32 i pracowały w szczególnych warunkach mogą przejść na emeryturę na warunkach przewidzianych w art. 184 wymienionej ustawy. Muszą, m.in. spełniać warunek wykazania stażu pracy 25 lat dla mężczyzn i 15 lat pracy w szczególnych warunkach na dzień 01.01.1999 r. Przepis ten wymagał także dla spełnienia warunków do świadczenia, rozwiązania stosunku pracy i braku przynależności do OFE. Od dnia 01.01.2013 r. nie jest wymagany warunek rozwiązania stosunku pracy.

Dla celów ustalenia uprawnień do wcześniejszej emerytury za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych. Wiek emerytalny takich osób, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie, których osobom przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie ustawy oraz Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 roku, nr 8, poz. 43 ze zmianami), a także na podstawie przepisów wykonawczych wydanych na podstawie wymienionych aktów.

Pierwszym z warunków jest brak przynależności do OFE. Kolejnym warunkiem jest ukończenie 60 roku życia. Odwołujący osiągnął wymagany przez przepisy wiek w dniu (...). Następnym warunkiem jest przepracowanie wymaganego okresu zatrudnienia tj. co najmniej 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych. Odwołujący wykazał okresy składkowe i nieskładkowe za okres 28 lat na dzień 01.01.1999 r. Ostatnim warunkiem uzyskania prawa do emerytury na podstawie art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych jest przepracowanie co najmniej 15 lat w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze na dzień 01.01.1999 r. Aby wykonywaną pracę można było zaliczyć do pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, musi to być rodzaj pracy wskazanej w załączniku A do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Praca ta, zgodnie z brzmieniem § 2 ust 1 wymienionego rozporządzenia musi być wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wymaganym na danym stanowisku. Stosownie do ustępu 2 § 2 w/w rozporządzenia okresy pracy w szczególnych warunkach stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w świadectwie pracy. Pracodawca odwołującego obecnie nie istnieje. Wystawił odwołującemu świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach.

Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego przedmiotem postępowania w sprawie o wcześniejszą emeryturę jest ustalenie tego świadczenia z uwagi na warunki pracy, co oznacza konieczność poczynienia ustaleń dotyczących rodzaju i wymiaru zatrudnienia w warunkach szczególnych.

W świetle powołanego wyżej § 2 rozporządzenia Rady Ministrów zakład pracy wydaje zaświadczenie o zatrudnieniu w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wyłącznie na podstawie posiadanej dokumentacji, natomiast w sądowym postępowaniu odwoławczym możliwe jest ustalenie tych okresów także w oparciu o inne dowody m. in. zeznania świadków (por. uchwała SN z 21.09.1984 r., sygn. akt III UZP 48/84 niepublikowana LEX nr 14630).

W rozpoznawanej sprawie, jak wyżej wskazano, odwołującemu wystawiono świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach za sporny okres. Przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało, iż odwołujący wykonywał pracę w szczególnych warunkach w okresie od 17.02.1976 r. do 31.10.1993 r. jako operator otaczarni czyli maszynista maszyn do produkcji mas bitumicznych. Wykonywał prace przy produkcji mas bitumicznych i asfaltobetonu. Świadectwo pracy w szczególnych warunkach odpowiada stanowi faktycznemu. Odwołujący wykazał okres ponad 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Odwołujący spełnił zatem warunki wymienione w art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Mając na uwadze powyższe na podstawie art. 477 ¹⁴§ 2 k.p.c. Sąd uwzględnił odwołanie i przyznał odwołującemu emeryturę.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE